Jt-fL NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLANI) SCHULD EU BOETE No 184 Maandag 9 Augustus 1920 13e Jaargang Verschijnt dagelijks Dmgon, die verband houden. FEUILLETON. ONS v- Abonnetnsntsiirljsi pM Vwintaal i f 8,—i fr*nco p« post f 2.60} fêat UaSiaMMsM Zentegfblail f 0.45 hooger. Bureau: HOF 6, ALKMAAR. Telefoon: iSJSSm'n? 4aa' AdvertontleprIJsi Van 16 regel» f 1.26 elke rogel meer f OÜS} Reclames per regel 1 0.76; Rubriek „Vraag en et» bod" bjj vooruitbeteling per plaatsing f 0.60. Aee alle abeené's wordt op Ernvraag gratis een polls verstrekt, welke hen versekert tegen ongevallen tot een bedrag van (600,f 400,(20©,—, (100,—(60,—, f@0,— S®.— VMMS Het is merkwaardig hoe soms de groot ste problemen van den lijd, waarin, wij le ven. op 't onverwachts en toe va' liar, binnen enkele dagen tijds. zonder groote schokken of buitengewone gebeurtenissen in een hel der licht voor ons komen te staan. Zoo üoi sas achtereenvolgens een artikel in een liberaal blad ais ..te Loods" over de noodzakelijkheid van godsdienstzin om de geheele uiteen gerukte maatschappij weer op de been te helpen. Daar kwam ecu rondschrijven van den Paus van hame wijzen ov de verscherping vaai tien klassestnid in de allerlaatste jaren als zevoig van een oorlog'. De groote ver schuivingen van fortuin hebben een der lee- lijkste instincten vandeumensch. de hebzucht, geprikkeld. Loaoauuigheid, gezagsverzaking, afnemende arbeidslust en zin voor oproer en revoluL. om door rooi en piuöderiltg in wei nig iiros te verkrijgen, waarvoor de arbeids plicht te zwaar wordt geacht, zijn daarvan de gevolgen. Tegelijkertijd zien wij dc kerkelijke over heid ear roman verooi deelen, die tot de meest gevraagde boeken van den dag behoorde, en die het levensgenot, het uitleven van den mensch en hei voldoen aan al zijn zinnelijke verlangens ai» aet ideaa1 van ons bestaan schildert. Nauwelijks hadden wü deze beslissing uit handen gelegd en overwogen of ons oog viel op de jongste mededeeiingen over den Nederlandschen handelsbalans en de be schouwingen daaraan vastgeknoopt; dorre cijfers, die niettemin een inslaand betoog be vatten. Van 1917 tot 1920 werd in ons land aan levensmiddelen en bedrijisbenoo- digdheden ingevoerd totaal 5924.051.209 of bijna 6 milliard en uitgevoerd voor 3378,567.017, zoodat wij Nederlanders in 3% jaar tijds dus voor ruim 2/4 milliard vastlegden in artikelen, waarvoor wij niets terugkregen. En in de eerste zes maanden yan dit jaar bleef de uitvoer weer 758 mil- lie en bij den invoer achter. Op dezen voet voortgaande zouden wij ons geiheele nationale vermogen, dat op elf mil liard wordt geschat, in tien iaar tijds heb ben opgeteerd of vastgelegd. Voor een zeer groot deel moet hiervan de schuld worden geweten aan handelsspeculaties, die verkeerd uitkwamen. Men hoopte het uitgeputte Cen traal Europa van hieruit van voedings- en genotmiddelen te kunnen voorzien tegen zeer loonende prijzen. Maar de enorme daling der valuta en de verstandiger handelspolitiek van Engeland en de Scandinavische landen deden deze heele opzet mislukken. Hoopten de banken, de credietgevers voor de enorme massa's onverkochte goederen in de Nederlandsche depots, nog niet op een ommekeer, dan zou volgens een econoom als prof. Treub het aantal groote faillisse menten tot een ongekend getal stijgen. Een treurig beeld voorwaar van den toe stand van ons land, dat in de oogen der buitenlanders nog als een steenriik en over gelukkig gewest wordt benijd, een aanwij zing tevens hoe wankel de economische posi tie van- onze buren wel is Ziedaar enkele onsamenhangende feiten en verschijnselen, die