15
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
'M 616.
Tijdsbeschouwingen.
Dertiende Jaargang.
Ao. 1869.
SCHAGER COURANT.
Dit blad verschijnt op Woensdag avond doch wordt
met een bijvoegsel, bevattende het jongste Schager-
marktberigtden volgenden avond verzonden aan hen
die zulks verlangen.
Brieven franco aan de nitgeefster.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te biên.
GE*EE\TEAFkO\DUil.\GE^.
BEKENDMAKING
Jagt.
De Burgemeester van Schagen msskt bekend
dat gedeputeerde Staten der provincie Noordholland
bij resolutie van den 30 Junjj 1869 No. Bijheb
ben bepaald:
lo. dat de opening der jagt op Waterwild in
Noordholland voor dit jaar tal plaats hebben op
Zaturdag 31 Julij 1869; 2o. dat de Kooilieden
hunne Kooieenden opgesloten of gehokt moeten
houden van 31 Julij tot 1 September 1869.
Schagen, den 13 Julij 1869,
De Burgemeester voornoemd,
van Dörnbeko Heiden.
Verkiezingen gemeenteraden. Een en
kel woord van opwekking tot deelneming aan de
verkiezingen voor den gemeenteraad. Ofschoon de
opkomst evenredig, in den regel, grooter is dan bij
verkiezingen voor de Staten-Generaal, laat zij toch
vaak veel te wenschen over, daar zoo menige reden,
die elders terughoudt, hier vervalt.
Het geldt hier bekende personen, het geldt
hier direct de belangen der gemeente. Toonen
wij er prijs op te stellen een voorregt te be
zitten, dat Parijs mist. Brengen wij onze keuzen
uit na njp overleg en laten geen persoonlijke
sympathieu en antipathien beslissen, maar onze
stem bepaald worden door het belang onzer ge
meente. Zien wij dit toch niet uitsluitend in een
zoc karig mogelijke begrooting: zuinigheid en orde
in beheer zijn de billijke eischen, die men stellen
ma{, doch bij het beoordeelen van veel of wei
nig, vergete men niet, dat f 100 op tijd uitgege
ven er f 1000 spaart. Onze plaats talme toch
niet langer met de uitvoering van zoo menig
noodzakelijk werk en bij onze keuze voor leden
van den gemeenteraad komt het ous noodig voor
er op te letten of eeue tijdelijke bezwaring van
het budget voor eene belangrijke verbetering in
den geest valt van het te kiezen lid. Voor niets
krijgt men niets gedaan en een weinig te lang
gewacht doet de gelegenheid om te verkrijgen wat
men noodig heeft, ligt voorbijgaan.
Wettelijke regeling van het militair
o n d e r w ij s. De zoo werkzame zitting der Twee
de Kamer is beëindigd met de aanneming van
een wet betrekkelijk het militair onderwijs. In
hare bepalingen van veel gewigt heeft zij op
haar zelve eene belangrijke beteekenis. Niets was
meer gewoon dan om militaire zaken te beschou
wen als de uitvloeisels van persoonlijke inzigten;
de willekeur alleen werd opgeroepen om wat men
op dit gebied gebeuren zag te verklaren en voor
een groot gedeelte ontstond dit vooroordeel nit
de vermeende bijzondere betrekking waartoe het
hoofd van den Staat tot het leger stond. De
koning echter heeft ook ten opzigte van het leger
Paus per jaar 8,Franco per post f 3,60.
Afzonderlijke nummers f 0,07 J.
ADVKRTomëx van een tot vijf regels f 0,75; iedere
regel meerder ƒ0,15. Groote letters naar de ruimte die
zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
slechts eene constitutionele stelling. Het leger
zelf vond den exceptioneleu toestand, waarin het werd
verondersteld te zijn niet ongevallig en de soldaat
beschouwde zich immer nader tot den koning dan
de burger of de burger-ambtenaar. Nu echter
de wet de wjjze regelt waarop de officiersrang
verkregen wordt, houdt de inconstitutionele mee-
ning op grond te hebben, dat het leger iets an
ders zou zijn dan een gedeelte der natie.
Verpligte school. Zonderling inconsequent
kunnen menschen toch zijn I Ziedaar de heer
Saaijmans Vader, die het pruissische stelsel van
onderwijs aanbeveelt. In de laatste zitting der
Kamer bragt hij het woord van den pruissischeu
generaal in herinnering, dat het verbazend voor
deel in den oorlog verkregen, minder een gevolg
van de achterlaadgeweren dan het werk der school
meesters was.
Het werk der schoolmeesters heeft ontegenzegge
lijk eene gruole beteekenis en verkrijgt dit meer
naar mate zijn kring zich uitbreidt. Of het school
onderwijs nu wel bij uitstek geschikt is om
den mensch godsdienstig op te voeden, zoo als
door den heer Vader beweerd wordt, achten wij
met het oog op Pruissen hoogst twijfelachtig, daar
er wel niets ongodsdienstiger kan worden gedacht
dan de houding van het pruissische volk in
1866.
