14 AFBIL Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad. M 3^2. Achtste Jaargang. A°. 1864. weghf Kerk en Staat. SCHAGER COURANT. ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN Yoor Schagenf 1,00. Franco per post door het geheele Rijk 1,15. Afzonderlijke Couranten0,10. Verschijnt iederen Donderdagmorgen. Abonnementen op dit blad worden door alle TJITOEVEE 3?. J". Gh ZDIZDEZRICIH:. PRIJS DER ADVERTENTlëN Van een tot vijf regelsf 0,75. Iedere regel meerder0,15. De 35 cents zegelregt niet mede gerekend. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan. Boekhandelaren cn Fostdirccteuren aangenomen. BBIEVEN FEANCO. De welvaartwelks liefste kind ons vader land schijnt, wordt voor een groot gedeelte tot ons getrokken door de feitelijke scheiding tusschen kerk en staat. In ons gelukkig Ne derland heeft de staat geen enkel godsdienstig vooroordeel. Hier mag de godsdienst den burger zoo gelukkig maken als zij kan. In het kleine gebied van onzen staat vinden wij althans wat het Christendom betrefteene vrij volledige flora der bestaande meeningen om trent Christus zonder dat de gelijktijdige bloei van allen den wasdom van ieder in het bij zonder eenigzins hindert. Het is als of op onzen grond de voortbrengselen van alle kli maten groeijen. Ieder kan hier de bloem zijner keuze vin den en zich verlustigen in hare kleuren en geuren. Ieder vindt in onzen staat zijne godsdienst onschendbaar verklaarden daar de gelijkheid van alle gezindten den grondslag uitmaakt van ons staatkundig levenzoo is ieder, welke ook zijne godsdienstige meening zij, bereid aan de ontwikkeling van ons staats leven werkzaam te zijn. Het gaat hiermede als met den mensch in zijne huisselijke en maatschappelijke betrekkin gen. Gelijk zijn huisgezin de bron iswaar uit zijn geheel innerlijk leven stroomt, zoo is ook zijne godsdienst het voedsel zijner ziel. Maar gelijk niemand in de zamenleving vergeet, dat hij daar een ander isdan in den kring der zijnen zoo ook ontheiligt niemand zijne godsdienstige gevoelens door hen te berde te brengen b j de behandeling eener publieke zaak. Doeh eindelijk, gelijk het maatschappe lijk leven alle kracht en geur dient te ontlee- nen aan de kleine wereld die wij ons huis gezin noemenzoo laat onze godsdienst ons optredenals verlichte en loyale burgersdie al wat eerlijk is en goed met overtuiging steunen. Ofschoon de zamenwerking op staatkundig gebied van Roomsch Catholieken en Protes tanten zoo oud als modern in Nederland voorbeeldig is te heetenzoo is echter om trent dit punt nog wel vooruitgang mogelijk. De tegenwoordige toestand van Nederland geeft het echter volkomen aanspraak op den naam van een Christelijken staat en het is de roeping der staatkundige liberale partij gesteund door den invloed der verschillende godsdienstenom ons vaderland te handhaven op de edele plaats, die het inneemt. Het is toch niet te verwonderen dat er wel eens woorden vallendie moeijelijk in het koor van onze godsdienstige verdraagzaam heid passen. De oud gereformeerde droomt nog altijd van zijn protestantschen staat en de katholiek denkt gaarne nog verder terug om in gedachten te verwijlen bij het heerlijk tijdperk, toen het Christendom slechts ééae stem had en zijne godsdienstde katholieke was. De katholiek schijnt lijdelijk te berus ten in een toestand, waaraan, zijns ondanks niets te veranderen valt. i Voortdurend stijgen er fclagten op van de zijde der R. C.en het behaagt hun zich voor te stellen als de verdankten, de paria 's in Nederland. Die klagt (Iaat zich moeijelijk verklarentenzij men bij den katholiekde vrij naïve veronderstelling aanneemtdat nie mand in Nederland regt tot bestaan heeft dan de Katholiek. Intusschen deze partij rekent slechts op de toekomst. Zij heeft zich in Nederland aangesloten aan de staatkundig li berale partij en bewijst het Vaderland daardoor eene groote dienst. Maar het is niet onwaar schijnlijk dat haar liberalisme slechts een om weg is waardoor zij tot hetzelfde doel denkt te komen, dat Groen en zijne partij zich voorstelt. Deze valt met open visier den be- staanden toestand aan en e:scht terug de oude republiek met zijn staatsgodsdienst. Het nati onale onderwijs is hem niet eenzijdig genoeg. Te veel verdraagzaamheid komt er in de gods dienst van Calvijn. Alleen de staat aan wien hij den Christendoop heeft toegediend, kan re kenen op de