25 JMÏJ.
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwbla
K 561.
A. 1868.
Tijdsbesckouwingen.
Spoorweg tusschen Medemblik
en Noordscharwoude.
Twaalfde Jaargang:.
SCHAGER COÏÏRAH
ABONN KMKNTSPKIJS VOOR DRIE MAANDEN:
Voor Schagen f 1,00,
Franco per post door het geheele Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten*0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
PRIJS DER ADVKRTKNTlëN
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Naar volksheil zonder deugd ie dingen
Is arbeid aan een rots te biên.
UITOEEF3TEE WED. IP. <T. Or ZDUDEEIOIED.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BEIEVEN EE^AEtSTCO
1
Oppositie tegen het afgetreden mi
nisterie. Men weet, dat het onze leus Steeds
is geweest geen verbetering der regeringmaar
verbetering van het volkmoet het voorname
doel der dagbladen zijn om deze reden hebben
wij ons ook van alle hevige poleminiek tegen de
vorige regering onthoudennogtans hebben wij
daarom anderendie uitgingen van een ander
beginselniet veroordeeld. Van hun standpunt
was een nimmer rustlatende strijd tegen het vo
rig kabinet een dure pligten te midden van
den kamp hebben wij vaak den moed en de
kracht door de liberale dagbladpers aan den dag
ge'i-gd, moeten bewonderen.
Zelfs toen het ministerie reeds zijn ontslag had
ingcdieud konden de wapenen niet worden neder-
gelegdwant ook in December had dat miuiste-
rie hetzelfde gedaan en de tweede Kamer-ontbin
ding was desuietlemin daarop gevolgd. Daaren
boven was het bekend dat de dagblad-partij aan
drong op eene derde Kamer-ontbinding en de der
de ontbinding zoude in het oog van velen gelijk
gestaan hebben met een coup d'étatwaardoor
onze grondwet feitelijk verscheurd zoude zijn ve
len gingen zelfs verder en zagen in een derde
Kamer—ontbinding het begin van een burgeroor
log. Maar zoodra alle vrees daarvoor was gewe
ken moest een einde zijn gekomen aan alle op
positie en nu de oude ministers allen zijn afge
treden en de liberale partij oneindig meer heeft
verkregen dan zij mogt hopennu moeten de
wapens voor goed zijn nedergelegd.
De afgetreden ministers hebben in hun laatste
bedrijf niets gedaan wat verguizing of bespotting
verdient en daarom moet de bespottende voor
stelling, welke de Spectator van het heentrek
kende ministerie geeftzeer gelaakt worden. Het
bespotten van een afgetreden minister is gelijk
aan het schoppen van een dooden leenw. Nu de
grondwettige vrijheid niets meer heeft te vreezen
van het ministerie Heemskerk moet de liberale
partij voorgaan met het eikennen van het goede
hetwelk in dit kabinet aanwezig wasen daar
men het meest van zijne tegenstanders kan leeren,
zoo kan men gerustelijk aan de nieuwe ministers
de werkzaamheid van de ministers Heemskerk en
Wintgens en de humaniteit van den minister
Schim melpenninck als een navolgenswaardig voor
beeld voor oogen hoaden.
Gemoedsbezwaren tegen de school-
w e t. De tegenstanders van het openbare volks
onderwijs beroepen zich doorgaans op de gemoeds
bezwaren die een groot getal Nederlanders koes
tert tegen onze schoolwet. Wij eerbiedigen gaar-
ue de gemoedsbezwarenmaar wij vorderen naar
wij gelooven niet té veel als wij door de tegen
partij willen erkend hebbendat er bij de voor
standers vjin de volksschouleven groote ge
moedsbezwaren bestaan tegen eene ingrijpende wij-
ziging van onze schoolwet.
Wel is waar wordt in de bladen die aandrin
gen op eene wijziging der wetdoorgaans van de
voorstanders der wet gesprokenals van een hoop
inenschen zonder godsdienst noch gemoed. Maar
het is niet anders dan een ellendige phariseeuw-
sche hoogmoeddie zulk eene voorstelling bij
hen doet ontstaan. Wie de zaken goed bezief
zal bevinden, dat het juist de gemoedelijke men-
schen zijn die het meest ijveren voor de hand
having onzer schoolwet. Het is de vrees voor
verderfelijken sectegeestvoor den invloed van
het jrzuitismuszorg dat bet grootste werk der
vaderen zal verloren gaan die de meesten zoo be
vreesd maakt voor eenige wijziging in de schoolwet.
