R.-K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
De kleine Pilatus
No 232
Maandag 4 October 19ZÖ
13e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS s
Bureau HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: gScnKS" 433'
ADVERTENTIEPRIJS:
Proeve van Socialisatie,
Medische Praatjes.
BUITENLAND-
FEUILLETON.
Him ui I'-'JUH
.7 OL2i
PER KWARTAAL: f2.-, FRANCO PER POST i f 2.50
jlWET OEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD f 0.50 HOOOER,
Wsrscftijmt s$ a g e ïj k s.
VAN 1-5 REGELS f 1.25; ELKE REOEL MEER f 0.25;
RECLAMES PER REGEL f 0.75; RUBRIEK „VRAAG EN
AANBOD" BIJ VOORUITBETALING PER PLAATSING f0.60
Aan alle abonné's wordt op aanvraag gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f 500.—, f 490.-, f 200.—, f 100—, f 60—f 35.—, f 15.—.
Dezer dagen heeft in Amsterdam een merk
waardige bijeenkomst plaats gehad, welke ons
'een kijkje heeft gegeven op de ontstellende ver-
Warring, welke er in dezen tijd op sociaal-econo
misch gebied heerscht.
Het bestuur van den Bond van Arbeiders-
Iwoningbouwvereenigingen had een studiereis
z&oor Duitschland gemaakt en daar met verschil
lende specialiteiten op het gebied van volks
woningbouw kennis gemaakt. Terug uit Duitsch
land riep het bestuur een vergadering van aller-
4ei belanghebbenden en belangstellenden in het
■woningbouwvraagstuk bijeen. Zelfs waren een
aantal gemeentebesturen officiëel vertegen
woordigd. En voor dat gemengde gezelschap
,trad de Duitsche sociaal-democraat, ingenieur
Martin Wagner op om denkbeelden over socia
lisatie van het woningwezen en den woning-
Touw uiteen te zetten. De spreker zelf is leider
(van den volkswoningbouw in Schöneberg,
een voorstad van Berlijn, waar hij een soort
Vbeidersdorp heeft gesticht. In tegenstelling
/dus met vele profeten-van-den-dag kan hij
«p daden wijzen.
V Merkwaardig nu was van deze bijeenkomsten
[de Babylonische geestverwarring, welke er ten
bpzichte van het socialisatievraagstuk heersch-
(te.
De Duitsche ingenieur zette als middel om
'uit den woningnood te komen, een stelsel van
(gemeenschapsbouw uiteen. In zijn land is het
meer misschien dan elders met den par
ticulieren woningbouw totaal gedaan. In de
plaats daarvan zijn gekomen do woningbouw-
'vereenigingen. Deze vormen een geweldig
(bureaucratisch apparaat, maar brengen heel
(Weinig tot stand. De vereenigingen „vertwijfe
len" meer dan zij bouwen. De groote officieele
bureaux doen niets anders dan één of twee
i woningen per dag verhuren.
De heer Wagner nu meende de oplossing ge-
vonden te hebben in de stichting van zelfstan-
i dtge organen voor den woningbouw, met't recht
om bouwbelasting te heffen en dat geld naar
behoeven aan te wenden. Dat zouden dan wor-
den „Heimstatten"laten wij het noemen
„woonschappen", zooals wij van waterschappen
«preken. Zoo'n woonschap zou het beheer en den
eigendom moeten krijgen over 500 tot 1000
bestaande woningen met den grond. De eigena
ren moeten onteigend worden en krijgen voor
hun eigendom aandeelen in het woonschap,
tnet een matige rente van hoogstens 5 pet.
£ijn de huizen verhuurd, dan moeten de bewo
ners na de onteigening eveneens aandeden
nemen, welke zij met de huur geleidelijk afbeta
len. De woonschappen hebben een eigen bestuur
'en stellen voor het deskundige werk een des
kundige aan. Alle woonschappen van een be
paalde stad sluiten zich aaneen en vormen een
coöperatieve bouwvereeniging voor nieuwbouw
■%n stadsverbetering. Boven de stedelijke woon
schappen staat een landelijk woonschap met
oppertoezicht.
