R..R. NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOOR D- HO L! AND SCHULD EN BOETE Het groote vraagstuk van den dag. BUITENLAND FEUILLETON. f No 186 Woensdag 11 Augustus 1920 13e Jaargang Bond den Poolsch Russischen oorlog ■w Hf i Abonnementsprijs» Pe» kwartaalf franco par post f 2.60} Met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.45 hooger. Versehijnt dagelijks Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: t£gig%&*£l£ 4aa' Advertentieprijs! Van 1—6 regels f 1.26elke regel meer f 0.25} Reclames per regel 1 0.76; Rubriek „Vraag en agfr bod" bjj vooruitbetaling per plaatsing f 0.60. Ase aü® ebonné's wordt op asnvrsag gratis een poüs verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van J5Q0,-, 1400,—, 1200,-, flOO,—, ISO,—, 138,— fïS.— Aldus betitelt in een zeer lezenswaardig vervolgartikel in het „Nederlandsch fabri kaat "dr.Nederbragt het vraagstuk der valuta. De schrijver brengt zijn beschouwing in ver- baud met een gezichtspunt, van Waaruit de zaak tot nu toeweinig bekeken is en dat toch de overweging alleszins waard is, nl. het ar beidsvraagstuk. Vooraf gaan enkele behartenswaardige op merkingen. Het komt mij voor, schrijft hij, dater ten on zent reden is om te klagen over de hooge loo- nen en den korten arbeidsduur, in verband met de praestaties der werklieden. Ik ben niet alleen geen tegenstander van hooge oo- en, maarvacht die zoowel moreel als econo misch gewenscht, omdat zij een koopkrachtige ai beidersklasse scheppen, Waarop een sterk economisch leven gebouwd kan WordeAlleen moet die eisch gesteld, dat de loonen met groot beleid, geleidelijk en noar een goed scha ma, Warden opgevoerd. jj Voorts ben ik ook geen tegenstander vang verkorten .arbeidsduur. Nadat ik voor twee een aantal Duitsche industrieën bezochnt en b studeerd had, Waaronder ook de bekende op- optische fabriek van Zess te Jena, schreef ik over den verkorten arbeidsduur daar ter plaatse aldus „Aanvankelijk, voor 1870, had men gij Zeiss den 10 %- urigen arbeidsdag. Kort na '70 is het 10 uur, kort na '80 gV2 en kort na' gopuur geworden. In 1900 heeft men er 8 Uur van gemaakt, nogmaals met het gevolg, dat de productie per arbeidsdag steeg. Daarmede scheen men op het normale peil gekomen zijn. Maar het merkwaardige geval heeft zivh voor gedaan, dat toen in Fevruari van dit jaar de vrije Zatcrmiddag Werd ingevoerd en het aan tal arbeidsuren per Wek dus opnieuw daaldem de productie per arbeidsweek nogmaals steeg. Laat me daarop met nadruk de aandacht mo gen vestigen van allen die zich voor sociale quaesties interesseeren." Ik zou dar.rop ook nu nog veler aandacht moeten vestigen. Im mers heeft men hier te lande de loonen niet, beleidvol verhoofd, maar met schokken, on systematisch, ruWweg o. a. groote sommen gelds in jeugdige, onbedreven, handen ge vende, maar bovendien is de arbeidstijd ver kort in een periode. Waarin volksleiders de arbeidsvreugde en daarmede de arbeidsinten siteit ruw vernietigd hebben. Gevolg hiervan is, dan aan hooge loonen en ver.orten arbeidsduur zich part een sterk verminderde arbeidspracstatie. Dit beteekent dat het arbeidsproduct dubbel duur moet we zen." Voor wie hieraan mocht twijfelen geeft hij een groot aantal vóórbeelden, ontleend aan de jaarverslagen der scheepvaartmaatschap pijen, die alle neerkomen op deze eene klacht uit een jaarverslag van de koninklijke Ned- Stoomboo tmaatschappij Ondanks de sterke toeneming der Wereld- tonnage bleven de vrachten hoog, Welk ver schijnsel te verklaren is uit het oneconomisch gebruik der aanwezige scheepsruimte, die ten gevolge van arbeids conflicten. overvulling van opslagruimte, ont reddering van de binnenlandsche vervoerstel- sels en den