Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
15 0CT6BIK.
;i
M 577.
Twaalfde Jaargang.
A. 1SG8.
BLIEVEN FEA2TCO
De toestand in Oost-Indië.
'S
l'li L
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN
Voor Sclmgei» f 1,00.
Franco per post door het gehele Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Naar volksheil zonder deugd te dingen,
Is arbeid aan een rots te biên.
TJIT&EEFSTEE "WIEID. 3?. J". Gr. DIIDIEIRiaS.
PRIJS DER ADVERTENTlëN:
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Door den minister van Koloniën is aan de Ka
mer een gewijzigd koloniaal verslag toegezegd
voortaan aan te bieden bij de opening der Ka
mers. Met zou een overzigt inhouden van den
aluemeenen toestand der koloniën en bezittingen
volgens de laatst ontvangen tijdingen. Een tweede
gedeelte zou bijzonderheden bevattennopens el-
ken tak van beheer, en derhalve zou men op den
dag der opening van de gewone zitting der Sla-
ten-Generaal kunnen weten, wat de regering sedert
het vorige verslag gedaan heeft en wat er volgens
de laatste tijdingen hier ontvangenis gebeurd.
Wij twijfelen er niet aan of aan deze belofte
zal zijn voldaanwanneer deze regels het licht
zien. Wij stellen ons na de lezing van dit stuk
voor om onze nadere beschouwingen mede te dee-
len over den toestand onzer bezittingen. Ecnige
woorden vóóraf.
De minister erkentdat de toestand op Java
ganscli niet gunstig is. Natuurlijk geeft de eene
partij der andere hiervan de schuld. Met is de
doellooze vraagzoo dikwijls in het d.igelijksch
leven gehoord: wie heeft dit gedaan? De
handen in een te slaan ter verbetering van den
toestand, onder het besef der groote verantwoorde
lijkheid die regering en wetgeving ten opzigte
van onze koloniën draagtwordt verzuimd ter
wille van een kinderachtig gekijf of dekolonie te
gronde gaat door de liberalen of behoudslieden.
Alle staten wier regering niet gegrond is op
het beginsel van ontwikkelingen welker wetten
m strijd ziju, met regtvaardigheid door de be
gunstiging van enkelen ten koste van velen, gaan
te niet. Ons beheer in Ind'ë heeft beide gebre
ken in groote mate.
^tel te veel is Java ons eene bezitting, die niet
oin zich zelf, maar om hare opbrengst aan de
schatkistde bescherming geniet der Nederlandsche
*et. Dit is de eeuige redeu die het getal Europe
anen op Javazoo luttel laat. Alle particuliere nij
verheid wordt onderdrnktdoor de geweldige over-
magt van den Staatskoopman, en het doodende
eginselvoor onze magt op Javaligt niet in het
verzat tegen een billijk en regtvaardig bestuur,
maar in de onmogelijkheid om een gezag te hand
haven dat enkel eigen voordeel beüogt.
Hoe meer kapitalen wij uit Europa naar Java
loksen hoe ruimer baan wij openen, voor ieder,
d.e werken wil en kanhoe gemakkelijker het ons
vallen zalom ons gezag te handhaven dat alsdan
zijne sterkte vindt in het belang en daardoor in
de morele ondersteuningx vau de Indische maat
schappij. Daartoe moet de dirrkte beschikking
van den Staat, over werkkrachten en nijverheid
ophouden en de bijzondere industriezonder on-
regtvaardige uitsluitingvan buitenlander of in
lander zoo veel bevorderd worden als zij nu te
gengewerkt wordt.
Een gezag valt nimmerdan door eigen fouten
Ons land is rijk genoeg aan kapitaalen heeft
werkkrachten in overvloedom op Java steeds een
overwegenden invloed uit te oefenen maar onaf-
hankelijk daarvan staat ons gezagdat vreemden
en inlandersom het zeerst rullen eerbiedigen
wanneer het met eere een Nederlandsch gezag
genoemd mag worden. Bemoeijelijking van de bij
zondere nijverheid uit vrees dat deze ons gezag
zal overvleugelen is tot nog toe de politiek der
regering, eu zoo lang dit stelsel, gehandhaafd)
wordt, naderen wij het oogenblikwaarop bet
heerlijke Java, een voor ons uitgedrukte citroen)
zal zijn.
