WÏ
.1SI J rli jaJP
4
IS
Iwspen, enz.
ihappif.
WÏSK
y 4
IJIF9
els.
stsimscSiade
R.-K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
Het Zwaneneiland
Alkmaar.
lOEDEIi.
Het kapitalistische stelsel.
ide Zaak wordt
M» gevraagd
het HOF,
lie
Tel. 498.
ia
II1S
ut fcooge korting.
l/ERKT
1KEND.
Alkn
B
ihtigö collectie
LS§?
4, Alkmaar»
Oudkarspel
3ge premiên
Dinsdag 21 September 1920
13e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS
Verschijnt d a §g e B ij k s«
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: Kct™e 433
ADVERTENTIEPRIJS i
Wat de Pers zegt
BUITEN LAND
ai. i
8080, Bureau
lolled werk.
eenvoudige en luxe
STOPPEN en alle
NAAIMACHINES.
ran
ïtie
sd.
*-
y
PER KWARTAAL: 12.—, FRANCO PER POST f 2.50
MET OE1LLUSTREERD ZONDAGSBLAD f 0.50 HOOGER.
[mm
VAN 1-5 REGELS f 1.25; ELKE REGEL MEER f 0.25;
RECLAMES PER REGEL* f 0.75; RUBRIEK „VRAAG EN
AANBOD" BIJ VOORUITBETALING PER PLAATSINQ f 0.60
Aan alle abonné's wordt op aanvraag gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevaiien tot een bedrag van f 500.—f 400.-, f 200.—, f 100—, f 60 f 35.—, f 15.—.
Het behoort tot de machtsspreuken van deti
«lag, dat het kapitalistische stelsel moet worden
•fgeschaft; het heet de oorzaak van alle tegen
woordige ellende, de oorzaak van den oorlog en
van de daaruit voortgekomen treurige toestanden.
Vraagt men echter, wat de afschaffers onder het
„kapitalistisch stelsel" verstaan, dan zijn er maar
(weinigen, dlie daarop een scherp antwoord kun
nen geven, terwijl nog minder u een aanne
melijk toekomstbeeld kunnen teekenen, waarin
Van geen kapitalistische productiewijze meer
4>rake is.
De meest verspreide, maar ook de domste
neening is, dat, wanneer alle kapitaalbezit maar
ongeoorloofd kon worden verklaard, het paradijs
«p aarde zou terugkeeren. Een klein rekensoni-
oetje toont dadelijk de dwaasheid van zulke op
vattingen aan. Mr. Dresselhuys heeft die bereke
ning een paar jaar geleden voor ons land
toch waarlijk niet een van de armste! ge
maakt. En toen bleek, dat, wanneer alle kapitaal
ijl Nederland gelijkmatig over geheel de bevol
king werd verdeeld, ieder inwoner per jaar een
rente zou genieten vanéén rijksdaalder.
En de socialist Muller heeft aan de hand van
het nationaal vermogen vari het Duitsche volk
yóór den oorlog, berekend, dat bij plotselinge
socialiseering over geheel de linie, en aannemend,
dat onder een stelsel van algeheele staatsexploi
tatie even voordeelig gewerkt zou worden, ieder
Duitscher, van het vrijkomend kapitaal, een jaar-
Kjksche verhooging van inkomen zou hebben van
100 Mark 1
Deze allereenvoudigste oplossing is dus in het
geheel geen oplossing. Zelfs die leidende geesten
(ander de sociaal-democraten deniken er dan ook
Biet over in deze richting te gaan. Men wil tot
geleidelijke afschaffing der tegenwoordige kapi
talistische productiewijze komen.
In hoeverre kunnen wij, Katholieken, daarme
de meegaan?
Moet het kapitalistisch stelsel verdwijnen? De
bekende socioloog, prof, Aengenent, heeft daarop
in een rede, gehouden bij de installatie van den
R.-K. Bedrijfsraad voor de metaalindustrie, een
fcherp antwoord gegeven.
„Ik antwoord, zeide hij, met bet noodlige on
iderscheid".
,.Neen, die kapitalistische productiewijze moet
niet verdwijnen, indien men er onder verstaat,
bet feit, dat in onze dagers veel kapitaal, d.w.z.