overal verkorten arbeidsduur, zeer veel langer dan vroeger in de havens vastge houden Wordt." Het is moeilijk met zekérheid te zeggen, of de arbeidspracstatie in verband met loon en arbeidstijd ten onzent ongunstiger is dan in andere landen, ofschoon, die indruk Wel be staat. Maar ook al Ware dit niet het geval, dan Waren Wij Nederlanders toch in het nadeel ten gevolge van den lagen valutastand. Die valutakwestie is voor velen nog een raadselachtige en daarom is het niet kwaad de zienswijze daaromtrent van dezen schrij ver eens mee te deelen. Hij doet dit in een zeer uitvoerig en nog al Wetenschappelijk betoog, dat wij in beknopten en eenvoudigen vorm zul len trachten Weer te geven. Wij spreken tegenwoordig geregeld over verminderde koopkracht va 1 het geld, maar vergeten daarbij meestal te onderscheiden. Ook in de landen, Waar voldoende goudvoor raad is en het papier behoorlijk is gedekt, is het geld in waarde verminderd, gevolg van de mindere arbeidspraestatie, hoogere loonen en dergelijke. Maar daarnaast is in een groot deel der We reld het papieren geld in waarde gedaald, om dat bet onvoldoende door metaal is gedekt En om dit laatste gaat het nu. Lateu wij met voorbeelden spreken, dan zal de zaak duide lijk Worden. ¥iIn de Centrale landen is de mark en de kroon buitengewoon gezakt.Maar ook hier moet Weer onderscheiden Worden. De daling is ge volg van het Wantrouwen der bezitters en dit wantrouwen is Weer niet overal even groot. Het buitenland b.v. heeft in het Duitsche papieren geld 'veel minder vertrouwen dan de Duitscher zelf,vandaar dat men inDuitsch land met een mark meer doet dan er buiten. Daarbij kont, dat in de centrale landen om daar nu bij te blijven de loonen niet geste gen zijn in verhouding tot de daling der valu ta, zoodat men daar veel zuiniger moet leven dan vóór den oorlog. Wanneer dus de mark in het buitenland vijf cent noteert gaat de Duitscher zelf er veel minder lichtzinnig mee om, dan wij met een stuiver. Welke zijn daarvan nu de gevolgen Op de eerste plaats zullen de landen mee een lagen valutastand zoo min mogelijk van buiten invoeren,speciaal uit landen met een goede geldmarkt. Hoeveel marken toch- moet een Duitscher niet betalen voor een artikeltje, dat in Nederland b.v. maar één gulden kost Maar andersom kunnen dié ongelukkige landen wel gemakkelijk uitvoeren. Wanneer men toch hier de loonen omrekent in buiten- landsch geld, dan kunnen zij tegen veel min der bedrag leveren een Duitsche werkman, die 200 mark in de week verdient, ontvangt maar 12 Ilollandsche guldens Wanneer de mark 6 cent noteert. Wat zal er dus gebeuren De landen met een lagen valutastand zullen zooveel moge lijk grondstoffen en heel- of half afgewerkte producten trachten in te voeren maar niet voor eigen gebruik, doch om die Weer afge werkt of verwerkt uit te voeren Men verkoopt dus zijn arbeid. Men heeft gesproken van de groote slaver nij der centrale volkeren. En het heeft daar iets van. De volkeren met lagen valutastand toch zullen zich zelf zooveel mogelijk be perkend om te Werken voor anderen. Zet dit proces zich voort, dan zullen zij langza merhand al Wat meer voor zich zelf behouden, gaandeweg van het geproduceerde Wat meer nemen om zich beter te voeden en te kleeden en zich op den duur „los koopen" en een zelfstandige economische positie innemen Wij behoeven niet te zeggen, dat deze be schouwing voor landen als het onze een ernstige Waarschuwing inhoudt. En de conclu sie van dr. Nederbragt's artikel mag dan ook wel in Wijder kring onder de oogen worden ge zien, waar hij schrijft Vraagt men mij, of ik deugdelijke middelen tot genezing en redding Weet, dan antwoord ik neen of jaal naar gelang de vraag gemeend