BMK-ASSOCIATIi. Laat, hoek Payglop Alkmaar. Demi-saisons, Ulsters, Motorjekkers, Jongens- en Kinder-Ulsters. a. nioj. LiJÜEüS $y Shawls, Handschoenen. KUNST EN KENNIS lijdelijke aaobiedirig P. HUMMUS. Vanaf Woensdag 15 December zal wederom verkrijgbaar zijn Agent s 3* Zaadmarfct 29 Eochusiana. WERTHEIM en GQMPERTZ 1834 ea ÉSMËTIfERKgfllGiM 1853 Kapitaal en Reserve» f 19.500.000 Kantoor Alkmaar Breedstmat 11 i¥dw!nsiaai Pi$§t§ws j tegen sterk Yerminderde prijzen. Wmvmi lantslstoffiR m IN OnógriBidirsn. \m\é% lai|ti lofscrokketi m Pastilon?, vanaf f 3.75. Stoffen^ Flanels wollen Ondergoederen, Shawjs, Handschoenen, Dameshlouses ZIET DE ETALAGE. liet beroemd© Fsiïdsen 0 35 MEDICINALE GRIEKSCHE - BL0EDWIJN. J. J. GROENLAND te Alkmaar, Druivenlaan 47. XXXVI. Groot zijn ongetwijfeld de verdiensten, welke Willem 111 zich voor ons vaderland verworven heeft door liet te redden uit den gevaari'ij'ksten toestand, die het ooit giekend neeft uitgezonderd natuurlijk den 'inval der Fransche Sansculotten in 1795, welke ten slotte het nationale bestaan voor Sen tijd- geheei ttedcw eindigen. Wel snoet het Nederlandsche volk van 1672 blij verrast opgezien hebben, toen bet bemerkte,, welke uitnemende eigen schappen hun stadhouder bezat, zoowel op krijgskundig als staatkundig gebied. De verwachtingen, die men van hem, die zoo langen tijd achteruitgezet, ja vernederd was geworden, konden onmogelijk hoog ge spannen zijn geweest. Het was toch' be kend, dat de prins een zwakke gezondheid genoot. Bijna altijd werd hij1 gekweld door zwaren hoofdpijn en het aantal slapelooze nachten, die bij doormaakte en zich den tijd dicor voorlezing van zijn secretaris liet verkorten, moet wel legio zijn geweest. Inderdaad indien ooit de zegswijze: „Mens sarta in oorpere sano" (een gezonde ziel huist slechts in een gezond lichaam) is gelogenstraft geworden, dan voorzeker wel in Willem 111, want energiek is zijn be gluur altijd geweest, zoowel in het goede als in liet kwade, want in 't vervolg zullen we ook zien, dat wij niet alles kunnen goedkeuren, wat Willem 111 heeft onder nomen en ten uitvoer gebracht. In ieder geval was ook hij een der groote wannen, die onze geschiedenis aanwijst [?n onze geschiedenis niet -alleen, v/ant zijn (invloed strekte zich ook tot andere landen i'pjt, inzonderheid door zijn aanhoudend stre- l'iren, om het gevaar, hetwelk1 Bunopa nog 'Meeds bedreigde door den veroverings- fzudit van Bodewijk XIV, te keeren. In dat vpzidht was hij dus de onver- knoeide voortzetter der st/afeunde van Jo- nan de Witt. Hij stelde zich aan het hoofd fean ooalitite's, die met dit doel werden gevormd. Hij was de meest geschikte persoon om als aanvoerder der verbonden legers 'op te treden. Als krijgsman immers had bij zich een grooten naam verworven door 'lijn welgeslaagde verdediging van ons 'eigen land tegen een zoo overweldigende legermacht in 1672 en vervolgens. Boven (Een maakte zijn groote -talentkennis hem bi] uitstek geschikt, cm psti het hoofd te staan van een leger, dat uit verschillend: 'volken was samengesteld. Wij* willen hem niet bij' al deze oorlogen ,op den voet volgen en hebben reeds ver- haald, dat hij wel zoo goed als geen over winningen behaalde, d ,ch niettemin altijd* ?n het voordeel bleef, zocdat eenmaal na een „nederlaag" van Willem III een Fransch generaal getuigde: „Nog een zoo'n ovêr- miinning en we zrfn voor goed verloren". Ook in zijn binnenlandsch bestuur toonde hij veei Kracht en dat was noodig ook, omdat voortdurend de staatsgezinde partij er op uit was, het in 1672 verloren gezag te herwinnen. Menigmaal overschreed' «hij in dit opzicht verre de macht, die Rem als stadhouder toekwam, maar