Huwelijksplannen
GEWONE BEKUGTEN.
De reis.
nooie dei oud-christenen of moaerncn. Zij ont- i
houdt zich van alle bespiegeling over de dingen
lie boven of buiten het gebied der ervaring liggen.
Zij is evenmin geloovig als ongeloovig, rij heeft
godsdienstige kleur en rigting, zij is in dit opzigt i
inderdaad neutraal of godsdienstloos. Bladz. 23.
Indien dit de zaak is, indien de wetenschap een i
ander gebied betreedt, een ander doel beeft dan
de godsdienst is dan niet eene inrigting, die het i
voor allen noodige »de wetenschap* ten doel heeft
de eenvoudige oplossing waar dit noodige begeerd
wordt door henwier godsdienstige opvattingen
verschillen
De mogelijkheid of uitvoerbaarheid
van opregte en zuivere godsdienstloosheid van het
onderwijs bewijst de schrijver door vak voor vak,
natuurwetenschap, geschiedenis, literatuur, moraal
pedagogisch na te gaan en behoort dit niet te
huis in eene brochure, die ten titel heeft: de Ne-
derlandsche staatsschool verdedigd
En wanneer de schrijver in het licht stelt dat
het godsdienstig onderwijs achterlijk is bij het
zuiver verstandelijk onderwijs en zijne godsdienst
scholen aanbeveelt (bladz. 58 en volgenden), ligt
dit niet zniver in bet denkbeeld der wet van 1857
die waarlijk niet ontstaan is uit eene rigting, bij
welke godsdienst niet op prijs wordt gesteld, doch
die in haren toenmaligen uitstekenden en gemoe
delijken woordvoerder de scheiding verlangde van
het wereldlijk en godsdienstig onderwijs, waaraan
het kind behoefte heeft. De aanwijzing der school-
localen tot het geven van godsdienstig onderrigt
duidt op de gevoelde behoefte aan een godsdiens
tig onderwijs neven het maatschappelijk onderwijs.
En daarom, in die godsdienstscholen vinden wij
ook al niet het nieuwe denkbeeld eener transac
tie; alleen mag hare beschrijving in de bro
chure, die met enkele trekken het geheele beloop
van dit onderwijs schetst, eene aanbeveling heeten
der bestaande wet zelf.
Wij vleijen ons met de hoop, dat de school
wet beweging, die vóór de verkiezingen, zulk een
grooten omvang had erlangd, tot bedaren komen
zal. Als verkiezings manoeuvre heeft zij zeer slecht
aan haar doel beantwoord; de groote voorstan-
van een rentenier.
Oorspronkelijk hoUandsche Novelle.
•"•tal (Ma ik utkl in o>un b.rt nnnW.
En mu ik Innnn, li" M M voor o—r b.d
Ituuauit
Mijnheer van der Steen, een der grootste win
keliers uit het landstadje A had door lengte
van tijd en nog meer door zijne kennis van den
handel en zijne zuinigheid, een aardig kapitaaltje
bij elkander gebragt. Hij had de vijftig reeds
achter den rag en dagelijks begon hij er ernsti
ger over na te denken stil te gaan leven.
Waarom zou hij ook nog langer achter de toon
bank staan en voor de kleinste kleinigheid asje
blieft en dankje zeggen?
Voor wie deed hij dat alles Hij was niet ge
trouwd, daarvoor had hij wegens zijn drukke zaak
geen tijd gehad Sommige kwade tongen ver
telden wel, dat hij menig blaanwtje geloopen had,
omdat geen meisje hem wilde hebbendoch van
der Steen zeide altijd, wanneer men met hem over
dit punt in gesprek kwam, dat men dit verzon
uit laster en afgunst, dat hij aan eikei; vinger
wel eene vrijster kon krijgen, niet alleen om zijp
persoon, maar ook om zijn netten en drukken
winkel.
Misschien zijn sommige lezeressen wel nieuws»
gierig boe hij er dan toch wel uitzag. De man had
drie gebreken, welke, wel is waar, de dames niet
voor hem innamen, maar toch opgewogen werden
door zijn goed en vrolijk hnmeur en zijne zaak.
Vooreerst had hij geen enkel haartje op zijn hoofd;
dit gebrek viel ecbter uiet in het oog, wijl hij
er steeds een goed verzorgde en keurige pruik op
na hield. Erger was het met het tweede en derde
gemeld, aangezien er toen nog geen middelen be
dacht waren om ook deze te bedekken. In zijn
jeugd had hij door zijne wildheid een been ge
broken en dat was altijd min of meer stijf ge*
ders van de vertegenwoordiging der kerkelijke
rigtingen op de school zullen uit den uitslag der
verkiezingen geleerd bebben, dat hon onraad ge
roep verkeerd is begrepen en de conservatieve
partij met haar treurig zwenken ia deze zaak, heeft
zich in haar eigen zwaard gestort. Er zal hopen
wjj op dit gebied, een tjjd van stilstand komen
en terwijl de vaders raadplegen over wat te doen
in de vele maatschappelijke en staalknndige vra
gen, die eene oplossing eischen, zullen de kinderen
en jongelingen de Nederlandsche neutrale school
bezoeken en daar kennis opdoen, die hen voor dit
leven tot geschikte menschen vormt.
