21 H9VMM"
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
M 530.
Elfde Jaargang.
TIJDSBESCIIOUWINGEN.
SCHAGER COURAN
abonnementsprijs voor drie maanden
Voor Schagen f 1»00.
Franco per post door het geheele Rijk *1,15.
Afzonderlijke Courantenn 0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Die timmert aan den wegh
Verwacht gezegh. (Cats.)
TJITG-EEFSTEB WED. I». J". O IDHDJHIEbXaXX.
prijs der advertentlën
Van een tot vijf regels0,75.
Iedere regel meerder«0,15.
De 85 cents zegelregt niet mede gerekend.
Oroote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Bockhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BitXEVElSr ZBER^AXTOO
Half eeuwfeest van het protestan-
t is mus. Het jolige Duitschland joelt, waar
vrome Luther badmet deze weinige woorden
heeft onze eenige Da Costa het eeuwfeest der
hervorming in 1817 gekarakteriseerd. Welk eene
beweging welk een gejubelwelk een rumoer
bij dat feest in dat jaaren na half een eeuw,
alles even koudstil en doods. Nooit is er
treuriger herinneringsfeest gevierd dan thans. ie
dacht er aan Lutber wie heeft er nog gedweept
met de. hervormingwie durft aan het protestan-
tisinus nog een blijde toekomst voorspellen? In
onze Nederlandsche kerk althans hecrscht alom de
moedeloosheidde leiders der nieuwere beweging
zoo als PiersonBusken Iluet en Zaalberg heb
ben het slagveld verlatende göe gemeente weet
niet wat zij zal doenzij durft de modernen
niet verder volgen uit vreeze dat deze haar naar
den afgrond d._ ongeloofs zullen heen voeren en
zij durft zich niet te werpen in de armen der
regtzinnigheiddaar zij weet dat er aan de kou
de borst van deze noch heilnoch leven voor
hen is te vinden.
Daarbij ziet de hervormde kerk veel [harer be
lijders aan een volslagen ongeloof ten prooi.
Multatuli en de mannen des dageraads prediken
een ongeloof veel stouter dan ooit Yoltaire en
Helvetius deden en hunne stem vindt een al
te gewillig gehoor hij het grootste gedeelte onzer
beschaafde jongelieden.
In zulk een toestand was het halve eeuwfeest
gelijk aan een geboortefeest, dat een teringlijder
aan op zijn ziekbed viert. Weenende vrienden
en zuchtende bloedverwanten wenschen den kranke
gelukmaar terwijl hij hunne heilbeden aanhoort,
zien zij in den blosdie zijn vermagerde wan
gen kleurt en den koortsachtigen gloeddie er
straalt uit zijne oogenhet avondrood van een
dagwiens zon ten ondergang neigt. Gelijk de
schim van Hektor tot Aeneas sprakzeggen wij
onwillekeurigfuit illium't is gedaan met de
godsdienst der vaderen.
Dangelijk men elkander vertroost bij de lijk
baar van een dierbaren gestorvene door elkander
te wijzen op het goede dat hij deedzoo laat
ons aan ous zeiven met dankbaarheid in herinne
ring brengen dat het protestantismus de magt
der kerkelijke hiërarchie heeft gebroken en een
einde heeft gemaakt aan het phariseïsmus der
roomsche kerk. En daarbij laten we ons ook
niet overgeven aan een al te groote moedeloos
heid. Welke vorderingen het ongeloof ook schijn
baar moge makenzijne magt is begrensd. Het
geloof aan God en de onsterfelijkheid is den
mensch ingeschapen dit 'is een schatdie ja
voor een poos in het slijk kan geworpeninaar
ons nimmer ontroofd kan worden.