Van 't stelsel werden eenheid, besparing en
andere voordeelen verwacht.
Daarnaast moet er ook een stelsel van arbeics-
i. verdeeling bij den woningbouw komen. Dyaan-
flemer moet worden uitgeschakeld en m de
plaats daarvan moet komen de particuliere
yennootschap van bouwvakarbeiders (Bau-
Aütte). Dat moeten arbeiders zijn, die met heel
hun hart en verstand en al hun krachten in het
t bedrijf opgaan die in stremge plichtsbetrach
ting en met inachtneming van een zuinig beheer
pp ethischen.democratischen bestuursgrondslag
Werken. Zij worden in staat geacht tegen het
particulier bedrijf te concurreeren.
De heer Wagner had in Schöneberg een
pi oef genomen met zulk een arbeidssteisel.
Het bedrijfskapitaal van 'n millioen mark werd
verstrekt door een woningbouwvereeniging.
De bedrijfsleiding moet bestaan uit commerci-
eele leiders, vertegenwoordigers van hoofd-
i arbeiders, vertegenwoordigers van handarbei
ders en van de betrokken vakvercenigingen.
De spreker beweerde met dit stelsel goede resul
taten te hebben bereikt.
Nu is voor ons het merkwaardigste de discus
sie welke na deze uiteenzettingen volgde. Zoo
beweerde een hoofdbestuurslid van den landelij-
ken Bouwvakarbeidersbond, dat wij hier in
Nederland het Duitsche systeem best konden
missen. Hier is al een stuk gemeenschapsbe-
moeiïng met den woningbouw in de bouwver-
eenigingen, welke voor hun leden bouwen zon
der winst te maken. En nu zou men de belangen
van de bezitters van oude woningen nog eens
gaar, mengen in die der nieuw te bouwen wonin
gen. Deze meneer wilde liever de huren van de
oude woningen tot die van de nieuwe verhoogen
en met het daarvoor verkregen geld een fonds
vormen voor nieuwbouw
Een ander wees er op, dat de woonschappen
toch met de krotten zouden blijven zitten, die in
de combinatie moesten worden ondergebracht.
De grootste bezwaren werden geuit tegen
het bouwen in eigen beheer. Hoe kan men de
inspanning vaststellen Moet er een keurcorps
arbeiders worden uitgekozen Moet er een pre
miestelsel worden ingevoerd voor den besten
en meesten arbeid Allemaal dingen om twee
spalt onder de arbeiders te verwekken.
Aanbevolen werden de Engelsche bouwgilden,
die nu ook in Amsterdam in wording zijn. De
r.Bauhütte" vereischt een onderverdeeling van
arbeid in handen- en hoofdwerk enz. Een der
aanwezigen deelde zijn ervaringen van een coö
peratieve bouwvereeniging mede de ledenver
gaderingen waren niets dan kibbelbijeenkom-
sten.
Van den anderen kant werden door een soci
alist de werkwijze der bouwgilden heftig bestre
den tegenover een anderen socialist. J elui in
Amsterdam hebt niets dan oen leuze de heer
Wagner heeft tenminste cen daad gesteld,
werd er beweerd'
Voor den onbevooroordeelden en belang-
loozen toeschouwer zijn zulke bijeenkomsten
leerzaam. Zij geven een blik op de huidige
geestesverwarring, op den schi ikkelijken chaos
in ons bedrijfsleven en doen smachten naar een
tijd als de middeleeuwen, toen men zich niet
verdiepte in problemen, maar de arbeid geëerd
en bemind was en een gezonde verhouding
tusschen knecht en patroon het uitdenken van
allerlei kunstmatige systemen overbodig maakte.
Hoever is onze „verlichte" eeuw nog van
zulk een vreedzame en "ordelijke samenleving
verwijderd 1
ZIEKTE.
