23 jom
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
M 352.
A».
Aclilsle Jaargang.
De godsdienst van liet
liberalisme.
Eene raadselachtige
geschiedenis.
B61
SCHAGER C0URAN1
AB08NEMENT3PRUS VOOE DRIE MAASDEN'
Voor Behagenf 1,00.
Franco per post door het geheele Rijk n 1,15.
Afzonderlijke Couranten w 0,10..
Verschijnt ioderen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
TJITGrEVER ï3. J". Gk DIDEBIOH.
PRUS DER ADVERTtN'TlëN
Van een tot vijf regels0,75.
Iedere regel meerder#0,15.
Do 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BEIEVEN ZFLt^dSrOO.
ZZI
De herkiezing van den heer van Foreest
heeft ons bewezen dat de kracht der liberale
partij in ons district nog niet tegen die van
haren tegenstander is opgewasschen. Terwijl
wij den overwinnaar, zonder eenige rancune,
gelukwenschen met zijn vernieuwd mandaat en
wij hem toebidden lustgezondheid en
krachtenora al is het dan ook met andere
inzigten als de onze, de hem opgedragen taak,
waardig te vervullenwillen wij in dit num
mer onderzoekenwat de reden zijdat het
liberalisme op zoo menig punt van ons Va
derland, talrijke en geduchte vijanden heeft.
liet is een grief tegen onze rigting aange
voerd dat wij niet veel meer dau godsdienst
loos zijn. Van daar heeft bij de plaats gehad
hebbende stemming de zoogenaamd Christelijk
historische partij hare candidaten tegen over die
der liberalen aanbevolenals zouden de gods
dienstige belangen des volks niet veilig zijn
in onze handen.
Het zou ons leed doenzoo wij ons be
drogen in de meeningdat geen enkel ander
belang dan liefde voor de godsdienst, het
streven dier partij is geweestmaar wij gevoe
len ons verpligt verzet aan te teekenen tegen
het door haar uitgesprokeu vonnis. Want als
verdedigers der moderne staatkundige begrip
pen valt de beschuldiging van godsdienst
loosheid ook op ons. En hoewel wij roemen
in den materieëlen vooruitgang die het gevolg
is geweest van de emancipatie der menschelij-
ke wetenschap door de huldiging der liberale
gg-BgsgaBB eas
Vervolg en Slot.
Hoewel zijn argwaan hierdoor niet versterkt
werd zoo was toch de ionige hartleijkheid die
vroeger tusschen de beide echtgenooten heerschte,
verminderdde huisselijke rust wasdoor iets
dat men geen naam kan geven verstoord.
De oude genegenheid scheen tusschen de beide
echtgenooten weder op nieuw te tullen herleven
toen zich, na verloop van eeuige maandende
keoteekenen vertoondendat hunne wenschen
betrekkelijk de geboorte van een kind, eindelijk
schenen vervuld te zullen worden. Flintborg was
namelijk overgelukkig. Nimmer was hg opletten
der ea voorkomender jegens zijne vrouw.
Tot groote verwondering was Hedwigdie
vroeger niets vuriger geweaseht haddan haren
echtgenoot tot vader te maken niet in die mate
verheugdals wel te verwachten geweest was,
hoe nader het tijdstip harer verlossing naderde
des te ernstiger, stilzwijgender en droefgeestiger
tij werd.
Herhaaldelijk drong Flintborg bij haar aanhem
de oorzaak van hare zwaarmoedigheid mede te
meeningen, zoo zon toch die vooruitgang
ons te duur gekocht schijnenals zij verkregen
was in strijd met de cischen van ons gods
dienstig gevoel.
Het dunkt ons na den afloop van den
verkiezingstrijd niet ongepasteenige regelen
over de godsdienst van het liberalisme te
schrijven. Vergissen wij ons niet, dan zijn
het juist godsdienstige redenen, die menigeen
beletten om zich bij de liberale partij aan te
sluiten. Het is hier de plaats niet een gods
dienstig betoog te leverenbestemd om gele
zen te worden door de meest afwijkenden in
godsdienstige meeningenhebben wij aller
godsdienstige meening te eerbiedigenmaar
misduid zal het ons wel niet wordenzoo
wij in het licht trachten te stellendat de
moderne staatsbegrippen, door ons aangehan
gen en verkondigd, niet uit ongodsdienstig
heid voortspruiten maar veeleer hunnen steun
vinden in ons godsdienstig gevoel.
De R. C. lezers onzer courantzullen er
aan gewoon zijnde grief van ongodsdienstig
heid tegen ons te hooren inbrengen. De Tjd
N. H. Courant, beweert in ieder nummer,
dat zoo dikwijls het liberalisme van vrijheid
spreekthet vooral die vrijheid bedoelt, welke
Christus loochent.
"Wel zegt dit blad geeft men hoog op van
zijn eerbied voor de godsdienstvoor de
Christelijke godsdienst, voor den Christelijken
zin onzer vaderen, maar de vrijheid, die men
wil onder den schijn van zuiver politieke
vrijheidis de vrijheid tot ongeloof.
