26
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
M 422.
Negende Jaargang.
A°. 1865.
De eed over liet graf.
PALMERSTON.
(IFordi virwlgd.)
SCHAGER COURANT.
abonnementsprijs voor drie maanden
Voor 8oliagen1,00.
Franco per post door het geheele Rijk «1,15.
Afzonderlijke Couranten 0,10.
Verschijnt iedcren Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
prijs dek advkrtentick
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 35 cents zcgclrcgt niet mede gerekend.
Grootc letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Die timmert aan den wegh
Verwacht gezegh. (Cats.)
TTITaÉVER I1. CT. Gr. DIDEBIOH.
beieven m^-osroo.
In de afgeloopen week is de bekende lord
Fulinerston overleden. Voor de lezers van ons
weekblad is dit waarlijk geen nieuws meer en uit
de auderc dagbladen die ter hunnor beschik
king staan, hebben zij min of meer uitvoerige
levensberigtcn vanen beschouwingen over
dezen innu gelezen. Toch mcenen wij hunne
aandacht nog voor ecmge oogenblikken te
bepalen bij den Eiigelschman, die tiog slochts i
Alhe weck geleden Kngelands eerste minister j
was en sints 5"S jaren een werkzaam aandeel
had in de leiding van Engckinds staatkunde.
Ecne zoo langdurige loopbaan, aangevangen
op 22 jarigen leeftijd en eerst besloten 'door
den dood op 82 jarigen ouderdomsteeds op
bet glibberig pad der staatkunde, pleit wel
voor 's mans staatkundige behendigheid. Moge
bij een paar keer misgetast hebben in het
doorgronden van 's volks opinie zeer zeker
heeft hij gedurende een menschen leeftijd
slechts de sympathie van het Engelsche volk
kunnen behouden door zijn bijna volkomen
kennis van het Engelsche volkskarakter. Ligt
lderin zijn triomf, hierin ligt ook tegelijker
tijd de zwakke zijde van Palmcrston als siaats-
schetsen uit een dagboek.
XIIL
Ilc zette de paarden aan en spoedig waren
wij op het slotplein aangekomen. Ewald
zouder zich ergens om te bekommeren of mij
goeden nacht te zeggensprong snel van
het rijtuig afliep naar huis en verdween
achter de deur, eer ik nog aan een toege-
anelden stalbediende de paarden kon overgeven;
voor zooveel ik-bij het afstijgen meende te
bemerkenwas Ewald doodsbleek.
Ik dankte Godheel huids te huis te zijn
gekomen, terwijl de eenzaamheid mij ook niot
zeer aangenaam was.
Den volgenden morgen was, mijn eerste
werk naar Ewald te informeren.
Men had hem nog niet gezienen daar
ik denzelfden dag vertrekken wildebegaf ik
mij naar zijne woningom hem op te zoeken.
Zijne gadeeene eenvoudige bedaarde vrouw,
eene zeer goede huishoudsterdoch die wat
opvoeding betrof, verre bij haren echtgenoot ten
achteren stondkwam mij met groote ont
roering te gemoet en nog vódr ik de gele
genheid had eene vraag tot haar te rigten
vroeg zij mij: «Mijn God, wat is er gisteren
toch voorgevallen
Is de heer Ewald ongesteld vraagde
Ik nieuwsgierig.
Zonder twijfelHij is laat in den nacht
te huis gekomen en beeft ach, zonder mij te
ziendadelijk naar zijne kamer begevendie
bytegen zijue gewoonte, achter zich geslo-
man. Want waar wij hem ook werkzaam
vindenwij vinden in hem nergens den lcids-
mau van een groot volk of den strijder voor
een verheven denkbeeld maar steeds den
talentvollen dienaar van de zwakke zijden
eens volks.
De ware staatsman staat boven het volk en
echte staatsmanskunst houdt het oog op de
toekomst en tracht oen beter volk in het ge
not te stellen van betere dugen. De zooda
nige heeft een leven van strijdgedurende
hetwelk het denkbeelddat m hem leeft
langzamerhand wint In het gemoed des volks,
althans kan het keerpunt iu zijne geschiede
nis worden aangewezen waarop hij van strij
der leider werd. De zoodauige laat eene plaats
open bij zijn sterven maar ook aan de na
komelingschap eene nalatenschap in hetgeen
hij gewrocht heeft. Eu dit is het geval niet
met Palinerston. Engeland heeft een behendig
man minder en waar zijn egoïsme en zijn
hooghartigheid een diplomaat zoektzal het
vuak Palinerston te betrenrou hebben. Maar
wil het vooruit op den weg van ontwikkeling
en winnen aan zedelijken invloeddan heeft
het geen dienaar maar een meester noodig.