Wij zullen liet thaus met elkander
hebben over een eenigszins ander onder
werp dan gewoonlijk. Wij spreken nu
altijd over ziekte en ziek zijn zonder ei
genlijk te weten wat dit is. Dit zal den
meesten uwer wel wat vreemd in de ooren
klinken. Een zeer correcte omschrijving
te geven, die in alle opzichten voldoet,
lukt ons niet, doch we moeten ons slechts
tevreden stellen met enkele kenmerken
op te ngemen en we kunnen dit aldus
het beste samenvatten Ziekte is een
stoornis in bouw en functie, dus een an
dere bouw van één of ander orgaan dan
normaal, terwijl dit doorgaans samengaat
met eèn wijziging in de verrichtingen van
dat orgaan, daar het in de meeste geval
len althans ondoelmatig en vrij slecht
zijn plicht doet.
Zoo op het eerste gezicht lijkt dit nu
een prachtige omschrijving, die ons een
goed denkbeeld geeft van wat ziekte ei
genlijk is. Evenwel worden wij bij eenig
nadenken niet weinig hierin teleurge
steld. Slechts een enkel voorbeeld ter. op
heldering. Zoo kimt ge bij mij komen b. v.
met iemand, die 'n abnormale kromming
van de wervelkolom heeft, of zooals de
volksmond zegt een „bochel" bezit of ge
komt met iemand, die in plaats van vijf
vingers er'zes aan elke hand heeft enz.
enz. en ge zult mij vragen :„Zijn deze
menschen nu ziek Immers hun wervel
kolom, hun hand vertoont een abnor-
maleu bouw, terwijl het gebruik dezer
deelen min of meer schade zal lijden.
Niemand uwer zal, denk ik, op zich willen
nemen zulke personen voor „ziek" te
verklaren. Aan den anderen kant wil ik
uw aandacht een oogenblik vragen voor
een soort van menschen, bij wie men met
de fijnste onderzoekingsmethoden geen
afwijkingen kan ontdekken. Ik heb hier
het oog op de ziekte van het zenuwstelsel.
Een machinist van den trein, een wagen
bestuurder van de- electrische tram heeft
b. v. een ernstig ongeluk medegemaakt.
Huu zenuwgestel' heeft nu een zooüani-
gen schok gehad, dat zij gedurende ge-
ruimen tijd, ja soms huu geheele leven
lang niet meer in staat zijn hun beroep uit
te oefenen. Toch vertoonen deze men
schen overigens geen aantoonbare af
wijkingen. Alles functiomieert doorgaans
uitstekend. Men spreekt in dergelijke ge
vallen van „neurosen."
U ziet dus duidelijk uit deze voorbeel
den, dat mijn bovenstaande omschrijving
buitengemeen mank gaat en wij hebben
er dan ook nog 'n zeer gewichtig punt aan
toe te voegen nl. „liet zich zeit ziek ge
voelen". In de beide eerste gevallen van
misvorming van de wervelkolom en hana,
missen we dat ons allen bekende gevoel
volkomen, terwijl omgekeerd bij de neu
rosen het kenmerk van stoornis in bouw
en functie ontbreekt: (althans geheei wat
den bouw betreft, terwijl het gevoel van
ziek zijn hier meestal steik op den voor
grond treedt.
Nu hebben wij in de geneeskunde nóg
iets te onderscheiden en om een goed be
grip van de zaak te krijgen zal ik U dit
toelichten met enkele voorbeelden uit
het dagelijkscli leven. Zijn de vaten van
:de hersenen ziek en kunnen zij geen weer
stand bieden aan den bloeuuruk, dan
stort zich het bloed uit een klein slag
adertje op een gegeven oogenblik uit.
(Het beste is dit te vergelijken met een
buis van de waterleiding, waarin op eens
een lek komt)Het bloed stort zich uit in
het omgevende hersenweefsel en de pa
tience) valt plotseling neer en men zegt,
dat hij of zij door een „beroerte" getrof
fen is. Die persoon is dus ziek. We hebbea
een afwijking gekregen in bouw en func
tie, terwijl de patiëut(e) zelve zich ook
ziek gevoelt. Stelt U zich nu voor, dat
zoo iemaud geneest, de lichaamstempe
ratuur wordt weer normaal, de adem
haling en pols dito en het uitgestorte
bloed wordt vrijwel weer opgeslurpt in
het omgevende weefsel, doch niettegen
staande dit alles blijkt toch het hersen
weefsel zooveel geleden te hebben, dat
de patient(e) aan één zijde verlamd is.