in een korte span ne tijds onzen geest aangrepen en ons naar eenig verband deden zoeken. En wij meenden alles te kunnen samen vatten in deze ééne kwaal, welke onzen tijd boven alles kenmerkt: de oneven wichtigheid. Niets staat meer recht; het zwaarte punt is overal zoek. Vandaar zien wij tot nog toe onverschilligen voor geloof en gods-dienst de hand uitsteken naar de kerk en een beroep doen op het diepste wat sluimert in ieder menschenharfc. Het evenwicht is zoek: vandaar, dat van1 khuis-uit-geLoovigen en godsdienstig op- gevoeden den rug willen toekeeren aan de doorgestane ellende van yier jaren oorlog en de lang beproefde zinnen na een tijd van vasten en ontbering den overmaat van materieels geneugten wil len geven. De economen mochten het op de meest overtuigende wijzen voorspeld hebben, dat no. den oorlog eerst de zeven magere ja ren zouden aanbreken; de onevenwich tige massa wilde deze waarheid niet aan vaarden; en waai' de staat aan de hoogere eischen niet kon voldoen, sloeg men tot roof en plundering over om te ontdek ken, dat de ellende dan eerst voor goed beginnen gaat. Hat een zoo bij uitstek handeldrijvend volk als het onze zulk een slechten handelsbalans toont, spreekt te sterker voor de onevenwichtigheid van dezen tijd, die de tering niet naai' de nering weet te zetten, om minder arbeid en hooger loon vraagt, - niet inziende, dat men zich alleen door verhoogde inspan ning gedurende een tiental jaren een nieu we welvaart zou kunnen verzekeren. Dn verdiept in deze beschouwingen be reiken ons de conclusies van de onder werpen te behandelen op den aanstaan den diocesanen Katholiekendag, waar besproken zullen worden: „de kwalen van onzen tijd en de drie geneesmiddelen daartegen: gebed, arbeid en spaarzaam heid." Merkwaardig samentreffenI Bij het doorzien van die reeks stel lingen wordt tot driemaal toe onze aan dacht getroffen. Eén zegt er: „te veel wordt er in onze dagen gedacht aan en gestreefd naar vergankelijke en ijdele goederen; door het gebed, waarin de mensch aLs een hulpbehoevende staat te genover God, worut de aandacht meer gevestigd op en het verlangen gewekt naar geestelijke en eeuwige goederen. En een audere: „Een ernstige kwaal van onzen tijd is de onlust bij den licha- melijken arbeid, een onlust, grootendeels veroorzaakt door den haat, die tegen het zoogenaamd kapitalistische maatschappe lijke stelsel is opgewekt.'" En een derde: „Spaarzaamheid als ge neesmiddel voor de kwalen van on zen tijd dient beoefening te vinden zoo wel om het tekort aan goederen aan te vullen als om de deugden van matig heid, zelfbedwang, orde, tucht, zedelijk heid en onthechting aan het wereldsche te helpen bevorderen." Traditioneel wordt de gelegenheid open gesteld om op deze stellingen amende menten voor te stellen. Wij hebben er één en dat is: niet to wachten tot September om ovei' al die schoone conclusies te p raten, ma,ar het gebed, den arbeid en de spaarzaamheid van stonde af aan te gaan beoefenen in den geest, zooais de inleiders dien zoo keurig geschetst hebben. In iederen kring één man of één vrouw, die daarmee begint en het zwaar geschok te evenwicht zal langzaam maar zeker hersteld worden! BUITENLAND Rond den Poolsch-Russischen oorlog. Betere verwachtingen. Ofschoon de vooruitzichten oog ernstig zijn, achten de EmgeLsehe bladen de kan sen o>p vrede verbeterd als gevolg van Kaïmenef s nota en van de belangrijke be sprekingen van Vrijdag. Als onmiddellijk gevolg van de nota is oen kabinetsraad van de Engelsche regee ring gehouden en na den middag werden' Kamenef en Krassin uitgenoodigd den eersten minister en