IO 131
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
.M 585.
Twaalfde Jaarranc.
BERIGrT.
Gelijk regt der gezindten.
SCHAGER COURAE
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN
Voor Schagen f 1,00.
Franco per post door het gehele Rijk n 1,15.
Afzouderlijke Couranten*0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
i ..i-.rü.-d!
Naar volksheil zonder deugd le dingen
Is arbeid aan een rots te biên.
TJITG-EEPSTER "WED. IP. J\ Gk DIDERICH.
PRIJS DER ADVERTENTlëN:
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder#0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekhandelaren eD Postdirecteuren aangenomen.
BLIEVEN PBANGO
Te beginnen met lo. Januarij e. k. zal ons
weekblad in een vergroot formaat verschijnen en
zulks zonder verhooging van den abonnementsprijs.
Wij blijven daarbij rekenen op de ondersteuning
onzer plaatsgenooten en op de sympathie die ons
blad ook in wijderen kring ondervinden mogt.
Een paar kleine wijzigingen in de uitgavewaar
onder eene verandering van den dag dei uilgaaf,
zoodat de jongste marktberigten zullen zijn op
genomen doen ons de hoop voedendat ons
blad meer nog dan vroeger zich in de belang
stelling der lezers zal mogen verheugen.
Terwijl wij in dadelijke bruikbaarheid hierdoor
hopen te winnen, zal de grootere beschikbare
ruimte aan opstellen blijven gewijd die de ver
spreiding in de hand kunnen werken van die
beginselen van staatkundige eerlijkheidwaaraan
de redactie zich gewijd heeft.
Ons vorig opstel onder dien naam heeft tegen
onze bedoelingvan sommige zijden de vrees
doen ontstaan dat het gelijk regt der gezindten
bij ons wel eene leus maar niet eene waarheid
was. Wij zijn aan ons zeiven verpligt, daarom
nog eenmaal terug te komen op bet toen door
ons behandeld onderwerp.
Wij bestreden in dat artikel de meening dal
de ambten behoorden verdeeld te wordeu in ver
houding van het zielental der verschillende ge
zindten. Duidelijk gaven wij als onze meening
te kennen dat bij welke benoeming ookde gods
dienst geene overweging mag nitmaken dat naar
de grondwet de begeving van ambten moet plaais
hebben buiten de godsdienst om en de aanmer
kingen waartoe ons artikel aanleiding gaf
in plaats van gekeerd te zijn tegen deze onzes
inziens grondwettige leer, bewogen zich meestal
op de bijzondere toepassing, die wij er van maak
ten naar aanleiding van de voordragt der 1 weede
Kamer voor een lid van den Hoogen baad.
Men liet ons namelijk zeggendat een katho
liek niet mogt voorgedragen worden en het is
juist onze stelling, dat het er niet toe doet
welke godsdienst de voorgedragene heeft. Wij be-
tigten alleen van ongrondwettigheid de meening
dat een katholiek moest worden voorgedragen
en inderdaadwij herhalen hetwij zien daartoe,
vooral in de gegeven omstandighedengeen de
minste noodzaak.
Van eene hooggeachte zijde schrijft men ons
intusschen»Gij zaagt over het hoofd dat het
Roomsch zijn, niet zoo zeer eene zaak van
overtuiging dan van geboorte is. De
meesten zijn toch Roomsch, omdat zij uit
Roomsche ouders zijn geboren en de Staat moet
zorgen dat die uit R. C. ouders geborenen even
veel regten genieten als anderen.#
Ongetwijfeld heeft de Staat te zorgen dat i e-
d e ren dus ook iedere Roomsche gelijk regt
geniet maar volgt hier nu uitdat een Roomsche
jurist moet gezocht wordenter vervanging van
een Roomsch lid van den Hoogen Raad. «la,
schrijft men ons, /rwant als men de aanspraak
der Rootnschen op een zeker aandeel der ambten
niet in het oog houdtdan ouderdrukt men hen
als minderheid. t
Wij kunnen deze regels niet rijmen met het
gelijk regt der gezindten. Het is het zij
met alle eerbied gezegd een door elkander has
pelen van verschillende kwesties. Het is eene on-
derscheidig voor juristen bewaard, om lid te
worden van den Hoogen Raad en ziet, men
eischt nu dat die Raad een staalkaart zij van de
verschillende gelo -fsbeiij leuissen. Wij kunnen
niet nalaten in deze toepassing der stelling dat
de Staat voor het gelijk regt der gezindten moet
waken een groote fout te zien die voortvloeit uit
het niet genoegzaam ouderscheiden van kerk en Staat.