Veel productiemiddelen, in het productieproces
(worden aangewend. Daar is dan ook niemand,
die zulks zou wenschen. Zelfs een socialistische
maatschappij zou in dien zin kapitalistisch moe
ten zijn.
Eveneens neen, wanneer men er onder ver
staat het feit, dat het kapitaal zich bevindt in
privaatbezit, m.a.w., dat onze maatschappij is
gebouwd op het privaateigendom van productie
middelen. In dien zin roepen de socialisten om
afschaffing, zooals nog onlangs in de Eerste Ka
mer door den heer Vliegen werd gezegd op io
Febr.„Wat het kapitalistisch stelsel betreft, wij
weten precies wat dat is: het tegenwoordig pro
ductiestelsel, waarbij de productiemiddelen in
tanden zijn van particuliere personen of van
groepen van particuliere personen.''
Welnu, aan dien strijd doen wij, Katholieken
Biet mee. Wij houden ons aan de Encycliek „Re-
rum Novarum", waarin niet alleen rechten maar
ook plichten staan aangegeven. En niemand on
zer zal zich aan de onrechtvaardigheid willen
schuldig maken om alleen de rechten te urgeeren,
welke in die grondwet van onze sociale actie
duidelijk staan omschreven, maar de even
6trenge plichten te verwaarloozen. Welnu Leo
XIII zegt daar o.a. dit: „Bij alle pogingen tot
leniging van den nood des volks moet vóór alles
dit beginsel worden vastgehouden: de persoon
lijke eigendom is onschendbaar."
En na dieze onrechtvaardigheid als strijdig met
het natuurrecht en met de rede verder te heb
ben uiteengezet, ging de redenaar voort.:
„Maar wel erkennen wij katholieken en chris-
telijken, dat aan de kapitalistische productiewijze
een einde moet komen, indien men er onder ver
staat het misbruik, dat van kapitaalbezit ge
maakt is tot eenzijdige egoïstische doeleinden.
Wij erkennen, dat de menschelijke arbeid de
primaire factor is bij de productie, dat dus vóór
alles aan allen, die medearbeiden, een behoorlijk
menischwaardig bestaan moet zijn verzekerd,
en dat het een misstand moet genoemd worden,
wanneer aan een factor, die bij de productie
slechts secundair is, n.l. het kapitaal, een al te
hooge, een onevenredige winst wordt toegekend.
Verstaat men dus onder kapitalistische productie
wijze bet feit, dat de belangen van het kapitaal
meerdere malen te eenzijdig werden gediend met
achterstelling van de belangen van den arbeid,
dan staan de christeüjken voorop in de erkenning
dat daaraan een einde komen moet. Want de
christelijke sociologie -heeft vari den beginne af
de grondstellingen verworpen van de liberale eco
nomie, die een ongebreidelde vrijheid proclamee-
de tot het vruohtbare beginsel van volkswelvaart,
hetgeen in de practijk neerkwam alleen op de
vrijheid van den economisch sterkere. Het ligt
du-s volkomen in de lijn der christelijken. om te
streven naar afschaffing der liberale vrijheid in
het economise/: leven; wij willen geen desorgani
satie maar organisatie van het bedrijfsleven met
ktachtige inperking der ongebondenheid.''
Inperking dus van. de ongebondenheid.
Wij weten, hoe eerst langs den weg der vak-
vcreenigin-g, dan door middel van de collectieve
arbeidscontracten in het einde der vorige en het
begin dezer eeuw, gestreefd is naar meerdere
organisatie in het door het liberale vrijhei-dsstcl-
sel totaal ontredderde economisch bedrijfsleven.
Het einde van den oorlog drong plots de so
ciale problemen op het voorste plan en nieuwe
sociale verhoudiugen werden niet meer gezocht
maar opgeëischt. De oude utopieën van commu
nisme en socialisatie deden opnieuw opgeld,
waartegenover van katholieke ziide het stel
sel van bedrijfsraden met als einddoel de rege
ling van het gild-ewezen, n.m. de publiek-reohter-
lijke vakorganisatie, werd gesteld.
In de gisting der geesten, welke wij thans
doormaken mag een beschouwing van den strijd
tusschen beide richtingen niet overbodig wor
den geacht.
