y G.X NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HÖf LAND Vrijdag 3 September i920 13e Jaargan^ Na vijf jaren. Wat üe Fers zegt i\ O 2uö o\$ AbonnementeprUsi p« kwartaal t 1 franco par post f 2.60j Hot Geïllustreerd Zondagsblad I 0.45 hooger. Verschijnt dagelijks Bureaui HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: SÊoioT™ê™ 4S3* ti 1A 4A.4 Adv r ten tl a p r IJ si Vao 1—5 regels f 1.25 elke regel meer 1 0.25j Reclames per regel 1 0.75Rubriek „Vraag en aa»- bod" bij vooruitbetaling per plaatsing 1 0.00. Aae «II» cbonné's wordt cp aenvrFEQ Gratls eon polls verstrekt, welke hen verzekert teflen cr.fievollen tot eon bedraa van 1600,-, f 400,-, (200,-, flOO,—I 60,-, f 33,— 11B.— De R.K. Werkgeversverteniginji in Neder land beeft dezer dagen feest gevierd, groot fees't, waarvan men in ons blad bijzonderhe den heeft kunnen lezen. Het meest bijzon dere van deze feestelijkheden zal voor me nigeen de aanleiding zelf zijn geweest, n.m. het feit. dat de Vereeniging vijf jaren heeft bestaan. Wie maakt er zooveel drukte ibij een eerste lustrum, zai wellicht menigeen ge vraagd hebben. Daarom een enkel woord van aeze herdenking. Terecht hebben de R.K. Werkgevers de eerste ae beste gelegenheid aangegrepen om uiting te geven aan hun vreugde over het bestaan en ne instandhouding hunner ver eeniging. Want het ieit van dat bestaan en die zekerheid van voortbestaan, in weinige jaren verkregen, zal te alten tijde het meest merkwaardige aan de ivlgem. R.K. Werk- geversvereemging blijven. Wij hebben in de laaisle jaren op het wereldtooneel zóóveCi aan onze oogen en onzen geest zien voorbijsnellen, dat ce snel le groei van den R.K. Werkgeversvereent- ging in Nederland nu al haast geen indruk meer op ons maakt. En toch, wie tien jaar ge.euen had durven .voorspellen, dat ae K.K. Werkgevers in 1920 een iustruf zouden vieren van een aan be staande krachtige organisatie, een lustrum, waarbij heel Katholiek iNeaenand geestdrit- tig zou komen compumemeeren. zou op z'n minst voor een utopist zijn aangezien. Toen waren wij nog niet veraer, aan cat de werkgevers algemeen en ook de Katholie ke begonnen in te zien, nat er tegenover de stijgende macht van de arbeidersorganisaties een tegenweer moest woraen gestela. Men wilde zich, zij het noodgedwongen, wel ver eenigen; maar dan allen ie samen zonaer onderscheid van godsdienst of politieke rich ting. Een vereeniging <jus als strijdmiddel maar zonder leiaende Katholieke beginselen Professor Van Aken drukte dat ïuaertijd zeer juist uit, toen uij schreef: „Men wilde somwijlen die banden oer katho.ieke begin seven wel den arbeiders aanleggen ttot éigen beveiliging, doch zelf wilde men liever ae handen wat meer vrij houden tot afweer en diesuoods ten aanval." Wie even terug gaat met zijn gedachten naar dien tiid. nog zooveel jaren niet gele den. zal zich de groote ergernis herinneren, door die houding aer Roomsere patroons gegeven, al mag het oordcel daarover niet te hard zijn, wanneer men de zaak be schouwt in 't raam van den tijd en den tijd geest van toen. Maar die houding was een ernstig inconvenient voor de geüeele katho lieke vakbeweging, een voortdurende steen dies aanstoots voor Roomsch Nederland. Zoo juist is dat geteekend ddoor den gees telijken adviseur der thans jubileerende ver eeniging in het onlangs verschenen eerste jaarboek. „Voor de confessioneele vakorganisatie der arbeiders traden Bischappen en Gees telijkheid steeds strenger en sterker op. hei moest! Want oe zielen liepen gevaar. Kias- senslrijdilust kwam over een groote massa nog-geioovige arbeiders, en met trosjes vie len zij, argeloos vaak. den klassensirijcers in handen, 'totdat zij rijp waren voor h;t on geloof en voor de Kerk verloren, üeen