GEMENGDE BEIUGTEN.
eene proeve zijner kans' te levereo.
->— Een zeer belsnzrijk verslag aangaande de chole
ra—epidemie van 1336 in Engeland, is door Dr. Fanr
uit officiële bronnen op staatskosten uitgegeven. In
1866 stierven 14,878 menschcn ten gevolge van cho
lera, tegen 20,097 in 1854 eu tegen 52,293 in de
epidemie van 1849. Hoe oueindig veel minder slagt
offere de laatste epidemie geëiccht heeft, blijkt uit de
opgavedat de bevolking van Engeland io die jaren
iu aanmerking genomen, in 1849 op iedere 10,000
mensrhen dertig aan cholera stierven io 1854 elf en
in 1866 slechts zeven.
I)e vermindering van het sterftecijfer schrijft Dr.
Fnrr niet toe aaa de mindere kwaadaardigheid der
ziekte maar alleen aan de betere en meer uitgebreide
toepassing van gezondheidsmaatregelen. De ziekte kan
gewijzigdzoo niet voorkomen worden door wijze
voorzorgsmaatregelen die b(jna altijd in de magt van
iedere gemeente staan. Hoogstbelangrijk is het uit de
verschillende statistieke opgaven te zien hoe naauw de
verhouding is tusschen de epidemie en de hoedanig
heid van het drinkwater io de besmette districieu.
De bakkersknechts te Berlijn hebben het voor
nemen om het werk te staken', doch de komman»
ilant der stad heeft aan de bakkers doen weten
dat indien zulks mogt geschieden hij ontniddelijk
soldaten ter beschikking zal stellen om de werk-
stakende bakkersgasten te vervangen.
De buitengewone weersgesteldheidin onze
dagen geeft ons aanleiding tot de mededeeling van
de volgende opgavenwelke ovor een tijdsverloop
van elf eeuwen in de geschiedenis staan opgetee-
kend als merkwaardig door de buitengewone
warmte
In het jaar 738 was de zomer, zoo warm, dat
de meeste bronnen uitdroogden en duizende perso
nen stierven door kwelling rn dorst:
Iii 879 vielen de rnaaijers die liet waagden op
het midden van den dag uit te gaandood op
liet veld
Iu 990 en 994ver hran dde dn oogst op liet land
een vreeselijke hongersnood volgde daarop
Io 100(1 een zec-r merkwaardig jaar, ui de ri
vieren waren uitgedroogd de visch bezweek be
stierf en verwekte verpesting volgens de begrippen
dier tijden w«s men van gevoelen dat de wereld
door vuur zou worden verdelgd
In 1022 stierf een aantal meuschen teu getolge
van de warmte;
fn 1132 spleet de aarde, de Rijn werd droog;
Iu 1152 kookte men eijeren in het zand;
Iu 1210 bij den veldslag van Belastierf een
groot aantal soldaten door de hitte
Iu 1276 eu 1277 hcerschte er gebrek aan le
vens middelen door Je warmte
In 1302 en 1304 liep men droogvoets door de
Seine de Loire den Rijn en deu Donau
In 1393 en 1394 vielen de dieren dood neder
eu verzengde de vruchten
In 1440 groote warmte.;
In 1538, 1539, 1540 en 1541 was het buiten
gewoon warmbijna al de rivieren waren opge
droogd j
In 1556 groote droogte in geheel Europa;
In 1615 en 16)6 drukkende warmte vooral iu
Nederland en Frankrijk
In 1646 had men 58 dagen achtereen buiten
gewone warmte;
In 1673 was de hitte ondragelijk
Het eerste jaar tier 18e. eeuw eu de twee vol
gende waren buitengewoon heet
In 1718 regende het geen enkele maal van Aptil
tot Octoberde veldvtochten waren verbrand, de
schouwburgen werden op hoog In-vel gesloten de
thermometer teekende niet zeldzaam 3b Reaumnr.
In 1723 en 1724 was de warmte buitengewoon
groot.
In 1740 viel er bij een zrer heetcn en droogen
zomer gedurende verscheidene maai.den geen water.
In 1748, 1754, 1760, 1767, 177 4' en 1778
was de warmte niet minder groot.
In 1811 het jaar van de vermaarde komeet, was
de zomer zeer heet eu de wijn zells te Surenes
uitmuntend.
