Algemeen Nieuws-, AdveStentie Landbouwblad.
M 440.
Nederland en Pruissen.
"HV
TJITO-EVEB F. O". GK DlDEBIOH.
Hot nieuwe Ministerie.
Wederlegging van het laedingarticle
voorkomende in de Heldersche Courant
van 21 Februarij li.
IIC11C
s lï
SCHAGEI
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAASBES J
Voof Schagen 4 1,00
Franco per post door het geheele Kijk n 1,15.
Afzonderlijke Couranten 0,10.
Verschijnt lederen Donderdagmorgen#
Abonnementen op dit blad worden door alle
Die timmert aanhlen wegh,
Verwacht geze^h. (Cats.)
PRIJS DER ADVEUTENXlëN
Van een tot vijf regels f 0,75,
Iédere tegel meerder0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekbandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Terwijl in ons vaderland de regering staat aan
het hoofd van den vooruitgang en in de meeste
Staten van Europa de regerings-beginselen in
overeenstemming worden gebragt met dö eisehert
der vrijzinnigheid op Staatkundig gebiedmaakt
een der groote Staten vart Europa daarop eèfié
kolossale uitzondering. In Pruissen komt het
gouvernement er rónd voor uit dat het geetie
schikking wil met de elschen vart den tijd en voor
géene toepassing deinst het besta uf terugwan
neer zij op den weg zijner overtuiging ligt. liet
verschijnsel is op zich zelf merkwaardig genoeg
maar nog meer dan dit komt het ons bevreemdend
voor, hoe de voortduring van een dusdanigen
toestand mogelijk is. Voor zoover wij Pruissen
kennen is de toestand daar te lande niet zoo ex
ceptioneel dat wijzonder bedenken voor andere
landenzelfs voor ons landniet vreezen
zoudendatbij aldien de regering inet een eten
heilloozen zucht bedeeld was als het tegenwoordige
PvtlisSische gouvefnemet, een gelijke toestand voor
ons zou geboren worden. Wat pleit er tegen deze
mogelijkheid Staat het Pruissische vofk m geestes
ontwikkeling beneden het onzë Is het niet even
vrij als wij van den druk dien het noodlottig ver
bond van Kerk en Staat, zoo wel op Kerk als
Staat uitoefenen Heeft het gevaar in Pruissen
een toestand mogelijk gemaakt dienu bet ge
vaar geweken is, in strijd verkeert met de eischen
van ieder beschaafd volk Niets van dit alles#
Terwijl welvaart van binnen heerscht en van bui
ten geen gevaar dreigt, is plotseling als uit den
grond, geleien liet mèest absolute gezag. De
grondwet ligt verscheurd, de vertegenwoordiging
wordt bespot, en het volk ondergaat rustig de
proef, door een behendig Staatsman op hetzelve
genomen. Hoe is het mogelijk, zal ieder Neder
lander uitroepenen toch wat zal ons Nederlan
ders redden, zoo, wat nimmer gebeure d»
regering eens den weg opging van willekeur en
grondwets verkrachtinggelijk in het constituti
onele Pruisëen geschiedt? Wanneer, gelijk niet
onmogelijk ishét liberale ministerie tonder Ther-
beckevoert zijne taak bezwijkt en een reactionair
ministerie ons gegeven Wordt, een ministerie dat
op geetie grondwettige meerderheid réketien kan,
dan zou men kunnen beproeven of ook in ons
land te regeren viel zonder de Kamers, of ook wij
belastingen zouden betalenniet door de wet
verschuldigd verklaard- En zouden wij dan even
lijdzaam zijn als de Pruis. Wij zijn niet zonder
leesindien er aan de regering slechts een Bis-
Marck ter zijde Mond.
Doch gelukkig bestaat er geen enkele gfond
te vermoedendat oeit een toeleg zal geschie
den op de den Nederlander wettig toekennende
*gteö. De regering is steeds met den besten wil
kriel J geweest en eene ter zijde sfelHng van de
|rondwet duchten wij vSn geen enkele partij. Hét
hoofd van ónzen Staat is door de geschiedenis van
geslacht naauw verbonden aan de zaak der
vrijheid. Wie op Willem van Oranje wijst als
den grondlegger zijner dynastie staat op een ge
heel ander standpunt dan hij, die van Frederik
den Groote dagteekent. Eu ook een weinig hopen
wij er opdat wjj die langer in het bezit zijn
geweest dan de Pruissen van eene door de consti
tutie omschreven vrijheidhooger prijs dan zij
stellen op de ongeschonden handhaving daarvan.
Toch meenen wij to moeten wijzen op enkele
puntenwelker inachtneming naar ons inzien
eene crisis als In Pruissen ontstaan is, onmogelijk
maakt.
Vooreerst moet de ondersteuning of bestrijding
eener regering nimmer in partijzucht ontaardeft.
Nog niet lang geleden hebbön wij de verdediging
van Staatspartijen door een bekend Staatkundige
gelezen. Volgens hem zijn zij de noodzakelijke
uitwerksels eeuer constitutionele regering en geven
zij den maatstaf aan de l*n<l voor het Staatkun
dig leven eener natie. Volgens ons is iedere
kracht aan haar besteedkrachtverspilliog en werkt
zij ieder werkelijk constitutionele regering, tegen.