DE ACHTUREN-WERKDAG EN HET
HOOGER LEVEN VAN DEN ARBEIDER
In het „Liturgisch Tijdschrift'' wordt de
aandacht gevestigd op het „kloeke woord" door
L. F. J. M. Baron van Voorst tot Voorst, blij
kens de Notulen, in de zomerzitting van de
Staten van Gelderland gesproken.
Het ging over de arbeidsvoorwaarden van
het personeel in dienst der Provincie.
De katholieke afgevaardigde sprak daarover
als volgt:
„Wanneer de -mensch gedurende 8 uren is
bezig geweest met de zorg voor zijn materieel
bestaan, dan mogen de overige uren wel wor-
den besteed aan de godsdienstige en zedelij
ke belangen van hem en zijn gezin.
De mensch heeft een hooger doel dan het
wroeten in de aarde of het bedienen der ma
chine. Zeker, wij weten het, als straf voor de
zonde, moet de mensch in het zweet des
aanschijns zijn brood verdienen, maar toch,
we zijn geschapen om Ham te dienen, in dit
leven en Hein hiernamaals na dit kort
stondige leven eeuwig te aanschouwen.
Daarvoor zijn wij op de w-ere-ld; dit alleen
geeft waarde aan het leven. Wij moeten dus
in de eerste plaats dien tijd hebben om God
onze hulde en dank te brengen. En dan ziet
spreker als gevolg van den 8-urigen werk
dag de Roomsche arbeiders dagelijks tegen
woordig zijn bij het hoogheilig offer dier Mis
en dagelijks aanzitten aan de Tafel des Hee-
ren-, waardoor een stroom van genade en ze
gen over hen en de -wereld zal neerdalen en
waardoor zij inniger met God en de Heilige
Kerk verbonden zullen worden en behoed zul
len blijven voor de verderfelijke leerstellin
gen van dezen tijd, terwijl de vrede Gods hun
deel zal word-en en de sociale kwestie want
deze is in zijn diepsten grond een godsdien-
stig-zedelijk'e kwestie een goed stuk na
der tot haar oplossing zal worden gebracht.
Denk voorts aan de opvoeding der kinderen,
hoeveel huisvaders en huismoeders missen den
tijd zich te bemoeien met de opvoeding hun
ner kind-eren, terwijl toch de ouders en deze
alleen den plicht hebben hunne kinderen op
te voeden voor God.
Onze geest zweeft naar omhoog; elk on
zer heeft in zich den draing naar kennis, naar
wetenschap. Ook onze arbeiders moeten aan
dien drang kunnen voldoen. Zij moeten in
staat zijn zich te ontwikkelen door het bijwo
nen van cursussen, het lezen van goade boe
ken en van een goed dagblad".
Het tijdschrift verwijst ook' naar het werken
der parochiale afdeelingen" der arbeidersorga
nisaties in den Bosch die werken op het gere
geld bijwonen dier H. Mis door de arbeiders.
Daar dezeen den achturendag heeft zijn zij in
derdaad over het algemeen heel goed in staat
dit te doen. Zij hebben 's avon-dis geen werk
meer, zooals zoovelen, en niets -weerhoudt hen
tijdig uit de veeren te zijn.
DE P00LSCH-RUSSISCHE U0RL0G.
De vredesconferentie te Riga.
H-e-t Letsche Persbureau bericht:
Maandag hielden d-e delegatie-presidenten
Domski en Joffe een- conferentie. Heden,
Dinsdag, zal de eerste voltallige bijeen
komst te Riga plaats vinden.
De regeering van Letland1 ontving een
telegram v.an graaf Sapieha, meldende dat de
Poo-lsehe regeering voo-rn-emens is, Litliauen
uit te ncodigen d-e onderhandelingen, diie 14
dezer te Kalvaria zijn begonnen, naar Riga
ta verplaatsen.
H-et volgende antwoord (wer-cü van d-e
Liithausehe regeering ontva-ng-en;
„Ofschoon de regeormg van Lithauen het
voorstel v-an Lotiaüd in beginse-l aan
neemt, zal zij eerst zoowel den uitslag van
de onderhan-deii-ngeu. die te Kalvaria ziju
begonnen, ais de beslissing van den Vol
kenbond afwachten.
Van bet front.
Het Poo-lsche leger bericht van 18 Sept.
luidt
Onze detachementen heben. bij de ach
tervolging van den vijand de Slrypa gefor
ceerd en den vijandelijken tegenstand gebro
ken. Zij naderen de Se-re-th, na de ver
meestering van Ilooszow. Bin-ale en Olesko,
en de bezetting va,n de St-yr en de Sto-chod.