Overigens gaat alles naar wensch. Zult
ge uu zoo iemaud ziek uoemen Immers
ueen. We spreken in zoo'n geval van een
„kwaal". Nog een ander voorbeeld zal
dit duidelijk doen worden. Iemand krijgt
een ontsteking van het kniegewricht,
waarbij meestal bacteriën in het spel
zijn. De patiënt(e) heeft hooge tempera
tuur, slaapt slecht, is doorstig en heeft
geen eetlust, kan niet staan en nog veel
minder loopen en gevoelt zich meer dan
ellendig. Het proces geneest, doch er
blijft iets over en wel een vergroeiing
van het bovenbeen met het onderbeen,
zoodat hij het been niet meer in de knie
kan buigen. De ziekteverschijnselen zijn
totaal geweken, er is echter een afwijking
in bouw en functie en ook hier zit de
patient(e) nineteen „kwaal" opgescheept.
Ik heb in deze enkele regelen getracht U
een inzicht te geven van de grooté moeie-
lijkheden, waarin men komt, als men een
omschrijving wil pogen te geven van een
zoo op het eerste gezicht eenvoudig be
grip als „ziekte" is en hoop hierin vol
doende geslaagd te zijn.
MEDICUS.
DE ENHKLteOHE KODEjSCiMSJS.
D<e Eiigelsche mijnwerkers hebban be
sloten de termijn bepaling der staking uit
te stellen tot 16 October. .De mijnwerkers
zullen .over het nieuwe voorstel der mijn
eigenaars stemmen op 11 October. De
stembiljetten moeten op 13 October zijn
teruggezonden. De conferentie der mijn-
wcrjiers-a.gevaardigden zaL worden gchou
den op 14 October.
Kaar aanleiding van de bijeenkomst van
de regeering, de mijneigenaars en de mijn
werkers van Zaterdag heoben de mijn
eigenaars een gewijzigd voorstel gedaan.
Een verhooging van 1 shilling per dag
is aangeboden op een grondslag van 240
miljoen ton, inplaats van 242 miljoen en
-een verhooging van .2 shilling op een
grondslag van 248 miljoen in plaats van
zoü miljoen ton. De mijneigenaars heb
ben hiermee opnieuw een stap gedaan van
toenadering in het verschiL tussclitcm hun
aanbod eu den eisch der mijnwerkers,
aai, nu nog slechts 6 miljoen ton bedraagt.
Hun aanbod beteekent liet toekennen van
cen yerhooging van 2 shilling op de op
brengst van het eerste kwartaal van dit
jaar, welke 248 miljoen ton bedroeg,
öinclsdien is, de opbrengst echter vermin
derd eu de mijnwerkers eischen thans een
verhooging ;van 2 shilling op den grond
slag van di,e verminderde opbrengst.
Do mijneigenaars verzekeren eebter, dat
hun aanbod dm mijnwerkers in staat
stelt de twee shilling te verkrijgen zonder
dat de opbrengst feitelijk verhoogd wordt.
Het besluit van de mijnwerkersaïge-
vaardigden om de aankondiging der sta
king .opnieuw 14 dagen uit te stellen en_
een nieuwe stemming ouder de leden te
liouaeu, is genomen met een meerderheid
zan 534lX)0 tegen 40101X) stemmen.
1-iet is van belang deze Cijfers, te verge
lijken met die van nog slechts een week
geleden, toen Smiilie voorsteld.e een nieu
we stemming te houden over de vraag
of de loonerseh aan een onafliankeLijk
scheidsgerecht zou worden onderworpen.
Daar waren 545.0U0 stemmen tegen en
ÖbO.tjOU voor. Do gematigden zijn dus in
stemmental ,van ÜoO.OOU tot 534.000 of
174.000 .vooruitgegaan, terwijl de onver -
zetteiijkcn 144.000 stemmen verloren heb
ben.