Het artikelwaarop wij doelendat van
17 Junij 1L is niet zoo duidelijk gesteld, als
wij dit van „de Tijd" wel gewoon zijn. Maar
deelen. In plaats van baar hart voor hem te
openen scheen zij telkenswanneer hij over deze
aangelegenheid met haar sprak, pijnlijk aangedaan,
gaf ontwakend antwoorden brak bij zijn aan
houden in een vloed van tranen los zoodat hij
ten laatste van alle poging afzag.
Eenige dagen voor hare bevalling, verbrak zij
uit eigen bewegiog, haar hardnekkig zwijgen.
„Iwar* zeide zij op zekeren morgen tot haren
echtgenoot „schrik niet over hetgene ik n
mededeelen zal Een voorgevoel zegt mg, dat
ik mijne bevalling niet overleven zal, daarom
wil ik voor n mijn hart openbaren.
Flintborg viel haar in de rede, terwijl hg
poogde de droevige gedachtenwaardoor zij be-
heerscht werd, te verdrijven. Hedwig lachte
somber en zeidedat zij wist waaraan zij
zich te honden bad en dat iij niet ongaarne
stierf. En nu verhaalde zij hem hare liefdesge
schiedenis met Leazinsky, die hij slechts zeer
oppervlakkig van bare moeder vernomen had
doch waarover sjj zelve nimmer met hem gespro
ken had. Aan het einde sprak zjj bare overtui
ging uitdat de verschijningdie zg gedurende
zyne afwezigheid naar Melbö gehad had voor den
lercnden of dooden Leazinsky, in eigen Jpersoop,
gehouden had.
wij kunnen er dan toch duidelijk nit opmaken,
dat naar zijne meening, het liberalisme zijn
oorsprong te danken heeft aan een der gods
dienst vijandig element.
En dit wederspreken wij. Wij geven wel
toedat ons godsdienstig gemoedsbestaan
gereinigd door den geest van het liberalisme,
het zoo kunstig zamengestelde geloof van het
katholicismeniet vereischtjawij willen
zelfs wel bekennen, dat de opheffing van
vooroordeelen in onze staatkundige begrippen,
gepaard is gegaan met een hoogeren eisch
aan ons Christendom. Naar mate er meer
gezonde begrippen in ons hoofd kwamen, was
er minder plaats voor versletenonhoudbare
meeningen, in ons hart en juist de behoefte van
ons godsdienstig gevoeldeed ons vaak eene
meening verwerpen, die wij vroeger als ge
loofspunt omhelsden. Maar is het dan won
der, dat de mensch van den nieuweren tijd
ook voor zijn godsdienstig gevoel een ander
voedsel vraagt dan Rome of Dordt in der tijd
hebben gegeven aan menschendie maatschap
pelijk een veel bekrompener denkkring had
den dan wij? Of blijkt daaruit juist niet,
dat de godsdienst in ons een levend beginsel
is? Ziet schoon wij aan „de Tijd" en
zijne geestverwanten, volstrekt niet ontzeggen
willengodsdienstig gevoelzich uitende in
de volbrenging der erkende godsdienstige plig-
ten, schoon wij aan de orthodoxe partij onder
de protestantenhet bezit van godsdienst niet
ontzeggen willen dit toch echter durven
wij bewerendat hun godsdienstig gevoel in
strijd moet zijn met de ontwikkeling, die zij
als menschen van den tegenwoordigen tijd,
vooruit hebben boven den mensch van vroeger.
„Sedert dien tjjd eindigde zg„zweeft mg
dag en nacht het bleeke gelaat van den graaf
voor het gezigtzoo als ik het zag toen hg
bjj het eerste hanengekraai de kamer verliet.
Wat ik ook doen mag om zijn beeld nit mgu
binnenste te verbannen het wil mij niet gelukken.
Gij hebt mg dikwjjls gevraagd waarom ik zoo
trenrig was; zie, goede Iwar, ik was zulks,
omdat ik mij van schandelijke ontrouw jegens u
beschuldigdedewijl ik vreeede dat mijn kind
niet op n gelijken zou en eindelijk dewjjt ik
mij inbeelddedat ik mgue bevalling niet over
leven zon." Flintborg stelde op nieuw alle
pogingen in bet werk om Hedwig gerust te
stellen en hare droevige gedachten te verdrjjveo
doch alles te vergeefswant alleswat hij
mogt verkrijgen was dat zg zich oogenschgnlijk
bevredigd toondeom haar echtgenoot gerust te
stellen. In werkelijkheid bleef zij bij hare
verbeeldinggelijk Flintborg bet noemde, volhar
den.
IV.
Hedwig's voorgevoel bleek slechts al te gegrond
te zijn. Hare bevalling was zeer moegelijk en
kon slechts door kunstmiddelen bewerkstelligd
worden. Het kind kwam echter onverlet ter we
reld doch Hedwig stierf, na verloop van drie