ondersteuning van Groeu. Wij zijn echter niet beducht, dat het stre ven dezer partijen ooit slagen zal in het ver nietigen van onzen Christelijken staat Tegen over hen staat in ons Vaderland eene msg- tige derde partijdie zich daardoor Christelijk betoont, dat zij eerlijk en getrouw de vrijheid van godsdienst aan de burgers van den staat toegekend gehandhaafd wil zien. Naar haar oordeel is het Christendom niet bestemd om eene partij zaak te zijnen als zij zich in stilte een oordeel vermeet over het gehalte van ieders godsdienstigheiddaii uieet zij dit af naar de trouw cn liefdedie de Chiisten of fert op het altaar des vaderlands. W il deze magt in den staat de sterkste blij ven dan beschame slechts haar Christendom, dat van hare bestrijders door naauwlettend te blijven bewaken den staat, die onder hare handen is gevormd, tot den verdediger van liberaliteitongeveinsde burgerzin en waarach tige verdraagzaamheid. Schooner tempel dan ons land heeft het Christendom nog niet te- zeten en na de doodsche stilte van het Chris tendom onder de pauzen en het wapengeklet ter der hervormingstijden, is het een weldaad te kunnen zeggen: komt en ziet Nederland! Bovenal vergeten zij nooitdat iedere gods dienst hare bsscherming en haren steun ver dientzoo lang zij, zonder aanmatiging van staatkundige magt, hare edele roeping vervult van menschen te brengen tot God. Een storm is opgestoken in de werelddie de gebrekkige vormen der eerediensten omverwerpt en het beeld is nog verre van voltooidwaarin de godsdienst den mensch zou herscheppen onder het kleed dat de geloofsvorm hem omhing, en dat met koortsige drift thans aan flarden wordt gescheurd. Hier in Nederland blijve elke vorm van Godsdienst heilig. De geschiedenis leert, dat op welke wijze het Christendom ook tot den mensch komthet steeds eene kracht blijft tot menschelijke deugd en heiliging. Een Protestant en een Katholiek hebben geen, speciefiek gewigt aan zedelijkheid. Wie van hen zich door Christus laat leiden langs den wegdien zijn kerkgenootschap hem wijstdie vindt door Hem vrede met God en met menschen. Zelfs bij wien de drift om te gelooven niet IWstaatvoor wien ieder leerstuk onbegrijpelijk en ieder wonder onmo gelijk isis de godsdienst eene merkelijke kracht, want onverzwakt' treedt Christus tot hemuit het rijk der geschiedkundigezeer begrijpelijke en natuurlijke feiten. De scheiding van kerk en staat beoogt niet de godsïïlenste'loosheid van den burger. Zij is gewrocht door de hand der geschiede nis. Wederkeerige vrijmaking is de invloed geweestdien kerk en staat op elkander heb ben uitgoefend. Toen het Christendom in den vorm van het Catholicisme het eerst zich deed gelden in de geschiedeniswas het om de zaden te leggen van den toekomstigen vrijen staat. In de persoon des pausen deed het de oppermagt erkennen van het regt boven de kracht. De paus was het regt en vorsten ontvingen van hem hunne kroonen. Het Chris tendom had een voorvechter noodig ter be scherming ven den zwakke tegen den sterke en het bezat dien in het hoofd der kerk. Het woord van den priester uit het Yati- caan deed de vorsten sidderen op hunne troo- nen. En middelerwijl trad het katholicisme den staatkundige niet—mensch dier tijden te gemoetmet zijn boodschap uit den hemel en het volk werd gered van het despotisme dat thans nog de menschelijke natuur verne dert, waar het licht van het Christendom niet ter juister tijd is opgegaan. Zóó kweekte de godsdienst burgersen langzamerhand kregen de vorsten volken tegenover zich. De volken hadden naauw hunne plaats ingenomen in de rei der magten of de zucht tot eigen staat kundig en Christelijk leven openbaart zichv Ondankbaar wordt de hand verworpen die hen. had opgevoed. Overal stichten de natiën, of de vorsten voor de natiën nationale kerken, meest allen vijandig aan de moederkerk, en als eersten pligt den burger opleggendege trouwheid aan de godsdienst van den staat. Maar dat Christendom ofschoon al meer na derende tot den mensch, was te naauw ver bonden aan den staatom de volledige ont wikkeling van burger en Christen te bevorderen. Een derde stap wordt langzaam maar zeker gedaan. Men komt tot de erkentenisdat men Gode moet geven wat Godes en den kei zer wat des keizers is. De zon der vrijheid gaat op. De nevelen der dwaling verdwijnen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1864 | | pagina 1