Ons Blad.
TWEEDE BLAD.
ALKMAAR.
Zsterdag 11 September 1920,
Koninfeflïjk l®©s:<i3©k
„De Koningin zal in de eerste Helft
yan September onze stad een bezoek
brengen."
Toen dit bericht voor een paar weken
in de plaatselijke bladen verseheen, was 't,
alsof een electrisehe vonk, de harten van
jde kermisvierende Aikmaarders doorschok
te. Men was door 't onverwachte van dit
bezoek in 't eerst wel is waar eenigszins
verbijsterd; maar ziet, nog zijn de kermis
beslommeringen niet achter den rug of
de activiteit van de Aikmaarders ontwaakt,
men zal H. M. toonen, dat de algemeene
.wensch, sinds jaren gekoesterd, om de
dierbare Landsvorstinne binnen onze al
oude veste te mogen begroeten en hul
digen, heilige ernst is. Lang voorbije ge
beurtenissen worden weer opgehaald, van
yóór 26 jaar toen onze stad óók de eer
yan het hooge bezoek genoot.
Hit aLs bij tooverslag verrijzen daar hul-
öigingscomité's, buurtcommissiê's e.d. De
juiste personen weten elkaar te vinden, ge-
heele buurten trekken broederlijk ensgé
zind op naar de vergaderlokalen, waar
onde'r een nooit te vergeten enthousiasme
de plannen besproken worden.
En hoe meer de gedenkwaardige 11 Sep
tember nadert, hoe vofHandiger men het
krijgt. Hier en daar verschijnen al de
eerste toebereidselen voor eén vérsiéring
gloeiend nieuwsgierig aangestaard, niet
alken door kijkgrage jeugd, maar ook
idoor ouderen. In de verschillende wijken
der oude binnenstad ziet men amateur-
bouwvakarbeiders kparregroen en wimpels
aan gevels en dakgoten bevestigen; et
.worden overuren gemaakt, kolossaal, soms
tot 12 uur 's nachts, maar de eeryge be-
lconing die men vraagt is een frissche
dronk, als de kelen door stof en ongewone
inspanning wat droog zijn geworden- En
terwijl de heeren zich zoo buiten yerdienste
Bjk maken, weren binnenshuis de dames
zich niet minder dapper: oranje rozetten,
Pranjewimpels, vlaggèdoek, alles moet
Idaar gereedgemaakt women. Langzamer
hand voltooien zich' de resultaten van al
dat werken.
De versieringen zijn af, vol bewondering
aangestaard door de honderden nieuws
geirigen, die zich de laatste avonden reeds
door de straten bewegen, echter niet het
minst door de vervaardigers zelf, die de
voortbrengselen van hun kunstvaardigheid
met trots aan ieder toornen. En zoo zijn
wij nu, den avond voor den heuglijken
dag onze rondwandeling door de stad
begonnen. 'Om zoo nauwkeurig mogelijk
onze lezers over de aangebrachte Versie
ïingen in te lichten. Eenig-e beperking
hebben wij ons hierbij moeten opleggen
hét is ons n.l. onmogelijk melding te ma
ken van 'de versieringen die bijna ieder
winkelier in zijn etalage heeft aange
bracht. Dit overtreft werkelijk onze stout
ste verwachtingen, en zij zouden een «tala
gewedstrijd of winkelweek zeker géén;
schade aandoen.
Ons bepalende dan tot de laten wij
hét zoo maar noemen t— uitwendige ver
sieringen beginnen wij bij het natuurlijk
middelpunt van onze gemeente, het stad
huis. Tot hoog in de lucht schitterden
hedenavond de electrisehe lichten, terwijl
de monumentale trap met groen is afgezet.
Overigens heeft men hier geen versiérin
gen aangebracht, o.L terecht, want een
monument als ons raadhuis, kunstuk op
zich zelf, kan bij ©en drukke versiering
nooit winnen.
De bewoners van Langestraat en Mient
Hebben op de Steenenbrug een prachtstuk
van tuin-aanleg te voorschijn getooverd;
yooral. ook als 's avonds de Anker-r-oode
electrisehe lichtjes branden, voldoet het
■schitterend.