met het nog] op de verscheuring en het winst bejag' van enkele aristocratische familie's, die in ons land later zooveel kwaad ge brouwen hebben, mag men hem dït niet ten ongunste aanrekenen. Integendeel, hij beging dezelfde fout, als Fr ede rik Hen drik had begaan: bij zijn groote macht in de Nederlanden zou het hem mogelijk 'ge weest zijn, een radicale hervorming in net Staatsbestuur te brengen en dit heeft hij verzuimd. Hij nam alleen ingrijpende maat regelen, wanneer men zijn macht te na kwam. Waarschijnlijk heeft hem d:e tijd ontbroken, om zijn volle aandacht aan een reorganisatie van den regeeringBvorm te wijden, juist doordat hij bijna voortdurend In .allerlei internationale moeilijkheden was gewikkeld. Door .zijn strijd tegen Bodewijk'XIV, Sic door zijn vervolging van de Hugenoten (zooals men in Frankrijk) de aanhangers van de Hervormde leer, noemde, de Pro- testantsche landen tegen zich in het harnas jaagde, werd Willem III meer en meer als de voorvechter en beschermer van het Protestantisme beschouwd. Dit kwam hoe langer hoe meer tot het volksgevoelen in dringen, toen een groot aantal refugfe's (vluchtelingen) uit Frankrijk zich in deze landen kwamen vestigen. Eerst had de Fransche monarch door de beruchte dra- gonades of inkwartieringen van dragonders b5f de Hugenoten, gepoogd had dezen •met geweld tot den Katholieken godsdienst te doen overgaan en toe dit mislukte, hief hij liet edict van Nantes op, waarbij den Protestanten in zijn rijk' vrije uitoefening van hun godsdienst was gewaarborgd, mits ze hun verblijf 'beperkten tot een zestal plaatsen, o.a. Ba Roebelle en Rocbefort. Daardoor werden dezen dus genoopt uit te wijken teneinde verdere vervolgingen te ontgaan en zioo begaven ze zich, gelijk wel te begrijpen is, naar de Protestantsche landen, Nederland, Engelant en Zweden. Deze vluchtelingen hebben ook in ons land eerw groolen invloed uitgeoefend. Een gunstige doordat het meerendeels nijvere en handeldrijvende burgers werden en éen ongunstige, omdat zij in ons land een groote sympathie verwekten, die zich van den kant der Nederlanders uitte in tie zucht tot navolging van de Fransche taal, zeden en levensopvatting. Zij zijn dus oorzaak geworden, dat zooveel Fransche woorden en uiicfruiiking'en in onze taal zijn inge drongen, ja, dat zelfs bij de hoogere stan den liet gevoelen ontstond, dat een be schaafd en ontwikkeld menseh zich meer van het Fransch dan van het Nederlandsen bij zijn gesprekken en schrifturen moest bedienen. Schreef of sprak' men nog in liet Nederlandsch, dan Was Bet' meeeslal een poespas vhn beide talen door elkaar: een beginsel, dat ook heden ten tiage nog niet geheel is overwonnen. Dat voorvecRtersschap van Bet Protestan iisme heeft onzen Willem III ook bewogen zich' het koningschap over Engeland te ver werven waar hij gesteund door een aantal Protestantsche •machthebbers zijn schoon vader Jaooibus II van den Jroon stiet In 1685 was deze katholieke vorst zijn broed'er Karei II opgevolgd, Noode be rustten de Engelsdhen er in, dat een Ka tholiek vorst de troon besteeg, doch zij namen dlaar vrede mede, wijl Jacoibus II niet meer zoo jong was en na zijn dood een zijner Protestantsche dochters, waar schijnlijk Maria, de gemalin van den Hol- landsdven stadhouder, zou opvolgen. De verwachting werd teleurgesteld, toen de Koning hertrouwd was en hem een zoon wend' geboren. De voorslag, dezen in den Anglikaanscben godsdienst te doen opvoe den, wees Jacobus met kracht van de hand en zoo kwam het, dat de ontevredenen in zijn rijk onzen stadhouder te hulp rie pen. Bij zijn komst vluchtte zijn schoon vader n. Bodewijk XIV en Willem III met zijn gemalin werden