Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad. TIJBSBESCHOUWINGEN. Twaalfde Jaargang. JS 552. GEWONE BERIGTEN. ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN Voor Schagen 1,00. Franco per post door het geheele Rijk 1,15. Afzonderlijke Couranten0,10. Verschijnt iederen Donderdagmorgen. Abonnementen op dit blad worden door 5 Ml U.1UL alle PRIJS DER ADVERTENTlëN Van een tot vijf regels0,75. Iedere regel meerder0,15. De 35 cents zegelregt niet mede gerekend. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan. Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen. M: KT» ilfrTO 11 UITG-EEFSTER WED Naar volksheil zonder deugd te dingen Is arbeid aan een rots te biên. IP. CT. Gr DIDEBIOH. BitlEVEN ZFIRAKHSrCJO m De taak van een ministerinzonderheid van een minister van koloniën is in ons land eene zeer omvangrijke. Zeker is zij geschikt om de eerzucht op te wekken van hemwien het ko ninklijk vertrouwen daartoe roept. Zijn onze ko loniën rijk gezegend door de natuur en daarom eene kostbare bezitting ze zijnen dit moet nimmer vergeten worden tevens digt bevolkt en uit dien hoofde alleen reeds moeijelijk te be sturen. Voor een land van 10 millioenen wetten te maken die millioenen op te heffen uit den staat van minderjarigheid waarin zij verkeerenontwik keling, licht, welvaart, vrijheid te brengen en voor te bereiden aan eene zoo talrijke en tot nog toe zoo veronachtzaamde bevolking, is wel eene taak om met geestdrift te worden aanvaard. Het is daarom ontmoedigendwanneer wij den minister liooren verklarendat zijn ont-slag hem een feli citatie waard zou zijn. Wij willen den minister om deze inocdelooze woorden niet zwaar vallen. Men kan alleen nuttig zijnwanneer men de man is van het oogenbiik en onze beste pogingen lij den schipbreukwanneer onze denkbeelden niet meer passen op de toestanden. En wat is nu het geval De heer Ilasselman dweept met het cul tuurstelsel verlangt er de uitbreiding van en ziet er de eenige mogelijkheid inniet alleen voor de handhaving van ons gezagmaar ook voor den vooruitgang van den Javaan. Intusschen is dit zelfde stelsel in zijne rigueur veroordeeld. Naar de meening van zijne stichters is het ook nimmer bestemd geweest om blijvend te zijn. Dwang moet ten slotte zich keeren tegen hem, die dwang aanwendt en onze eerste verpligting in Indie is voor dwangvrijheid te brengen. Hiertoe is inkrimping der gouvernementscultu ren en uitbreidiug der vrije cultures de aange wezen weg. Is het wonder dat wie zich met deze denkbeelden niet vereenigt, zich niet als minister op zijne plaats voelt. Aan het hoofd van het departement van koloniën zouden wij een man wensehen te ziendie van begeerte brandt om zijne denkbeelden in verwezenlijking te brengen die zich bewust is van de grootsche taak om als wetgever en beschermer eener groote natie op te treden en haar aanvaardt met moed en gloed, en met zijne overtuiging pal staat tegenover die van anderen. Hieraan voldoet een minister weinig die niets liever wenscht dan heen te gaan. Intusschen gaat de minister van Heemskerk voort met het pogen om zich eene meerderheid te verschaffen, door gevolg te geven aan zijne be lofte tot wijziging der schoolwet. Het indienen van zoodanig voorstel wordt spoedig te gemoet gezien. De reactionaire partij in Frankrijk heeft eene petitie tot den Senaat gerigtwaarin wordt aangedrongen op het onderwerpen van het weten schappelijk onderwijs aan de kerkelijke dogma's. Daar te lande echter heeft de minister er geene ooren voor. Hier te lande vleit zich diezelfde partij nog altijd met eene reorganisatie van ons lager onderwijs in dien zin. Van een liberaal bestuur kan verwacht worden dat, indien werkelijk de kerkelijke dogmata blijken onderworpen te zijn