En naar ons gevoelen kan dan alleen eene school
wet—herziening tot stand worden gebragt als die
gemoedsbezwaren zijn overwonnen.
De voorstauders van die herziening zullen in
het vervolg dus daaraan voornamentlijk hunne
krachten moeten wijden. De tijd zal b. v. moe
ten betoogendat het jezuitismus niet door wijzi
ging der schoolwet zal toenemen. Groen van
Prinsterer zal moeten bewijzen dat de sectegeest
er niet sterker door zal worden. Daardoor al
leen zullen zij den vijand in zijne sterkte aanval
len zoo lang dit niet gedaan wordtis al bet
gepreek over schoolwet-herziening niet veel anders
dan een gepreek voor doovemausooren.
Beschuldiging van Thorhecke. Inde
Nieuwe Alkmaarsche Courant leest men bij de
beschouwing óver het nieuwe ministerie o. a. de
volgende zinsnedeDe Arnhemsche Courant ver
vaardigde vermoedelijk op last van Thorbecke
de afeigtelijkste portretten van van Bosse. Deze
beschuldiging tegen Thorbecke schijnt ons even
ligt vaardig als onwaar.
Vooreerst is het uit verscheidene omstandighe
den te bewijzen dat Thorbecke gedurende de
laatste 20 jaren in hoegenaamd geene betrekking
tot de Arnhemsche courant heeft gestaan.
Ten tweede kwamen deze portretten van van
Bosse voor in de Arnhemsche courant gedurende
den verkiezingsstrijd van October 1§66. Van Bosse
stond toen in het kiesdistrict Gorinehem tegen
Simons overin Amsterdam tegen Insinger. Is
het nu niet waarschijnlijk dat Thorbecke meer op
de hand was van van Bosse dan op die van Si
mons of Insinger
De aanval van de Arnhemsche courant op van
Bosse was een van die jongeïisstreeken waaraan zij
en bijna iedere courant in ons vaderland zich
somtijds schuldig maakt, omdat de schrijvers der
hoofdartikelen doorgaans geen bepaalde taktiek
volgen maar veelal te veel indrukken van het
oogenhlik volgen. Maar dat een bedachtzaam man
als Thorbecke de last tot zulk een jongensstreek
zou gegeven hebbenwie zal dat niet ongerijmd
vinden
Het comité tot den aanleg van eenen spoor
weg MedemblikNoordscharwoude heeft aan de
meeste gemeentebesturen van het voormalige West
friesland een circulaire gezondenwaarin het
aandringt np deelneming in de garantie der rente
van het voor dien spoorweg benoodigde kapitaal
welke garantie, indien 't verlangd resultaat zal
worden verkregen ongeveer per jaar zal dienen
overeeiitckoinen met f 1 per hoofd van de bevolking,
zijode daarbij echter niet gerekend op provinci
aal s u bsidieingeval deze wordt verleend dan
zal net bedragwaarvoor iedere gemeente dient
in te staan, minder kunDen zijn. Volgens de be
rekening van het comité is het bedrag van het
voor den aanleg vereischte kapitaal groot p. m.
f 1,000,000. Na verloop van eenige jaren zoude
de zuivere opbrengst per jaar bedragen f 45,000
en dus stijgen tot eene som nagenoeg gelijk
staande met de rente van het aanlegkapitaaL De
gevolgen van de garantie zouden derhalve zich
oplossen in het geven van een renteloos voorschot
gedurende eenige jaren.
Wij k unnen niet nalaten om de ernstige over
weging dezer circulaire aan alle betrokkpne ge
meente-besturen aantebevelen en ingeval na
naauwgezet onderzoek blijkt, dat de daaiiu ontwik
kelde veronderstellingen juist zijnmedetewerken
om de bedoelde garantie te verleenen zoo altbaDS
die garantie niet ten eenemale de financiële krach-