tot Kjoning en Konin- v.an Engeland gekroond. Dit is stellig een zwarte schaduw op de overigens heldere figuur van den statihou- der-konnig. Welke ook de beweegredenen mogen geweest zijn, die hem tot deze daad bewogen, wij kunnen ons niet ontveinzen, dat een schennis van het vierde gebod reeds óp aarde gestraft wordt. Ook 'Willem 111 heeft dat ondervonden. Hij1, die alleenheer- scher in eigen land, beeft weinig macht in Engeland ui.gevoerd en dikwijls heeft men hem laten voelen, dat hij een vreemdeling was en bleef. Niet ten onrechte heeft men van Rem ge tuigd, dat hij was stadhouder van Enge land en koning van Holland, en zelf 'heeft hij te kennen gegeven, dat de kroon van Engeland hem een doornenkroon geweest is. Ook voor ens land was de nieuwe waar digheid van den stadhouder geen voordeel, reeds dadelijk werden wij in een oorlog getrokken, die de verontwaardigde Bode wijk Engeland aandeed. Wij' waren aan de politiek van dit land geketend als een roei bootje aan een oorlogsschip: we moesten door dik èn dun mee met het zooveel groo t-er en machtiger rijk'. Zelfs heeft Willem III niet gedaan kunnen krijgen, dat de voor ons zoo nadeelige acte van navigatie opge heven of zelfs ten onzen voondeele ver zacht werd, In verband met de tegenwoordige be weging van het onderdrukte Ierland tegen bet langen tijd zoo despotieke Engeland, moet helaas getuigd worden, dat deze Iaat opkomende haver mede door Willem III gezaaid is. De Katholieke Ieren bleven trouw aan Jacobus II. Met geweld werden ze onderworpen, door Willem III, die hun daarna aan een schandelijke onrechtvaar dige wetgeving onderwierp, die een der Direct.K. VAN" NI EN ES en D. SCHENK. Cred eten, Deposito's, Aan- en Verkoop van ETecleu. Verhuren Safeloketten. Moderne Smeltproei-kluisdeur. groote oorzaken werd van eeuwenlange onderdrukking. De landeigenaars werden van hun bezit beroofd en de Hollandsché vrienden van onzen stadhouder werden met uitgestrekte landgoederen eri lïooge titels begiftigd. Ook Maria, WiItems gemalin, beeft haar tragedie gehad. Reeds in 1695 is zij kinder loos overleden. Zij heeft altijd reden gehad bij haar verblijf im cngeland haar nieuwe vaderland, Holland te betreuren, dat haar lief "was geworden, en waar de achting en eerbied jegens haar en haar gemaal grooter waren dan in Engeland, waar ook Willem III evenals zijn voorgangers in het Ko ningschap veel tegenwerking odetvond van het Parlement. In 1702, dus reeds op 52-jarigen leeftijd is Willem III overleden. Hij was pas van een zware ziekte hersteld, toen hij een wandelrit maakte in de nabijheid van Bon den. Hoewel hij, zooals de meeste oranje vorsten, een voortreffelijk ruiter was, sprong hij niet vlug genoeg' van zijn paard, toen d'if dier bij een snellen draf struikelde over een molshoop. Hij geraakte er onder en b'rak zijn sleutelbeen. Deze o.p zicihzeli niet zoo gevaarlijke kwetsuur- is de doods oorzaak geworden, voor den toch al zoo zwakken man. Dit feit gaf aanleiding, dat zijn vijanden in Engeland op de gezondheid dronken van „den kleinen heer in zwart fluweel, dus de mol, die de aanleiding werd van des konings dood. Zijn schoonzuster Anna volgde hem in 't koningschap op en over zijn nalatenschap lrier te lande is een jarenlange procedure ontstaan, die eerst in 1732 beslecht werd. Daar hij geen kinderen naliet, besloten de Staten voorloopig geen nieuwen stad houder te benoemen en ging men dus een tweede stadhouderloos tijdvak in, dat tot 1747 voortduurde. Zelf had de overleden vorst als zijn opvolger meermalen aangewe zen zijn neef, den Friesdien stadhouder Jo- han Willem Friso, doch toen diens kansen wat gunstiger begonnen te staan, verdronk deze in 