li» II II
•nm «lam •lom door J. D. van Exter
Het „kIeurlingenprobleem"in
ZUID-AFRIKA
De Nederlandse
Zeeslepers
Kaffer-kolonies
„Verschroeide
aarde"
Vj
DE RIJPER
t
Interessante Nutslezing
met lichtbeelden
DE RIJP.Woensdagavond j.1.
werd, terwijl de storm langs de ramen
gierde, in Hotel „De Eendracht" de
tweede nutsavond van het Nutsde-
partement afd. De Rijp gehouden.
Deze storm bracht het publiek in de
juiste sfeer voor de lezing die de
Heer van der Hidde uit Maassluis,
schrijver van o.a. „S.O.S., Sleepboten
op Stations", hield over de Neder
landse Zeesleepvaart.
In 1842 werd in Rotterdam begon
nen met het slepen van zeilschepen,
Amsterdam was al enige jaren eer
der begonnen. Tot 1880 bleven de
sleepboten dicht onder de kust, verder
dan het Engelse Kanaal kwamen zij
niet. Toen begon men echter ook op
dieper water te varen. Dit was een
gevolg van het feit, dat Nederlandse
aannemers van baggerwerken orders
kregen uit het buitenland. Voor de
uitvoering hiervan was het nodig, dat
het baggermateriaal, dat uitsluitend
in Nederland werd gebouwd, over zee
moest worden gebracht. Door deze
transporten heeft de sleepvaart in ons
land een geweldige hoge vlucht ge
nomen. En concurrentie werd in het
begin in het geheel niet en later al
leen van Duitsland ondervonden. Het
aantal sleepboten werd steeds uitge
breid en de uitrusting en accommo
datie der schepen werd steeds ver
bet* d. Een enorme verbetering noem
de Heer van der Hidde de Radio
Telefonie. Aan de tot stand koming
daarvan had ïiy zelf medegewerkt.
In 1940 kon de helft van de vloot
naar Engeland worden gebracht. Tij
dens de oorlog hebben deze boten
enorm veel werk verricht. Belangrijke
transporten van de Geallieerden wer
den slechts onder leiding van Neder
landse slepers over zee gebracht. Een
groot deel van de vloot is bij dit werk
ten onder gegaan.
In en na de oorlog hebben de
Engelsen en Amerikanen de Neder
landse sleepboten, die de beste ter
wereld waren, nagebouwd en becon-
cureren onze sleepvaart nu fel. De
veiligheid is echter bij de Nederlandse
slepers veel groter. Wij hebben bijv.
na de oorlog nog slechts een drijvende
bok verloren, maar van 24 Ameri
kaanse transporten van Noord naar
Zuid Amerika kwamen er slechts
twee heelhuids op de plaats van be
stemming aan. Dit is misschien wel
een uitzonderingsgeval, maar toch te
kenend. De Heer van der Hidde door
spekte zijn lezing met tal van anec-
doten, die op de sleepvaart betrekking
hadden.
Lichtbeelden
Na de pauze vervolgde de Heer van
der Hidde zyn lezing aan de hand van
lichtbeelden. Eerst passeerden ver
schillende sleepboten de revue, van de
radersleepboot „Rotterdam" tot de
4200 pk. sterke motorsleepboot
„Zwarte Zee". Verder werden ver
schillende soorten vaartuigen, die in
de loop der jaren werden versleept,
belicht. Enorme tinbaggermolens,
waarvan er één voor de oorlog op de
Engelse kust werd verspeeld en waar
van er nh de oorlog weer 6 naar In
donesië zijn versleept, baggermate
riaal, sluisdeuren, bokken, kranen, ele
vatoren en niet te vergeten de enorme
droogdokken passeerden in bonte rij
het witte doek.
Het publiek kreeg een duidelijk
beeld van de nietigheid der sleep
boten ten opzichte van de enorme
golven. Tot slot het de Heer van der
Hidde een plaatje zien van de ge
denkplaat voor de tijdens de oorlog
gevallen zeeslepers, welke is aange
bracht in het kantoor van de sleep-
vaartonderneming te Maassluis. Hier
bij bracht de spreker een eresaluut
aan de vrouwen van de slepers, die
er altijd voor zorgen, dat de zaak
thuis marcheert, zodat de mannen op
de schepen al hun aandacht aan hun
werk kunnen geven. Deze vrouwen
dragen geen beentje, maar een rots
blok bij v JC ..Hollands Glorie", zo
besloot d* jpreker.