is. Neen, als men vraagt naar een toovermid- del, of ook naar een kunstmiddel: geen enkele maatregel kan de Nederlandsche of welke an dere industrie ook beschermen tegen de on gunst der tijden. Ja, als men vraagt naar een daad', in deze ontredderde wereld is, economisch gesproken, arbeid de daad, die redden kan. Ook in het speciale geval, dat aanleiding gaf tot deze beschouwing, is arbeid hetgeen Waarvan heil verwacht kan Worden: i.pdien in onze industrie er een grooter arbeidsintensiteit aan den dag gelegd Wordt dan in landen met lagen valuta stand gevonden Wordt, zal de voorsprong, die voor deze landen uit den stand voortvloeit, kunnen worden ingehaald. Het standpunt der geallieerden. De bijzondere berichtgever van Havas meldt, dat de laatste zitting te Hythe, tot een duidelijke vaststelling van de po litieke positie van Engeland en Frank rijk ten opzichte van Rusland heeft ge leid. Indien noodig zal een krachtige blokkade van Rusland daor de Britsehe vloot met Fransche torpedojagers worden ondernomen, in de Oostzee. Den Ver. Staten en den onzijdagen buren van Rus land zal worden verzacht geen producten meer naar Rusland te zenden, om aldus het wereldgevaar van het bolsjewisme te bestrijden. Eventueel zouden de geallieer den een beroep kunnen doen op Duitsch- 1 and om het isolement van Rusland te verwezenlijken. Een andere maatregel zal bestaan in 't scheppen van een defensief front tegen Sovjet-Rusland, door een beroep te doen op de hulp van de stalen,-die zich van het oudie Rusland hebben losgemaakt. Het leger van Wraugel zal dooi' Groot-Brit- tanië worden gesteund, dat oorlogsma teriaal zal sturen. De Polen zullen van de geallieerden materie-ele en moreele hulp ontvangen om in hun streven tot be houd hunner onafhankelijkheid te wor den bijbestaan. Zelfs indien de „corridor" van Danzig door de bolsjewieken wordt afgesneden, zal het transport van oorlogs materiaal door Tsjecho-Slowakij-e kun nen geschieden. Naar wordt verzekerd, zou de conferen tie hebben overwogen een beroep op den volkenbond te doen, om het Russisch- Poolsch geschil te regelen, doch men moest erkennen, dat het den Bond nog aan de noodige middelen van actie ont breekt en dat de proef zou kunnen ein digen in een pijnlijk fiasco voor de toe komst der organisatie. De „Daily News" zegt, naar aanleiding van het besluit der geallieerden, dat eerst nog zal worden gewacht op de bij eenkomst van Polen en Russen te Minsk, dat de geallieerden daarbij voorwaarden hebben gesteld, die te Moskou zijn meege deeld. Die voorwaarden zouden zijn: 1. Onmiddellijke en volledige publicatie van de Russische vredesvoorwaarden. 2. Dat de conferentie zich dadelijk zal bezig bonden met de fun-damenteele kwes ties; waarop de beslissing over den wa penstilstand berust. 3. Dat alles zal worden gedaan om bin nen 24 nren tot een overeenkomst te ko men, voldoende om de onmiddellijke sta king van den strijd te rechtvaardigen. 4. Volledige publicatie van het verslag, der besprekingen te M-ins-k. De „Daily Ohron." die melding maakt van het wantrouwen, dat de Russen tijd willen winnen om nog eerst Warschau te veroveren, merkt toeh ook op, dat ook de houding der Polen te Minsk een factor van groote beteekenis is. Be toe t Md aan het front. Een Poolsch -leger-bericht erkent, dat de bols je wieken Zjeehanow hebben geno men. Dit feit beteekent, dat de spoorlijn DanzigWarschau verbroken is. De „Corriere della Sera", zoo meldt de „Köln. Ztg.", ontving uit Warschau een uitvoerige beschrijving van den w a n- hoopsstrijd. der Polen. Na den oproep der regeering aan het volk om zich tot het uiterste te verdedigen, nemen ban en achterban aan den strijd deel. In allerijl samengestelde