En zij mogen dan, wanneer hun verklaard ver
stand, verklaard door de ontdekking van het ver
band der feiten, het volstrekt niet godsdienstig
acht, om elkander te hatenvolstrekt niet
begrijpt, waarom bij zoo veel verschil in weten
schappelijke meeningen, die echter elkander steu
nen en verder brengen niet een zelfde verschil
zich op godsdienstig gebied zou mogen voordoen
met een zelfde doel zij mogen dan, naar de
leer minder zijn, maar zij zullen daarom niet min
der zijn in zedelijkheid en godsdienstzin en zullen
op den duur, wanneer zij mannen zijn en de
geschiedenis lezen der schoolwet-beweging, moeite
hebben om daarvoor een oorzaak te denken.
Wel, zullen zij zeggen, de wet van 1857, die
wet met haar politisch vredebeginsel, heeft die
wet aanleiding gegeven tot ongerustheid. Het
mag er dan met de toepassing gek hebben uit.
gezien, maar de transactie, die zij aanbood, loste
1 iedere onderwijskwestie op.
Bij gelegenheid van het bezoek vau 's Konings
Commissaris in deze provincie, gebragt aan den
polder Waard en Groet, is Z. E. aan het station
alhier afgestapt. Een aardig incident deed zich
daarbij voor, in de gemeente Schagen. Dooi on
gesteldheid van den burgemeester, heeft deze des-
zelfs functies tijdelijk moeten overdragen aan den
oudsten Wethouder, welke laatste de vlag van de
spitst van den toren heeft doen hijsehen, terwijl,
zoo men zegt, de bode der gemeente door den
Burgemeester gelast is geworden de vlag van het
bleven. Ook bad hij eens toen hij als knaap met
zijn broertjes in den tuin zijner ouders speelde
een steen tegen zijn hoofd gekregen, waardoor zijn
eene oog voor altijd was bedorven.
Uit deze vlugtige schets van zijn uiterlijk blijkt
het dus, dat hij geeu Adonis was, maar daarom
had hij toch wel eene vrouw kunnen krijgen; ten
minste menigeen die er nog minder aanbiddelijk
dan onze held uitziet, heeft er wel een gekregen,
waarom hij dan niet Van der Steen zeide dat
hij geen tijd had gehad om uit vrijen te gaan,
en wij willen hem gelooven. Zijn kleine huis
houding was echter niet minder goed waargenomen.
Een knappe huishoudster, Leentje geheeten, be
hartigde dit sedert meer dan vijf en twintig jaren
alsof het haar eigen was.
Zij had als trouwe dienstmaagd het voorbeeld
van haren heer gevolgd en volgens haar eigen
zeggen, menig haitstogtelijk aanbidder met een
langen neus en een blaauwe scheen de deur ge
wezen. Leentje bezat vele deugden, die haar als
huishoudster in het oog van van der Steen on
verbeterlijk maakten. Zij was eerlijk, zuinig en
kraak zindelijk. Onze winkelier werd steeds op
zijn tijd bediend en zijn ondergoed was altijd hel
der en heel. Geen wonder dat de goede man dan
ook nog maar niet kon begrijpen, waarom velen zieh
zoo haasten om getrouwd te nrja.
Doch bij weid. een daagje ouder, hij had ziju
i schaapjes op het drooge en hij verlangde naar
rust. Hij wachtte op eene goede gelegenheid om
zijne zaak op de meest voordeelige wijze te kwi
teren eu dan te gaan rentenieren. Het gelukte
hem. Hij kreeg er een aardig sommetje voor»
kocht eeue lieve woning even buiten de stad en
ging stil leven.
In het eerst beviel hem die rust bovenmate,
dagelijks wandelen, lezea en een cigaarrje op zijn
gemak rookeo, zonder door de schel of het her
haald geroep vau wolk" gestoord te worden, jon-
raadhuis niet uit te steken en wel op grond dat van
de komst van 's Konings Commissaris geen offi
ciële tijding was ontvaageu en Z. E. slechts
de gemeente passeerde, hetwelk bij andere
plaatsen zeer dikwijle het geval is en er dan na
tuurlijk niet altijd gevlagd wordt.
Wie hier gelijk hsd, de Burgeweester of de
Edel Achtb. Heer Wethouder, laten wij aar het
oordeel onzer lezers over.