Dat somige bewoners uit onze hoofd
straat zich niet onbetuigd laten, spreekt
vanzelf. Zoo merkten we op versieringen
bij Mr. van der Feen de Li-He, de Bios
coop, Mr. de Lange, de Toko cn Spaander.
De zijstraten van de Langestraat betrekke
tijk vrij smalle winkelstraten, icenen zich
uitstekend voor versieringen. Om maar te
beginnen bij de Schoutenstraat: groene
slingers, prachtige manden met bloemen
(levende) en veelkleurige Lampions. Te
vens aan beide ingangen een opschrift
met huidebetcoging aan H. M. Dan volgt
Paygiop, al van ouds bekend om de sier
zin der bewoners. Ook nu weer is iets
schoons voortgebracht; groene slingers,
doorzaait! met levende bloemen, met overal
groote Chineesch'e lampions.
Bijzonder verbaasde het ons, dat de
achterstraat niets tot stand had geb'racht.
ALs we ons goed herinneren had deze straat
bij de onalhankelijkheidsfeesten de «ersté
prijs voor straatversiering. En nu in het
geheel niets. Ja, toch' wel, de woningen
van den heer Trijbétz en .Tj-eertgs zijn héél
aardig versierd. Dan komen Houttil en
terslraat, berde zoo schoon, dat we aar
zelen zouden, wie den kroon toe te ken
nen. De Houttil is geheel gehouden in.
Oranjekleuren met honderden Oranje lam
pions, terwijl de Boterstraat een laan vormt
yan keurige bloemenmanden, verbonden
door Oranjewimpels, beschenen door tal-
rijkeis terke electrisehe lampen. Waardig
sluit zich bij dit tweetal straten de Huig-
biouwersteeg pardonstraat aan. Ook
hier groene slingers, met in liét midden
talrijke kronen van gekleurde electrisch0
lampjes.
Van Huigbrouwerstraat naar Laat is
tleclfts weinige passen. Hier was geen
Rroenversiering, noodig. De boom en toch
zijn er een niet ,te overtreffen groene vér-'
siering, en waar die ontbreken, vullen
heesters in oranjepotten Üe leemte aan.
Van uit alle boomen wapperen Oranj-e-
wimpcis, terwijl bij hét Katcchismuslokaal
der St. Dominicuskcrk een bijzonder fraaie
piantengioep is opgesteld. Er zijn daar
nog andere plannen maar wat dat zal
woiden?
Dan het Rilse voort, door z'n breedte
niet zoo gemakkelijk te. versieym. Tlock
is het den bewoners ook hier gelukt
iets schoons te maken. Bijzondere ver
melding verdient de schitterend verlichte
brug bij de Vipuwenstïaafc. Ook hier weer
veel particuliere versieringen, bijl de firma
de Wijs en Broers, hjat café van Schuit
Jae Boom, Rijks, wethouder Thomson.
Teruggaande langs de Ouctegraoht treffen
wij versieringen aan voor ons waterrijk
stadje bijzonder geschikt n.l. een drietal
prachtig met planten en blotamen versier
de schuiten Ook .het bekende tootje van
den 1 eer Kluft, is iraai opgetooid, terwijl
de daar liggende woonark zich ook niet
onbetuigd heeft gelaten.
Ook in de Ridderstraat een keurige
versiering met bloemenmandenterwijl de
bewoners van de Hofstraat met veel en
mooi groen hun straa.t eon feestelijk aan
zien gaven.
Het zou eentonig worden te vermelden
dat ook in deze wijken vele particulieren
hun huizen versierden.
Al wandelende zijn we weer ge-ko-mon
bij' Verdronkenoord en Visckmarkt. Iiiar
weer iets nieuws. Veel vlaggen, veel
Oranje-doek langs de brugopeningen etee-
trisclie lichtjes boven het water. Te midden
van Oranje-wimpels, electrisehe kronen
Zelfs de walkanten zijn hier Oranje ge
schilderd. De heer v. d. Kop heeft voor
zich zelf een aardige versiering voor
z'n huis aangebracht.