Bij den partijstrijd wordt het volksbelang uit het
oog verloren en noodzaakt men de regering of tot
een partijregering of tot een regering buiten de
constitutie. Daarentegen wanneer leder Staat
kundige zijn vaderland dienen wil en niet eene
partijzulten aan bet roer van den Staat steeds
mannen gevonden wordendie de grondwet ver
dedigen nis de k echtste kracht van den Staat.
Wel verre van partijzucht te voeden moet men
in de tweede plaats als heilige pligt beschouwen
aan de weustfreU van anders denkenden te gemoet
té komen. Het spreekt van zélf dat ef Steeds
verschillende füeenlngéft zufleu rijft en van daar
zegt men Je voortdurende noodzakelijkheid van
partijenmaar dit besluit is geheel ODwettig. tfit
het bestaan van verschillende meeuingen behoeft
ge-ene oneenigheid voort to spruiten. De oneindige
verscheidenheid waarin dezelfde zaak zich voordoet
aan de menschelijke overtuiging, bewijst juist de
noodzakelijkheid dat de eene beschouwing wordt
aangevuld door de andere. BereidwilliglieiJ daar
toe i» di» dè eerste voorwaarde tot volmaking
van het eigen denkbeelden wanneer die overal
gevonden wottftzal in de eenheid van wil van
het Vólk een kracht gevonden wordendtë' zelfs
een Bismarck niet straffeloos kan wederstafm. On
gelukkig echterwanneer ieder zich in het bezit
der waarheid achtrampzalig het volk aan leids
lieden overgelatendie in elkander slechts dwa-
lendenmisschien bedriegers zien. Doch daar waar
in opregtheid eenheid des geestes gezocht wordt
bezit men in haar het zwaard tegen willekeur en
overheersehing.
Eindelijk vergete men nimiriet dat bet goede
slechte langzaam groeit. Men willé niet te gelijker
tijd bloesem en vracht, plan en uitvoering. Gelijk
in de natuur eene zachteonmerkbare verandering
beeft plaats gemaakt Voor de geweldige vulkani
sche bewegingen der voorwereld, beeft onze tegen
woordige maatschappij geene grooter vijanden dan
Staatkundige schokken en revolütien.
Aan bet Sprookje van de fcevenmijls laarzen
llechte méti geen geloof meelmaar bescböuwe
gelijk ifl dc werkelijkheid renefi Welovellegden
geregelden vooruitgang dis den meest geschikteti oni
öüs te brengen ftan ons doel. Dart wordt meni
ge teleurstelling vermeden en ook Voor goed deh
pas afgesneden aart het abSolatisme.dat in deh
fdgel zich Voordoet als reddehde engelna het iii
Stuk slaan edner te stoüto verwachting.
Daar wij ons niet met het voorbarig oordeel
kunnen vereenigenhetwelk in genoemd artikel
over het ministeriezoo als het thans zaïnenge-
steld is wordt geveldhebben wij het pligtinatig
geacht onze tegenbedeukingen daarop ter neder
te schrijven.
Vooraf een enkel woord over de bewering die
de Heldersche Oourant in den aanhef daarstelt,
namelijkdat zij niet tot de eene of audere partij
behoort. Wij hebben daar vrede mededoch
vinden dat wanneer een blad zich ophoudt met
gedachten te wisselen over aangelegenheden van
algemeenen of politieken aardhet een stelsel
behoort te hebben of eene of andere rigling te
vertegenwoordigen. Wordt zoo iets gemist dan
openbaart zich spoedig stelselloosheid en notens
vulens loopt een blad ligtelijk gevaar zich nu en
dan tegen te spreken. Door zicb aan deze of
gene zijde te scliaren behoudt uien zich toch
immer het regt voorde handelingen zijner eigene
party, daar waur zulks noodzakelijk blijkt, te gispen.
Bij ieder schip dekt de vlag de ladingbij ieder
dag- of weekblad de stelselmatigheid deszelfs rig-
ting. Het ligt niet in ons plan de waarschijnlij
ke oorzaken na te gaan der ministrieele crisis,
die tot het vertedéne behoort. Dezelve liggen nog
te veel in het duistereen misschien niet ver
verwijderd tijdstip zal waarschijnlijk daar licht
over verspreiden. Ook willen wij niet nagaan in
hoeverre sommige regeringsdaden van het afge
treden ministerie afkeuring verdienen b.v. de veel
besproken maatregelen tot wering der zoo zeer
en te regt gevreesde veepest, ofschoon het niet
te ontkennen valt dat zeer moeijelijk een radicaal
hulpmiddel kan worden aangewezenzonder den
vaderiandschen veestapel met een groeten, in de
eerste jaren moeijelijk te herstellen, schok te be
dreigen.
Toen osder Sé regering vén fCoalwg tVfMero f,
de landman sok «et éene veeateiW bedreigd werd deed
de koniag dea hoegleeraar .Xuman bij licB oatbiedea en
vroeg hem een radicaal middel om de gevreesde kwaal met
tak etf wortel nit te roeljen. sSire." antwoordde >nniaa
strek atreag era cordon em de provincie, waar de tiekte
uitbreekt, maak allea af. gvtood of oogetond verbrand hei
Vlee.ch ea laat fa die provincie gedurende drie jVreb geed
enkel stuk vee mogen worden ingeveerd." sMaar professor"
beraam de Koning, sdat ia de vernietiging van dea ganschea
veestapel." »Da( ia iets anders Sire," hernam detevntvé
Jteiesteit vraag een radicaal middeli Ik geef MvaS
ik heb geen ander."