Als schapen gedreven zijn zij op het slagveld
in wolven veranderd en wie op vorstelijk bevel
het goddelijk bevelGij zult niet doodslaan, over
treedt, geeft, dunkt ons een slecht staaltje van
zijn godsdienstigheid.
Bovendien zou de godsdienstigheid van
het pruissiche leger een vrucht zijn van het ver-
pligt schoolbezoek en het is bekend dat de con-
seqnentien van de orthodoxe rigtingwaartoe de
heer Saaijmans Vader behoort, daartoe niet leiden.
Spoorweg-tarief. Het is bekend dat naar
eene berekening voor Engeland gemaakt de ex
ploitatie van eene spoorweg-maatschappij voordee-
len zon afwerpen ook indien onafhankelijkheid
van den duur der reis, de prijs voor het perso
nen vervoer bepaald werd op f0.60 f 0.40 en
f 0.20. Het is ook bekend dat dit denkbeeld
nog niet in praktijk is gebragt, ofschoon het naar
ons oordeel ontwijfelbaar is dat het eenmaal zal
moeten uitgevoerd worden. Het is niet voldoende
dat men ons spoorwegen geve, maar zij moeten
goedkoop zijn en de last van een lange reis niet
verdubbelen door eene hooge vracht. De gelijk
stelling van het personen- met het brievenvervoer
is volkomen juist en zelfs nog eerder in het voor
deel van het eerste. Personen toch bestellen zich
zelf en van daar dat nog minder kosten vallen
op de exploitatie van het personen vervoer. Men
moet een dag kannen reizen per spoor zonder
aanmerkelijke uitgaaf en eerst dan beantwoordt
dit middel van verkeer aan zijne bestemming. Is
het niet ongerijmd dat een dag reizens per spoor
meer dan f12 kost? Men zou kunnen vragen
wie dit betalen kanindien de behoefte om te
reizen niet zoo groot was dat men trots deze ver
spilling van geld en tijd nog altijd liefhebbers
vindt. Doch het reizen zal eerst dan zijne be
teekenis voor den mensch hebben gekregen, wan
neer dit om zoo te zeggen kosteloos geschiedt
en de stoom is als vervoerkracht reeds zoo volko
men, dat er inderdaad niet meer toe noodig schijnt
dan eene retributie van f 0.60 voor een dag spo-
rens per eerste klasse.
Al wat meer genomen wordt is te veel en schrikt
af van het gebruik der spoorwegen en toch be-
hooren deze tot den mensch even als de vleugels
behooren tot den vogel.
Iersche staatskerk. De verwerping der
wet tot opheffing van de Iersche stnulskerk bij
hare derde lezing is zeer waarschijnlijk. Hiermede
staat trouwens gelijk de aanneming der door de
lords geamendeerde wet. Men heeft den minister
Bright van de meest verschillende zijden veroor
deeld, omdat hij het Hoogerhuis in ouhewimpelde
bewoordingen de les las en liet voor te arm be
schouwde aan geest om verstandig te zijn Het
twee Kamerst.elsel in zijn besten vorm kon in
Engeland wel eens gevaar loopen. Ook in België
bestaat er eene geduchte scheiding tuaschen de
Kamer der vertegenwoordigers en den Senaat. Slechta
zeer enkele malen en meestal belemmerend voor
de uitvoering van belangrijke zaken, verschilden
bij ons te lande de beide takken der vertegenwoor
diging. In den tegenwoordigen toestand kan de
Eerste Kamer niet anders beschouwd worden dan
als een hof van appèlhetgeen maar zelden de
uitspraken van den eersten rechter heeft te wijzi
gen, daar het over de meeste onderwerpen een
stemmig denkt.
Werkstakingen. Te regt geven bijna alle
Nederlandsche dagbladen aan de arbeiders den
ernstigen en welgemeenden raad om het voor hen
zoo verderfelijke stelsel der werkstakingen te laten
varen. De meeste dagbladen patten den voor
naams ten grond voor dezen raad uit het eigen
belang der arbeiders zelve, welligt is dit niet ge
heel juist, immers mag men, uit een staathuis
houdkundig standpunt beschouwd, de pogingen van
het werkvolk om verhooging van loon te krijgen,
niet laken.
Zoo toch de stellingdat de waarde van alle
zaken alleen moet geregeld worden door vraag en
aanbod waar isdan hebben de arbeiders geen
ongelijk, als zij alles in het werk stellen om het
aanbod zoo beperkt mogelijk te maken. Hoort
men het op grond van de uitspraken der staat
huishoudkunde soms verdedigen, dat rijken eu veel-
vermogenden gebruik maken van eene goedkoope