Twee straten uitgaand© van het Ver
dronkenoord, n.l. Hekelstraat em St. Anria-
straat, zijln zoo. prachtig opgetooid, dat zij
niet voor die in de binnenstad behoeven
onder te doen. Op Zaadrnarkt heeft man
ook 't idéé van versierd© schuiten toe
gepast, en tevens mididen in het water
een prachtige fontein' .aangebracht. Bij
zonder vo Idoien zal de schuit van Ver
ga, aiij', die van onder tot boven .mat
eleetrisahe lampjes is bezet Tot var-
maak der bewoners zelf is de korenbeurs
ingericht.
Be köoltuinbewoners zochten als van
ouds hun kracht in hun eigen element
d.i. het water. Op korten afstand van
elkaar staan in het water paaltjes met
bloemenmanden. Ongeveer in hst midden
over de gracht is een kunstvol prieel
gebouwd. Doch dit is nog niet alles;
de walkant is geheel afgezet door groene
slingers, waar-a-in lampions worden beves
tigd. Dat hier, evenals' elders ook de brug
gen ,niet vergieten zijn behoeft ge-gn betoog-
We willen niet van dcae omgeving
afstappen. Zonder nog te hebben gewezen
op het schitterend effect, dat die van
1609 daleerendie geveL van het ijaerma-
gaaijn van Men lieer V'. Ree zal maken
verlicht door bijha 600 electrisehe lampen-
De evenwijdig aan d© Kooltuin toepen
de Achteftiam is eveneens uniafc -groen, en
bloemen keurig versierd.
Zoo zijn wij gekomen aan het Waagge
bouw. Hier een versiering met vlaggen
wimpels en wapenschilden, tot toog in den
toren. Wat wappert dat alles heerlijk in
den frisschen far.e^ Door Magdatenens-tr
en Koningstraat beid e door groen en
bloemen ate 't ware tot ©en laan gemaakt
bereiken we Nieuw-esloot en Hofplein. De
De Nieuwasloot hoeft een kleine ma.ar
smaakvolle versiering, terwijl het Hofplein
weer iéts bijzonders heeftrn.l. ©en fontein
opspuitende uit een fraaie rotspartij', om
geven door vijver ien bloemen. Waarlijk
een prachtstukje werk, dat voor den mu
ziektent uitstekend voldoet,
We meenem hiermee het voornaamste
uit de binnenstad opgesomd te' hebben.
Nog even stippen wij aan, die versieringen
in de buitenwijken. Ook hier heeft de be
geven. Zoo tnoif ons vooral de bijzondere
vn-lkiirg van z'n Oranje-liefde blijk willen
zorg die men in 't Klein-Nieuwland aan
de straat heeft besteed.
In 't algemeen is bij'na overal langs
den weg, dien H. M. zal volgen een of
andere versiering aangebracht, hetzij' van
de geheale buurt, hetzij! van particulieren
Om maar een greep te doen, wa troffen
versieringen aan op 't Sehark», Stations
plein, Westerwieg, Emmastraat, (St. Eli-
sabethgesticht) Kennemerstraatweg, bijzon
der bij den Burgemeester <em Mr. Servatius
Wilhelminaiaan, Achterweg, (bijzonder mooi
belooft dit te worden) Bierkaai, Voormear,
ja zelfs in de eerste Kabelstraat en Raan-
aingel.
ban zeer uit stekende versiering in
letterlijken zin heeft de heer Piet op z'n
molen aangebracht; talrijke vlaggen en licnt-
jes aan de wieken bevestigd, zullen dit toeli
al schoon© punt een reeenrijk aanzien geven.
bon ongekend rgoot aantal vlaggen zijn op
jjicli. zelf in de straten al een groote ver
siering. Deze uiting van Oranjeliefde zal zeker
op II. M. grooten indruk maken!
Ziehier een korte vermelding van al het
schoons dat onze stad jn deze dagen zal te
zien geven. We zijn er innig van overtuigd,
dat onze opsomming slechts zeer onvolledig
is; waraschijnlijk ja bijna zeker heb
ben wij vele, met moeite aangebrachte versie
ringen, overgeslagen. Men 'bedenke echt ér,
dat bij een zoo uitgebreid veld van waar
naming deze fout onvermijdelijk is,
En nu op den laten avond door de ver
laten straten loopende, onder eén helderen
sterrenhemel, voorbode van een heerlijk
Oranjezonnetje, zien we onze oude veste gé-
noed, hare beminde Landsvrouwe pp een
waardig- en feestelijke wijze te ontvangen!