Bonar Law nogmaals in Downing Street op te zoeken. Het tweede onderhoud heeft meer dan vijf uur geduurd. Een deel ervan is bijge woond door maarschalk Wilson en door Sir Maurice Hamdey, die juist uit War schau is teruggekeerd» Naar verluidt is het antwoord van de Sovjet-reigeering van alle kanten bekeken, en zijn met name de wapenistilstaaxdsvoor- waardien die Rusland aan Polen stelt, overwogen. Kamenef en Krassin verklaarden zich bereid om de resultaten van het onder houd dadelijk naar Moskou over te seinen D'e Daily News" schrijft, dat de con ferentie in Downing Street in hoofdzaak over één punt heeft geloopen, n.l. de sta king van de krijgsverrichtingen. Het Rus" sische standpunt is, dat de opruiarseh van het mode leger voortduurt tot ©en wapen stilstand is geteekend. Lloyd George heeft er daarentegen op gewezen, dat de geallieerden niet langer werkeloos kunnen blijven als de Russi sche troepen, die reeds een aanzienlijk deej van Polen hebben bezet, hun opmarscli voortzetten. De overheensehende indruk wordt weer gegeven door de opvatting van invloedrij ke kringen dat de toestand bepaald ge makkelijker was. D'e nota van Kamenef was niet geheel bevredigend, maar de be spreiking ia den middag had keef wat moeilijkheden weggenomen. Volgens de „Daily Telegraph" heeft Lloyd George in zij,n onderhond met Ka menef en Krassin gewezen op den ernst van de verantwoordelijkheid van de uit voerders van de sovjets. Waren gij bereid, vroeg liij, een geheel werelddeel eu mis schien meer in oorlog, chaos en ellende te dompelen uit louteren lust in liet bolsje wiisme en om Po-lén.Te vernietigen. Dat was ondenkbaar wanneer hun uitlatingen ovar vrede en mensehengelnk oprecht wa ren. Dit opende noodzakelijkerwijze den weg voor verdere discussie, bijv. over wel ke waarborgen er gegeven konden worden, dat wanneer Rusland haar legers in Po len liet stilhouden, Polen niet'daarvan ge broik zou maken voor verdere krijgs operaties en nieuwe bewapening. Het is mogelijk, dat als gevolg van die besprekingen de bolsjewisten de waarbor gen van Engfiand of de bondgenooten aanvaarden. De „Daily Telegraph" waarschuwt te gen het aanvaarden van vemateohuldigin gen en legt er nadruk op, dat hoewel de bolsjewisten weigerden onderscheid tus- schen wapenstilstand en vrede te maken, toch de onderhandelingen te Minsk een langdurig karakter schijnen te zullen dragen en daardoor de roede legers in staat zullen stellen misschien geheel Po len onder den voet te loepen. Om te wachten op de onzekere resulta ten van zulke besprekingen, zonder tevens vredesbesprekingen te voeren, zou, bij de voorbereiding der geallieerden om Polen te steunen, een zeer gevaarlijke politiek zijn. Groot-Brittannië is het geheel eens met Prankijk over1 de noodzakelijkheid om de randstaten op te roepen naar de con ferentie van Londen, ofschoon Moskou dit denkbeeld niet gunstig gezind is, daar het een conferentie verkiest uitsluitend met de groote mogendheden hetgeen de er kenning van Sovjet-Rusland als zoodanig zou insluiten en waar Duitschland bo vendien bij tegenwoordig zou zijn. De bespreking miet de Russische dele gatie heeft nog vastgesteld, dat het Rus sische antwoord 'opgesteld was vóórdat Tsj itsj erin de Engelsche nota van Dins dag ontvangen bad. Daar die Engelsche nota zegt, dat het plain van die conferentie te Londen in het water zal vallen, wanneer Sovjet-Rusland vasthoudt aan den eisch onn die vredes voorwaarden met Polen zonder medewer king van. de mogendheden vast te stellen, is er nog eenige hoop, dat Rusland nog zijn houding, aangenomen in het antwoord van Kamenef, veranderen zal. Lord