waar zielzorger of zie.enheraer. die dat werkeloos kon aanzien. „Het socialisme moest bestreden ais eene der gevaarnjkste ketterijen. En de katholieke arbeider moest vernemen en erkennen, dat het lidmaatschap der onder slerken rooaen invloed en roede leiding staande ..moderne" vakorganisatie, voor litm uitmaakte eene „naaste gelegenheid" tot geloofsaival. En dan was de gevolgtrekking gemakkelijk te maken. Dan siond hij voor de keuze zijn ge loof. zijn Kerk en het Socialisme. Het lezen der verboden vakbladen, het lidmaatschap der verboden vereenigingén, dat al.es was reden, om hem te 'behandelen als iemand, die de naaste gelegenheid tot zonde niet wil prijsgeven en dus aan de zonde zeive ge acht wordt te hechten, wien men dus het' ontvangen der Sacramenten en gevolgeiijk de kerkelijke begrafenis weigeren moet. Een strenge maatregel, maar een nog veel meer noodzakelijke. „Men behoeft maar' heel weinig thuis te zijn in de vakpers der roode broeders, slechts even gehoord te hebben de gesprekken op werkplaatsen en elders, waar rbeiders van velschillende richting bijeen moeien zijn, om te weten, welk een verschrikkelijk wapen de patroons, die maar niet van katholieke ver heid heen. verdedigd moesten worden door het vormen en in stand houden van een on gespleten bloc van alle kapitalisten. ,,En de Roomsche arbeider stond meesten tijds met den mond vol tanden, wierp de verleiding misschien honderdmaal van zich af, en ontkwam toch ten slotte niet aan de obsessie, dat misschien de patroons toch wel met een andere maat gemeten werden dan zij. Ziedaar voor ons het voornaamste in deze feestvieringhet feit. dat de katholieke Werk geversvereeniging werd opgericht, in enkele jaren tot een organisatie groeide, welke ten voile haar naam waardig is en thans staat ais een macht, die niet meer omver te haien is. In het „Katholieke" ligt de kracht, schuilt de ooizaak van aeze vroege maar gewettigde feestviering, laadden vooruitziende mannen niet 'te juister tijd de organisatie op katho lieken gronaaiag aangepakt, dan waren werkgevers en werknemers tegenover eikaar 'blijven staan en waren de arbeidsconflicten van de laatste jaren zeker veel scherper en omvangrijker geweest. In den korten tijd van haar bestaan mag nu reeds ae K.K. Werkgeversvereeniging er op bogen verschillende malen een ernstig conflict tot een voorspoedig einde te hebben georacht. Tot de groeiende soiitiariieitsidee heeft de Roomsche patroonsvereenigiug machtig veel bijgedragen en daarom ver heugt kalholie-k Nederland zich te recht op dit eersie lustrum, ornaat het voor de naaste toekomst van deze organisatie nog zooveel üetl verwacht. De A. K. K. \V. V. zal die verwachting niet beschamen: daarvoor zijn de kranige teiüers borg- Dö organisails öer Ksderi, FiüiriiVöehoudörs. In de „Kloinveoieeit" komt een beiang- weKkeud artikel voor val.- oen üeskuud-igen koordr-e'uaui.eur jj. J. LlOis.e.ii jr w aarin ue organisatie uer~TieaerIai ese„e piuimveénou. ders aan een uitvoerige beschouwing wordt onderworpen. LaugMinierhaiid, zoo schrijft hij, begint er in het systeem van de piuimvceieelt- oigamsatie eenige teekening te komen. liet ook door ons grpropageerue idéé van de belangen van ue nuipiui.mveeteelf, welke eer. onuerdoel is van hot landbouwbedrijf ie laten behartigen door de lanaoouworgani- sa ties zeil' en wei m een vorm welke van ae omstandigheden. in die organisaties zal af hangen en meermalen wisselend zal blijken te zijn, heelt zich iu die organisaties liaan gebroken. In Limburg. Biabant. Gelderland en Overijssel, de streken welke steeds de meeste eieren geleverd hebben, is de zaak reeds tot Sraiid gekomen en met voortvarendheid en kracht worden de belangen daar ter hand genomen. In Limburg