Reeds vroègi waren hedenmorgen de
Aikmaarders op de been en spoedden
zii .zich in groepen en groepjes naar
dat stadsgedeelte, waar zii het éérst
de Koningin zouden kunnen zien,
en in breede rijen stonden de oranje
gezinde nieuwsgierigen en belangstel
lenden langs den Helderschen weg op
gesteld, door de politie in volkomen
orde in de ,rii gehouden, toen fe on
geveer lcwart na negen de Koninklijke
auto in 't zicht kwam en onder luid
gejubel en gejuich binnen Alkmaar,
werd ontvangen.
De Koningin was gekleed in lila-blauw
zijden kleed, bruinen pelsmantel. met
wit-veeren boa en droeg een witte hoed
met blauwe veeren.
Minzaam groetend beantwoordde de
Koningin het gejuich der menigte en
van hier voorafgereden door drie poli-
tie-agenten te paard, reed H. M.
vergezeld van Mevrouw van Reigers
berg, Versluys, geboren Baronnesse
Sch'immelpennincK yan der Oye, Dame
du Palais. jonkvrouwe van Swinderen,
Hofdame, .Baron Bentinck, Dienstdoend
Grootmeester, .Baron van Geen, Kamer
heer en particulier Secretaris en Ka
pitein Gey yan Pittius, Adjudant,
langs de gemeentelijke gasfabriek, al
waar aan H. M. door het jongste zoon
tje van den directeur een Keurige bloe
menhulde werd aangeboden, en langs
het gemeentelijk slachthuis over den
spoorweg, waarachter de Burgerwacht
stond opgesteld, die H. M. saluut bracht
Een bouquet werd hier aan 'H. M.
aangeboden door een dochtertje van
den heer Asch van Wijck welk bouquet
door H. M. met een hoogst beminnelijk
lachje aanvaard werd.
Vervolgens wérd gereden langs het
stationsemplacement, .waarvoor zich de
mannen van den Vrijwilligen Landstorm
geschaard hadden, om H. M. te be
groeten. Langs station en Stationsweg
overal opnieuw spontaan toegejuicht
langs den Stations weg .door taliooze
lrinderkeelijes werd het Scharloo be
reikt, vanwaar de tocht voortging langs
den Bergerhout, waar Alkmaarschc tur
ners onder leiding van den heer v. d.
Pol een keurig staaltje van sportiviteit
te zien gaven door tezamen een leven
den eere boog te vormen, waaronder H.
M. met gevolg doorreed.
Over de Bergerbmg en langs de Gast
huisstraat, waar de bij het R. O. G
opgestelde kwoekelingen HEM. eerbie
dig groetten, reed de stoet ouder ge
beier van de klok vari de Groote Kerk
over liet Kerkplein de Langestraat in,
welke een verrassenden aanblik bood
vanwege de talrijke vaandels, welke hier
langs den weg pn'iploo'd stonden.
Bii .aankomst voor de hooge stoep
yan het Stadhuis,, aan weerszijden waar
van de padvinders stonden opgesteld,
hield de stoet halt en werd H. M. be
neden aan de trap verwelkomd door
den Burgemeester.
Onder gejuich der talrijke menigte be
steeg H. M. niet gevolg, geleid door
den Burgemeester, de voor deze ge
legenheid met keurige bloemen versier
de stoep van het Stadhuis, waarna de
beneden bijéén geschaarde kinderen on
der leiding van den heer Schipper, het
„Wilhelmus" aanhieven, dat door H. M.
van af het bordes werd aanhoord.
Daarna zette het muziekkorps ,,St.
„Louis" het „Lang zal zii leven" in het
welk door de menigte werd me de ge
zongen.
Üe Koningin kr.ikfe. en wuifde allen
glimlachend toe.
Hierna trad H. M. de Koningin de
half van het Stadhuis binnen, welke
voor deze .gelegenheid evenals de
Raadszaal - smaakvol „gemeubileerd"
was met kunstvoorwerpen en antiqui
teiten uit het Alkmaars h Stedelijk Mu
seum.
