SCHAGER COURA
28 MEM.
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
Burgeroorlog in Duitschland.
M& 57.
Tiende "aargang.
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DUIB MAANDEN
Voor Schagenf 1,00.
Franco per post door het geheele Rijk a 1,15.
Afzonderlijke Conranten*0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
TJITOEEFSTEB WED. IP. J". Gr. DIDEEICI1.
PRUS DER ADVERTENTlëN
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder#0,15.
De 85 cents zegelregt niet mede gerekend.
Qroote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Roekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BRIEVEN PRANOO.
Zoo is dan de vreeslijke broederkrijg in Duitsch
land losgebroken. De herders die hunne kudden
moesten hoeden hebben ze uil heerschzuchtover
geleverd aan de woede der wolvenwant bij al
de ijslijkheid en het mensch-onteerende der laatste
gebeurtenissen is dit ten minsten een troostdat
de oorzaak van dezen jammerlijken oorlog niet
moet gezocht worden bij het Duitschc volk maar
alleen bij zijn ellendige regeringen. Het zijn de
vorsten, die lievelingen van Gods genade, welke
de oorlogsvlam hebben ontstoken. In den boezem
toch van het Duitsche volk wasdoor een vijf
tigjarigen vrede, alle onderlinge afkeer en vete
vergeten, sinds 50 jaren ong het geheele Duit-
'sche*^^ hét uekende li|tr van Arndt in alle
oorden inet geestdrift, sinds 50 jaren was een
groot en vereenigd Duitschland het ideaal voor
iederen waarachtigeu Duitscher.
Waren er geen koningenkeurvorsten en gra
ven geweest, de namen van Pruis-SakserIlano-
veraan en Swaab zouden weldra vergeten zijn ge
weest aan het groote gastmaal van het vrije
staatkundige leven zouden al de kinderen van het
Dnitsche vaderlandals broeders hebben aange
zeten en gewis zouden de verwante volksstam
als Nederlanders, Switsers Denen en Zwe
men
den, spoedig gehunkerd hebben om met hen aan
te zitten.
Maar thans wie zal het broederslagtende volk
niet schuwen Doch neen 1 gelijk wij zeiden
op het hoofd des volks mag de vloek wegens
dezen oorlog niet nederdalen. Vooral heeft het
Pruissische volkin adres op adres, de regering
om de bewaring van den vrede gebeden. Maar
de ministerdie reeds voor 4 jaren had uitge
roepen dat Duitschland mogt worden genezen
door het vuur en het zwaar en dat inagt
boven regt gaat, wilde den oorlog; over hem
en over zijn koning, kome dan het bloed der mil-
lioenendie in dezen rampzaligen oorlog zullen
vallen.
Klaarblijkelijk kan de koning van Pruissen nog
niet gelijk zijn minister geheel den raensch uit
schudden waarschijnlijk zal hij somswanneer
bij rust op zijne sponde nog wel een fluisterende
stem vernemen hem zeggende: „koning van Pruissen
Ziet gij Jaar die velden waarvan de oogst vertrapt
13 die ontvolkte dorpendie steden verbrand en
geplunderdziet gij daar die schare van vermink
ten, die weduwe en weezen, die in alle oorden
van Duitschland, tot (od om hulpe schreeuwen,
ziet gij die huisgezinnen hun ellendig brood met
tranen mengende. Er «ras een tijd dat de moe
dersdie gij tot weduwen en bedelaarsters hebt
gemaakt hare kinderen leerden voor u tot Qod te
bidden er was een tijd dat de vader die daar ver
minkt aan den weg zit,"tot zijn zoon sprak: God
zegene den koning. Koning van Pruissen de
geschiedenis zal eenmaal al die verwoestingen en
ellenden op uwe rekeniitg stellen en de Eeuwige
Regtvaardige daarboven, de Beschermer van we
duwen en weczen, zal jle kreten hoorendie van
alle zijden tot hem oprezen."
Waarschijnlijk zal de koning van Pruissen van
tijd tot tijd zulke ve^vii^'' hom door zijn geweten
gedaan, hooren.