De ,,#i'zitter van de afdeling De
Rijp, Ds. Kastein opende en sloot de
avond. In de pauze werd, tot dekking
van de onkosten, een taart verloot.
Het Witte Kruis vergaderde
Uit het jaarverslag van de secre
taris vermelden we dat de afd. twee
patiënten laat verplegen in sanato
ria, terwijl nog een derde wacht op
opname. Ook werden versterkende
middelen verstrekt aan twee patiën
ten.
Inzake de wijkverpleging, waar
voor hier vroeger een aparte vereni
ging bestond, is wijziging gekomen-
Om de pensionnering der wijkver
pleegsters enigszins op peil te bren
gen, heeft de N.H. Ver. »Het Witte
Kruis" over heel de provincie deze
zaak onder handen genomen, zodat
alle afdelingen met elkaar bijdragen
voor een hoger pensioen van alle
zusters Daartoe moet door elk lid
in Noord-Holland een bepaald be
drag worden opgebracht. Het gevolg
daarvan is geweest, dat de wijkver
pleging rechtstreeks moet uitgaan
van de afdelingen. In ons rayon is
een samenwerking tot stand geko
men tussen 5 afdelingen, die de
wijkverpleging gaan behartigen met
twee zusters. Deze afdelingen heb
ben een commissie ingesteld uit de
bestuursleden dier afdelingen, welke
commissie tot speciale taak heeft, de
verzorging der wijkverpleging.
Ieder, die van de zorg der zusters
wil profiteren, moet thans lid zijn
van een afdeling. De contributiehef
fing geschiedt in tweeën, zodat ieder
een kwitantie krijgt van de commis
sie voor wijkverpleging en een van
de afdeling waarvan hij lid is.
Uit het verslag van de penning
meester stippen we aan, dat de ont
vangsten van „Het Witte Kruis" be
droegen 1978,39 en de uitgaven
934,31, zodat hier een batig saldo
is van 1044,08. De ontvangsten van
de tuberculose-bestrijding zijn 5215
en de uitgaven 5560,53, met een na
delig saldo van 345,53. De kas be
droeg dus 698,55.
In de financiën is dus in de laat
ste jaren een teruggang, gevolg van
het stijgen der uitgaven door de
duurte en het niet stijgen der in
komsten. Op de duur zal hierin moe
ten worden voorzien.
Het „kleurlingen"-probleem in
Afrika is voor buitenlanders moeilijk
te overzien en zonder nu te willen be-
Het zuigelingenbureau hield gere- weren, dat wij de wijsheid in pacht
geld zijn consultaties. Cursussen zijn hebben, leek het ons goed toe, juist in
er in het afgelopen jaar niet gehou- i verband met de £rote belangstelling,
den. die er in Nederland voor Zuid-Afrika
Het zuigelingenbureau hield 525 als stamverwant land bestaat ook
consulten, en er werden 143 bezoe- I "ij hen die helemaal niet wensen te
ken voor afgelegd door de zuster, in or"^'reren enkele feiten mee te
50 gezinnen delen, die althans een ruimer inzicht
Voor de T.B.C.-bestrijding werden ku,™en helpen bevorderen,
afgelegd 160 bezoeken in 14 gezin- Voo™p ?at m?"me^ "Weur-
nen, terwijl 805 bezoeken aan zie- Imge°" a!le niet"?2t"^n mag
I omvatten. Er zyn namelijk drie ver
schillende gekleurde bevolkingsgroe-
ken werden gebracht in 42 gezinnen.
Verplegingsartikelen werden uit
gereikt aan 286 patiënten.
In de vergadering werd besloten,
om in het consultatiebureau een bus
op te stellen, teneinde de hoge on
kosten voor verwarming en schoon
houden van het lokaal enigszins te
dekken. Deze bus wordt in de be
langstelling der moeders aanbevolen.
GEVONDEN VOORWERPEN
Btf de Politie wérden de volgende
voorwerpen aangegeven:
Gevonden: 1 reflector van een ry-
wiellamp, 1 want met Noors patroon.
PER RIJWIEL MET HULPMOTOR
NAAR BELGLE
Aangezien voor rijwielen met hulp
motor, waarvan de cylinderinhoud
niet groter is dan 48 cc geen nationa-
liteitsbewijzen meer worden uitge
reikt, is voor een dergeljjk motorvoer
tuig, waarmede men naar België of
Luxemburg wenst te gaan, voor de
grensoverschrijding van genoemde
landen de vergunning tot tijdelijke uit
voer voldoende.