Naar de adjunct-archivaris, de vvel-
eerw. heer Ds. H. Makkink, ons bii een
bezichtiging vooraf mededeelde, is ei-
voorde versiering van het Stadhuis-inte
rieur niets bijzonders aangeschaft,
wat dienstig kon wezen heeft men van
hier 'en daar te voorschijn gehaaid, cn 't
mag gezegd: er is met het voorhandene
gewoekerd!
In de hall prijken aan den muur en
kele schoone schilderijen; één, voor
stellende den bekenden Aikmaarschen
Weesjongen Wollebrand Geleinz de
Jong. indertijd bu'tengewoon Raad van
Indië en na zijn verblijf aldaar weder
om' in Alkmaar teruggekeerd, een
schilderstuk van Caesar van Everdingen,
kortelings gerestaureerd door de firma
Hesterman, —.vervolgens nog gen schil-
derii .„Retoerviote", met op he't daar-
Oindcrstaande uit eikenhout gesneden
kastje de bijbehoorende oirkond-e;
tein s'otte nog van der Ve'de's „slag
aan de Sont", waarop ((dat is van deze
schilderij .het interessante) ook een Aik-
maarsch schip +e vinden is.
Op bovenbedoeld antiek kastje lig
gen nog .provooststaven van de oude
Schutterij te bezichtigen, waarvan het
eigenaardige dit is, dat daarop voorko
men de wapens van Stadhouder, Prins
van Oranje, van Alkmaar en van Jeru
salem.
Naast Wét kastje vinden we enkele
trommels en koperen bussen geplaatst
in 1785 door het Collegium Medico-
pbarmaceuticum geschonken aan de
schutterij op het Dodenveld.
Verder bevindt zich in de vestibule
een antieke kaaspers mét kunstig .beeld
homvwerk in eikenhout en op pen
sierlijk éta'gère'tie een zilveren beker
mtt schenkblad en schalen van de Boog
schutterij,
Voor het geval H. M. ook een kijkje
mocht willen nemen in de rechts van
de In 11 gelegen Polderkamer, heeft men
ook daar eenige versiering aangebracht,
én wèl door o.a. boven de lamL
b risee ringen een keurige col'ecte
Delftsch „blauw" te étaleeren, uit de
verzameling van het bekende legaat—
Nierop.
Aan den éénein wand .zóó dat het
oog van H. M. daarop moést vallen,
wanneer zij op haren zetel in de Raads
zaal plaa'.s genomen zou hebben had
men een oude schilderij, bevattende de
beeltenis van Prins Willem I, neerge
hangen aan een anderen wand trof
ons een groot geschilderd portret van
Koning Stadhouder Willem III,
Vooral ©venwel tic Itaadszaal bood een
keurig asperl. Op een beklede verhevenheid.
Vóór leen breed en lang neerhangend, aan
koperen roede bevestigd gordijn, waren drie
zv els geplaatst, waarbij zich ter woc-r-zij
de enkele mèerderè zetels en sl e én é.n vrè-
der de relels der Raadsleden aansluiten in
langwerpige rondte.
M erdere vlaggen en wapens en schikt -
rij,mi e den bier de wanden, o. n. een va.»r.-
del van de oude schutterij, een vaandel re 1-
wii-blauw. Haarlem, leden en Zuiderzee
bet stads va ande! van 1573, nóg een vaandel
van de Oude Schutterij, en wèl; met tut w t
pen van Wil en I, Prins-van Oranje, ver
der een wapen: tilveren kroontje op achter
grond van lvel, een banier van d.- 1e
en te seclie's der afd. Alkmaar van bet Me
talen Kruis van 1867, e-u vaandel van de
denisldi.emle Schutterij, een vaandel van do
wil-blamv, enz., ean en ander van histo
rische i e eekenis cn vooral om deze rédén
hier thans wèl te.)laatst.
De aanblik ©er Raadszaal is levens niet
weinig verfraaid door de zeer atrislicke oude
schilderstuk! e i, welke men voor drze yeic-
gent eid a,an de wanden bevesligd had en
W-el' e 't daar zoo keurig „delen", dal wij
het Lc neenletostuur in overweging zouden
willen een, die schilderstukken of al
thans ééui.MO daarvan (vooral d e boven c'e
publiek tribui e le laten hangen, nu
jlie.l juist bij i e e tijdelijke vers'e.ing ge-
bh'e.i is. hcccer onze schoone Raadszaal
met tiaar groo c, effen muurvlukten, behoefte
ii cit aan eenige schilderijen.