O-nze achtervolging duurt voort.
Een d-raa-dloois telegram, bevattende het
Russische legerberieht van 17 Sept. zegt:
Westelijk van Grodno en Wolkowystk ge
vechten van plaatselijke beteekenis. Onze
troepen trekken met succes v-oornit in de
richting naar Kobe. In den sector Kowel
en L-oezik wordt hardnekkig gevochten. Dooi
den sterken viiandeliliken druk moesten on
ze troepen in -den sector Lamberg teruggaan
tot de linie Srt-anislaw—KolowskiB-elka-
mi-n.
Krimfoo-rt. In den sector Obrechnow
moesten onze tro-epen teruggaan tot den
spoorlijn Solnje-wke-Silezi.
Het Poolsche persbureau van heden meldt,
dat de Poolsch-Oekrajiems-che strijdkrachten
den algemeenen opmarsch in Woihy-nië voort
zetten. De Russische troepen ziin opnieuw
versla-gen en trekken over de geheel-e linie
terug.
DE PRESIDENTSCRISIS.
De gezondheidstoestand van Deschauel is
sinds twee dagen verbeterd. Aan het einde
van de week zal -hij Rambouillet verlaten en
zich naar Bretagne begeven, waar hij den win
ter zal doorbrengen. Zijn gezin blijft te Pa-1
rijs.
Millerand blijft van oordeel dat hij op
zijn post van minister-president moet volhar
den en dat men in den persoon van Jonnart
een waardigën president zal vinden.
Het „Journal d-es Débats'' is het hiermede
geheel eens.
Het blad betoogt, dat het koele verstand
van .Millerand volkomen juist heeft onderschei
den wat de politieke toestand van Frankrijk
eischt. Tot dusver, zoo gaat het blad voort,
heelt men tegenover het standpunt van Mil
lerand geen argumenten gesteld, doch slechts
ovaties en men schijnt van plan hem er nog
meer te bereiden. Dit beroep op het sentiment
is een zonderlinge politieke methode, wanneer
liet een figuur als Millerand betreft een zulke
duidelijke nationale belangen.
Het blad eindigt met de opmerking, dat het
lusschen het genoegen Millerand op het Ely-
sée te zien en hem zijn huidige taak te zien
voortzetten, gekozen heeft en het eens is met
den premier.
Het onderhoud tusschen Mtillleramd en De.
schanel was zeer bewogen, schrijft de Matin".
Paul Deschanel is volkomen in het bezit van
ziju verstandelijke vermogens, zoodat de daar
omtrent in omloop gebracihte gerucht-en onjuist
zijn. Zijn geest is even helder en scherp als im
mer. Zijn herinneringsvermogen is volkomen
normaal, alleen heeft hij zijn zenuwen niet meer
ai zijn macht. Hij verkeert voortdurend onder
den invloed van vrees en angst, welken hij niet
kan onderdrukken. Hij is onderhevig aan cri
ses, welke zijn omgeving verontrusten. Hij is
bang om uit te gaan, om in contact te komen
m-et de buiten-wereld. De geneesheeren verlan
gen volstrekte rust, maar 'hoe is dat mogelijk
voor een staatshoofd, dat honderd hand-teeke-
n-in-gen m-oet zetten per dag en op de hoogte
wil blijven van hetgeen er omgaat in de we
reld.
Deschanel betoonde zich tegenover Millerand,
dien hij te bed ontving, zeer hartelijk. Met
groote belangstelling luisterde bij naar diiens
verslag van zijn reis door Rijnland en naar
Savoye, waarna hij den premier mededeeling
deed van zijn onherroepelijk' besluit om zijn
hoog ambt -neer te leggen-. Hij verklaarde, dat
naar zijn meening, dat am-bt, vooral in deze tij
den, den gelieelen mensch eisch-t van den func-
tionnanis. En daartoe voelde hij zich thans niet
in staat. Daarmede was i.i. zijn plicht aange
duid: hij moet het hoogste ambt van de re-
geering opgeven.
DE TOESTAND IN IEREAND.