George en Millerand confereeren. Ais gevolg van deze besprekingen heeft men een nieuwe conferentie tussclien Lloyd George en Millerand noodig ge- geacht, De twee eerste ininlsterrs zijn dier halve gisteren te Hyt'he samengekomen om overleg te plegen. De Engelsche regee- ring hoopte dan in het bezit van het ant woord uit M-oekou te zijn, zoodat do twee eerste ministers op grond daarvan wel licht tot een definitieve beslissing kunnen komen. In elk geval zal Lloyd George tijdig te Londen terug zijn om heden, Maandag, de vergadering van het Lagerhuis bij te wonen en zijn verklaring over den inter nationalen toestand af to leggen. Bij de bespreking van Zondag waren Poeh en sir Henry Wileon tegenwoordig en wanneer bet antwoord van dc Sovjet niet bevredigend geacht wordt er ernsti ge besluiten genomen worden. ALs voor- loopige maatregel zijn er instructies ge zonden naar de bevelhebbers van leger en vloot der bondgenooten in het (warte Zee gebied om gereed te zijn met generaal Wrangel eatmen te werken. De toestand verergerd? De bijzondere correspondent van de „Times" te Hyihe meldde echter gisteren avond, ten deele in tegenspraak met boven staande; De toestand is in hooge mate ernstig, een aniwoord van Moskou is ontvangen en is een vierkante verwerping van het Britche voorstel, Vrijdagavond door Lloyd George gedaan. De Sovjet-reegeering verkiest recht streeks met Polen te onderhandelen en naar zij zegt is reeds een zoodanige regeling ge troffen. dat de Russische vertegenwoordigers Poolsche gedelegeerden a.s. Woendag zullen ontmoeten. De „Times"-correspondent constateert, dat dit antwoord van Moskou aanmatigender van toon is, dan men had kunnen verwach ten, doch de Sovjet-regeering voelt, dat zij Polen 'bij de keel reeft en wil blijkbaar nie- manad tusschen haar en haar slachtoffer laten komen. Met het oog op het onbevre digend antwoord besloten de leiders der Fransche en Engelsche regeeringen heden avond de zaak te verwijzen naar hun res pectieve militaire en martieme advisuers. Hun advies zala mogen worden gesproken. Milleranad zal drhalve zn terugkeer naar Parijs lot morgen namiddag uitstellen en Lloyd George zal zijn beloofde verklaring niet eerder dan Dinsdag in het Lagrhuis kunnen afleggen. Tot zoover de Times-cor respondent. Protesten van de Pingel- che' arbfirleiSiiartij. De Engelsche arbeidspartij zond Zater dag een „dringenden belangrijken brief" de wereld in, waarin een dringend be roep gedaan wordt op alle aangesloten bonden en lichamen om hun stem te la ten hooren tegen de bedreiging der geal lieerden om oorlog te gaan voeren tegen Rusland. Die brief zegt: „Lenden is de zetel der regeering. Het js de dringende plicht der Londensche arbeiders de re geering te laten weten, dat het een bui tengewoon ongemakkeLjjke zetel zal wor den, indien het ongezondmilitarisme en anti-soeialisme van Ohurchill succes krij gen. Stort moties uit o-veir den premier, Curzon, de plaatselijke parlementsleden en de bladen. Laat hun weten, dat wij er niet voor willen doorgaan met hen te hebben medegewerkt, als wij voor het oorlogsfeit staan, maar dat de hoofdstad des rijks vijandig za,l zijn tegenover de (chicane erende helers van Downingstreet, die een misaddig zoodje yan politiek der v re ld hebben gemaakt. GhurChïll zegt in een antwoord op de kritiek van de arbeiderspartij op zijn hou ding jegens Rusland, dat hij in den te genzin van het volk tegen oorlog -deelt, maar het zijn diet de Engeisohen, die oor log aanstichten, maar de bolsjewiki die op dit ©ogenblik de vrijheid van Polen vertreden en hun best doen de oorlogsvlam in Perzië, Afganistan