en Brabant, gegroepeerd om de lloermuudsche Eiermijn, is het pro gramma voor dezen winter reeds vastge steld en verkeert de uitvoering daarvan in gevorderden staat van vooi bereiding. Lur- sussen zuilen werden gegeven, lezingen ge houden en ook het technische gedeelte zal uitmuntend verzorgd worden. In Gelderland zal de G. O. M. v. L. het onuerwij&geueefte voor haar rekening nemen en gaat de B. A. G. het overige verzorgen. Een vriendelijke hand zond ons een num mer van het „Poeren- en luindorblad" toe, het olficieele orgaan van den Aartsdioeosa- nea li.-K. Boeren- en Tuinderbond, waarin ook het programma, dat op denzeifden grondslag berust als dat van Limburg en Biabant, ontvouwd wordt. Tegelijkertijd komt in dit blad een artikel voor over „Do verbetering van het kippen- ras," waarin een pleidooi voor goede fck- toomen ter verbetering van den Pluimvee stapel wordt gehouden. la het niet een verheugend verschijnsel en witst het niet op een geweldigen ommekeer, dat in zoo'n blad, dat door 16000 boeren gelezen wordt, niet minder 3% kolom of ruim een halve pagina alleen aan die pluim veeteelt gegeven wordt? Het is de bevestiging van onze uitgespro- ken meeruing, dat een terugbrenging van d's nut-pluim vee teelt naar de plaats waar deze thuis bekoort, de goede zaak niet anders dan bevorderen kan. Thans komt ze onder de aandacht van hen. waarvan we het in hoofdzaak hebben moeten niet zeker is. dat de versohiiend© landbouw- maatschappijen baar afdeeling Pduimvee- teelt in één federatief verbond zullen onder brengen, zullen er alltjd groepen blij ven bestaan, welker belangen niet zoo zeer naar het land'bouwb&oi ijf zijn terug te brengen, die daardoor ook los van die lanübouworga- nisatie staan en zich daarom ook op andere wijze zullen groepeeren. Vooral zijn dit de stedelingen, die te zamen toch ook een be langrijk legertje van pluimveehouders vor men en die eveneens tot vergrootingvan onzen eiervoorraad, van de expo: t -hoeveelheid, dus tot vermeerdering van o: ze nationale in komsten bijdragen, hetzelfde doel dus be reiken als de andere u: lagorie nastreeft. Die groep, welke in hoofdzaak uit klei nere kippeiihouders bestaat, vindt men ge organiseerd terug in de aldeeiingen der V. P. N.. waarvan Noord- en Zuid-Holland bijv. heel goede vooibeeiden zijn. De schrijver houdt het teu slotte voor waarschijnlijk, dat er twee georganiseerde groepen zullen komen en wel: le. Die der landbouvvpluiinveshouders, welke do machtigste zal zijn; 2e. de oude V. P. N. terug, zij hel dan ook na een ge weldige aderlating en van een geheel a.n deren opzet en met eeu gewijzigd program- na, n.l. de oude afdeeiingèn thaus federatief bijeengevoegd tot één geheel. Voor beide groepen is plaats en yoor beiden is ook een organisatie noodig. eeniginjï wilden weten. daannedë"den%óc"i- Overijssel staal de zaak ©enigszins an aal-democraten in de band f?1®" De Oostelijke pluimveeteelt coopera- tie. met naar kern te Enschedé is uit de aal-democraten in de hand speelden Op al lerlei toonaarden werd den katholieken ar- 'heider voorgezongen of sarrend werd hem toegebeten, dat hij, de lafaard, zich door de Geestelijkheid liet ringelooren en aldus de arbeiders scheiden liet en splitsen, terwijl de pairoons ongemoeid werden gelaten, wan neer .zij, heter dan de arbeiders, toonden te begrijpen, dat zij maling moesten hebben ;®an de Geestelijkheid, zoodra die ophield hunne brandkasten te beschermen, en dat de Patroonsbclaiigen over alle gelooisverdeeld- Overijsselsche landibouwmaatschappjj voort gekomen en blfjft d-aar ook onder res-sorbee- ren. In bet IV esten heeft men de groepee ring om de Zwolsche zaak en <ic-'.e stond en staat van die land'bouwuiaatschappij los. De heer Hiolstein meent, dat