De Lcrd-May-or Tan Cork
De toestand van den Lord Mayor va-n
Cork was Zondagmiddag onveranderd. Hij
is zeer zwak, doch bij zijn bewustzijn.
Een officieele verklaring, li-eden uitgege
ven, zegt omtrent de behandeling va,n
den Lord-M-ayor van Cork: „V,an den aan
vang aan zijn hem alle voorrechten to-ege
ke-nd van een politiek gevangene. Nooit
is hem bevolen gevangenis-Meeding te
dragen. Door voeds-el te weigeren, bpaclit
hij zich zelt' in zulk een zwakken toestand,
d-a-t hij in een hospitaal-vertrek in bed
blijft en den best mogelijken medischen
bijstand geniet. Hij wordt verpleegd do-oa-
twee bekwame verpleegsters, die dag en
nacht bij hem zijn en alles doen o-m Rem
goed te helpen. Uitmuntend voedsel staat
steeds naast zijn bed en de verpleegsters
hebben alLes gedaan om h-e-m over te ha
len daarvan te gebruiken."
Nieuwe overvallen.
V-an een te Abbeyfeale in het graaf
schap Limmerick in hinderlaag liggende
politie-p-atrouille werden een politie-agent
gedood en twee gewond.
D-e politie omringde heden e-en aantal
mannen, die te Enniskerry in de Wick-
land-bergen bezig ware-n met militaire oe
feningen. Er ontstond een gevecht, waar
bij een der Sinn Feiners werd gedood
en eên aantal gewond. Veertig werdeia
met h un wapens gevangen genomen.
Uit Dublin wordt d.d. 19 dezer gemeld;
Do militairen hebben vandaag in de ber
gen van Dublin een zeer succesrijken s-lag
geslagen. Om ongeveer 11 uur arriveerde
een groep van 36 soLdate-n in bufgerkle-e-
ding in motorlorrie-s in de plaats, genaamd
Kilniashogue. Zij verlieten liet dorp in
verschillende richtingen en omsingelden
een plek waar ongeveer 100 Sinn Feins-cho
vrijwilligers bezig waien met militaire
oefeningen en zich in het werpen va,n
bommen te bekwamen. De bomosfeningen
w-are-n in vollen gang toen de militairen,
ddie in groepjes genaderd waren, plotse
ling van de vrijwilligers eischten, zich
over te geven. De bommenwerpers wa
ren totaal verrast, to-en zij zich o-mringu
zagen door naar het scheen 36 bargerr
met geweren en revolvers. Zes-en-de-rtig
hunner gaven zich over en iverden ge
vangen gen-omen, doch enkelen der an
deren negeerden het bevel om zich over
te geven en openden vuur op de soldaten.
De sold-aten beantwoordden het vuur, met
lie-t gevolg, dat één rua-n dood ter aarde
stortte en een tweede ernstig gewond
werd. Daar de militairen reeds 36 man
gevangen hadden, deden zij geen pogin-gl
om ook de anderen te arrest-eeren, die
ti-fuguuekken, hun gewonden kameraad
meifehefflend. De gevangenen werden naar
SaintTl-blumba's College gebracht, dat on
geveer een mijl van het to-oneel ligt, en
later vand-aar naar Dublin. Onder hen, dis
gevangen zijn genomen, bevindt zich, naar
gemeld wordt, een hooggeplaatst officier
van he-t Iersche republikeinschie leger. Ee>n
hoeveelheid .vuurwapens, bommen en ont
ploffing,smiddelen werd in bes-Lag geno
men.
Officieel wordt uit Cappamoro in Lim
merick gemeld, dat Vrijdagnacht een bur
ger een poging deed om een officier dood
te schieten, die een detachement van het
eerste Lancashire-regiment commandeer
de Het revolverschot ging nirf af: de man
schoot daarop op der. officier toe en sloeg
hem met de revolver op het hoofd. De of
ficier greep den burger aan. die echter
wist te ontsnappen.
BULGARIJE EN DE KLEINE ENTENTE.
De correspondent van de „Teintxs" te So
fia bericht, dat de per» het er over eens is
dat er geenerlei beletsel is voor de toetre
ding vau Bulgarije tot de kleine Entente.
Bulgarije, dat bewijzen van oprechtheid
en goeden wil heeft gigeven om het vre
desverdrag na te leven en om weer goede
betrekkingen aan te kcoopen met de buren,
kan plaats nemen te midden van de ge
allieerden van de kleine Entente en zal den
invloed daarvan doen toenemen.
