Indiukwekkeiiile herdenking
DEI GEVAL-LENE1
Walvis aan stuurboord
Landbouwkroniek
No. 1691 Zaterdag 10 Mei 1947 38e Jaargang
iïifoet Cêwohi
voor de Rijp, Graft, Noordeinde, Oost- en West-Graftdijk, Zuid- en Noord-Schermer,
Schermerhom, Beemster en omstreken
Uitgever
Drukkerij G. J. Hoogcarspel
De Rijp, Telefoon 1
Abonnementsprijs
50 cents per 3 maanden bij vooruitbetaling
franco per post f 2,40 per jaar
plus incasso-kosten
Losse nummers 5 cent
Verschijnt wekelijks
Advertentieprijs
10 cents per galjard regel, minimum f la-
Inzenden tot uiterlijk Donderdagavond 6 uur
Aan boord van de „Willem Barendsz''
van JAAP KOLKMAN
met vele foto's verlucht
door H. DE BOER
Dit boek getuigt van stoere Hollandse kracht, van onder
nemingsgeest en volharding. Het getuigt van een prestatie
van de eerste orde, van de Hollanders der twintigste eeuw
Het inspireert tot moed en onverschrokkenheid 1
Bestelt nu reeds in
BOEKHANDEL G. J. HOOGCARSPEL
Zaterdagavond 3 Kei hingen
om 18 uur in heel Nederland van
alle openbare gebouwen en vele
burgerwoningen de vlaggen half
stok.
in ons gehele land stelde men
zich enige minuten voor achten
op om (alle) gevallenen in de oor
log, zowel militairen als onder
grondse werkers te herdenken.
in stoeten vertrok men stil
zwijgend naar de graven en
monumenten.
Ook in onze gemeente stelde
zich op de Dam een stoet op,
welke vertrok naar de rustplaats
van Willem en Lou op het R.K.
kerkhof.
Om precies 8 uur schaarden
de familie van beide jongens,
Willem Woestenburg en Lou
Beumer, veie officiële personen
en burgers zich om het graf.
Bloemen werden neergelegd,
ook de heer C, Sieswerda, leider
van de ondergrondse beweging
legde bloemen neer en verzocht om
2 minuten absolute stilte.
Op dit momentstonden duizen
den en duizenden bij graven en
gedenktekens in den lande.
Hierna sprak de heer Sieswerda
nog de volgende woorden:
.Rust in vrede, gij jonge helden,
wij blijven jullie steeds gedenken".
Daarna verliet men de rustplaats
van hen, die vielen, voor Qod
en Vaderland, zoals de inscriptie
op het graf luidt.
Tijdens de tocht beierden van
de dorpstoren en de R.K. kerk
de klokken.
MECHANISATIE IN LAND
EN TUINBOUW.
Een urgent probleem.
Alle verandering is nog geen
verbetering.
Coöperatie.
De gespannen verhouding tusschen
loonen en prijzen in den agrarischen
sector dwingt momenteel boer en
tuinder tot het streven naar verla
ging der productiekosten. Een der
hulpmiddelen voor deze verlaging is
de mechanisatie. Zoodoende kwamen
na de bevrijding jeep en tractor in
het middelpunt der belangstelling te
staan. Daar kwam nog bij, dat de
groote schaarschte aan arbeidskrach
ten het noodzakelijk maakte, meer
aandacht aan motor en machine te
schenken. Ten slotte vroegen velen
zich af, of de harde en zware arbeid
in den landbouw, die gewoonlijk
slecht werd beloond, niet zonder ver
lies kon worden verlicht. Ziedaar de
groote bronnen van het probleem
mechanisatie met zijn vele facetten,
zooals rendabiliteitsberekeningen,
omscholing, werktuigencoöperatie
enz.