aan het onderwijseene wijziging der schoolwet zou worden voorgestelddie aan de belijders dier dogmata voldeed. Van daar het vrije onderwijs dat zoo zeer door de liberale regering beschermd is. Maar hoe men van een conservatief ministerie verwachten durft eene onderschikking van het onderwijs aan de godsdienstis ons ten eenenmale onbegrijpelijk. Evenmin is het ons duidelijk hoe een weggaand minister zich illusien omtrent een voorstel maakt, waarvan de portee niet voldoen kan aan hen ten wien believe het voorstel gedaan wordt. Zal de Tweede Kamer de begrooting van bui- tenlandscbe zaken verwerpen? "Wat zullen daar van de gevolgen zijn Ziedaartwee vragen nelligt reeds beslist bij de uitgifte van dit num mer onzer courant. Om eene vorige verwerping is de Kamer ontbondenin de Kamer en buiten de Kamer is de meerderheid gewaarschuwd voor het revolutionaire eener zoodanige verwerping. Zij, die haar voorstaan rekenen die daad niet ligt. De woorden van Thorbecke omtrent dit punt zijn door tegenstanders van den maatregel herhaaldelijk ge citeerd. De heer Koorder» acht het zelfe niet te min den immer te laat komenden staatsman hier aan te halen. Ik zalzoo zegt Thorbeckede be grooting slechts op haar zelve beoordeelen en hiervan alleen mijne stem doen afhangenniet uit edelmoedigheidmaar dewijl ik twijfel aan mijne vrijheid om eene begrootingdie mij goed keuring waardig schijnt, te weigeren. Weigering zou ik pligt achten, zoo het constitutioneel ware, dat de vertegenwoordiging hare grieven tegen het beleid der landszaak bij of op de begrooting wreke. Niemand kan twijfelendat weigering der be grooting een dwangmiddel is. Het is eene oor logsverklaring. Men kan er toe gedwongen zijn gelijk een volk soms wordt gedwongen tot op stand. Heeft het gouvernement zich in staat van oorlog tegen de wetten gesteld en schieten alle regtsmiddelen te kortik zal mij ook in staat van oorlog gelooven. Zijn wij zoo ver De heer Koorders laat op die aanhaling vol gen de vraag of de heer Thorbecke in zijne prak tijk steeds in overeenstemming is geweest met de uitstekende beginselendoor hem in die woorden verkondigd? Op die vraag kan de heer Koor ders zelf het antwoord zoekenmaar de groote vraag is thans zijn w ij zoo ver Indien men wacht'op wetsverkrachting, zalvertrouwen wij dit aangegeven dwangmiddel nimmer toegepast be hoeven te wordenmaar tegen een gouverne ment dat zich in oorlog tegen de wet heeft gesteld zal ook dit uiterste middel niet baten. Welligt is het nog sterk genoeg om een ministe rie te verwijderen, dat ontbinding op ontbinding constitutioneel acht. De liberalen echter achten dit regeren door ontbinding in strijd met de grondwet en deze meening wordt door velen hunner politieke tegen standers gedeeld. Het gelijk der liberalen zou meer algemeen worden erkendwanneer men ten hunnen opzigte billijk kon oordeelen. Hoe een oordeel over hen echter soms uitvalt, blijkt uit deze kantteekening van de Nieuwe Alkmaar- sche courant. De doctrinairenzoo zeide de Belgische afgevaardigde Jacobs, zijn menschen zonder stelsel even als de borstlijders menschen zijn zonder borst. Hetzelfdezegt het bladzou men kunnen zeggen van onze liberalen die bui tengewoon veel overeenkomst hebben met genoem de doctrinairen. Aangaande de verschrikkelijke omstandigheden welke gepaard gingen met den brand op Woens dag jl. te Rotterdam vinden wij in de Nieuwe Rotterdamsche Courant de volgende bijzonder heden De brand in het buis aan de Gouscbe "Vest, heeft zich gekenmerkt door hoogst betrenrings- waardige onheilen. Terwijl ons aanvankelijk werd medegedeelddal de bewoners met veel moeite gered waren liepen er evenwel na het afdrukken

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1868 | | pagina 1