en Inclië te laten oplaaien. Onderwijl regeeren zij hun eigen volk 2elfs in Hun huis met de ijzeren roede van het despotisme. Ohurchill besluit: Het eenige doel is om zulk een afschuwelijke vreemde on derdrukking van Engeland veine te hou den. De houding der Fransche socialisten. De „Eumanité" meldt, dat het Fran sche socialistische partijbestuur zich met het Algemeen Verbond van den Arbeid in verbinding heeft gesteld om gezamen lijk onmiddellijk een krachtige actie te beginnen tegen de struikroovers,politiek, die op de Russische revolutie is gemunt en opnieuw heel Europa in vlam kan zetten. De federaties worden aangespoord dadelijk een agitatie te beginnen om het volk over de misdadige plannen der re geerders en de gevolgen, die daaruit kun nen voortvloeien, in te lichten. Het mani fest eindigt aldus: geen man, geen cent, geen granaat voor het reaetionnaire en kapitalistische Polen. Voor 5 jaar munitie? Naar uit Londen aan de „N. R. Ot." wordt gemeld, berekent de militaire over heid te Washington, dat de Sovjets ge noeg munitie hebben om den oorlog op den tegenwoordigen voet in Polen vijf jaar voort te zetten. Zoo goed als al die munitie zijn voorraden, die de geaLlieer- den in den oorlog aan Rusland geleverd hadden. D<e houding van Italië. Inzake de Russisch-Poolsche kwestie zeide Minister Sforza in de Italiaansche Kamer dat de expeditie naar Kief een misstap was geweest. Maar thans wil Po len oprecht den vrede. Men moet hopen, dat de Sovjet-regeering, ondanks haar ex pansie-neigingen, begrijpen zal, dat het haar beLang is vrede met Polen te sLuiten. In zake de betrekkingen van Italië tot Sovjet-Rusland zegt Sforza, dat naar zijn persoonlijke meening de heldere Latijn- sche geest niet zal willen afwijken van een zekere en snelle evolutie van de eeu wenoude tradition. Deze gedachte volgen de, zoo zeide Sforza, heb is te Spa jn volle openhartigheid kunnen spreken en handelen en zoo kon er een overeenkomst tot stand komen met de regeering van Moskou over het toelaten van een ver tegenwoordiger van elk land, dat mede werkte aan de ontwikkeling van econo mische betrekkingen. (Vrij naar het Engelseh van k. S. Swan; Geautoriseerde vertaling 40.) Eindelijk raakte de groote zaal toch leeg, en er bleef nog slechts één arme, slecht- uitziende vrouw over, die eenigszins schuw naar Clara opkeek, als wist ze niet boe hetgeen zij te zeggen had opgenomen zou worden. ,,U kent mij niet, zuster," begon ze ein delijk. „Mijn naam is Betts en mijn mara werkt in de havens. Ik heb niets voor mij zelf noodig,miss, en eigenlijk bent u toch i waarschijnlijk ook wel te vernnoiei'd' om niog te iuistenen'.' .„Nu, dit eenie oogenibliikje kan er nog wel bij, juffrouw Betas," antwoordde Clara i met een vriendelijken glimlach. „Wat wil dot gie mij komen zeggen?" ,.Ik wou u spreken opèr een ongelukkige vrouw, die ik hij mij in huis genomen feeb, Wij hebben oen Hink groot huis en ik heb bijna altijd iemand in de kost Zij komt uit dezelfde streek als u." ,,Wat zeg je." vroeg Olara, dadelijk met meer da/a gewone belangstelling» want diit was voor liet eerst dat zij hier in den maalstroom van het woelige Londen iemand uit haar eigen graafschap zou ontmoeten. Bet had haar verbaasd dat doo weinigen uit haar vroegere omgeving door de magnetische kracht der hoofdstad werden aapigeitrekken. „Hoe is 'haar naam," vroeg ez. „Ze noeme zich juffrouw Hartley, zus ter, maar ik ben er wel haast zeker van dat d;at niet haar eigenlijke naam is. Het is een all el lef st vrouwtje en ze schijnt in groote moeilijkheden te zijn. Ilaar man loopt nu al meer dan drie we ken zonder