Zonder twijfel kan de eenvoudige
boer het probleem alleen niet over
zien en dus komt telkens de vraag
bij hem op, of hij door het aanschaf
fen van machines er beter op zal
worden. Dit is een moeilijke vraag,
omdat het antwoord afhangt van
aard en grootte van zijn bedrijf.
De motor kan ons zeer veel dien
sten bewijzen. Waschmachines, wa
terpompen, scheermachines, stofzui
gers, gierpompen, lieren, koekbrekers,
bietenmolens, hakselmachines, of
kortmolens, zaagmachines, melk- en
dorschmachines kan hij aandrijven
en dit heeft zóóveel verleidelijks, dat
velen zweren bij de mechanisatie.
Ook de jeugd heeft veel belangstel
ling voor motor en machine.
Op de vraag echter, wanneer een
tractor rendabel is, weet niemand het
antwoord. Veel immers hangt af van
het werk, dat er behalve op de ak
ker mee gedaan wordt zagen,
dorschen, pompen enz. Een zuivere
vergelijking paard tractor is dan
ook nooit te geven.
Wij moeten ons daarom vóór alles
afvragen, of het aanschaffen van
motoren en machines verbetering
geeft. Spaart het ons personeel uit
of kan het werk er beter door wor
den gedaan? Zijn er andere midde
len om den motor rendabel te ma
ken, bijv. verhuur? Op grond van
deze overwegingen zal elk voor zich
hebben uit te maken, wat kan wor
den aangeschaft. Zoo staat het met
de melkmachine, maar zoo is het
ook met den tractor. Want voor het
gemak alleen moet men geen ma
chines nemen. Hierbij moet ook op
de toekomst worden gelet. Wie thans
opgroeiende kinderen heeft, weet
nog niet, of die op het bedrijf willen
blijven. Anderszijds zal in de toe
komst zoo weinig mogelijk arbeids
loon mogen worden uitgegeven, om
tegen loonende prijzen te kunnen ex
porteeren. Men zal dus moeten be
rekenen, mede aan de hand van het
afschrijvingsprocent, hoeveel een be
paalde machine per jaar kost en
hoeveel arbeidsloon er door wordt
uitgespaard.
Een andere mogelijkheid is de
werktuigen-coöperatie
die meer en meer ingang vindt. Hier
wordt de industriële regel toegepast:
„Het werk van een maand kan de
kosten van twaalf maanden niet
goedmaken". Dat beteekent: een
machine, die slechts enkele maanden
per jaar wordt gebruikt dorsch
machines, maar ook, in geringere
mate, oogstwerktuigen rendeert
moeilijk wanneer haar gebruik tot
één bedrijf blijft beperkt, pij groo-
tere werktuigen en machines is het
gebruik daarom vanouds af coöpera
tief geweest. Wij denken aan dorsch
machines, combines, zelfbinders e.d.
Het groote nadeel der werktuig-co-
operatie is echter, dat kleinere ma
chines als zaaimachines vaak door
velen te zelf der tijd worden ge-
wenscht.
Is hieraan niets te doen? Wel ze
ker. Heeft een werktuigcoöperatie
veel leden, dan zal zij berekenen,
hoeveel leden in redelijken tijd met
één machine kunnen worden bediend.
Op grond hiervan kan zij de grootte
van haar machinepark bepalen. En
ook dan is men nog veel voordee-
liger uit, dan wanneer alles aan het
particulier initiatief wordt overge
laten, ook al gebruiken bij dit laat
ste een paar boeren een machine
gezamelijk.
Wordt alles goed georganiseerd,
dan kan dus een coöperatief geëx
ploiteerd machinepark voor de klei
ne en middelgroote bedrijven met
hun lage productiekosten redden
zichzelf wel.
Alleen door werktuig-coöperatie
kan men uit de machine halen wat
er in zit. Naar gelang er meer ma
chines beschikbaar komen, dienen
boer en tuinder hier snel te hande
len. Via de bestaande coöperaties zal
men spoedig tot organisatie kunnen
komen.
