Vondel, dichter der Godsdienst-Vrijheid
IV.
Giovanni.
Stollxvcrck'ïche Borst-bonbonsdie volgens
GEMENGDE BEUIGTEN.
keuil artikel over dc kosten van hooier onderwij*
in Frankrijk en van de «zware" kavallerie (alleen 1
de «zware* of die welke nooit in oorlog dienst
doet ja zelfs nooit bruikbaar is maar slechts
tot parade dipnt). Er zijn 53 faculteiten of hooge
scholen in Frankrijk 5 kath. theol. 2 prot-
theol. II reatajeleerde 3 geneeskundige; ld ex-,
acte wetenschappen 16 voor de letteren en 3 voor 1
de stodeutrn in de pharmacie. Voor die scholen
waaraan 408 hoogleeraren onderwijs gevenis op i
het budget uitgetrokken eene som van 3,808,801
francs. Daar de inschrijving* gelden (collegie gel
den zijn er niet) en de promotie gelden eene
som van 3,597,647 francs opbrengen, kost het hoocer
onderwijs aan den staat niet meer dan 221,154
francs en komt dns iedere professor op 537
francs te staan terwijl voor de «zware* kavalerie
(ongeveer 4500 man) op het budget eene som
van 7,520,000 tranes is uitgetrokken zoodat
ieder kurassier en karabinier 1567 francs aan den
staat kost, dus inim Huizend francs meer dan
een hoogleeraar, Dergelijke vergelijkingen zijn
zeer welsprekend, maar in welk land heeft het
militair element niet Ja part du Lion« op het
budget.
fIet Ttaliaansch blad de Agence Havas bevat
nader nieuws ointreut de voorbereidselen tot het
oecumenisch concilie „De halve cirkel gevormd
door de zitplaatsen der aan het concilie deelne
mende bisschoppen is reeds afgebakend. Er wor
den 900 zetels ingerigl, een estrade voor despre
kers en eene getraliede tribune voor tte geestelijken,
die zullen stenograferen. Die stenografen zullen
uit alle natiën genomen wordenhetgeen noodig
is om de Intijnsche redevoeringen met zeer ver
schillende uitspraak te houden te kunnen weer
geven. De l'aus zal de kardinalen aan zijne reg-
terliaud hebben, aan zijne linker de gezanten, als
er gezanten koinen. Men rekent op 7(10 bisschoppen;
er zijn er ongeveer 860de bisschoppeu iu par-
tibus niet meegerekend.
Donderdag j. I. geraakte in de stoomweverij
van den heer Covels te Helmond de machinist
J. Emans met zijne kleederen tusschen de ma
chine welke in vollen gang was en den man
rned.-sleurde. !)e machine brak en Emaus werd
er aan de snde'e zijde uitgeworpen bijna geheel
naakt zijne kleederen tot zelfs zijne sokken
waren hem aan stukken van het ligchaain gescheurd,
llij ze'f had s'-chts pene ligte wonde nnri het
hoofd bekomen en was overigens ongedeerd geble
ven,
In het f'fr. O. las eenige dagen geleden Dixi
het Nederlandsclie publiek de les over de onver-
geef'ijke zonde dat liet hij zijne toejuichingen steeds
brtró roept, onverschillig of het heeren of dames
één of meer personen geldtniet wetende dat
Nederlandscke Letterkunde.