In 1818 bleven de schouw burgen gedurende bijna
een maand gesloten de warmte steeg tot 35 gra-
den R.
In 1830 teekende de tbermomether op de ge
denkwaardige Jti 1 ij-dagen 36 graden R.
In 1832, bij deu strijd van 3 en 6 Junij in
Belgie stond de thermometer 35 graden.
In 1836 steeg de thermometer tot 3 4 graden.
In 1850 in de maand Junij, tijdens de tweede
verschijning der cholera rees de theruiomether
insgelijks tot 34 graden.
In 1862 den 17 Jnlijteekende de thermomether
28 graden R.
De zomer van 1868, waarin de hitte nimmer
boven 80 graden R. steegis derhalve het best te
vergelijken bij dien »«n de jaren 1718 en 1740,
De matigheid in het gebruik van spijs en drank
is Int zekerste behoedmiddel legen den invloed van
buitengewone en langdurige warmte.
Te Ondegagemeente Noordwolde, is de
dienstmeid vau v. d. VY. vermoord. ln En
geland heeft bet fiks geregend ook te Schagen
viel gepasseerden Zondag morgen tusschen 9 en 10
ure en in den nacht van 18 op 19 dezer, een verkwik
kende regen. l)e kroonprins van België is ernstig
ongesteld en graaf von Bisomk wordt weder beter.
-
GDILF\TEAFhö\DIGl\G.
BURGEMEESTER eu WETHOUDERS van
Schagen.
Brengen bij deze ter kennis van de belangheb
benden dat de arrondissements ijker binnen deze
gemeente zitting zal bonden in bet gewoon lokaal
bij J. HUIBERTS op de markt alhier, op Vrijdag
den 21 Augustus e. k, van des voormiddags
8 tot 12 are en van des namiddags 2 tot b are
en op Zaturdag den 22 Augustus e. k. al
leen van des voormiddags 8 tot 10 ure, voor de
herijkina der gewigteo lengte- en inhoudsmaten
dezer gemeente.
Schagen den 10 Augustus 1868.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Yan Dörnberg Heiden, Burgem.
A. J. van Cantfort, Secr.
ten van Moumouth, meestal vrije republikeinen,
zicli bij hein hadden aangesloten. De uitwerking
van liet manifest op het volk was groot. Dit toch
veraischifwde den Raus waarmede de koning heul
de en vergoodde Monmouth. Deze was geen
vreemdeling in de streek waar hij was geland.
In den zomer van 1680 had hij haar doorreisd
en aan een ieder lag die togt nog versch in het
geheugen. Koninklijk had men hein toen onthaald.
De wegen waren afgezet door rijen van juichende
toeschouwers. Met bloemen bestrooide men zijn
weg. De plaatsen waar hij zich ophield werden
als belegerd door de menigte in hare dolle drift
om haren gunsteling te zien Zijn escorte bestond
uit 5000 ruiters. Geheel Devonshire stroomde
hem ter verwelkomst tegen. 900 jongelieden in
een witte uniform gekleed reden hem vóór, toen
hij te Exeter zijn intogt deed. En op het volk
oefende de lotsveranderingdie den adel vau hem
verwijderd hieldgeen invloed. Thans nog was
hij voor de menigte de goede graaf, de pro-
testantsche graaf, de regtmalige koning. In
menigte snelde men hem te gemoet. Voor hij
24 uur op den Eugelscheu grond was stond hij
aan het hoofd van 1500 man.
Zeker, alles ging voor de hand.' Doch er was
ook eene keerzijde. Te Bridport vereenigde
zich eene krijgsmagt tegen hem wel niet geducht,
want even als zijne troepen waren ook deze onge
oefende landlieden. Echter reeds voor deu strijd
ontvielen hem twee zijner bevelhebbers. Er ont
stond tusschen hen een twist over een paarddat
de een van den ander had in gebruik genomen
die hiemede beëindigd werd dat een van hen de
vlugt moest nemen naar het vaste land daar
hij den anderen had doodgeschoten ouder om
standigheden als waarin Monmonth vetkrerde
was dit verlies niet gemakkelijk 'te herstellen. Hij
belastte Greijeen ander zijner bevelhebbcismet
500 man tegen Bridport op te trekken. De
aanval werd afgeslagende ruiterij sloeg op de
vlugtde infanterie maakte een geregelde lerug-
togt. Intusschen voegden zich voortdurend vrij
willigers bij het leger van Monmouth. De wa
pening en oefening stond niet stil. Thans echter
rukte de zoon van George Monk deu hersteller
der Stuarts met 5000 man tegen hem cp. Doch
ook dit gevaar werd afgewend door het goed
gelak van Montuouth. Toen Monk in den na
middag van den 15e.de stad Lyme bereikte,
vond hij de opstandelingen in slagorde tegen
over zich 4 veldstukken werden gerigt tegen de
koninklijke troepen. De dikke heggen ter zijde
van de naauwe wegen waren afgezet door scherp
schutters.