afdeelin- gen, zonder eenige onderscheidingstee- kens en piepjonge recruten trekken zin gend naar het front. Eén tocht naar het front is voldoende om zich van het ge brek aan discipline bij deze troepen te overtuigen. Men ziet mannen op den openbaren w-eg van uitputting in elkaar zakken. Bij de vochtende soldaten heb ben zich ook vrouwen, jongens en grijs aards aangesloten, die met stokken, zeisen en steenen gewapend zijn. Volgens d<e meening van den correspondent van de ,.C. d. S." zouden eenige versche, geoefen de, divisies voldoende zijn om den strijd ten gunste van Polen te beslissen. De te genstanders geven, niettegenstaande bun grootere getalsterkte, ook reeds teeke nen van vermoeidheid. De Poolsehe minister van oorlog afgetreden. De minister van oorlog is afgetreden. Hij is vervangen door generaal Sotsokofs" ky. De minister van buitenlandsehe zaken ontving nog geen bericht over de defini tieve verwerping van de Engelsehe voor stellen door de bols-jewiki, noch over de samenkomst van Po-olsche en Russische gedelegeerden op Woensdag, Uit Marienwerder wordt d.d. 9 Aug. ge meld: De Russische cavalerie-patrouilles, die naar het Westen opgerukt zijn, heb ben de spoorlijn Warschau-Mlawa over schreden. Mlawa en Stypanof zijn in him bezit. Hierdoor zijn de Poolsehe troepen, die tussehen Ostrolenka en Ostrowo nog opereerden, van den terugtocht naar War schau zoo goed ais afgesneden. De Russen staan ten noorden van Warschau onge veer één dagmarseh van de stad af. In den Poo-lsch-en corridor, dien zij bij Na- pierka bereikt hebben, zijn ze tot nu toe niet binnengedrongen. Ook in het cen trum aan de Boeglinie, die in een breed front overschreden is, valt een sterke voorwaartsche beweging der Russen op te merken. uJ Li TroepcmtnarspcrÉin over Duitschiand. Uit Duss-eldorf wordt gemeld Sedert eenige dagen wordt -liet verkeer tussehen het bezette en het onbezette ge bied zeer bemoeilijkt door strenge con trole-maatregelen der Belgische en Fra-n- sche bezettingstroepen. In het door de Fransehen bezette gebied is ook de cen suur voor telegrammen, dagbladen en te lefoongesprekken weer ingevoerd. Deze maatregelen worden verklaard door 't feit, dat groote troepentransporten, die op 24000 man geschaft worden, in het be zette gebied zijn aangekomen en dat ook voortdurend treinen met oorlogsmateriaal binnenrollen. In Mainz is een a-fdeeling genie van 900 man aangekomen, die in geval van een staking van de Duitsche spoorwegmannea de voor Polen en Op- per-Silezië bestemde zendingen oorlogsma teriaal vervoeren moeten. De houding van Pclen'e buren. Uit Weenen wordt d.d. ,9 Aug. ge meld: De door dr. Renner te Praag ge houden besprekingn hebben geleid tot een overeenstemming tussehen hem en den Tsjechischen minister van buitenlandsehe 'zaken, Benes, inzake de Poolsch-Russische kwestie. Tot deze overeenkomst zal ook Zuid-St-avïë toetreden, dat evenals Oosten rijk en Tsjecho-Siowakije in geen geval aan een oorLog tegen Rusland, wil deel nemen. De Tsjecho-SLowakijsche ministerraad heeft in veerband met den Poolsch-Russi- schen oorLog, een manifest gepubliceerd, waarin met nadruk opnieuw betoogd wordt, dat de politiek van vrede en on zijdigheid en van non-interventie .voort gezet zal worden. De onafhankelijke sociaal-democratie in Saksen wekt, volgens de „Preiheit"' de arbeiders op tot groote betoogingen ten gunste van een nauwgezette onzijdigheid in Leipzig werden gisteren reeds acht groote demonstraties gehouden. Een officieel bericht uit Boedapest zegt, dat de geruchten over een aLgie- heele m'jbilisatie van het Hongaarsche leger geheel onjuist zijn. AVat zal Rusland doeni Uit een officie-ele verklaring van de Sovjet-delegatie te Londen