De schil' o.Tea bovyn de publieke tribunes
zijn v r! e van C. Keek (1618), waarvan het
één© v; i eit: „Salomon's eersto recht"; en
het tv ca le een „Justitie" van Graai' Wilicm
1H van Hei «louwen over een Raljuw van
Zuid-Holland.
Twéé and,ie schiiderijcn bevatten beelto-
nisse nvan Andre van So-nncveldt van- Ouls-
hoorn, e 'oil aijkgraat dor UiLwatorende
Sluizc-n e van d;e:is jchtgenoo'e Wilhelmina,
l'alir.c.
Nadat II. M. in d- ais bo ei aangeduid
ver- c 'e vestibule kennis gemaald had met
d« i earen wethouders; den lieer A. F.
Tbr in n, Mr. I). Sluis e i Mr. A. Leesberg,
alsm, e met don gemccnte-sccrétaris, dén
h, cr C. Donath, werd H. M. door hel docli;-
tcrt.e van deil burgemeester een leirig bou-
q'uet aangeboden, tl.it door H. M, met eenige
vriendelijke woorden werd aanvaard.
Et n alleraardigst momentje volgde, toen liet
zoontje van den Bur,©meester een lief wlt-
gecostuu col' i ventje - H. M de Koningin
„voor liet prin or© Juliana" 'u stelletje zil-
verea U -nsdrarerijcs met kaasburry offrterds.
„Dank j© wed, hoor!" klonk hei antwoord
van It. M.
Nadat vervol, ens. nog de echtgenoote Van
d n Bur;e »'ecster, Mevr. Wendclaa-r—Muller,
aan H. Ji. was voorgesteld, ke'.rad men ite
Raadszaal, waar allo aanwezi ©n zicli vóór
da gr cno tafel opgesteld hatklen.
Nadat 'allo aanwezigen aan H. M. waren
voorgosteld, nam H. M, den voor Haar be-
stemden zetel in en nam de Burgen e tér
hot woord tot hel uitspreken van de na
volgende ï'-ed
Mevrouw.
Als woordvoerder van de vertegen
woordigers van Alkmaars bevolking.' en
dus eigenlijk tevens van deze bevol
king; zelve maak ik gaarne gebruik van
U. M.'s verlof om de gevoelens welke
cle stad heden bezielen onder woor
den te brengen.
In de eerste plaats dan Weet Alkmaar
het op den hoogsten prijs te stellen
dat U in een tijd, waarin net Staatsbe
stuur zóóveel uitgebreider en ingewik
kelder is geworden dan vroeger en
zooveel meer van Uwen tijd vordert
gedurende een dag .geheel Uwe belang
stelling aan deze stad heeft willen ge
ven. Én de omstandigheid dat U daar
toe bereid is gebleven, niettegenstaan
de het droeve bericht, dat U dezer
dagen bereikte, waardeert de bevolking
hoogelijk, omdat zij er zoo duidelijk
uit ziet Uwe begeerte om eigen ge
voelens te onderdrukken om anderen
teleurstelling te besparen. Haren dank
daarvoor gelieve U. M. te zien in de
hulde, welke de bevolking U op Uwen
weg hierheen reeds gebracht heeft en
U nog zal brengen voigens de mii,mees
tendeels reeds bekende plannen omtrent
hetgeen zoo aanstonds volgen zal. In-
tusschen is het niet alleen dankbaar
heid daarvoor, welke daarin tot uiting
komt, maar tevens dankbaarheid in het
algemeen voor alles wat U. M. voor
ons volk in het bijzonder gedurende de
cr.sisjaren heelt gedaan eti is geweest,
en bovendien warme liefde en aanhan
kelijkheid voor Uwe persoon en voor
Uw huis, welks voor- en tegenspoed
sinds Willem den Zwijger onverbreke
lijk verbonden is geweest met dien van
ons geheele volk.