ondanks dien drang naar organisatie in de goede richting, het niet mogelijk blijken zal alle plui rnvee- houders in één groote Nederlandsche orga nisatie to ver een i gen. A-fnmm .van hfefc fëit, W. IIKT PATRONAAT. De directeur van den gemeentelijken vvoningdieuist te Amsterdam, de heer Keppier, bepleit de oprichting van bouw- gituen. Lichter wenscht hij bouwgilden, uitslui tend gevormd door de «.rbeiders, Het bestuur en de leiding moeten wor dtin gelegd in handen van uékwame vaii- v er-een igun gs lei eters Het patronaat behoort te worden uitge schakeld. Dit is z.i. ovexbotug.' Bovendien hij ge looft niet aan ue broederlijke sawenwer- liing van patroons en arbeiders en ver wacht daarvan niet het minste resultaat. De „Stand." wijist er eerst met reuen op, uat zich hierin weer de vijandige ge zindheid der sociaal-democraten tegen ue werkgevers en de socialjstische dwaling cp cup a art. naarna vervolgt het blad: „Het patronaat is onmisbaar. Aten kan de bestaande werkgevers uitschakelen, op een of' andere wijze, iu een oi' andere vurxn keert toch het patronaat weer terug. Leiding en verantwoordelijkheid kunnen nooit geheel collectief worden gemaakt. Zelfs de organisatie heeft het p e r- eoonlijke organ iseerend talent noodig, anders sterft zij. Len bouwgilde is zonder bestuur niet den,K naar. Naast de opzichters en uitvoerders blijven noodig de leiders, de organisa tors, de personeu, die de verantwoorde lijkheid dragen. Dezen zuilen behooren tot den be- stuunskring en worden de nieuwe pa troons. Daaraan is niet te ontkomen en daar om achten wij de oprichting van bouw gilden met uitschakeling van de pa troons een groote fut" Hot x>ati-oiiiaat moet worden gehand haafd. Voorkoming van machtsmisbruik door organisatie van en in het bedrijf zij het doel. WAABDEERING DEK KATHOLIEKE JOURNALISTEN. Het „Ov. Dgbld." schrijft; Enkele katholiek© bladen critiseeren de regeering naar aanleiding van het feit. dat de katholiek© pers bij den lint jes-regen werd vergeten. Immers de eenige gedecoreerde katho lieke journalist, de beer van Term te Maastricht, werd onder d© gedecoreer de anti-annexionisten vermeld, en werd dus niet als katholiek journalist ge huldigd. Als journalist werden slechts de heeren de Meester en Elout gedeco reerd. twee mannen uit het liberaal kamp. Het komt ons voor. dat deze critiek gerechtvaardigd is. „De pers speelt in ons land meer voor het paard, dat de haver verdient." Volkomen juist, al is het het een beetje de eigen schuld van de pers. Dat bijvoorbeeld thans de voorzitter der R.-K. Jpurnaiistemereeniging, die ziin zilveren jubileum gedurende den oorlog ook a] vierde, zonder dat hein een pauselijke orde gewerd ziju er in ons land we] pauselijke ridders-joui- nalisten? is locli wel een beetje erg. Niet dat zulke ineusehen d-e waarde van 'n lintje overschatten waarom heeft de regeering maar niet voor goed vergeten .er nog aan te doen? doch als andoren de „haver" krijgen, zeif gepasseerd to worden, dat brengt de zaak op ander tcnein. Wii katholieken, en christenen in hel algemeen, hebben behoefte aan een sterke peis Daartoe zijn noodig bekwame journalisten. En deze krijgt en houdt mp.n alleen door ze te waardeeren en te erkennen." BUITENLAND DE POOLSCH-RUSSISCHE OOltLOG De onderhandelingen. Prins Supielia, de Poolstho minister van biiiloulamteclie zaken, heeft aau i'sjiisjerin een draadloos telegram ge richt, waarin, hij nog eens wijst op de moeilijkheden die de Pooisclie delegatie bij het overleg met haar regecriug onder vond en voldoening er over uitspreekt, dat de Sovjet-regeering ook overtuigd is \an de nouuzakelijkkeid de ouderhajidc- iingen te verplaatsen, Sapieha wijst er op, dat hij het voorstel der Russen, om de onderhandelingen