GEMENGDE BUSTi.NL. BERIGHTEi,
Een kinderenmoordenares.
Dezer -dagen arresteerde de politie in
Kopenhagen Dag-mar Overby. een gehuwde
vrouw, die eerst bii haar arrestatie bekende
dat zij 11 kinderen, die zt) had aangeno
men. had vermoord. Thans verklaart zij,
dat zij in al deze gevallen daarvoor geld
ha-d ontvangen. Wanneer zij geld ontving
als de kinderen aan haar werden toever
trouwd, vermoorde zii hen onverwijld,
doch anders wachtte zii -daarmede tot het
tijdstip dat zij het geld kreeg. Haar werk
zaamheid als pleegmoeder begon in 1904
en voor zoover bekend, heeft zii de zorg
gehad voor meer dan 100 kinderen. In de
meeste gevallen, verklaarde zii maakie zij
met de moeders de afspraak, dat deze
haar kinderen nooit zouden terugzien.
Gedelegeerden van de syndicaten der
Fran-sche dokwerkers, inserdts maritime».
FLL U.l .li ION.
.Vrij naar. liet Frausch van E. Euault
t tW - .M,
„Hartkwaal heeft, wilt ge zeggen. Ik zie
wel dat de majoor ,u goed ingelicht lieeft.
Maar is dat nu een reden om-niet te huwen?
Herman is schatrijk; zij zit vol schuld! Haar
schuldieischers krijgen -hun geld. En dan en
dan. ma-ar wat gaat ons het aan; het is
haar zaak."
„Hoe laag!" zuchtte Wilhelmina, die moeite
had haar verontwaardiging te bedwingen, ter-
Wijl dia dokier vervolgde:
„Kom tot bedaren, lieve engeL Gij moet U
all-e menschelijke ellende zoo niet aantrekken,
jVVat drommel! Wat drommel! als de ontelbaar
sk-eiigheden, dei deze booze -wereld oplevert
zulle 'n diepen indruk op ons moesten maken'
'zou nnen spoedig menschenhater en zwaar
moedig worden, en dat zou dwaasheid zijn.
Maar wat babbel ik nu toch," ging hij haastig
en ontevreden over zich zehen voort, „ik ge-
loof aarlijk, dal ik Iraoan in uw oogon zie.
/Dat komt zekar van mijn zwartgalligheid.
Luister niet naar mijn treurige wartaal, lieve,
„ik ben maar een oude gek."
„En min of meer zwaartillend ook!" voegde
dis majoor er mei een grijnslach bij,
„Van hart© wensoh ik er u geluk mede, dat
gij zelf zoo opgeruimd zijt, waarde lieer Or-
nulf," hernam Savarus stekelig,, want vroo-
lijkh-eid is het voorrecht der edele zielen!"
Onder dit gesprek wandelde Aurelia met
den glans der zegepraal op 't gelaat aan Her
man's arm door de salons. Wilhelmina had,
na 't geen zij gehoord had, de kracht niet
dit grievend tooneel bij te wonen.
„Ik ben afgemat en gevoel mij niet wel
kom laat ons gaan," zeide zei tot haar voogd.
M-el dezen verliet zij het bal, terwijl Sava
rus hen tot aan de deur uitgeleide deed.
„Wel, wel," mompelde hij, toen hij alleen
was, „ik zou mij zeer moeten vergissen, als
dit meisje niet verliefd is op Herman. Merk
waardig verschijnsel inderdaad! Een lering-
lijd-eres verzot op een hartlijder. Helaas!
wederom een liefde, die niet lang duren zal,
evenmin als zoovele andere."
Het plan, dal mei zooveel "slim overleg
tusschec Aurelia en den majoor was beraamd,
kwam niet tot uitvoering. De hitte van tien
zomer had' voor- een koeler temperatuur plaats
gemaakt. Savarus had er niais legen ten
reisje naar. het Zuiden voor te schrijven en
's anderen daags reeds, stond een rijtuig ge
reed voor het hek der villa.