Het zijn deze gevoelens welke den
dag van heden voor Alkmaar gemaakt
hebben tot een feest, als slechts ééns
in een lange reeks van jaren wordt ge
vierd. Want wel vinden hier af en toe
andere feesten van verschillenden aard
plaats, maar aan geen enkel daarvan
wordt zoo algemeen en met zooveel
opgewektheid deelgenomen als aan dat
van heden. Ik kan U. M. verklaren, dat
van het oogenblik van het bekend wor
den van Uwe komst af door nagenoeg
alle deelcn der bevolking plannen zijn
beraamd tot verhooging van de feest
vreugde. En dat deze geleid hebben
tot liet eensgezind geheel, dat U hier
heden zult aanschouwen, doet zien dat
hoezeer de verschillende partijen om
trent allerlei punten van Staats- én Stads
beleid verdee.d zijn, zigelkaar nagenoeg
alle weten te vinden en te waardeeren,
wanneer het de vereerlng yan .Oranje
geldt.
Van deze uitingen van feestvreugde
vrees ik slechts één ding en dat is.
dat zii verder gaan dan overeenkomt
met den mii .te voren kenbaar gemaak
t-en wensch van U. M- tot eenvoud. Bii
herhaling .heb ik de bevolking .daar
mede in kennis gesteld; uit de omstan
digheid dat hit .desondanks niet geheel
gevolgd is, "moge de voor de hand]
liggende slotsom worden getrokken, dat
,4e goede bedoeling daarvan wel be
grepen is, maar op haar beurt aanlei
ding is geworden tot nog .wrmcr ge
voelens.
Voor U. M. blijft echter uk M
de Iioolclzaak, maar de geiegeuhe d o.n
een indruk te krijgen van wat er m
deze stad omgaat. Ik meen tianroe -i
te doen met U aanstonds mede te doe
len, dat de toestand in deze gemeen
te over 't algemeen bevredigend is, het
geen wellicht voornamelijk veroorzaakt
wordt door de arbeidzaamheid der be
volking. Waar gewerkt wordt, daar
heerscht vanzelf welvaart en levensblij
heid. Welnu;.niei-werken kent Alkmaar
bijna niet anders dan door die betrekke
lijk weinigen, die na jaren van noesten
arbeid hiér de hun wel door niemand
misgunde rust van den ouden dag ge
nieten.
Maar verder wijt ik dien bevredigen
den toestand hieraan, dat te dezer plaat
se de tegenstellingen tusschen rijk en
arm niet zoo schril zijn als in andere
plaatsen soms het 2Tva' hetgeen tot
gevolg heeft dat belangen der ver
schillende klassen der bevolking .niet
zoo ver uiteenloopen en voor eikaar be
grijpelijker en aannemelijker zijn. Een
eu ander is tevens oorzaak dat het den
indruk maakt alsof onoverkomelijke
moeilijkheden aan het bestuur over de
ze gemeente niet verbonden zijn. Dat
wil uiteraard niet zeggen, dat alles hier
is zooals men' 't maar wenschen kan
integendeel; en zoo zijn lief in dezen,
tijd hoofdzakelijk 3 zaken welke hier
evenals trouwens in andere plaatsen bij
zondere bezwaren medebrengen.
JDaar is vooreerst het vraagstuk der
financiën, dat in hoofdzaak van belang
is met het oog pp het percentage van
belastingheffing. Dit is gedurende de
laatste jaren sterk gestegen, voor een
belangrijk deel als gevolg yan de ver
mindering yan de opbrengst der markt-
gelden. Door het ruim vioeien daarvan,
in tijden van voorspoed, kon Alkmaar
het belastingpercentage zonder veel
moeite laag Houden; thans echter be-
hepren de plaatselijke belastingen alhier
tot de hoogste, welke in het land wor
den opgebracht het over 1919 be
taald hoogste percentage der progres
sieve schaal bedroeg ruim 16 pCt.to-ch
is de financieele toestand der gemeente
volstrekt niet aiarmeerend. Vo-or een
klein gedeelte .hierom niet, omdat be
zuinigingen in het beheer mogelijk schif
.nen en andere inkomsten der gemeente
reeds zijn of nog zullen wordai opge
voerd. ;naar voor het grootste gedeelte
daarom niet, omdat liet gemeentebe
stuur alhier tijdens de crisisjaren wel
is waar zeer aanzienlijke uitgaven heeft
gedaan, maar onder de bekwame lei- -
ding yan mijn ambtsvoorganger Ripping
het doorzicht heeft gehad om daarte
genover terstond ae belastingen op
te zetten. Dit heeft tengevolge gehad,
dat wii Jiler thans niet alleen niet staan
voor een plotselinge crisis in de finan
ciën, als wel in andere gemeenten wordt
aanschouwd, maar dat wii .den moeilijk-
sten financieeleu tijd vermoedelijk zelfs
reeds achter desi rug hebben; over 1920
hebben wii althans het verhoudingscij-
fer, waarnaar het heffingspercentage
van den hoofdelijken omslag jvordt be
rekend, .met Va kunnen verminderen.