De bladen uiten hun tevredenheid over
den keer, dien de zaken genomen hebben,
en aehten bet gevaar voor staking gewe
ken. De „Times" zegt: De jongste omme
keer in dit verschil, is een beter voortee-
keu van standvastiger en vredelievender
verhoudingen in de mijnindustrie, waar
van het economisch herstel van het land
aihangt, dan welke gebeurtenis in de laat
ste jaren ook. Hebben de mijnwerkers
van bun kant het pad der rede betreden,
de .mijneigenaars van hun zijdie zijn hum op
verschiLLcnde .wijze tegemoet getreden.
Mee'r dan 1500 mijnwerkers in Glamor
ganshire h ebben gestaakt als protest tegen
den langzamen voortgang der onderhande
lingen te Londen.
üd PdÜLSiïri tfüSSISCHE üOtfLüÜ,
De vredesonderhandelingen.
De Poolsche afgevaardigde te Riga, Jolfe.
heeft aan Doinsky, den leider der Poolsehi
delegatie op de conferentie van Riga, een blief
gericht, waarin hij deze om uitlegging vraagl
naar aanleiding van het vertragen door do
Poolsche gedelegeerden der ondernandeliugen.
Jolfe stelde de Polen verantwoordelijk voor
het voortduren der vijandelijkheden.
Domsky heeft geantwoord, dat alleen de
Russeu aan deze vertraging schuldig zijn, om
dat zij hun aanvankelijke voorwaarden hebben
gewijzigd. De onderhandelingen zuilen vermoe
delijk binnen een tweelal dagen worden her
vat
Ten gevolge van de jongste Poolsche over
winningen is echter een verandering van de
openbare meening te Warschau te voorzien,
waardoor de couierentie van Kiga ernstig zou
kunnen worden bedreigd.
De laatste dagen heeft de Poolsche minis
terraad vergaderd om den stand van de onder
handelingen le Riga te bespreken. Tevens wil
de men instructies voor de Poolsche delegatie
ontwerpen. Deze instructies zouden dan onmid
dellijk Ier goedkeuring aan den Raad voor d<
Landsverdediging worden voorgelegd.
Intussehen schijnt 't op een deel van liet
front reeds tot een wapenstilstand te zijn ge
komen, blijkens onderstaand telegram uit War
schau van '2 dezer: Het Poolsche stafbericht
van 1 dezer meldt: Ten Noordoosten Van Grod
no hebben onze afdeelingen zonder met der
vijand in aanraking te komen de stellingen
langs de Ula bezet. De vervolging van de bj)
de Lida verstrooide vijandelijke divisie wordl
op voor ons gunstige wijze voortgezet. Den
29en September rukte de legergroep van ko
lonel Deba Biernachis is op tot Nowo Grodek
liet aanto. gevangenen tusschen 20 en 30 Sep
lember bedroeg 25.000 de buil 100 kanonnen,
Bij Baranowilsji inuakten afdeelingen uit Po
sen 1000 gevangenen en veroverden 36 machi
negeweren. Ten Zuiden van de Pripet is de
toestand onveranderd.
ïn de streek van Soewalki en Seiuy zijn du
gevechten, volgens wederzijdsche overeenkomst
opgeschort.
DE ARBE1DSONLUSTEN IN 1TALI6,
Naar de Information uit Rome verneemt,
dreigt er een nieuwe crisis, verwekt door den
gezagvoerder Giulictli, leider der zeelieden, die
door de lossing van schepen te verhinderen
door schepen in beslag te nemen, het verkeer
van de groote Italiaansclie havens, vooral van
Genua, hebben afgeleid. Het voor Zwitserland
bestemde verkeer gaat, in plaats van naar Genua
gelijk vroeger, thans naar Marseille. De groote
reederijen mijden de Italiaansche havens. De
Italiaansclie regeering besloot aan die wandaden
een einde te maken. De lafste daarvan was de
overmeestering van hel Russisch schip Rodosto
door 300 bootwerkers, die de machines uilees
namen. Zestig hunner hebben zich gerechtelijk to
verantwoorden. Giulietti, door de parlementaire
onschendbaarheid gedekt, vroeg te vergeefs huu
vrijlating. Daarop verklaarde hij, dat de bezet
ting van de Rodosto, die de tsarenvlag voerde,
op Lenin's last geschied was, Malalesla had een
onderhoud met Giulietti. Men vreest een alge
meene slaking van de zeelieden.
