Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
II
Tiende
Candidatuur van den Heer
Mr. N. Oliyier.
Aanslag op von Bismarck.
Jaargang. A°.
tjitg-evee ip. cr. o. dideeioh.
BEIEVEN
GEWONE «EIUGTEN
J\o 451.
SCHAGER
abonnementsprijs voor drie maanden
Voor Schagenf 1,00.
Franco per post door het geheels Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
PRIJS DER ADVERTENTlëN
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerderv 0,15.
De 85 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Die timmert aan den wegh,
Verwacht getegh. (Cats.)
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen
Ofschoon wij in een volgend nummer de zaak
der verkiezingen voor de Tweede Kamer der Sta
ten Generaal breeder willen besprekenkunnen
wij echter niet nalaten om nu reeds bij voorbaat
onbewimpeld onze goedkeuring te hechten aan de
keuze die de kiezersvereeniging „de Grondwet „te
Alkmaarheeft gedaan. De verkiezing van den
Heer Olivier schijns ons toch allezins in het be
lang van het land. De man, die naast onzen
grootsten staatsman Thorbecke in het ministerie
zatdie toen het nur der beslissing sloegmet
dezen te gelijk aftradis voorzeker de geschikste
candidaat in een districtwaarin de verdiensten
van het afgetreden ministerie zoo algemeen werden
gehuldigd.
De lieer Olivier is een man van groote ver
diensten onder de regtsgeleerden van ons vader
land bekleedt hij een der eerste plaatsen. Door
zijne gematigheidzijne wetenschapdoor de
onbesprokenheid van zijn naam en de eerlijkheid
van zijn levenswandelschijnt hij bestemdom als
Thorbecke ons vroeg of laat ontvalt, het hoofd
der liberale partij in ons land te worden. In de
tegenwoordige omstandigheden zonde zijne verkie
zing een groot gewigt in de schaal leggenzij
zoude meer dan eenige andere gebeurtenisde ze
gepraal der liberale beginsels bevorderen.
Bij de verkiezing in de volgende maand is het
dringend noodzakelijkdat de geheele liberale
partij als één eenig man opkomewant zij zal
hebben te strijden tegen een bondgenootschap van
behoudsmannen antirevolutionairenuitramonta-
nen en afvallige liberalen. Zegeviert deze partij
dan zal de secteschoolin plaats van de staats
school worden ingevoerd. Men beoordeelt eene
partij het beste naar de mannendie hare woord
voerders en lievelingen zijn. Deze partij heeft
tot woordvoerder een L i o n een baron van Znrlen
is haar geliefkoosde held. Nederland gaat voorze
ker een gouden eeuw te gemoetals deze partij
aan het bewind komt. De staaltjes van christe
lijke liefde die zij heeft gegeven toen zij magte-
i°os wasgeeft ons een voorsmaak van het geen
ons te wachten staatals zij aan het bestuur zal
geraken.
Toch wij geloovendat het zoo ver niet zal
komende groote meerderheid van het Xeder-
landsche volk zal voorzeker niet toelaten dat het
bewind komt in handen van mannen die door
hun partijdrift reeds zoo veel kwaad hebben ge
daan. Wij zouden niet bevreesd zijn voor de
zegepraal noch van de antirevolutionairen noch
van de behoudsmannenwant in beide partijen
ligt iets goedsen zoo een van beide ooit aan
het bewind kwam zoude er onder zulk een be
stuur veel goeds tot stand kunnen komen. Maar
wij vinden niets goeds in het zoo evengenoemde
bondgenootschapzegeviert znlk coalitie dan kan
men verzekerd zijn dat zij die het meeste hebben
getransigeerd met beginsels aan het .bestuur zul
len komen. "Wij erkennendat wij voor niets
meer beducht zijn dan voor een ministerie sa
mengesteld uit afvallige liberalen. Daarvoor be
hoede ons de wijsheid van het Nederlandsche
volk.
De verkiezing van den Heer Olivier kan dns
in dit opzigt niet genoeg worden aangeprezen.
Maar voor de waarlijk liberalen bestaat er nog een
andere gewigtige reden van aanbevelinghet is
deze; dat de Heer Olivier een der eerste staatsmannen
was die bij ons opentlijk het beginsel uitsprak,
dat de colonien door onsniet ten onzen be
hoeve maar om haar zelf wil moeten bestuurd
worden.
