Ttitfpu Coucani
22e Westfriezendag
Land- en
Tuinbouwkroniek
No. 1704 Zaterdag 16 Augustus 1947 38e Jaargang
voor de Rijp, Graft, Noordeinde, Oost- en West-Graftdijk, Zuid- en Noord-Schermer,
Schermerhorn, Beemster en omstreken
Uitgever
Drukkerij G. J. Hoogcarspel
De Rijp, Telefoon 1
Abonnementsprijs:
50 cents per 3 maanden bij vooruitbetaling
franco per post f 2,40 per jaar
plus incasso-kosten
Losse nummers 5 cent
Verschijnt wekelijks
Advertentieprijs
10 cents per galjard regel, minimum f 1.—
Inzenden tot uiterlijk Donderdagavond 0 uur
De wereld schreeuwt
om vet
De wereldstatistiek. Grote
tekorten. Het experiment in
Tanganjika, Suriname en In
donesië. Onze boterpositie
in de toekomst. Opleving der
koolzaadteelt?
Er is in de gehele wereld een
geweldig tekort aan spijsolie,
soya-, zonnebloem-, aardnoten-,
katoenzaad-, olijf- en secanolie.
Dit is een gevolg van de oorlogs
verwoestingen en van de groei der
bevolking e.d., terwijl de produc
tie daalt.
Noch de walvisvaart, noch de
boterindustrie kunnen deze tekor
ten dekken, zelfs niet op lange ter
mijn. Wij zien nu in vele landen
van allerlei ondernemen, b.v. kool-
zaadverbouw en walvisvaart om
aan dit vetgebrek tegemoet te
komen. Enkele plannen raken
zeer nauw het belang der boeren
en die zullen wij bespreken.
Engeland, dat zich uit het
grondnoten verbouwende India
terugtrekt op Afrika, wil in het
Oosten van dit werelddeel in
Kameroen, Tanganjiko, N.-Rho-
desia en Kenya snel en op zeer
grote schaal de aardnotenver-
bouw invoeren. Het is op verschil
lende plaatsen reeds druk aan het
ontginnen en het behoeft geen
betoog, dat bij dit vete hapje de
Unilever en haar dochter, de Un.
Africa C-., de leiding en uitvoer
regelen. Voor het Tankanjika-
plan wil men het volgende schema
verwezenlijken:
Dat de cijfers in kolom 2 en 3
niet gelijk toenemen zit in het feit,
dat van 1949 af een roulerend
vruchtwisselstelsel met gars, soya
en zonnebloemen wordt „ge
plant". Men hoopt tot 800.000 ton
olie per jaar te komen, terwijl de
teelt zeer sterk zal worden geme
chaniseerd, o.a. met trekkers en
bulldosers.
Ongetwijfeld zal de aardnoot
het in Tanganjika wel doen. Zij
is een van oorsprong Braziliaanse
plant, die zich na Amerika's ont
dekking over de wereld heeft ver
spreid: N.-Amerika, W.-Afrika
en vooral de Indische wereld. Zo
op Java sinds 1850. De teelt is
echter noch in Indonesië, noch in
Suriname geworden, wat zij kon
zijn. En nu dan in Afrika een
monster-experiment wordt opge
zet, behoeft men zich slechts drie
woorden voor de geest te halen,
om te begrijpen, wat dit alles voor
de boer betekent. Die woorden
zijn: olie Unilever marga
rine. Inderdaad zullen de kansen
voor boter-uitvoer en -prijs dalen,
als de aardnoot op zó enorme
schaal wordt geteeld. Want de
olie is bestemd voor Engeland, dat
Ondanks slecht weer
een goede stemming onder
de 350 leden en introducé's
Op Wcendsdag 6 Augustus jl.
hield „Oud West-Friesland"
haar vergadering aandeLangedijlc.