Maar hij heeft een raiddel om het te paaijen
door voor geheel zijn volk een algemeenen bede'
dag uit te schrijven. Immers hij is een christelijk
koning van een christelijk volk de blinde heidenen
mogen ter algemeene verdelging uitgaan zonder
God om zegen op hunnen voortreffelijken arbeid te
smeekenniet zoo de christenen zij moeten naar
de kerken snellen om in naam van Jezus, den
vriend van alle volken en geslachtende over
winning over hunne vijanden dat is de vernietiging
van de bloem der natie, de verwoesting hunner
steden en de ellende over heel hun land ver
spreid van God af te smeeken. Gezegende uit
werking van het christendom.
Vroorae geloovige christel._,ke gemeentedie
uwe zendelingen oost en west uitzendt, besteed
uwe gelden om allerwegen heidenen tot christe
nen te bekeeren maar laten zij de afgoden niet
aanschouwen, welke gij vereert in uwe kerken,
want zij zouden zeggendie Christusdie God:
wier hulp gij bij de verdelging uwer vijanden
inroept zijn wreeder en bloeddorstiger dan de af
goden waarvoor wij knielen.
Naar ons oordeel is met den burgeroorlog van
1866 het vonnis der veroordeeling over het ko
ningschap in Duitschland uitgesproken. Ten derde
male laat het profetische, gewogen en te ligt
bevonden, zich hooren. Tweemalen werd het
koningschap als door een wonderwerk gered, in
1812 toen de zon der fortuin en in 1848 toen
het volk den voet zette op den nek der Duitsche
vorsten, ontving het ernstige en dreigende ver
maningen.
Maai de boetprofeten werden met smaad weg
gezonden, thans waarschijnlijk zal het uur des
geregts komen. Yoor Duitschland zelve is in dezen
oorlog het uur der wedervergelding reeds aange
broken want wie ziet niet in dezen krijghet
onmiddelijk gevolg van de berooving van Dene
marken, ook niet de straf voor het gepleegde on-
regt. En Pruissen en Oostenrijk en de Bond
hebben zich schuldig gemaakt aan hemeltergend
onregt jegens het weerlooze Denemarke'n. Uit koude
berekening bleef Frankrijk -uit vreesachtig zelfbe
lang bleef Engeland,- onzijdigbij de lafhartigheid
der groote mogenheden vau Europa had het roo-
verscomplut de handen vrijmaar zienu de
dieven den buit beet hebben nu blijkt hetdat
onregtvaardig verkregen goed niet gedijt. De weer
looze vindt een wreker iu de roofzucht aclve Ar
roovers. Gewis de waarachtige Heer der Heer
scharen heeft getoonddat Hij meer is dan een
moderne Mars, meer dan een blinde Gcd Kanon (dat
hoogste regt der koningen.) Hij heeft doen blij
ken dat Hij de harten der roovers evenzeer als
de vaart der kogelsin zijne magt heeft. Zigtbasr
heeft Hij getoond dat er eene wet der zedelijkheid
isdie niemand ooit geheel straffeloos kan over
treden en dat een elk die zich waagt op het
pad des ouregtsdaarin vroeg of laat zijn onder
gang vindt.
De spreukmagt gaat boven regtmoet een
gruwel in zijne ooren zijn. Het rijk wiens rege
ring èn in haar woorden èn iu haar hai.delingen
die leer huldigde, moet in de toepassing van die
leer vroeg of laat de regtvaardige straf voor zijn
misdadig pogen vinden. Want tegenover elke
magt verrijst weldra een grooter magt, die de eerste
te niet doet gaan, maar wat gebouwd is op regt,
staat als op een rots. Het moge zijn dat Pruis
sen als overwinnaar uit dezen oorlog zal treden,
maar de vergelding zal het daarom niet ontgaan.
De Koning en zijn eerzuchtige ministers zullen
vroeg of laat het gepleegde onregtmet heete
tranen beweenen. De wrekerdie thans Denemar-
ke heeft gewroken zal vroeg of laat op het hoofd vau
het Pruissische Koningschap de jammerlijke gevol
gen van dezen rampzaligen oorlog doen te regt
komen. Zonde bet niet reeds een begin van de
staf zijn dat geheel Europa reikhalst naar de ver
nedering van het Pruissische Koningschap. In
Nederland is ook de wensch van het volk ten
deze aanzien eenparig. Ons belang als Nederlan
ders moet ons dan ook doen hopen dat de heersch
zucht vau Pruissen worde gebreideld, Is Pruissen