naar Lsthland te verplaatsen, ontving toen hij de Letti&che regeering reeds ver gunning had gevraagd om te Riga te eon- leieereu, hetgeen werd toegestaan. Om tijdverlies te voorkomen verzoekt de Pool- suke minister daarom instemming der Russen met de verplaatsing der onder handelingen naar Riga. Uit Marschau wordt gemeld, dat Riga nu definitief als plaats voor de verdere Poolseh-Rusüsehe onderhandelingen is aangewezen. Hoe het te Minsk toeging. De correspondent van de „Petit Pari sien" te Brest-JLitowek, heeft de daar té-* rugkeerende Poolsehe onderhandelaars gesproken. Ze achten de voortzetting der oespiekingen te Minsk volstrekt onmoge lijk. Ze waren er als het ware gevangen genouden. Slechts in auto's, door roode soldaten begeleid, konden ze uitgaan, üp aanplakbiljetten werden zo uitgetart. ixaarop stond, dat ze niet gekomen waren om vrede te sluiten, maar om liet roode leger te spionneeien. Ze mochten niet zelf iiuxi eten koopen. De voeding hun door de boisjewiki opgelegd, was ixeel slecht en onvoldoende, Verscheidene hunner werden ziek. Oischoon de boisjewiki hen van den ommekeer op het front onkundig tracht ten te houden, ging het Poolsche draadloo ze station eiken middag het Poolsche le- gerbeiücht op. Oe vorige week was de toon der bolsjewiekselie onderhandelaars veel vriendelijker. Een waarschuwing. Naar een draadloos N. T. A.-teiegrani uit Horsea meldt, waai-schnwt de „West minster Gazet" de Polen tegen de eer zuchtige denkbeelden van PiLsoedski. Zulu streven, zegt het blad, kan Polen slechts naar een onherstelbare ramp voe ren. Le geallieerden hebben hun begeer te getoond om Polen te herstellen in vol ledige onafhankelijkheid en met zijn recht matige ethnografisehe grenzen. Maar die grenzen geiden niet alleen voor de buren van Polen, doch ook vo.or Polen zelf. Wij kunnen niet zijn veiligheid en integriteit waarborgen ais het voortgaat tegen onze wensehen een spel te spelen ia de hoop, die grenzen te kunnen uitbreiden. POLEN EN FRANKRIJK. Te Parijs is aangekomen de Poolsche' minister1 van financiën Grabski, vergezeld van den onder-minister van handel en in dustrie, Strassburger, alsmede van twee vakkundigen. Het hoofddoel van hun komst is om economische relaties aan te knoopen met de entente, speciaal met Frankrijk. Het betreft ia de eerste plaats de uitvoer van Polen naar Frankrijk, spe ciaal van suiker on petroleum. DE WAARHEID OVEIt RUSLAND. De Duitsche onafhankelijke socialist, Dittmann heeft ia eenige artikelen zjjn ervaringen in Rusland beschreven en deelt o.m. de volgende opmerkelijke bij- zondei'hoden mede: De leuze uit den eersten tijd van de bolsjewistische revolutie: „Alle macht aan de arbeidei's-, boeren- en eoldatenra- den", - heeft al lang afgedaan. Die tijd heeft nauwelijks een jaar geduurd. In dien tijd kwamen de bolsjewistisehe aan voerders tot het ontmoedigend besef, dat noch de stupide boerenmassa in de dorpen, noch de meerderheid van het industriee- le proletariaat rijp waren voor en in staat tot het demoeatiscli zelfbestuur van het economische leven en den staat in. socia listische geest. Dit was reeds in den zo- uier van 1917 tijdens de Kerenski-episode, te Stockholm voorspeld door de aanvoer ders van de internationale meusjewiki. De boisjewiki bestreden dit toen. Lij bouw den op de „scheppingskracht van de mas sa". Zij hebben daarop de proef op do sórn genomen. De massa is niet door dit examen gekomen, de massa van Russische boeren en arbeiders d.w.z. een onbeschaaf de, economisch en politiek on wetende, cri- tieklooze massa, daarom tot handelen niet in staat! De boisjewiki stonden voor de keuze hun koene poging te staken of op het voor-kapitalistische eenoruisehe leven in Rusland de socialistische