Of zon het in het oog van ons Christenen
geen aanbeveling zijn voor iemanddat hij het
eerst ons heeft aangeraden om in deze staatkunde
een christelijk beginsel in toepassing te brengen
Bij het lezen van het door dc nieuwsbladen
medegedeeld berigtdat een moordaanslag op von
Bismarck was mislukt heeft meuigccn waarschijn
lijk uitgeroepenhoe jammerdat de kogel hem
niet door het hoofd is gegaan Wat den persoon
van von Bismarck zeiven betreft zoo zien wij in
deze wensch niet zooveel verkeerdswant even
min als men het behoeft te betreurendat de
tot razernij gebragte opium snuiverdie iedereen
die hem op zijnen weg ontmoetmet den dood
bedreigt, door een kogel wordt nedergcschoten
evenminjanog veel minder zoude men leed
wezen behoeven te gevoelenzoo de ellendige
staatsman wiens roekelooze misdadige band de
oorlogsvlam in Europa dreigt te ontsteken door
eenen ontijdigen dood in zijne dolle vaart werd
gestuit. Alleen zouden wij zulk een wijze van
sterven voor von Bismari k nog te edel vinden
wij zouden het bejammerendat aan zulk een man
eene zelfde martelaarsdoodals aan den edelen
Lincoln ten deel vieL Mogten wij hem den dood
toewenschen dan zou het dien zijn op het
schavot.
Maar de zwaarste straf zal voor hem gewis zijn
een lang leven in diepe vernederingeen leven
waarin hij al zijne heerznehtige plannen ziet mis
lukken waarin hij Fruissen ziet teruggchragt in
den toestand van 1808 waarin hij den door hem
verachten burgerstand de alleen heerschende ziet
zulk een leven wenschen wij hem toe. Maar
wij achten de wenschdat de moordaanslag ware
gelukt, geheel verkeerd, voor zoo verre daarin
eene aanmoediging van den staatkundigen moord
ligt besloten. Niets dat sterker afkeuring verdient
dan znlk een moord. Uit het oogpunt des regts,
daar de man die zich daaraan schuldig maakt
zich opwerpt tot aanklagertot regter en tot
beul.
Wie de lettres provincials van Pascal gelezen
heeftweet hoe deze reeds de opmerking maakt
dat in het reglswezen Tan eiken beschaafden staat,
steeds die functicn aan drie verschillende personen
worden opgedragen opdat het regt daardoor onaf
hankelijk blijve van den moedwil van éénen enkele.
De grootste misdadiger kan aanspraak maken op
alle middelen van verdedigingdie ten zijnen
behoeve kunnen worden aangewendde grootste
misdadiger kan vorderen dat hij niet veroordeeld
wordt zonder verhoord tc zijnde grootste mis
dadiger heeft regt om te eischen dat hem eenige
dagen worden toegestaan om zich voor den dood
te bereidenmaar bij den staatkundigen moord
wordt alles uit het oog verlorenwat men jegens
elkook jegens den misdadigsten verschuldigd is.
Zonder zich te kunnen verdedigen onverhoord on
voorbereid wordt een inan ter dood gebragt. door
een persoondie tergelijker tijd zijn aanklager en
zijn regter was. Maar ook uit een staatkundig
oogpunt moet zulk een moord wonlen veroordeeld.
De geschiedenis toch heeft bewezen dat bijna allo
staatkundige moorden nutteloos zijn geweest en ju'st
datgene hebben te weeg gebragt, wat men wilde
voorkomen. c
De moord van Qhsar gaf aanleiding tot de ty-
rannij van Angustnsde moord van Marat tot
het schrikbewind van Robespicre. Ook de moord
van von Bismarck zoude waarschijnlijk de oorlogs
vlam niet uitblusschen, noch aan de Fruissen hunne
vrijheid hergeven. Met het dweepziek karakter des
Konings laat het zich toch eenigzius opmaken dat
dezena den dood des ministers zich verpligt
zoude wanen om te blijven volharden in de plan
nen van hemdie om zijnen 't wille den dood
had ondergaan. Wij gelooven dns dat men Eu
ropa mag geluk wenschen met het mislukken van
dezen moord. De Voorzienigheid heeft gewaakt
dat de heilige zaak der vrijheid dezen keer niet be
smet werd met bloed.
De Koning van Wurtemberg, de Groother
togen van Hessen en Baden, de Hertog van Nassau
en de gemagtigde van 5 andere Staten waaronder
Beijerenhebben in het Wurtembergsche dorp
Miihlacker eeue bijeenkomst gehoudenom over da
krijgstoerustingen te beraadslagen.
In den namiddag vao den 7 is een moord
aanslag op den minister v. Bismarck beproefd. Toen
deze, van den Koning komende, ten 4 nre de
Linden—allee passeerdenaderde hem een welge
kleed jongmandie uit een revolver 2 schoten op
den minister loste. Deze greep zijn belager aan
die gedurende de daaropvolgende worsteling, nog
3 malen school zoodat de kleederen dea ministers
doorboord werdenen toen in hechtenis genomen
is. Iu de gevangenis beeft bij zich verscheidene
sneden in den hals gegeven en is daaraan den
volgenden morgen ten 5 nre overleden. Hij was
tot dezen aanslag uit Hoheabeim in Wurtemberg
gekomen 22 jaren ond en is een zoon van den re-
poblikeinschen uitgewekene Karl Blind. In den
avond van den 8 is v. Bismarck door eene groote
minigte eene serenade gebragt.
Men verneemtdat van wege den minister
C0URAN
