Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
Ö0i:
11 0€TÖBKB.
De ontbinding der 2e. Kamer.
M 472.
Tiende Jaargang.
tjitg-eefstee wed.
!p. j". g- diderioh.
beieven eeanoo.
Ivoning Lear.
SCHAGER
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DEIK MAASDES
Voor Schagen f 1»00.
Franco peT post door het gcheele Rijk 9 1,15.
Afzonderlijke Couranten*0,10.
Verschijnt iedcren Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Die timmert aan den wegh,
Verwacht gezegh. (Cats.)
PRIJS DER ADVERTESTlëS
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 33 cents zcgclrcgt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimto die zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Tegen 30 October e. k. is het Nedcrlaudsche
volk opgeroepen oin nieuwe leden te kiezen voor
eeue Kamer, waarvan de helft der leden nog niet
drie maanden geleden gekozen is. Bij die keuze
wordt door het Miuistcrie eene beslissing uitgelokt,
niet over ecnig beginsel, maar de goedkeuring ge
vraagd eener door ieder veroordeelde regerings-
haiidrlieg. Zij zelve waagt het niet zich te ver
dedigen maar verschuilt zich achter de bcleedigde
Majesteit. De kiezers zullen volgens haar goed of
af te keuren hebben de verkorting van een ko
ninklijk prerogatief. De koning zoekt regt bij zijn
volk tegen eene vertegenwoordiging die de Grond
wet geschonden die de koniuklijke regten ver
kracht heeft. Door eene groote meerderheid in de
Kamerniet wegens een verschil van gevoelen
maar wegens eene onwaardige handeling veroordeeld,
Onder ons volk wordt thans veel werk gemaakt
van Shakspere. Wij mogen dit slechts voor een
zeer klein gedeelte op rekenieg brengen van de
mode. Eenigzius hangt dit wel daarmede zamen.
Alles heeft zijn tijd en dit strekt zich zelfs uit
tot de bepaling van wat schoon is. Echter wordt
de kunstzin ook door een hooger instinct dan dat
van navolging geleid en wanneer wij in onze da
gen Shakspere gewerd zien als niet slechts schoon
voor zijn tijd, maar voor alle tijden ligt de oor
zaak daarvan wel degelijk in het onovertrefbaar
schoon zijner werken, Wij willen in dit opstel
een paar opmerkingen omtrent koning Lear aan
bet oordeel onzer lezers onderwerpen. Kamer
verslagen en oogstberigtcn zijn ongetwijfeld zaken
van hoog belang, maar de behoeften van een volk
gaan dieper.
t an een dag en weekblad mag gevorderd wor
den dat het volk er den toetssteen in vindt der
gedachteuwaaronder het leeft. Om daaraan eeui-
germate te gemoet te komen leiden wij onze le
zers van tijd tot tijd ook op een ander gebied
dan staatkunde rond. Wij vestigen ditmaal de
.aandacht op een van Shakspree's tooneelstukken ook
met het doel om de aandacht onzer letterkundigen te
vestigen op het tooneel. Geniën bestaan maar zij zijn
zeldzaam. Daarom is het niet waarschijnlijk dat kunst
stukken als die van onzen dichter vooreerst zullen wor
den geschapen maar aan kunst, hartstogt en waarheid
kan ons tooneel oneindig winnen voor het met
.dat van Shakspere is gelijk te stellen. En toch
ia voor het volk niets wenschelijker dan het bezit
een goed tooneel en de smaak om er van te
genieten. De vraag: op welke wijze moet het
volk zich vermaken is eene vraag van den
"ao en wanneer wij daarop antwoorden moesten
zoudea wij wijzen op het tooneel. Ook zou het
heeft het de vermetelheid van dit vonnis appel aan te
teckenen en dit in 's konings naam. Als of het volk
aarsclen kon in de herkiezing van mannen die
's volks waardigheid hebben verdedigd tegen in
trige als of de krenking van het koninklijk
gezag ergens anders kon leggen dan bij een mi
nisterie dat door de vertegenwoordiging des volks
overtuigd wordt den koninklijken naam misbruikt
te hebben.
Indien het geëerbiedigd hoofd van ons volk
door de omstandigheden ooit verpligt werd een
beroep te doen op de liefde en den steun zijner
onderdanen, indien er over ons sints zoo lange
jaren vredig en gelukkig Nederland bange tijden
in aantogt zijn en het volk tot verdediging van
eigen eer en goed wordt .ingeroependan zal de
hoop der toekomst zeker gevestigd zijn op dit mi
nisterie regerende buiten de meerderheid der Ka
mer naar beginselen vreemd aan den uitgedruk-
tooneel zelfs aan waarde winnenwanneer de
schrijver wist het volk als toeschouwer te hebben.