En men heeft geweten, dat we
er zijn geweest. Niet minder dan
350 gasten waren ondanks de
voorspelling van slecht weer op
gekomen, om deze meer en meer
in trek komende dag mee te
maken.
De vaartocht van H. Hugowaard
af viel lettertljk in het water. Voor
we in Noord-Scharwoude aan
kwamen, zaten we op, in en naast
zich voorstelt, door dit geval jaar
lijks 10 millioen pond te besparen.
Daar komt natuurlijk nog bij, dat
vrijwel alle landen de oliezaadteelt
stimuleren. Het ligt voor de hand,
dat ons land niet achter mag blij-
ven! Als het dan tóch onvermijde
lijk is, dat de margarine in de toe
komst de boter nog meer ver
dringt, dienen wij toch op zijn
minst ervcor te zorgen, dat wij
ook hierin niet achteraan komen.
De kwestie is, dat wat in Tangan
jika gebeurt, even goed in Suri
name of Nieuw-Guinea zou kun
nen geschieden doch dan door
Nederlandse boeren en onderne
mingen. Waar blijft onze oude
pioniersgeest? Wachten tot men
in Afrika slaagt en het dan na
doen, is volkomen overbodig en...
te laat-
Nu tracht men, om door de eer
ste jaren heen te komen, de kool
zaadteelt weer te bevorderen. De
richtprijs voor oogst 1948 werd
van 45.op 70.gebracht.
Ons kool- en raapzaadareaal
steeg van 338 ha in 1939, tijdens
de bezetting tot 49.569 ha in 1943.
Doch in 1946 was het, mede door
ziekten, weer gedaald tot 4.074
ha. Ook thans is er veel uitgewin-
terd. Zullen velen, aangelokt door
de hoge prijzen, in Augustus a.s.
koolzaad uitzaaien? Het is zeer te
hopen en de lage graanprijzen
drijven er toe. Bovendien weet
men nu, dat ook op de lichte gron
den wel koolzaad groeit. De ver
bouw is dus sterk aan te bevelen.
Maar voor de oplossing in het
groot en op lange termijn
zal moeten worden gezocht naar
grotere objecten. Als wij toch
margarine eten, dan maar liefst
die door eigen volk wordt gewon
nen, waarbij dan de toevoer van
grondnotenkoeken een balsem kan
zijn op de wonde van de veeboer,
die zijn boter ziet uitvoeren...
Maar voor een deviezen-arm land
is dit, het aardnotenobject in de
tropen, tè belangrijk om het ach
teloos voorbij te gaan. Het is voor
ons belangrijker dan de „roman
tiek" der walvisvaart!
gane grond opzochten, en het
resterend deel van de tocht maar
te voet aflegden. Maar wie doet
daar nu wat aan
We kregen een kijkje in hei land
van de 1000 eilandjes, een voor
stelling van de belangrijkheid van
de Langedijk als tuinbouwstreek,
met zijn grote veilingen, waarvan
de grootste te Broek op Lange
dijk.
De heer de Boer, voorzitter van
deze veiling, gaf een uiteenzetting
van het veilingwezen.
De grote zaal in hotel „Con-
cordia" was tot de laatste plaats
bezet, toen wij ons aan de ouder
wetse koffie maaltijd zetten. Het
smaakte alles heerlijk.
Na afloop werd vergaderd. De
heer G. Nobel, voorzitter leidde.
De heer G. Köhne te Oost-Knol
lendam, 2e. secretaris, gaf zijn
keurig verzorgde notulen over
1946 weer. Ze werden onder dank
zegging goedgekeurd.
Het eveneens keurig verzorgde
en uitgebreide jaarverslag van de
le secretaris de heer Th. P. H.
Wortel, te Alkmaar, werd even
eens onder dankzegging goedge
keurd.
De drie bestuursleden, welke
periodiek aftraden, t.w. nsej.
Ruyterman en de heren Köhne
en Wortel werden bij acclamatie
herkozen.