Ja! de toorn klatert uit de oogen van Von
dels muzeals hij uitroept
Zoo ras de aartslastertong van 't huichelaars
synode
Den aard des afgronds Gode
Aanteeg en Itad Gods naam tot zuivering van
haar zaak
Gebrandmerkt op haar kaak,
De dichter voert ons in het midden van de
vergadering der Dordsche vaderenwelke is die
vergadering 't Is een synode van huichelaars
een synodedie aan een aartsvijand van God en
de n enschen haar lastertong heeft ontleendmet
die tong tijgt zij bet Opperwezen den aard van
een Moloch aan immers zij is het die op het
voetspoor van Calvijn en Heza heeft gepredikt
en als een grondbeginsel van het Christendom
heeft aangenomen dat God van eeuwigheid som
mige toeiischen heeft uitverkoren en anderen ver
worpen heeft zij is het die heeft geleerd dat
God het onschuldige kind van moeders borsten
afscheurt om het in 't eeuwige vuur te smakken,
dat Hij als Herodes en Pharao behagen schept
in het gejammer der onnoozelen dat Hij de ge
weldenaar is, die tusschen zijne knieën den dia
manten spil klemtwaar 't al om draait naar zij
nen wil en ofschoon Hij al die ellende heeft be
rokkend, toch versteenigd en verstokt blijft. Het
is die synodewelke God heeft afgeschilderd als
een geest des kwaads en zijwier misdaad groo-
ter is dan van eenen openlijken Godverloochenaar
die alleen het bestaan van God ontkent maar
Hem niet lastertwat doet zij
Zij geeft zich den schijn van voor de eere Gods
te strijden. Oin hare zaak de geur van heiligheid
te gevenheeft zij op haar voorhoofd den naam
br ivó avi één heerbravo, aan eene damebram
aan meer heeren en dames en broré aan meet dan 1
eene dame toekomt. Hetzelfde blad bevat heden
de volgende amusante kritiek van deze kritiek
«Sigr.or
«Ikké biti sleks een simpele scorstènfeekrenok-
tans ebbé leel amore for dé mnsreo. Darotn 'as-
sisteere altos mit feel piacére an dé Concert van i
dé Studiosi. Nou ebbé kelese in onee gioruale
dé Savante Signor Dixi sekkedé genti nit motte i
altos acreeuwe «bravé," mar ok somteds «brava i
?i, vé," al na het sin for eene donna of
mere Signori etc. Non ikke veet eel koet ikké
scrive slekt op sin Olan dé*pmar ikké préten
der ok nit té docere dese tale for mine conpatri-
otti en té fitte op snlli errore.
Dé savante Signor Dixi eef oue dese prétentie
en lié sekke liet nelve nit koet. Darotn oo-
arté Signor! make mi dé favore té informere dé
Olandési sé motte uit screeowe kelix dé Savan
te Signor Dixi docere «bravó brava bravi en
bravé, in«r anteekeiidel «bravo, brava, bravi
en biave.",
Onee Servilore
Op den 21 Februarij zal men te Wierin-
gerwaard een hoogst zeldzaam feest vieren. De
algemeen geachte burgemeester en secretaris hoopt
dien dag toch het voorregt te genieten van op een
tijdperk van vijltig jaren terug te zien waarin hij
ouafgebrok'ii iu die beide veelomvattende betrekkin
gen werkzaam was.
Het is te verwachten dat de inwoners van
Wieringerwanrri den dag van 21 Februarij zullen
vierpn op eene wijze, die den jnbelaris zal toonen
hoezeer zij zijne zorgen voor hunne belangen dank
baar erkennen en met hoeveel blijde vreugd zij in
zijn gouden ambtlerst deelen en den wensch
koesteren dat het den heer Kaan gegeven zij nog
jaren aan 't hoofd te staan der gemeente steeds
bezield als hij blijft met de warmste gevoelens
voor de belangen der gemeente.
Op de Beiiersche graanmarkten was de handel
in de vorige week zeer stil eerst tegen het einde
ontstond er bij betere toevoeren meer levendigheid in
tarwerogge en haver. Niettemin daalde tarwe een
weinig in prijs en kon rogge bij vermeerderde vraag
9lec!its eene kleine verhooging bedingeu tegen de prij-
zen die in het begin der week belaa'd werden. Ha-
t ver wns meer gevraagd en werd hooger betaald garst
verlaten eu merkelijk lager. Betaald werd tarwe
ioiaudschef 17,25 a 13: Hougaarache fl9a 19,50
f roggeinlaiidsclief 15,25 per netto 300 pond Bei-
S jersch haver f 8,50 a 9,50 per schepel vau 170 a
19 0 pond Beijersch.
De glanzende veeljarige uitkomsten der
van God geschreven, neen gebrandmerkt.