blijkt, dat de delegatie van de Sovjet-regeering opdracht had aan de Britsehe regeering te verkLa- ren, dat „onmiddellijk na de aanvaarding door Polen van de wapenstilstandsvoor waarden, die hoofdzakelijk de verminde ring van bewapening betreffen, de Sovjet republiek bereid zal zijn te beginnen met het terugtrekken der troepen op de linie door den Oppersten Raad op 3 Dec. 1918 vastges-teLd, en d-o-or Lord Curzon in zijn nota van 20 Juli aan Tsjitsjerin nog eens aangegeven. De Sovjet-regeering is tevens dan bereid het aantal troepen langs deze linie zeer te verminderen, indien de ge allieerden in het bijzonder Frankrijk - zich verbinden niet op te rukken, en ge-en opm-arsch te steunen tegen Sovjet- Rusland aan e-enig front, en het leger van generaal AVrangel uit de Krim wordt teruggetrokken. DE TOESTAND IN IERLAND In alle Roomiscli-K-atholieke kerken te Cork werd Zondag j.l. de olgende brief van bisschop Cough ia n gelezen: „De Ieren zullen de gepubliceerde dwang maatregelen overleven, evengoed als andere dergelijke wetten en zullen zeker hun wij beid verkrijgen indien zij nationale een heid behouden en ©erliik steunen de verte genwoordigers, die bü de algem,eene verkie zingen g-ebozen werden. De bekwaamheid tot rageeren door Sinn Feiners getoond, is erkend .geworden door vriend en vijand. Hun politie, indien men de niet in haar taal verhinderde, toonde zich een bawonderens- waiardig lichaam tot het bewaren der o-rdo Be scheidsgerechten der Sinn Fein-era heb ben bijkans alle gerechtshoven in het land vervangen en imensohen van allen st-and en geloof zijn er hoen gegaan om hun twisten beslecht te zien. A-ls executeur van een be twist testament beb ik zelef gevraagd een geschil over oen kleine waarde door het Sinn-Fein-seheid-s,gerecht te doen beslissen. De Ier-en zullen hu-n vrijheid verwinnen, doch er k.an nog een lijdensperiode auwbiê- ken onder hard© militaire wetgeving en ik doe een beroep op allen om een ho-uding van gelatenheid aa.n te nemen tegenover geweld, en niet terug te slaan, wanneer verzet slechts zou kunnen leid-en t-ot nog grooter geweld." j(Vrij naar het Engelseh van A S. 3wan} Geautoriseerde vertaling 42 „Ik ben zoo blij, dat ik je gevonden heb," sprak Clara, „en je kunt er op re kenen, dat je geholpen zult w-orden. Maar vóór alles moet je mij ibeloven dat tie van mijn bezoek niets aam je man zult vertellen." „Ik zal mijn best doen, miss, maar ik kan <het niet beloven. Het is zulk een verluchting .geweest dat u hier bij mij geweest bent." „En toch moet je het mij beloven, Annie, 'want door het je man te vertellen zou je mis- (.schien heel veel bederven. Zelfs zou je daar door Wellicht de eenige kans om jelui te hel- rpen verloren doen gaan. Ik zal alles aan mijn .oom vertellen en hij moet Geoffrey helpen. Oom Armstrong vergist zich in die dingen frooit, en hij Weet Wel beter dan ik hoe men den man moet aanpakken. Beloof me dat ge Geoffrey niets zult zeggen." L beloof het u, miss." s 1 „Goed. Nu ga ik den dokter opzoeken en vragen Wat er gede.an kan Worden. Wanneer "die kleine nog te helpen is moet het spoedig gebeuren." „Hij komt altoos om dezen tijd, miss, maar vandaag is hij toevallig van morgen om tien uur al geweest." „O, maar ik ken dokter Desapoter Wel," lachte Clara, die dezen naam opgevangen had. „En zijn huis is niet zoo moeilijk te vinden. Nu ga ik Weg, want ik zie Wel dat ge ver moeid en uitgeput bent. Ik moet beneden ook nog even met mrs. Betts praten. Maak je nu maar niet verder ongerust, Annie. Nu ik je God zij dank gevonden heb zal alles spoedig in orde komen, en je zult aan dezen droevigen tijd niet langer denken dan als aan een nacht merrie, die lang voorbij is. Zij boog voorover en