productiewijze te enten. Zij deden het laatste, om de heer schappij voor zich alleen te behouden. Zij gaven het denkbeeld van het democrati sche zelfbeschikkingsrecht en zelfbestuur van het proletariaat prijs en ging er stap voor stap voor stap toe over een systeem van Staatsdwang iu te voeren* op alle ge bieden van dictatuur van het proletariaat hetgeen zij oorspronkelijk gewild hebben, een dictatuur over het proieütriaat ma ken. Het proletariaat als klasse werd object van hua politiek. Dit was alleen mogelijk omdat boeren en arbeiders, ten gevolge van de onbeschaafdheid, politiek onverschillig en passief zijn, steeds ge wend bovendien autocratisch geregeerd te worden. Slechts op het fundament van de passiviteit en de de oncultuur der Russische volksmassa in stad en laad kon de bolsjewistische dictatuur opge richt worden. Dittmann deelt vervolgens niee. dat we gens het oificieele rapport van het revo- lutionnair tribunaal te Moskou van 25 Juni van dit jaar 398 personen zijn dood geschoten op bevel van de „buitengewone eommissies" die belast zjjn met Ae organi satie van d© terreur tegen de coi.-.a-revo- iuties. Bij deze executies zijn niet begrepeU do „administratieve" executies. De verkiezingen voor de sovjets hebben in hét Tfpenbaar plaats in vergaderingen. Geheime verkiezingen zijn verboden. Df verkiezingen zijn echter doorgaans indirect en geschieden, onder terroristischen druk, zoodat er van een oppositie nauwoljjkf sprak© is. Verkiezingen met niet gewenscii; resultaat worden nietig verklaard. „Daar voor hob ik uit Moskou uit absoluut be trouwbare bron onbetwistbare documen ten gezien." schrijft Dittmann. DE DREIGENDE MIJNWERKERS- STAKING. Volgens den correspondent, van da „Morning Bost" in Northumberland doelen de miinwerkers aldaar niet het vertrou wen der leiders ten aanzien van den afloop van het conflict. Zii zijn in een stemming om vrede te sluiten in ruil voor een klein*-' ioonsverkooging en zijn dus voor het denk. beeld van een compromis. De parlementaire medewerker van dp „Daily Ghronicie" zegt. dat men gelooft, dat de mijnwerkers oen eiseh tot vermin dering van den kolenprjjs met 14 ah. 2 pence zullen laten vallen en alleen den eiscli zuilen handhaven inzake een loonsver- höoglng van 2 sh. Tot dusver hebben er geenerlei officieel*1 of niet-officieeie conferenties plaats gehad tusschen de regeering en do mijnwerkers oi andere vertegenwoordigers van vakver- eenigingen. sedert op 26 Juli de eischen de: mijnwerkers verworpen werden. Lx de mijnwerkers-oonferentie van gis terenmorgen is op advies van het bestuur besloten, in alle districten de stakingsaan. kondigingen in te zenaen bij de directie? met dien verstande, dat overal di© aankon, digingsternxiin niet laiter dan 25 Soptembex zal afloopen. DE DREIGENDE STAKING IN DE ANTHRAC1ETMIJNEN. President Wilson lieeft aan de gedele geerden van de arbeiders uit do antbra-. ojetmijnen van Pennsyivanië. die hem kwa men vragen binnen drie dagen het minder heids-rapport© der anthraoietr-oomxnissie goed t© keuren, daar anders 170,000 mijn. werkers in ©taking zouden gaan, xneego deeld. d-at lij] de beslissing der oommissie niet kon en .wikte terzijde stellen en dat hun uitdaging weird aanvaard. COMPLOT IN KOREA. D© politie te Seoul arresteerde eon bend© Koreanen. welke bekende het plan te heb. ben bommen te werpen op <J© rondreizend|C Amerika ansohe congresleden, teneinde aldus een oorlog tussohen Amerika en Japan te provooeeren. GEMENGDE BUITENL (Vliegnampi. 'j .Uit MoiTistowix in New;-Jersey, weidt gemeld dat twee vlieger» in regeeringpc' dienst levend verbrand zijn in een posjt- v lieg tuig, dat uitsluitend uit xuotoalurt

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1920 | | pagina 1