Aan de Telegrafen-Union wordt gemeld: On
der het personeel van de Italiaansche banken is
een beweging gaande, die ten doel heeft aan het
personeel der banken het toezicht op het bedrijf
der banken le verzekeren.
Een Havasbericht meldde dato 2 October uit
Rome:
Te Grosotto doorkruiste cen groep werklieden
de straten onder het zingen van anarchistische
liederen. De politie kwam tusschenbeide, waar
bij ecnige spoorwegarbeiders werden gearres
teerd. De betoogers begaven zich naar de ka-
Novelle vail P. Louis Coloma.
(1 I.
1 (Wat was Garbriëi toch cen aardige jon-
('Jongen!.... Voor den spiegel staande maak
te hij een mooie scheiding mei d;n kam
eu gaf zich de grootste moeite, zijn ocnigs-
Zins roodachtig tiaar, dat over zijn voor
hoofd wellde, tot die kunstige lokken te
yormen, waarmede de heidensche kunstzin
®ci Gneken de gestallen van Adonis én
Apollo opsmukten. Ycrgccfsche moeite: dc
tXtaluur overwon steeds de kunst en die op
roerige lokken verhieven zich en krulden,
alsol zij hel er op gezel hadden, e=li soort
kussen le vormen, dat zich over het voor
hoofd van den zestienjarige legde dat zoo
Igiud was, als had nooit ten droeve herinne
ring 'het doorploegd, zoo rein, als lmd '„ooit
een schaduw van gewetenswroeging liet ver
duisterd. Arme Gabriëi hoe aardig was
hij
Ho> vroolijk straalden zijn roode lippen
•is lachten zij de b:r!e wereld toe, 'juist
fclsof zij zicli slechts konden openen, o/n
den naam van den breeder of van de moe
der ujt le spreken! Hoe rein de blik van
zijn grootj bruine oogen, die zich wijd
openden, als de poorten van een tempel, die
daarachter zijn allerheiligsle, deze reine on
schuldige ziel liet zien, die nog geen door
nen aan de bloemen, nog geen vlek aan de
zonneschijf onldekLe..,. Arme Gabriel... hoe
aardig was hij toch!
Eindelijk triompheerde de naluur boven
de kunst en met cen ongeduldig gebaar wierp
Gabriel dan kam op de marineren plaat van
z'n tafelhij draaide mei zijn handen aan de
haartjes van zijn opkomende snor., lach'le
luid, d..ed een korten sprong en ging lot een
ander, even gewichtig werk, liet strikken van
zijn das, over... En wat voor een das. Op
zijn béd lag dat kostbare voorwerp, dat nog
nooit gebruikt was, van de fijnste hemels
blauwe zijde met kleine witte sterretje..
Gabriëi griep de das me! eerbied, bijna met
vereering en terwijl hij ze om zijn haL
sloeg, maakle hij zich gereed, zijn das ie
strikken... De das, die de kleuren van dc
Onbevlekte droeg en ecn geschenk zijner
moeder was, beviel hem buitengewoon
Spoedig was de clas gestrikt, met dié ge
makkelijkheid, d'.e onnavolgbare chique, die
de natuurlijke ccliic elegantie, die cc dich
ter de elegantie der gratiën noemt, eigen is.
Gabriëi bekeek zich in den spiegel en was
tevreden. Door de wat omgebogen üoeken van
zijn kraag kon men zijne mannelijken pn
toch leed eren hals zien, die door de blauwe
zijde van zijn das nog meer leeder scheen.
„Wanneer mijn moeder mij zoo zien kon,
dacht hij blozend, zonder te weten waarom,
,dan zou, zij zeggen: floe schoon! En wan
neer mijn kameraden uit het college mij aan
staarden, zouden zij ook zeggen: Hoe elegant!