Emigranten moeten verhoudingen kennen
DE GEBEURTENISSEN in Natal, waar vele slachtoffers zijn gevallen by
de botsingen tussen de „kleurlingen" hebben weer het oog doen vestigen
op de grote problemen, die daar te lande bestaan binnen het conglomeraat
van bevolkingsgroepen, die in kleur, afstamming en maatschappelijke be
tekenis zozeer van elkaar verschillen, dat practisch gesproken het politieke
en economische leven er door wordt beheerst.
Er is in Nederland altijd een zekere voorkeur voor emigratie naar
Zuid-Afrika en niet weinig in aantal tellen zij, die b\j hun vertrek naar hun
nieuwe vaderland menen alle levensproblemen, die hun hier bezwaren, van
zich te kunnen afschudden, zonder er bij te bedenken, dat zij in hun nieuwe
omgeving voor vele andere zullen komen te staan, die van nog ingrijpender
aard kunnen bljjlcen dan in het. oude Europa de vrees voor een derde wereld
oorlog of een overheersing van het communisme.
door de grote bedreven. Er z\jn
er echter ook velen, die aan de
rand der grote steden huizen in
de kaffergemeenschappen, waar
de woningtoestanden vaak zeer
slecht zijn en zij de zorg van hun
werkgever missen. Hieruit zijn
allerlei sociale problemen ont
staan, die men aanduidt met het
„naturellen-vraagstuk".
De Aziaten (285.000) vormen in
aantal de kleinste bevolkingsgroep.
Zij zijn uitsluitend Brits-Indiërs,
zijn intelligent en vormen mede door
hun godsdienst een hechte gemeen
schap, waardoor de Zuid-Afrikaanse
regering zich voor het probleem van
de „kleurslagboom" ziet geplaatst en
uit vrees voor achteruitdringing van
de blanken bepalingen in het leven
heeft geroepen, die de Brits-Indiërs
verbieden, vooral in Natal, in bepaal
de gebieden te wonen. Ook de ver
koop van onroerende goederen door
blanken aan Brits-Indiërs is aan be
perkende bepalingen onderhevig.
Blanken.
Het aantal blanken (2.372.000) is
belangrijk minder dan dat der kaf
fers. maar juist door het grote aan
tal der laatsten, ontstaan de proble
men. Zo mogen kaffers in het alge
meen geen geschoolde arbeid ver
richten, min of meer uit vrees, dat het
levenspeil van de blanken anders zou
worden bedreigd. Wel werkt de blanke
met de kaffer samen waar het onge
schoolde arbeid betreft, maar zodra
bö het werk een stuk gereedschap of
ander werktuig nodig is, treedt het
verschil naar voren en komt de kaf
fer er niet aan te pas. Dus alweer
de kleurslagboom (colour-bar).
Vacatures voor Nederlanders
Er bestaan op het ogenblik de vol
gende vacatures voor Nederlanders
in Zuid-Afrika: Pianostemmer, schrijn
werkers en stoffeerders, metaalbewer
kers (voor het maken van metalen
frames voor glasramen), shopfitters
(timmerwerk voor het inrichten van
winkels)werktuigkundigen-fabrieks-
machinisten, monteurs van fyn-spin-
machines, spinners en meubelmakers.
pen in Zuid-Afrika. Wy zullen ze
hieronder noemen.
Drie proepen blanken
De werkelijke kleurlingen (928.000)
zyn afstammelingen van de in 1667
naar de Kaap gekomen Maleiers, die
zich hebben vermengd met de Hot
ten totten. Zij vinden hun bestaan
voornamelijk in betrekkingen van
huishoudelijke aard, onder andere in
hotels, of oefenen een beroep uit als
havenarbeider, winkelier, e.d.
Daarnaast staan de naturellen
(7,8 millioen) die men zeer be
slist niet tot de kleurlingen mag
rekenen, zoals dikwijls gebeurt.
De naturellen of kaffers (kafir is
ongelovige) zijn van oorsprong
landbouwers en veehouders. Men
vindt hen in de eerste plaats
in de zogenaamde kafferreser
vaten, gebieden, die uitsluitend
voor hen bestemd zijn. Nadat het
goud was ontdekt, trokken velen
echter naar^ge steden, waar, zjj
als arbeider werk vonden. Huis
vesting, verzorging en ontsoan-
ning vinden zjj dan in de kaffer-
kwartieren, die verzorgd worden
11. „Kinderen!" roept moeder
Woeffie ontzet. Wat is dat nu? Pam
laat ogenblikkelijk zijn broertje los!