Wilhelmina had zonder veel tegenkanting
haai- toestemming tot de reis gege!en. Zij
waand© zich door Herman's handelwijze ge
krenkt en diep getroffen door het e/rloo/e
plan van Aurelia, dat zij nu duidelijk door
zag. Maar toen zij den voet op de fredc naa
gezet om in het rijtuig te stappen, begaven
haar heur krachten en zij viel in zwijm. De
majoor zou zich hierdoor niet hebban laten
terug houden en wilde reeds de zweep over
de pa-arden laten leggen, toen de dokter, die
er bij tegenwoordig was, onder zulke omstan
digheden de reis voor onmogelijk verklaarde.
Wilhelmina moest het bed houden. Hevig» en
afmattende koortsen volgden elkaar op cn
onder een benauwd ijlen kwamen herhaalde
lijk de namen van Herman en mevrouw Fries
burg over haar lippen. Dan uitte zij weer
kreten vol gramschap, medelijden, veront
waardiging en minachting, tot zij nfgetobt en
krachteloos als een gunst smeekte op het
Zwan-gneiland te mogen ga-an sterven aap de
zijd© van nem, dien zij liefhad. Weken ach
tereen bleet' zij aldus aan het ziekbed ge
kluisterd. i
M-et angstig gemoed- zwievr Herman eiken
avond om dj villa van m-aoojr Ornulf. Hij
vreesde voor, het leven van Wilhelmina-. dat.
zooals d-a dokier hem gezegd had, in gevaar
verkeerde. Gaarne had hij den laats'.en drop
pel van zijn bloed veil gehad voor het voor
recht aan hel ziekbed der lijdcres te mogen
zitl-en, om haar alle zorgen en liefde te kun
nen wijden, om haar, al w-are het ten koste
van zijn eigen leven, te mogen redden. Hce
vreemd het ook schijnen moge, hij wist niet
heler of hij had haar nog slechts nis een broe
der lief. Hij zou zelfs zeer verbaasd pjeweest
zijn, als hij voor het jonge meisje had, niets
anders was dan liefde en wel de vurigste en
zuiverste liefde, vermengd met bewondering
-en medelijden. i
Op een avond, dat hij zich nabij de bezit
ting van den majoor op liet meer bevond,
meende bij als een zacht, klagend gpruisch de
stem van de zieke te hooren. Zonder rich
uen oogenblik te bedenken sprong hij uit de
schuit -en liep na-ar de villa, waar.van de
deur openstond. Hij tra-d binnen, maar hij had
nauwelijks eenigie schreden gedaan, of hij
stond tegenover den majoor. Be-ide maoinen
lt-eken eikkaar even verbaasd als bedremmeld
aan. T-e-rwijl Herman naar een geldige reden
zocht om zijn tegenwoordigheid te billijken,
deed de majoor zijn best bedaard en kalm ie
Wijven, .hetgeen hem veel inspanning kostte;
Na -een omrenWik gezwegen <e hebben openrta
de laatste de deur van zijn stude,er\ertrek en
li-et er den o-nverwachten bezceker binnen.
„Wilt gij zoo goed zijn mij te zeggen, welko
die reden zijn, waarom gij hier komt?" vrc-eg
hij hem o-p ijskouden toon, „en wilt gij mij
tevens mededeelen waarom gij zoo vrijpostig
zijt mijn erf van de achterzijde te betreden
Herman zag te goed het onrechtmatiffe
zijner handelwijze in, om niet te erkennen,
da die majoor htet recht had hein zoo onloi-
sohaamd koel 1e ondervragen. Ook hij moest
zich geweld aandoen om het gevoel van bloo-
heid, zoo eigen aan zijn karakter en aan zijn
leeftijd, en dat door -het bewustzijn zijnen
onkiiesche handelwijze nog verhoogd werd, I»
onderdrukken. Reeds wilde hij zich hierover
gaan verontschuldigen, maan op eens bracht
hij zich alles te binnen wat li«m rqeds ten
oora was gekomen, betreffende het verachte,
lijk stnsvea van den majoor om d-en zieke
pupil uit geldzucht te huwen. Verontwaardi
ging ©n minachting gaven hem nu moed.
„Houd mij ten goede, majoor," antwoordd»
hij hoogachtig, terwijl hij zijn blikken uit
dagend op den majoor vestigia, „het is mij!
hekend, dat mejuffrouw Wilhelmina Aurtott
ziek is, en ik stel even veel belang ln
als wang bet mijn zusten. i
rwortt «flutwy