Wij zouden tot staving van het bovenstaande
ten heeft. Dit bevreesde mij zeer, ik had
geene rust en luisterdehet kwam mij voor,
als of ik stemmen 1 mordezijne stem ten
minste vernam ik zeer duidelijk doch kon
niets verstaan, in allen gevalle scheen hij in
aich zeiven te pratendaar er niemand bij
hem was. Ook geloofde ik een jammerkreet
van hem vernomen te hebbenvervolgens
werd alles stiL Daar hij heden niet aan bet
ontbijt verseheenheb ik verscheidene malen
aan zijne deur geklopt, doch hij gaf geen
antwoord.
Daar ik eerst een ongeluk vreesde, wilde
ik de deur laten openbrekenmaar toen ik
nu eu dan voetstappen in de kamer hoorde,
ben ik van dit besluit terug gekomen. Mis
schien zal hij voor u de deur openen!
Wat was er met Ewald sints ik hem ver
laten had toch gebenrd Had de in zijn graf
liggende doode zijnenop zulk eene tergende
wipe daartoe uitgedaagde, eed werkelijk in
gelost Was de door de misdaad gepijnigde
phantasie van Ewald door een boos spook
overtuigd
Ik klopte aan zijne kamerdeur en daar ik
geen gehoor kreeg, riep ik: Ik wil u mijn
waarde Ewald goeden morgen wenschen en
hoorenhoe u het feest van gisteren beko
men is-
Geen antwoord krijgendeverwijderde ik
mij en stelde het uur van mijn vertrek van
lieverlede uit daar het intusschen weder
avond geworden waszoo bepaalde ik mijne
afreis op den Tolgenden morgen.
Zijne vrouw was doodelijk beangstdaar
ineuig feit kunnen aanhalen uit de lange ge
schiedenis van dezen staatsman. Palinerstona
naam staat onder de verbrokkeling van De
nemarken de verwoesting van Polen de ver
warring in Griekenland den chaos in Italië.
Niemand zal ontkennen dat in elk dier
zaken gehandeld is in den geest van het
Engelsche volk, maar toch zal men bij al
die handelingen te vergeefs zoeken naar liet
bewijs dat ceu groot staatsman er de hand
in had. Onze grief tegen Palinerston is deze,
dat bij te veel eene populaire staatkunde zocht
en dewijl wij erkennendat eene staatkunde,
wil zij slagen en dienstig zijn voor het volk
nationaal behoort te zijnrekenen wij ons
verpligt eene nadere uiteenzetting te geven
van die grief. Wij kunnen dit het best
doen door tegen over Palmcrston onzen mi
nister Thorbecke te stellen. De populariteit
van Thorbecke is weinig minder dan die van
Palmerston. Maar wat hen beiden onderscheidt
isdat de eerste zijn denkbeeld in de natie
overplant, terwijl de andere slechts het pro
duct is der volksmeeningen. Waarschijnlijk
is de laatste grooter diplomaatwant een
heldere blik en een fijn oordeel is er toe
noodig om steeds de inan van het oogenbtik
Ewald zich den gelieclen dag niet had laten
zienliet zij de deur vau zijne kamer met
geweld openen.
Ewald lag nog in dezelfde kleeding van gis
teren doodsbleek zonder levensteeken op den
divanzijne gade die met mij mede binnen
getreden washem dood wanendewierp zich
met een luiden kreet op hem; met innige
ontroering greep ik zijne handen gevoelde
dat hij nog leefde. Ik liet hem uitkleeden
bragt hem te bed en wendde alle middelen
aan om hem uit zijne onmagt op te beuren.
Eindelijk sloeg hij de oogen open hoewel zij
van een vreesverwekkend vuur glommen, ves
tigden zij zich zonder eeuige deelneming op
de om hem staande personen. De spoedig
gehaalde geneesheer verklaarde zijnen toestand
voor eene hevige hersenontsteking; de docler
bleef den geheelen nacht aan het ziekbed
terwijl ik mij ook zeer weinig verwijderde.
Wilde phantasie n woeste k ree ten van smart
wisselden elkander met onverstaanbare woorden,
beurtelings af. De geneesheer verklaarde niet
te kannen begrijpenhoe zulk eene snelle
verandering had kunnen plaats grijpen zoo
er geene buitengewone oorzaken beston
den. Daar Ewald den vorigen dag neg vol
komen gezond was en de doe ter vernam dat
ik hem alleen naar B. vergezeld hadzoo
vorschte de arts mij uitof ik volstrekt niet
begrijpen kon wat tot zulk een toestand aan
leiding had kunnen gevendaar het boog
noodig was zulks bij de behandeling van den
zieke te weten.