Het batig saldo van de pen
ningmeester was f 3.480.98. Dank
werd gebracht aan de heer R.
Sasburg voor zijn nauwgezet be
heer.
Een belangrijk verslag van de
Secretaris, de heer H. Galis, van
de commissie voor Landelijk
schoon in West-Friesland volgde
hierna.
Het voert ons te ver, verder op
dit verslag in te gaan.
Het bestuur noemde Edam als
plaats van de volgende Algemene
vergadering.
Eén der leden noemde Texel.
De heer G. J. Honig uit Koog
a. d. Zaan wilde er drie dagen
van maken.
Eén dag heen, de tweede dag
voor de vergadering en de der
de dag voor de terugreis!
We wachten af.
Nadat de heer Nobel met een
welbekend opwekkend woord om
toch vooral mede te werken tot
behoud van hetlandschapsschoon,
en vooral over te gaan, zoals b.v.
in de Beemsler in het geïnun
deerde gebied tot boomaanplant,
een der schoonste sierselen van
onze polders.
Na dit officiële gedeelte wer
den liederen ten gehore gebracht
door de N.H. zangvereniging
.Cressendo' te Noord-Scharwoude
onder leiding van haar directeur;
de heer W. Hespe te Amsterdam!
Hoewel
te weinig voorbereid, zoals de
heer Hespe tegen de heer Nobel,
zei, hebben we, en vermoedelijk
zeer zeer velen, genoten van de
LICHT OP
TOor AUTO'8 en RIJWIELEN
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag 8.23
Vrijdag 8.21
Zaterdag 8.19
8.31 uur
8.32
8.29
8.27
8.25
prachtige bestudeerde zang van
de leden van dit koor. Hoewel
ook hier te weinig herenleden
meewerkten, bleek prachtig stem-
materiaal onder hen aanwezig.
Tussen de nummers door trad
een gezelschap jonge mensen uit
Wijdenes, meest leden van de
gymnastiekvereniging „Wils
kracht" op o.lv. de heer Jb. ten
Hofstede Jbzn. met medewerking
van de heer Bas Roemer als leider
van de muzikanten.
De dames en heren gaven een
Westfriese kermis ca. 1900 weer.
De dames/meisjes met kap en
dik en in geheel Oud West-fries
costuum, de jongens/heren in het
lakenszwart met het zijden petje
op, dansten de Schotse drie en
een polka met een zwier, dat een
buur naast ons er van sprak, dat
het „deksels mooi" was. De dans
werd iedere ronde van twee
direct aan de muzikanten afge
dragen. En het was ook zo
Gracieus I Sierlijk en lenig dans
ten zij. Dat zullen allen in ca.
1900 wel niet zo gedaan hebben.
Ze gaven een dansje toel
De heer Nobel dankte muzi
kanten en dansparen voor het
schone, dat zij geboden hadden.
Na deze afwisseling kwam het
kerkkoor weer naar voren.
Kon ons in het eerste gedeelte
het nummer „De drie princessen"
voor gem. Koor van Jan Nieland
zeer bekoren.
In het tweede gedeelte trof ons
het lied „Bloemen en Sterren"
voor gemengd koor van Willem
Hespe, en „Van 'n Zeeuwschen
jongen", vrouwenkoor met piano
begeleiding van Bernhard Zweers.
Aan het slot zong het koor;
het lied „West-Friesland, hetwelk
ook door de aanwezigen werd
gezongen.
De heer Nobel dankte in wel
gekozen woorden de heer Hespe
en zijn dames- en heren-leden
voor de fraaie zang, en voor het
leuke idee het nieuwe lied
West-Friesland te doen horen.
Er was een einde gekomen aan
een welverzorgd, keurig uitge
voerd programma.
Veel animo was er niet om
terug te varen! II Een grote vraag
naar N.A.C.O. bussen ontstond.
De terugtocht ging toch nog
vrij vlug.