En zonder dat zijn eigenliefde hem toen
maals andere gedachten suggereerde, noch
raid-ere ideeën in hem te voorschijn riep,
draaide Gabriëi zich op zijn hak om en
zong, terwijl hij zijn vest aantrok:
„O, Maria, mijne Moeder,
lO, troost der stervenden," enz.
Hij was gelukkig!.. Ilij zag zich reeds
student aan de universiteit, vrij in het groote
Sievilla, absoluut heerscher in een kamer,
in liet bezit van een kapitaal van vijf en
twintig thalers, lieer van alle piiantaslisciie
jongelingsdroomen, koning van alle rooskleu
rige illusies, veroveraar van alle gouden ho
rizonten en vrijvrij van alle dingen
om uit He kunnen gaan, wanneer liij wilde,
en thuis la komen, wanneer bet hein beliefde,
voor alle winkels op straal Le blijven staan,
alle avonden sorbet in cen elegant caté té
slurpen, op den .wen van las Dcbcias paarn
rijden, in een klein boolje van Triano
naar San Juan de Azualfaiache te roeien, de
Missen in de Kathedraal, de parade van liet
regiment en met weer te geven geiuk
d.e stierengevechten bij te wonen... En Ga
briel's verlangens stegen liooger en hooger
als de van zijn keteneui bevrijde adelaar,
en beschreven groote kringen in die blauw
achtige vlakle zijner phautasie. Want net
groot getal van genoegens, deze oeverlooze
z_-e van vermaken, wilde Gabriëi smaken,
zonder dat zijn verstandhouding tot God ei-
onder, leed, waarvoor hij yen heiliger eerbied
dan ooit iu zijp borst meende te gevoelen;
zonder ook maar in bet geringste het mis
noegen van zijn moeder op. te jYekken, wier
geluk ook zijn geluk was, zonnder zich in
het geringste aan de eer van zijn naam te
vergrijpen, dien hij zelf zoo geëerd had door
premies voor goed gedrag, door de krans, die
na eenstemmige keus al de zes jaren, die hij
in het Juzuielencollege bad doorgebracht, zijn
voorhoofd gesierd had. Het was onmogelijk,
dat de universiteit den Gabriëi, die zoo dik
wijls door do paters van het ooilege ujet den
Irolschen naam van een „Augustus' betiteld
was, in een „Augustulus" veranderde.
Met welke diepe, oprechte dankbaarheid
daciil Gabriëi aan die goede paters, die hem
zoo zger bemind en fi.cn zijn ziebnlvU «on
getrokken hadden! Hoe goed had nij zijn
tijd na de door hem ontvangen lessen tus
schen studiën, godsdienstoefeningen en ont
spanningen .weten te verdoelen! Met welken g
oprechten eenvoud sprak hij alle avonden
knielend voor het beeld van de Onbevlekte,
wier congreganist hij geweest was en tot zijn
dood hoopte te blijven, de woorden: „Ziet ge,
oiijna Moeder, hoe goed ik ben,., en dat
pater Velasco zich vergist?"
IVant in het instituut was een ooosaardige
pater, Veiasco, die voor Gabriëi dc schaduw
was, die de zwarte ontwerpen der teleur-,
stellingen leekent; de stem van den slaaf, dia,
den liomeinschen triompiiator midden in zijn
triomfen onophoudelijk de woorden toeriep.:
„Bedenk, dat ge sterfelijk zijt!J'
Hij riep hem op een dag in zijn hoedanig
heid van biechtvader van het instituut op zjjj*
kamer en zeide, terwijl hij zijn hand op zijn
schouder legde, met teedere treurigheid:
„Gabriëije bent goed en volgzaam"
troLsch en zijn voorhoofd bedekte zich mgt
d$t purperrood, dat onder Lucifer's voorhooft?
gloeide, toen trig dc eerste maal mei zichzelf
tevreden .was. Doch pater »Ygla*» had hem
nog meer tg
f