werk." „Is het een havenarbeider," vroeg Clara verder. Mrs. Betts lachte „Neen, neen, zuster," sprak ze, ,-het is geen werkman, maar bepaald een meneer. Het moeten rijke men si) een geweest zijn, maar geducht achteru'it.gegoan." „Hoe weet ge dat ze uit mijn graaf schap komen miss Bei Is 1 Koanen ze mij 3" s. „Ze kennen uw oom, rnr. Armstrong, zuster. Ze weet niet dat ik u. iver haar gesproken heb. Ze is geweldig trotsch en haar man ook, en van geholpen worden willen ze niet weten." „Is ze n geld scsuldig, mrs. Betts?" ,,0, dat is haast niets, zuster, enhet is ook heelemaal niet om dat kleine beetje geld dat ik u kom spreken." C'lara glimlachte en liet haar hand zachtjes op den schouder van het aardige vrouwtje rusten. Laingzamrband begon ze die hartelijke hulpvaardigheid der ar men onder elkander te verstaan en te waardeeren; zo kende nu die bereidwil ligheid van zelf-amioe-lijdenden om alles met elkander te dieeleii, zonder ook maar ts denken aan teruggave of aan beloo- ning. Deze ervaringen hadden haar al dikwijls beschaamd gemaakt. Hier had ze opnieuw een bewijs van die naasten liefde dergenen die zelf niets bezitten en ze begon met groote vreugde en voldoe ning haar 'onderzoek. „Ik kan ze maar niet thuis brengen," zei ik. „Ik heb nooit iemand van den naam Hartley gekend. Het schijnt me een. naam uit Yorkshie toe, maar ik zal vanavond oom een uur of zes even langs komen. Het adres heb je mij gegeven nietwaar?" Ze las het nog even over, mr, Betss Knikte en vertroken. blijkbaar bijzon der in haar nopjes en tevreden over haar zelf. Clara dacht niet verder over het geval na, want een heele reeks van an dere dingen namen haar aandacht in be slag, Trouw aan haar belofte kwam ze intusscben even na zes uuir naar Holer ofi Raod. Zij was al lang gewoon aan die lan ge rijen van kleine steenen huisjes met geen enkel groen plekje er tusschen, en waar half aangekleede kinderen in groot getal loopen te spelen, terwijl hun vroolij- ke stemmetjes eigenijk het eenige vroolij- ko en aardige uitmaken in die somihere omgeving. Mrs. Betts, dlie aan hot einde der smalle straat stond uit te kijken^ had de slanke vepleegstersgedaanste in den langen, blauwen mantel dadelijk, zoodra z" dén hoek 'omsloeg in het oog, en ze snel de- haastig op haar toe. „Zo maakt het vanavond niet eng goed," sprak mrs. Betts, ,,en de dokter zegt, dat hij haar kindje wol niet in het leven zal kunnen houden." „Zegt de wijk dokter dat;" vroeg Olara vol belangstelling. jssu-w-i- ,,Neen, zusters, mr. Hartley is erg trotsch zooals ik u al gezegd heb en hij wil van den armendokter niets weten. Ze lijlen lieven honger om den dokter te kunnen betalen, dan dat ze bot van den arme hébben." Olara glimlachte medelijdend. Gezellig pratend stapte ze met mrs. Betts voort, bier een knikje gevend en daar een glimlachje. Spoedig stonden ze voor liet huisje waar haar tegenwoordigheid zoo dringend noodig was. „Ze ligt boven, zuster, op het achtirkaimertje. Ze is erg ziek geweest en de dokter zei, dat ae een kamer moest hebben heel ver van het straatrumoer. De kinderen maken buiten altijd zoo'n spektakeL" Het buisje zag er heel zindelijk uit; de trap, die vlak bij den ingang lag woe hel der wit en Cfcra bemerkte hier niets van de luchtjes, die je anders zoo dikwijls in de woningen dier armen tegemoetko men. Het eenige wat ze rook was een beetje cotrbol- en geneesaniddelenlnebt 'De slaapkamerdeur op het smalte overloopje stond wijd open; Olara stap te over den drempel en stond bijna daden' Mflï stek vdÓE hal ledikant, iWordt

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1920 | | pagina 1