„Het lijkt me beter, dat jullie nu
eens een goede daad gingen verrich
ten inplaats van met elkaar te gaan
vechten. Want over goede daden
praten, dat is gemakkelijk genoeg.
Maardoèn, dat is nog iets heel
anders.
12. De ernstige woorden van moe
der Woeffie laten niet na een diepe
indruk op Pim, Pam en Pom te
maken. Zonder verder te kibbelen
gaan ze op weg. Waarheen weten ze
nog niet. Maar ze zijn vastbesloten
om aan de bewoners van Dierendorp
te laten zien, dat ze iedereen helpen
willen. En Wetsnavel? Die vliegt na
tuurlijk met zyn vriendjes mee.
13. Pim, Pam en Pom zijn op weg
gegaan om hun eerste goede daad te
verrichten.
„Kijk. daar heb je schilder Goed-
bloed", roept Pim, terwijl hij naar
de goedige schilder wijst, die tegen
de muur van een huis zit uit te
rusten. „Goedenmiddag schilder",
roepen ze alle drie. „Ah. daar hebben
we Pim, Pam en Pom", zegt schil
der Goedbloed vriendelijk. „Zo, jon
gens, zijn jullie op pad?"
14. Pim. 'ara en Pom knikken.
„Ja, het is heerlyk om jong te
zijn", zucht schilder Goedbloed. „Dan
ben je nooit moe. Ik wou dat ik nog
zo jong was als jullie! Hm, ik ben
wat slaperig vanmiddag. ïeker de
zon! Ja, nu moest er eens een ka
boutertje komen, die het werk voor
me afmaakte", vervolgt hij vrolijk.
„Maar zoiets gebeurt nu eenmaal
niet.alleen in sprookjes!"
Sterk spel van
„Benedictus XV''
DE RIJP. Zondag en Maandag jl.
trad de R.K. toneelvereniging „Bene
dictus XV" in de zaal van de heer
C. Blokdijk voor het voetlicht met
het toneelspel „Verschroeide Aarde"
van Arie van der Lugt.
Notaris Luyckx opende de avond
en vroeg enige clementie voor de
spelers, daar tengevolge van de
griep met enige invallers moest wor
den gespeeld. Dit was echter aan het
spel niet merkbaar, want na een
enigszins aarzelend begin werd dit
moeilijke stuk vlot en met overgave
ten tonele gebracht. De spelers wis
ten de aandacht Van het, publiek
van begin tot einde te boeien.
Spel en spelers
Het stuk speelt in 1947 langs de
demarcatielijn op Java. Een groepje
van vijf Hollandse soldaten is afge
sneden van de hoofdmacht en komt
in botsing met een afdeling van de
TRI onder commando van een Ja
panner. Verder komen zij in con
tact met een Hollandse plantersfami
lie, waarvan de plantages zijn ver
nield en ook zij worden door de TRI
bedreigd. Dit gegeven is in het stuk
met een lach en een traan verwerkt.
Voor de lach zorgde de heer Jac.
Kaptcin als de soldaat de „rare". De
heer Kaptein beheerste deze rol vol
komen en droeg hierdoor, zonder de
andere spelers te kort te doen, het
stuk voor een groot deel. Ook de
vier andere soldaten, de heer M.
Kaptein als de „Kei", sergeant, de
heer D. Berkhout als de „brulboei",
korporaal, de heer Jac Smit Czn. als
de „Lord" en de heer S. Smit Czn.
als de „stille" vervulden hun rollen
zeer goed, doch bereikten niet de
hoogte van de heer Jac. Kaptein. De
heer H. Hoek en mej. B. Abels speel
den de rollen van de planter Zon
neveld en zijn vrouw op aanneme
lijke wijze en mej. L. Put gaf een
zeer goede vertolking van haar rol
als Thea, hun dochter. Moeilijk wa-
Ons
Postduivenhoekje
De africhting en vluchtoefeningen
hebben tot doel, de duiven te ver
plichten hun richtingsvermogen te ge
bruiken, ze voor te bereiden tot de
verre afstanden, en hun aan te leren
de vermoeienissen hunner spieren met
volharding te dragen.