Wat is in onze dagen een- koning voor zijn
volk Het constitutionalisme heeft in dit opzigt
veel kwaad gedaan. Brak het aan de eene zijde
de raagt van den koningvan den anderen kant, kan
niet ontkend worden dat het ook zijne waarde als
mensch verminderde. In het constitutioneel begrip
is de koning een naam, een gefingeerd wezen,
dat ter wille van het algemeen bestaat, niet bij
vrije keuze maar uit noodzakelijkheid. Hij is een
gedeelte van eene machinevan de staatsmachine,
de veer van het uurwerktuig, de spits vau een
kerk. Zijne verhouding tot het volk wordt door
de noodzakelijkheid bepaaldoverigens i s hij niet;
het schijnt dat zijne onschendbaarheid zijn bestaan
heeft opgeheven. Voor de koninklijke magt sid
dert men niet meer, maar men heeft haar ook
niet meer lief. Zijne beteekenis als hoofd van den
staat heeft zijne hoedanigheid van natuurgenoot
weggenomen.
Hij doet wel als koningvermaakt zich als
koning, heeft als koning zijn aardsche taak, maar
meer dan koning is hij niet voor het volk. En
tochzoo moest het niet zijn. Tusschen koning
en volk moest een innige band van genegenheid
bestaanrustende op wederkeerige achtingge
grond op de kennis van elkanders karakter. Hij
moest het dagelijksch gebed zijn van ieder burger
en als burger dit verdienen. Dat de koning een
hart heeft moest eene door het volk nooit verge
ten waarheid zijndat hij gevoeltgenietlijdt
als wij, moest als bij aanschouwing ons duidelijk zijn.
Als middel om dit gevoel bij het volk op te
wekken bevelen wij de lezing aan van Shakspere's
koning Lear. Dit is wel een koning, met
majesteit in blik en houding, maar toch ook een
mensch voor ieder begrijpelijk. Wanneer wij den
trotscheueigenziunigeu jaonaisch in zijne meu
ten wil des volkssteunende op de verkrachting
van het regt onzer Oost-Indische broeders en be
schuldigd door eene verpletterende meerderheid
van verwaarloozing van 's lands zaak. Wij voor
ons zoeken dc kracht van volk en koning in de
meerderheid der volksvertegenwoordigingin de
vrijzinnige beginselen die onder ons volk leven
in een christelijke behandeling van den Javaan
in een eerlijk overleg tusschen regering en Staten
Generaal. Wij voor ons zijn dus zoo anti-mini»-
trieel mogelijk en verbeiden wat gevraagd is eene
veroordeeling van de regering door het volk. Men
spreekt van de krenking van een koninklijk regt
en tracht de kiezers in den waan te brengen dat
er een toeleg bestaat om het koninklijk gezag bij
ons te ondermijnen. Eene motie uitgegaan van
een liddat tot een der meest Oranje gezinde
familiën in den lande behoorteene motieonder
steund door de groote meerderheid der vertegen.
schelijkheid zien gekwetst, verraden door bewel-
dadigde dochters verlaten door ieder, behalve door
eene hondentrouw als die van Kent, en eindelijk
uitgeput en afgetobt zien opgenomen duor de
dochter die hij verstooten heeftdan beginnen
wij te gevoelen voor een koning en walgt ona
onze constitutionele onverschilligheid.
Men heeft aan het stuk van Shakspere woest
heid verweten. En zeker de schilder der harts-
togten heeft ons den eik voorgesteld in den storm.
Doch aan het onwedcr ontbreekt ook niet de zachte
regen. Tegenover de eigenliefdede kracht
de onbescheidenheid van Lear staat de nederigheid,
de liefdelijkheid, de zachtheid van Cordelia. Wan
neer hij haar vraagthoezeer zij hem lief heeft,
heeft zij geen antwoord daarop. Gelijk bij baar,
uit zich waarachtig gevoel niet in woorden en wat
geven ziellooze klanken terug van de warmte der
liefde van een echt kinderhart
Gewoonlijk trachten wij door verheven woorden,
verhevenheid aan onze denkbeelden bij te bren
gen. De dichter geeft ons hier eene les van
keurige wijsheid. Stil en bescheiden verbergt
zich wezenlijke waardezij is gelijkaardig aan de
goedheid rap den Schepperdie overal goed doet,
zonder dat wij hem bemerken. Goed te spreken
is voorzeker eene groote kunstmaar het waar
achtig gevoel is boven het gebied der kunst ver
heven. Daarom past bij het afscheid een traan,
bij het welkom een handdrukbij het gebed een
blik van vertrouwenmaar nergens vorm noch
woord.
Ons ministerie heeft zeer ten onpas aan de Ne-
derlandsche natie de vraag gedaan of zij haren
koning lief heeft. Beantwoorden wij die vraag
niet met woorden, maar met eene daad door over
eenkomstig ons geweten, in het belaDg van het
vaderland te handelen, overtuigd dat dit h,et be
lang des kouings is. UJ