1711 bij het overvaren van liet Hol- landsdi-diep aan den Moerdijk'. Wij hebben met opzet de geschiedenis van deze Oranjevorst wat breeder behan deld, omdat hij een der meest beteekenends van zijn geslacht is geweest, en tevens om dat gedurende zijn bestuur ons land een groGten invloed uitoefende, op den gang van zaken in geheel Europa. Na hem zijn wij van dien hoogen trap afgedaald, wat misschien den binnen! antegben p^aoaft' wel ten goeds kwam, die wel gdaéen Rad door den oorlogstoestand, .tcSkt-ae uitge lokt doordat Wïilem III éc oamnée «ten kampioen was tc-g'en Lodewfk XIV, die in zijn veroveringsplannen «enh-aadwÉ dooi den stadhouder gedwarsboomd «csd. in hetzelfde jaar, dat hij m Wil lem nog benoemd geworden tot saaraaeftter van een groot internationaal leger, tet tien Franschen Koning moest gedu rende den Spcanschen Suoceaojs-sorfcog. Na hem vond men geen enkelen swMMthten algemeenen aanvoerder en t'.reed ®*i «a- d-cr verschillende generaals, wtmiii het meest beroemd zijn geworte». ést f&igel- schc hertog van Marlborough en tea Ö«s- tenrij'ksdhen prins Engenius «a tev&jje. 1 tewaww-jaggg?; u1 e L-. -grom» m W' mwnwi millL-r-towrv^vMiniMr n mm rn DRIETALLEN, 1 Voor Hoogheemraad van het Hamgiieem'- raadschap' van den ITondsbossc-ks ea Dui nen tot Petten werden d; «tic- tallen opgemaakt: Voor de vier Noorderkogjje»: 1. J. Zijp Kz„ Twisk; 2. J. Ff. Hui gen-s, Sijbecarspel; 3. G. S4*pel, kim. Voor Geeétmerambaclit: 1. G. Bos, Oudorp; 2. fS. Sch®*i'B Alk maar; 3. D. Sdhuiiemaker, ites». Vcflr de 'vacature P. La ter»(«êi ftaerleni weid als Hoofdingeland wow Waèerfand toegelaten G. Haremaker, Koog aan de Zaan SCHAGEN, SCHAGEN. Benoem li. W. Ksdtag al hier is benoemd tot besteller bij te jfoet- en telegraafdienst aan het kantoor alhier. G e g' u n d. Aan de fsrma 5. Ovetómwa en Zoon alhier is den bouw wa 5© wrangen te Baarn gegund. EGMOND AAN ZEE. EGMOND AAN ZEE. B e no e m a g en en ontslagv Bij de gehouden verittezingl op 9 December 1920, in ée Potter jïc i Egmond'ermeer" is heitjeraesaral de Dfjk- graaf de heer Th. Bi^nan, Tevens se aan de bede, den heer C. ScSsouten te Alk maar op zijn verzoek eervol ontslag ver- te end, onder dankzegging1 voor de stipte - plichtsbetrachting gedurende ruim 35 ja!- reu getoond en is tat bode benoemd de heer Jnc. Bel te Alkmaar. X -'i m 1 niinnii ■iwniliililiiaini'iTI ,- i van f 4.75 voor 1 3.50 p el ALiiLSJ SAEEUKJEN. met 20 °lo korting. IALE AiNIIElIlG Een blik in onze Etalage's zal U overtuigen, dat het in Uw belang is, van deze zeldzame lisopgeïegenlieïd te profiteeren. Prima Jaeger k* Meden voordeelige aanbiedingen In ENZ. Telef. m. Beleefd aanbevelend, aam blweiiumouile, Bleekzceht, eleelito «pljsvefteriBg, HaaijlijSer., neemt een. voor propt een lieele et desnoods een helve tlescSi van de echte Prijs per üescli t per üeseli 11.15. Duizenden hebben reeds hel herstel hunner gezondheid aan 't gebruik van dezen kraehtigen, zuiveren natuurwijn te danken. IS ALOM VERKRIJGBAAR. Let vooral op-het wettag gedeponeerd handelsmerk, zijnde het hoofd eener pleegzuster, die op het etiqnet. om de hals der ilesschen en op de capsule voorkomt. Waar nog niet verkrijgbaar vragen Winke liers en GrossierB prijsopgave aan bij den Ge- neraal-Agont voor Noord-Holland: Verkrijgbaar te Alkmaar bij de Fe. Hierop Slothonber; te Uitgeest bij de Fa. Waag- meêsterte Heilo bij J. Hogeboom j ia Sgmond aan den Hoei bij J. Rozing; te Bergen bij J. -Klanker; te Egmond aan Ze« bi) O. Plnlm- gi-aaf; te H. H. Waard bij D. Rijke.te Scha- gen bij Groene Kruis te Castricum bij J. Groen -, te Oudkarspel bij G. Bakker.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1920 | | pagina 6