Willen wij straks aan de wedvluch
ten meedoen en een klein beetje suc
ces behalen, dan moeten wij onze
duiven 2 x daags een vlucht la^en
maken, een 's morgens en een
's avonds, zoveel mogelijk op hetzelfde
uur, en vóór de maaltyd.
In het begin zullen de duiven slechts
enkele minuten in de lucht bljjven,
maar indien dit dagelyks gebeurt,
zal U opmerken dat ze steeds langer
in de lucht blijven, ja. zelfs kan het
zover komen dat U ze soms 1 a
uur helemaal niet meer ziet, zy maken
dan een flinke tocht in de omgeving.
Men moet hun geen geweld aan
doen, en ze van het dak gaan,jagen
met stenen, omdat U ze wil zien
vliegen, hier bereikt U totaal niets
mee, wel kunt U door zo'n geval er
van overtuigd zyn dat er van tijd
tot tijd een duif wegblijft, en soms
een hele nacht buiten blijft, maar...
U bent zelf schuldig.
De ingang van het hok sluit U af
zodra de hele bende de lucht is in
gegaan, dus kunnen ze niet meer
binnen komen, onderhand maakt U
het hok erondie schoon. Als dit steeds
wordt bijgehouden is er zo'n vrese
lijk werk niet aan.
Als U het hok schoon heeft en U
heeft nog even naar de prestatie in
de lucht gekeken, roept U ze binnen
voor de maaltijd, de een doet dat met
een fluitje, de ander door met de
voerbus te rammelen.
Zodra de bende is binnengekomen,
door de z.g. dringers of valgaten, zo
dat ze er niet meer uit kunnen, laat
ge hen, die goed hun oefening heb
ben gedaan, zich naar hartelust ver
zadigen, terwijl ge de kopplgen, die
het beter vonden om maar op het
dak te blijven, totdat de etenstijd was
aangebroken, in het geheel niet bin
nen laat. De anderen mogen er niet
uit zolang er nog iets op te pikken
valt.
Zodoende krygt U een kolonie dui
ven, die uiterst snel binnen komt,
wat U straks op de wedvluchten wel
te pas zal komen.
De duiven kunnen bij elke weers
gesteldheid losgelaten worden, dus
ook met regen en wind. echter niet
wanneer er sneeuw ligt, by mist of
tijdens een onweer.
Zolang de vluchtoefeningen duren,
moeten de duiven in goede vorm ge
houden en goed gevoed worden, opdat
ze gemakkelijk de vermoeienis van
deze oefeningen, die zo heilzaam zijn
om de spieren te versterken, het vet
weg te werken, en om de vezels der
luchtzakken te verlevendigen zouden
kunnen verdragen.
MANUSJE VAN ALLES IN
DE KEUKEN
Op de komende Jaarbeurs
zal een apparaat worden gede
monstreerd, dat verschillende
veel voorkomende en tijdroven
de werkzaamheden uit de dage
lijkse huishouding, aanmerke
lijk zal kunnen verlichten. Hei-
betreft hier een klein en ge
makkelijk verplaatsbaar elec-
trisch keuken-apparaat. ter
grootte van een electriscïr
kookplaat, dat zowel in hori
zontale als verticale stand me'
behulp van een aantal bijbeho
rende pannen, gereedschappen
e.d., diverse huishoudelijke
werkzaamheden kan verrichten
Zo kan de machine b.v. slag
room en eiwit kloppen, aardap
pels schrappen, vlees en groente
hakken, koffiemalen, deeg kne
den en groente en wortels ras
pen.
ren de rollen van mej. G. de Lange
en de heer A. Stoop Pzn als Adindah
en Djongjah, bedienden van Zonne
veld, maar ook zij wisten de goede
toon te treffen, mede door hun goede
mimiek. Ook de kleinere rollen van
de heer J. Hoek Hzn. als de Japan
ner en de heer D. Ridder Nzn. als
Javaans soldaat werden naar beho
ren vervuld.
Pastoor Coppens dankte tot slot
de spelers voor het gebodene.
De heer H. Hoek had de regie in
handen. De muzikale omlijsting en
entre-acte muziek werd op keurige
wijze verzorgd door de heren G.
Schipper, H. de Vries en A. Com
mandeur. Grime en décors waren
goed verzorgd. Beide avonden was
de zaal tot de laatste plaats bezet.
„Benedictus XV" kan hiermede op
twee zeer geslaagde uitvoeringen
terugzien.