Een tweede moeilijkheid, waarvan de
bevolking do bezwaren sterk gevoelt, is
het vraagstuk -der duurte, waaromtrent ik
U. M. verdere bijzonderheden kan bespa
ren, omdat deze aangelegenheid, wel'ke
niet tot deze stad beperkt is maar eert
.aradclijk of wellicht nog algemeener karak
ter vertoont, blijkens hetgeen U. M.'s Re
geering te dien aanzien heeft gepoogd,
v-oidoendu bekend is. ik moge dus volstaan
met de opmerking, dat ik geen middel weet
om te dezen aanzien plaatselijk iets van
belang tot leniging te doen.
De derde moeilijkheid is hét vraagstuk
-der volkshuisvesting. En hoewel ook dit
een landelijk en zelfs een wereldvraagstuk
is, zoo is toch op dit gebied zooveel!
aan plaatselijk inzient overgelaten, dat het
vaii belang is even stil te staan bij den-
stand van zaken alhier.
Zooals ook alweer in zoovele andere plaat
sen, 'was tijdens den oorlog te dien op
zichte ©en bedenkelijke aöhterstand bij den!
nieuwbouw 'ontstaan met als gevolg een
belangrijk tekort aan woningen; dat daar
van de eenvoudige klassen der bevolking;
het meest te lijden hebben wéét ook hij,
-die do gevolgen ervan zelfs in zijn om
geving 'bij de betergestelden ziet- De handt
moest 'derhalve krachtig aan den ploeg)
geslagen. Reeds hebben tweo woningbouw-
vereeniging-en een flink aantal woiüugeh'
gebouwd en hebben beide nieuw© planne.nl
in 'bewerking; sedert dien is ook de ge-
gemeente Izelf aan het b-ouwen gegaan em
heeft een derde woningbouvvvere£igin.g
zich 'aan het werk gezet. Men had hoop, dat
nu "zeer spoedig de woningnood gelenigd
zou zijn; helaas is dat niet hét geval ge
bleken, eensdeels tengevolge van dé om
standigheid, dat onvoldoende bouwterrein)
beslchikbaar -was, welke moeilijkheid thans
door flinke aanknopen van gemeentewege
wel als overwonnen mag worden be
schouwd, -en anderdeels tengevolge van dg
steeds -oploopende bouwkosten. Vooral
deze laatste omstandigheid blijft Ren, die
gaarne den woningnood zoo spoedig rao
gelijk -opgeheven zagen, met den grootsten)
zorg vervullen.
Het verheugt ons, dat U. M. den wenscHl
te kennen heeft g-egeveP om1 persoonlijk
-den nieuwen bouw te gaan zien. Uiteraard
zal U. M. ook daarna de moeilijkheden,
welke wij alhier op hét gebied der volks
huisvesting te overwinnen hebben, nieü
ten voljo kunnen peilen, maar Uwe be-dog
ling met dit bezoek, Uwe er uit sprekend©
belangstelling in dit vraagstuk, is ons een)
spoorslag te meer o-m er al onze aandacht
aan te schenken.
Persoon-lijk hoop ik, dat zij, als uiting
van U. M.'s geheet streven, ook nog tot
iets anders zal kunnen bijdragen. Ik be»
n.l. geneigd om de oorzaak van de onrust
'welko ouder de bevolking ook va,n ons laaidl