Te Breda schijnt de liefhebberij om elkander
een ongelok te scbieteD, toe te nemen. Onlangs
schoot eeü officier een zijner collega's met wien
bij op eens anders kamer musiceerde, per abuis met
een pistool een stuk uit den neus; gelukkig kwam
dit nog goed teregt. Nn weêr heeft een kadet, in
het kamp bij Teteringen, zijn kameraad, met wien
hij san de theetafel zat, een kogel in den schouder ge
jaagd, door het onvoorzigtig spelea met een pistool,
waardoor bet schot afging. De kogel is nasr men
zegt, niet nit het schouderblad te krijgen, overigens
bevindt zich de gekweste in geen gevaarlijken toestand.
Voor eenige dagen moet te Arnhem een vrij
zonderlinge wijze van afrekening hebben plaats gehad.
Een Israëlitisch kleermaker, die meende een geringe
som te vorderen te hebben van een zijner stadgenooten,
begaf zich met de qaiUntie naar diens woniag en werd
binnengelaten. Daar, zoo loopt het gerucht, zou hij
door een drietal personen zbo zijn toegetakeld, dal hij
nog onder geneesknndige behandeling moet zijn. De
genen, die hem mishandelden, moeten toch later op de
gedachte zijn gekomen dat klappen en schoppen geen
gangbare wettige munt in Nederland zijn; althans
zij zijn, zegt men, naar bet buitenland vertrokken,
omdat de jastitie de pretentie van den kleermaker
overnam, en nn met hen eeo rekening courant zou
hebben geopend.
De Nerf. Industrieel, de Limburgeren andere
bladen deelden voor weinige weken het volgende
mede: #Men heeft opgemerkt dat room zich in
boter verandert, wanneer hij eenvoudig in den grond
wordt begraven. Wat hier in de schoot der aarde
plaats vindt, is nog een duister boek; te meer omdat
de gewone afscheiding van boter wordt verkregen
i door een zuiver mechanische bewerking. Maar al
knntiert wij dan ook geen voldoende verklaring ge»
i ven van deze eigenaardige verandering van room
in boter, zooveel is zeker, dat in Normandië en
Bndere streken van Frankrijlr de boter werkelijk op
deze manier in het groot bereid wordt. Men gaat
bierbij als volgt te werk: de room, dien men in
boter wil veranderen, wordt in linnen zakken, van
middelmatige digtheid, gedaan; deze zakken worden
zorgvuldig toegebonden, ongeveer 1$ voet onder den
grond begraveu, en met aarde bedekt. Neemt men
deze zakken na 2t 25 uren weder uit den
grond, dan is de room vast geworden. Met bouten
spadels in stokken gebroken, giet men er nu zoo
veel en zoolang water over, tot alle melk volkomen
verwijderd is, en hiermede is de boter gereed.
gens 1 hoe prettig. Spoedig kwam daarbij de ge
dachte nn zou ik den tijd hebben om uit vrijen
te gaan, te trouwen, en dan was ik zoo gelukkig
als een viscbje in het water.
Op zekeren morgen stond hij zeer vrolijk op.
Hij had een besluit genomen. Hij deelde Leentje
mede, dat hij den volgenden dag op reis ging en
wel eenige dagen afwezig zoude blijven, waarom hij
een koffer wilde meênemen. In den loop van den
dag zorgde Leentje, dat mijnheer wel voor veertien
dagen schoon linnen in zijn koffer kon pakken, en
van der Steen zag zijne garde—robe eens na, waar
van hij het beste uitzocht voor de reis, die een
grooteu invloed op zijn volgend leven zou hebben.
Even als een veldheer zijn soldaten monstert voor
de slag begint, zoo bekeek van dor Steen zijne
jassen, broeken, laarzen enz., of zij hem wel netjes
zaten en of er niets aan onthrak. Zoo was de
lange dag spoedig voorbij eu met de hoop op eene
gelukkige, geuoegelijke toekomst lag hij zich des
avonds in de veèreo, om dien nacht te droomen
van schoon» maagden, rein huwelijksgeluk en wat
al meer daarbij behoort.
De zon schoot pas hare eerste stralen in de lieve
woning, toen van der Steen den volgenden morgen
reeds het bed uitsprong. Van den eersten indruk
hangt alles af, dacht bij, het weder is prachtig,
das een mooi pak aangetrokken. Hij kon de daad
bij het woord voegen, dia van der Steen, want, had
hij als winkelier voor geen vrouw of kinderen te
zorgen gehad, des te meer had hij aan zich zeiven
gedacht. Zijn g&rde-robe had hg. steeds goed voor
zien, wijl hij meende zijn» natuurlijke gebreken
door een weinig opsehik eenigzins te verbergen.
Dus een best pak aangetrokken, eene fiksche gou
den ketting op den broek, een wandelstok in de-
hand, een hoed op eu een cigaar ia het hoofd ea
dan op reis. Waarheen? Eerst naar A dacht
hij daar woont mijn vriend vaa Klem, daar een