kuste de jonge vrouw op de wang, legide haar zachte hand op het hoofdje van de baby, en met tranen van ontroering in haar lieve oogen, ging ze de trap af. Toen ze bene den kwam stapte juist de dokter van zijn fiets. Het was een korte, dikke man, met een ietwat raadselachtige uitdrukking in zijn gelaat, maar hij was wijd en zijd als een uitstekende dokter bekend en de men- schen hielden allemaal evenveel van hem. Toen hij zuster Clara zag nam hij zijn pet af en een merkwaardige uitdrukking van stille voldoening kwam over zijn ge laat. "„Zoo zuster, u barmhartige Samaritaan hieT," sprak hij, „nu, u bent hier hard noodig. Als ik mijn zin gehad had, was u hier al veel eerder ger-oepon." Hij zette zijn rijwiel tegen den muur, trok zijn rechter handschoen uit en drukte haar de hand. „Kom binnen, dokter," sprak Clara. „We moeten heel -gauw iets voor deze mensehen d:oen ze zijn mij goed be leend, ze komen uit mijn geboorteplaats." „O ja? 't Is eigenlijk een zonderlinge geschiedenis, nietwaar? Blijkbaar is de man ben-eden zijn stand getrouwd, maar -hij is heel goed voor zijn vrouwtje en ze zijn zeer gelukkig met elkaar, voor zoo ver er in hun omstandigheden van ge luk sprake kan zijn. En wat wilt ge mij nu verder over lien medeelen?" „O, heel wat, maar '//ïg mij eerst wat u van het kind denkt. Mrs. Betts vreest dat ze het niet zullen mogen behouden. Is de kleine werkelijk zoo ernstig?" ,,Ja, er zit haast geen leven meer in. Misschien is het ook maar het beste zóó groot worden zou de stumperd toch niet." „Dus is er wezenlijk niets meer aan te doen, dokter?" „Niets. De moeder heeft blijkbaar te hard moeten werken; zeker van den mor gen tot den avond zitten naaien zon der beweging, frisscho lucht en voldoend goed voedsel. Die mensehen zijn hoe lan ger hoe meer achteruitgegaan. En toch is de man een go-ede kerel en in het ge heel niet 'onhandig. Als u soms iemand weet die bun twintig pond zou willen voorschieten om naar Canada te gaan dat zou voor hen een wezenlijke uitkomst zijn!" „Twintig pond! En zijn vader is mil- lionnair," antwoordde ze met een glim lach vol medelijden. Op dat oogenblik viel er een schaduw tussehen hen in de man over wien ze gesproken hadlden stond voor hen. Het was een pijnlijk too- neel. He dokter zag hoe Clara zich aan een stijl van de deur moest vasthouden om niet te vallen, en hoe de jongeman daar vóór hem doodsbleek werd. en slechts met groote moeite zijn ontroering beheersehte. De jonge vrouw herstelde zich het eerst. „Geoffrey," sprak ze zacht; „hoe gaat het! Ik ben boven bij je vrouw geweest." De dokter trad een paar schreden ach teruit en greep zonder een woord te zeg gen, begrijpend dat zijn tegenwoordigheid hier volmaakt overbodig was, naar zijn rijwiel. Hij had weer stof gekregen voor het boek dat hij schrijven zou over de ellende en -de lichtpunten in het leven de; Londensche achterbuurten. „Ik ben aan het einde van mijn krach ten, Clara," sprak Goffrey na lang stil zwijgen. „Zij gaan te gronde." „Neen, Geoffrey, neen," klonk het met kracht en nadmik ais wilde zij haar le vensmoed en levenskracht in den jongen man overstorten. „Zij zuilen je helpen een nieuw leven te beginnen," ging ze voort, „wees niet mismoedig en reken op mijn hulp. Ga nn mee naar boven en toon An nie een opgewekt gezicht." Het hielp niet en zij begreep het. Ze voelde zich eigenlijk ook niet in staat om dezen man, op wiens gelaat die wanhoop te lezen ston-d en die haar met zoo diep-treurigen blik aanzag, te helpen. Hem moest ze bij haar 'oom brengen, <ïie al zooveel schipbreukelingen op de zee des levens gered en geholpen bad. v (tWordt vervtisd^ 1

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1920 | | pagina 1