De diensten die de Staat van een ambtenaar
vorderteischt hij in het belang van den Staat
en hiertoe behoort de zorg voor het gelijk regt der
gezindtenen die zorg wordt den ambtenaar op
gedragen onverschillig welke godsaieust hij be
lijdt. Gesteld dat de orde gevaar loopt bij eene
openbare godsdiensto fri ingdan is ^de Stiat ge
roepen cm die te handhaven en dan bezigt hij
daartoe zijne po'itij, maar zal er inde personen,
die daartoe worden geroepen acht geslagen wor
den op hun toevallige godsdienst
Een roomsche brigadier is een brigadier even
als een protestantsche brigadiermaar dit groote
beginsel voor een Slaat als de onzewaarin de
verschillende geloofsbelijdenissen elkanders vrijheid
beschermengeeft men opwanneer een briga
dier wordt aangesteldomdat er hl langen tijd
geen roomsche brigadier was aangesteld. Vol
gaarne stellen wij ruimte beschikbaar in ons blad
om de eigenlijke ketterijwaaiaan wij ons hebben
schuldig gemanktbreeder uit een te zetten
want hoezeer wij ons geweten en ons verstand
trachten vrij te houdin van partijdigheid wij
beseffen zeer goeddat^ d zezonder dat wij
het zelf vermoedenin een verborgen hoekje van
onze overtuiging schuilen kan.
Wij verlangen te zijn Nederlanders en kunnen
dat zijnomdat de Nederlandsche Staat op de
baan onzer godsdienstige ontwikkeling geenerlei
hinderpaal stelt. Wij stellen prijs op ons Neder
landerschap omdat het ons oproept tot eene on
geschonden handhaving der gewetensvrijheid van
anderen en daarom werpen wij de beschuldiging
ver van ons af, als zou de onverdraagzaamheid
in ons voorstanders vinden.
Het gelijk regt der gezin Iten is de grondslag
voor de eenheid van onzen «Staat, en is ook de
natuurlijke uiting van ieder godsdienstig gemoed,
maar in strijd met dat gelijke regtachten wij
eene uitlegging der grondwet die godsdienstige
overtuigingen of laat ons litver zeggen den gods-
difnstigen Staat der personen, in aanmerking
doet nemen ora tusschen Nederlanders voor
eene landsbetrekking eene keuze te doen.
i:\YO\ E BEKIGTEN.
Wij antieenen omtrent den jongsten storm
aan de llelrtersche Courant het volgende
In den nicht tusschen Zondag en Maandag heeft
het hinr herig gestormd - de zwaarste winddruk bad
plaats gedurende bet tijdsverloop tusschen 5j en 6>
's morgens en bedroeg 107 kilos op de vierkante el.
Van door dieo storm plaats gehad hebbende zee
rampen is hier nog nielt bekend. Alleen is de Rus
sische brik Hofoung op de reede liggende van zjjne
ankers geslagen en op den Zuidwal gereaktdoch in
den gepasseerden nacht met adsisteutie van eeoige
sloeperlieden neder vlot geraakt.
In tie buitenhaven zjjn van verschillende aan den
wal liggende schepen een en -meer uit houwers gebro
ken. Het "Xoordsche fregat Leotine ia driftig geraakt
en teger, eeD tjalkschip aangedrevendat langs tijde
lag van het Xoordsche schip Soeskummeren.
De tjalk is als een spanen doos in een gedrukt en
geheel ootramponeerd op een droogte gedreven de
opvarenden het gevaar ziende aankomen hadden
maar juigt den lijd docr op het naast liggende schip
overtespringeo het lijf te bergen.
Eea vlot Xoordsche halken is uit een geslagen en
de Zuiderzee ingedreven.
Binnen de gemeente is de veroorzaakte schade van
weinig beteekenis en bepaalt zich alleen tot eeoige
dakpannen schoorsteenen een enkele onde gevel en
eeoige gedeelten vao oude schuttingen.
Zondag avond ten half 12 nre beeft te
Rotterdam aan de Oostvest door rijf personen die
zich in een steeg verscholen hadden en plotseling