Doch de eroote vijand van Monk was de slech
te geestdie in zijn eigen troepen heerschte.
De }>opulariteit van Monmouth was zoo groot dat
indien de tegen hem gestelde legermagt zijn wel
bekend vriendelijk gelaat gezien had zij in massa
tot heui zou zijit overgeloopen. Ofschoon Monk
dus eeue groote overmagt had achtte hij het be
ter terug te trekken. De 'terugtogt werd eene
vlugt. De weg was als versperd door de bagage
der terugtrekkenden en zoo Monmouth hen met
kracht achtervolgd hadzou hij waarschijnlijk
Exeter zonder slag of stoot genomen hebben.
Hij stelde zich echter tevreden met het verkre»
geit voordeel en meende het 'beter zijne troepen
eerst meer te oefenen vóór hij een gewaagden
slag leverde. Hij trok daarom naar Iaanton
waar hij op den 18 Junij aaukwanjuist eeae
week na zijne landing.
De ontvangst hem daar bereid was wel geschikt
cm hem de hoop in te boezemen op een goeden
uitslag zijner onderneming. Iedere deur en ieder
venster was met guirlandes van bloemen versierd.
Niemand vertoonde zich op straat zonder het
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
SchaGKN brengen bij deze ter kennis van de in-
gezeteneu het navolgend raadsbesluit van den 25
Julij 1868.
Pe gemeenteraad van Schagen,
Overwegende dat de raad van oordeel is dat He
afschaffing der broodzetting in het belang
der ingezetenen is.
Overwegende dat de raad het onnoodig acht oin
de bakkers en broodverkoopers in de uitoefening
van hun bedrijf van gemeente wege aan eenige be
perkingen met betrekking tot de soort, het gewigt
en den prijs van liet brood te onderwerpen.
Overwegende dat het bepaalde bij de artikelen
14S tot eu met 157 uitmakende het XIII hoofd
stuk der politie verordening dezer gemeente in
groene takje op den hoedhet door het volk
aangenomen partij teeken Dames uit de eerste
familien der stad maakten vaandels met de ge
kozen kleuren. Eene vlag inzonderheid was rijk
geborduurd met de teekenen der koninklijke waar
digheid en werd aan Monmouth aangeboden door
eene stoet jonge dames, llij ontving die gift met
(de innemende bevalligheid, hem zoo hij uitstek,
eigen. De damedie aan liet hoofd van den
stoet was bood hem een kleinen bijbel aan van
groote waarde. «Ik kom,» antwoordde hij irom
de waarheden, in dit hoek vei vat te verdedigen,
om ze des noods te bezegelen met mijn bloed.
Doch terwijl Monmouth de toejuiching der me
nigte genoot kon het hem niet ontgaan dat de
boogere klasse zich terug hielden en datwanr hij
zelf niet was verschenen geene beweging ten zijnen
voordeel plaats had. Men had heul bcrigt dat
geheel de aristocratie gereed was om de wapens
op te nemen. Eene week was reeds voorbij ar
beiderswerklieden, boeren kwamen op, doch
geen pair geen baronnetgeen edelman geen
lid van het parlement voegde zich hij hein. Hij
vond een oorzaak voor dit verschijnsel. Hij had
deu koningstitel moeten aannemen. Voorzeker
haast uMonmouth haast u anders is het te
laat. Op den morgen vau den 20 Junij werd hij
op het marktplein van Fautiton tot koniug uitge-
roepeu. De naam dieu hij aanuam was koning
Moumouth eu het is onder dien naam dat de on
gelukkige gunsteling van het volk nog in het zui
den van Engeland algemeen bekend is.
Zoo heeft dan één onzer pretendenten de kroon
gegrepen. Laat ons zien hoe hij haar droeg.
(Wordt vervolgd.)