De spreuk van Augustiniisde ziel des men-
schen is Christinne geschapenwordt door de
geschiedenis der eeuwen ïjovc<'io(l en daarom
kunnen wij verzekerd zijndat de ziel des men-
schen nooit hare natuur zoo geheel zal verloo
chenen dat zij voor goed zal ophouden aan de
grondwaarheden des Gristentloms te geloovcn,
Luther revolutionair. De tijd heeft
aan den grooten hervormer dezen eerctitel geschon
ken. De vinding was niet geheel nieuw, want als
wij ons niet bedriegen dan heeft ook prins
Lodewijk Napoleon hem eens denzelfdcn naam
gegeven. In den patriottischen tijd kregen 01-
denbameveld en de Witt op dezelfde wijze het
brevet van patriot en werd prins Maurits natuur
lijk voorgesteld al een vijand van het volk. De
fransche Jacobijnen in 1793 spraken van Brutus
en Gracchus als van confrères en van Julius Cae
sar als een onverbeterlijk aristocraat. Zoo worden
met miskenning der geschiedkundige waarheid de
groote afgestorvenendoor de partijzucht in ge
schillen betrokken waaraan zij geheel vreemd
waren.
Had Luther geleefd in de dagen der fransche
omwenteling, hij zoude misschien een harer groot
ste tegenstanders zijn geweest. Want niemand die
meer dan hij de leer van Paulus: alle ziele zijde
magten over haar gesteld onderworpen, handhaafde.
Zelf tot overdrijvens toe gehoorzaam aan de we
reldlijke magt heeft hij steeds alle verzet tegen
haar ten sterkste veroordeeld. Hen doet dus
ten eenemale verkeeerd aan Luther een naam te
geven, die de mannen der fransche omwenteling
in herinnering bragt men mag het woord" revo
lutionair alleen toepassen op de zulken die de
beginsels welke de uitspattingen van de fransche
omwenteling veroorzaaktenhebben gehuldigd.
La mort sans phrase. Dit schijnt eene
geliefkoosde uitdrukking onzer dagbladen gewor
den Onlangs nog lazen wij in het dagblad dat, raad
pleegde men de verslagen van het verhandelde in
de sectien, het den schijn had als over den minis
ter van finantien, 1 amort saus phra se zonde
worden uitgesproken. De aanhaling van deze histo
rische uitdrukking schijnt ons misplaatst. De uit
drukking is afkomstig van den abt Sièijcs..
Bij de stemming over den dood van koning
Lodewijk XVI voelden de Girondijnen en gematig
den zich niet meer vrijde tribunen waren toch
alom bezet met woedende Jacobijnen en bij ieder
woord, dat ten gunste vau den ongclukkigeu koning
werd, gesproken ontstond er eeu gefluit en geraas.
Vele Girondijnen zochten toen door lange rede
voeringen hun geweten te paaijenzij zochten
daarin zich zeiven cn anderen wijs te maken
dat de dood des konings eene noodzakelijkheid
was.
De abt Sièijes was evenmin een held als de an
deren; hij stemde voer den dood, zonder daarbij
iets te zeggen. van ue inuunc aftredende zeido
hij tot een vriend: j'ai voté la mortsans phrase,
als willende hij zeggen: ik heb aan den dwang
gehoorzaamdzonder tegenstribbeling heb ik ge
daan wat men van mij vorderdezonder omhaal
van woorden heb ik voor den dood gestemd. Het
was een vijand alleen van Sièijcs die later be
weerde dat hij op de tribune het wreede woord
la mort sans phrase zoude hebben uitgesproken.
Iu zijne ware historische beteekenis heeft de
uitdrukking dus geen zin hoegenaamd ale men ze
toepast zooals bij ons vaak geschiedt, alleen brengt
5 men te weegdat eene geschiedkundige dwaling
dieper en dieper in het geheugen des volks wordt
1 geprent.
©hakespere
n.
In het vorig nummer mijne lezersdeelden wij
u mede den gang van de Romeinsche Julia voor-
zeker aan de meesten uwer hekend. Doch wanneer
wij nu met vrucht de bijzonderheden willen be-
schouwen, waarop ik u wenschte aandachtig te
maken is het volstrekt noodig een vlugtigen blik
over het geheel geslagen te hebben.
Ik zal nu enkele personen uit het drama ne
men en die voor u plaatsen. Ik kies daartoe
vooreerst de oude min van Julia. Gelijk u ge
bleken is speelt deze in het stuk een zeer onder
geschikte rol. Julia en Romeo zijn de hoofdper
sonen en wanneer men het kunstwerk in zijn ge.
heel beschouwtdringen zich deze twee personen
op den voorgrond en eischen onze onverdeelde
aandacht. Dit is ook, naar mijn oordeel, het
aangewezen doel van den dichter. Geenerlei bij