De kwestie der buitenbezittingen is mede een
hoofdpunt. Het schijnt dat in dit opzigtde re
gering eene andere politiek volgt dan die van het
eigenbelang. Wat drijft onj toch naar bezittingen,
waar de Europeaan eene zeldzaamheid moet blij
ven, daar zijn belang er hem niet heen voert?
Welk eene avontuurlijke onderneming om zonder l
eenig voordeeleene Nederlandsche vlag te plan
ten op de kusten van Borueoeu die te doen be
schermen door een handvol soldaten Het gevaar
dat ons gezag op Java bedreigtligt grootendeels
in de moedwillige uittarting door onze onevenre
dige magtsuitbreiding. Een nederlaag op Balieen
verzet op Sumatradoodt onzen invloed op Java. t
Onze hoofdwenschen bepalen zich dus tot deze
twee. Staking onzer uitbreiding van grondgebied.
Naar mate dit grooter wordt, verzwakken wij ons.
Beperking van de Oostersche elementen in het we
zenniet in de uitvoering van ons gezag,
naar mate meer op Europescheof laat ons liever
zeggen Nederlandsche wijze, de Staat zijne
verhouding regelt, naar die mate versterken wij
ons.
Men doet intusschen verkeerdwanneer men
den toestand van Java te donker kleurt. Een slecht
stelsel valt in de toepassing mede. Ons gezag op
Java is wel degelijk iets andersdan een door
de wapenen gesteund uitzuigings—svsteem. De amb- 1
tenaren die er het gouvernement vertegenwoordi
gen zijn over het algemeen hoogst bekwame en
edeldenkende mannen en een stelsel moet al zeer
verkeerd zijn wanneer zulke personen liet nog
niet dienstig weten te maken aan de bevordering
van den bloei der hun toevertrouwde belanden
Ons gezag steunt thans grootendeels op bunnen
persoonlijken invloed, en wanneer eene mail
als de vorige ons minder gunstige herig'.en
brengt, moeten wij'ter hunner juiste beoonlriiivg
niet vergeten, welk een somber tafereel, van Eu
ropa zou te maken vallenwanneer wij de g<-
schiedcnis van 14 dagen, in eenige regels zouden
willen zatnenvatten. Wat een moordenwat op
standen \\at ziektenwat rampen zou zulk een
bulletin niet te vermelden hebben? En wie van
onze bezittingen spreektspreekt van een land
grooter dan Spanje, Frankrijk en Oostenrijk te
zamen.
Dit neemt niet weg dat de toestand naauwkeu-
rig moet worden gekend en de hand aan het werk
uioel worden geslageu. Laat partijzucht dit werk
nu niet langer tegenhouden. Het is de groote
taak van het Nederlandsche volken geene roe
ping kan edeler geacht wordendan over een
door de natuur zoo rijk gezegend land, de zege
ningen uit te storten van een verlicht en welda
dig bestuur.
tl E WO Ai E liEHKilEX
Zondag j. 1. hebben onze Scherpschutters voor
het eerst in gebruik genomen de schietbaan ge
legen aan het station Noord-scharwoudedoor
de T.angedijker vereeniging tegen vergoeding
f 15, voor dit jiar welwillend daartoe afgesiavi.
Het eerelid van het bestuur, den hier Moekar
en den schutter Gilles viel het voorregt ten c»el
juist in de roos te raken. De serge;.;.! J. 1
geveen Cz. schoot in 5 treffers 7 pe l*
noemde heer Hoekstra en de schutter H.
berg maakten 6 punten in 3 treffer-.
Over het algemeen is vrij wel geschoten e
houding van het deel van het corps 1 n; -
wenscben over. Naar luid achterstaand' ant.k
diging kunnen de buitengewone leden dor ver-?-
niging aanstaanden Zaturdag ochtend zich oa dc
schietbaan gaan oefenen.
L it Tonlon dd. 30 Sept. woH' p rr
'Gisteren namiddag tusscben twee en ri-r werd
Tonlon letterlijk gebombardeerd door p;
Het water overstroomde de strate" zo i
circulatie onmogelijk werd. Het wis gevaat z>ch
builen te wagen, t als men niet ver i :k, '.n
kon men er zeker van zijn verpletterd te «otden
door de hagelsteeneu sommige ter grootte nn een
hoenderei."
•Terwijl dit op straat voorvielmoest meu ïu