MIJN HERINNERINGEN AAN DE
VOLKSHOGESCHOOL.
Wekt de slapende» en roept
de levenden.
„Nu zullen jullie," zo vervolgde ik
mijn verhaal, terwijl ik met mijn
vrienden, Henk en Ans, in het begin
in het begin van de avond de onder
gaande zon nastaarden, „je misschien
afvragen wat is dat nou voor instel
ling die Volkshogeschool. Hoe is deze
er gekomen er wat is de geschie
denis daarvan.
Wel het is import."
„Toch niet „made in Germany?"
meende Henk te moeten opmerken.
„Het klinkt zo volks!"
„Ik kan je geruststellen waarde
vriend, want voor de Duitsers nog
droomden van hun de derde rijk had
Denemarken reeds een Volkshoge
school geschiedenis achter de rug
van een kleine honderd jaar.
Het is dit landje, ongeveer net zo
groot als Nederland, maar momen
teel met een bevolking die in aantal
2% maal zo weinig telt als de onze,
wat zich na de terugtocht der Fran
sen in de vorige eeuw in een mise-
bele toestand bevond. Niet alleen
materieel maar ook geestelijk. Ik zal
er niet over uitwijden maar misschien
ligt er iets in de vergelijking van
Officiële bonnenlijst
voor het tijdvak
van 11 t/m 24 Mei 1947
Bonkaarten KA, KB, KC 705
(Serie C)
C—01 br. 800 gr brood
02 br. ;400 gr brood
01 boter 125 gr boter
—02 boter 250 gr margarine of
200 gr vet
01 melk 4 liter melk
—08, C—05 melk 7 liter melk
—01 vlees 100 gr vlees
—02 vlees 800 gr vlees
Algemeen
C—01
200 gr kaas
,-02
2 eieren
—03
225 gr. huishoudzeep
of 90 gr. toiletzeep
Reserve
C—01
125 gr margarine of
100 gr vet
—03
1600 gr brood
n —04
125 gr margarine of
100 gr vet
—05
200 gr kaas
,-06
800 gr brood
.-07
125 gr boter
Bonkaarten KD, KE 705
(Serie C)
C11 br. 800 gr brood
—11 boter 250 gr boter
—12 boter 125 gr margarine of
100 gr vet
—13, C—15 melk 12 liter melk
—11, —12 vlees 100 gr vlees
Algemeen
C—11 100 gr kaas
12 2 eieren
—13 225 gr. huishoudzeep
of 90 gr. toiletzeep
Reserve
C—13 800 gr brood
_16 500 gr. rijst of kindermeel
(uit rijst bereid) of kinder
biscuits
—17 v 225 gr huishoudzeep
90 gr toiletzeep
Bonkaarten MA, MB, MC, MD, ME,
MF. MG 706
(SerielC)
C—21 br. 800 gr brood
—21 boter 250 gr boter
—22 boter 250 gr margarine of
200 gr vet
—21 melk 5 liter melk
—21 vlees 300 gr vlees
22 vlees 100 gr vlee3
—21 kaas 200 gr kaas
21 eieren 5 eieren
Op 14 Mei zullen nog bonnen
worden aangewezen voor suiker,
versnaperingen en tabak.
Nederland van thans, nu de Duit
sers zo „gelant" waren terug te ke
ren naar hun heimat, met het De
nemarken van toen. In geestelijk
opzicht althans. Honderd jaar ver
schil...
Enfin om kort te gaan," repli
ceerde ik Henk verder, „er waren
toen in Denemarken twee mensen
die het geestelijk verval niet met
rust liet. Het gewone onderwijs
bracht wel kennis bij maar het be
zielende om die kennis te gebruiken
was niet in de mensen aanwezig.
Ieder leefde voor zichzelf of voor
z'n eigen standje en met dat al ging
het steeds meer bergafwaarts.
Het waren Grundtvig, een predi-