Want die naam vau God waarmede zij pronkt
is het brandmerk harer schande. Is het geen
treffend denkbeelddat de dichter bij ons doet
ontstaan als hij zegtdat de huichelaar zijn kaak
beeft gebrandmerkt met Gods naam? Is het
niet zoo Is niet de naam van God die de hui
chelaar ieder oogenblik in zijn mond neemt het
waarachtig bewijs zijner onwaarde Zie de hui
chelarij bezigt rchoone woorden en heilige namen
tot een dekinautel harer booze bedoelingenmaar i
is niet ieder aldus door haar misbruikt heilig
woord een brandmerk dat zij zicli zelve op het 1
voorhoofd drukt
Want wat toch is grooter bewijs dan ditdat
men zich zeiven reeds heeft veroordeeld dat men
bewust is van zijne eigene nietswaardigheid en dat
men gevoelt dat de vloek der wereld en des
menschdoms ons onvermijdelijk moest treffeu zoo
zij ons in onze ware gedaante zag Eu is de
huichelarij eens ontmaskerdverandert dan niet
iedere heilige naam die zij heeft geschreven op
haar voorhoofd fn een brandmerk waaraan een
ieder hare boosheid kan leeren kronen
Zoo als dc rnrnsch isis z'jn God en zoo als
zijn God is de mensch. De synode die een God
heeft verkondigd, die zijne ongelukkige menschen-
kinderen naar willekeur zalig maakt of verdoemt,
wil door het veroordeelen van onschuldigen too
nen dat zij het voorbeeld van haar God navolgt,
om hare gruwelijke leer te bevestigen moet het
bloed van de allervroomste stroomen zoo lang
die moord niet is gepleegdontbrak het zegel aan
hare leer.
Ontbrak het zegel om dien gruwel kracht te
geven
Met kwetsing van het leven
En 't afgemarteld bloed der allervroomste borst
Waar helsche wraak naar dorst.
Doch een protestantsche synode kan niet zelve
den bloedigeu scepter van het heilige geregtshof
voorschrift van den Professor in de medicijnen
Dr. Harless zijn gefabriceerdhebben dit huis
middel niettegenstaande alle bestrijding van vij
anden van spoedige en zekere genezingwereld
beroemd doen worden. Tot heden is dit fabri
kaat nog niet overtroffen en verdient allen horst-
lijders met allen aandrang te worden aanbevolen.
Den 10 Februarij, des middags omstreeks twee
ure, ontstond in de gemeente Zijpe (aan de Sint
Maartensbrug) een hevige branddie in korten
tijd vier huizen in de asch heeft gelegdwaarbij
de spuit van St. Maarten weder zeer goede dien
sten heeft bewezen en bij welke gelegenheid de
daarbij behoorende spuitgasten even als vroeger
weder treffende blijken van hunne belangstelling
hebben gegeven.
Als eene bijzonderheid verdient vermelding,
dat dezer dagen te St. Maarten op een gehouden
partij van de qnadrille-clnb „de Vriendschap," door
denzelfden speler op één avond tweemaal vole-
déclarée in de favorite is geannonceerd en gewon
nen. Op het Damrak Ie Amsterdam is een man
gevallen met een zak met erwten eu zoodanig aan
den hals gewond dat hij voor dood naar huis
is gebragt. De gemeenteraad van I-IIst heeft
in de vastgestelde policie verordening eene bepa
ling opgenomen waarbij het openbaar misbruiken
van den naam Hes Heeren bedreigd wordt met
boete en gevangenisstraf.
Op de Oude zijds Voorburgwal te Amit.-r-.
dam is eene vrouw dour een vrachtwagen overre
den en per vigilante naar huis gebragt. Te
Arnhem is een lieer, wandelende aan de zijde
van een ander, welgemoed pratende en rnokende,
plotseling dood ter aarde gevallen naar meu zegt
tengevolge van een uitzetting van het hart. De
belgische maatschappij tot bescherming van dieren
looit prijzen en premien uit aan vrachtrijders
huurkoetsiers enz. die hunne paarden het men-
schelijkst behandelen.
Aan den molen dn Hooiberg bij de zaag-
barrière te Amsterdam is liet lijk van eeue vrouw
opgehaald die in eene vlaag van verstandsver
bijstering daarin was gesprongen. In de om
streken van Sneek heeft men de landerijen onder
water gezet om de muizen te verdelgen. In
de gemeente van Oud-Appelscba hebben heeren
kerkvoogden besloten onder de godsdienstoefening
geen zakje meer te doen rondgaan, omdat de col
lecten zelden de waarJe van 15 cents te boven
gingen die heeren die dos zelf niet veel geven
in handen nemen. Nogthans vindt zij handlangers
genoegdie haar ten dienste willen zijn 24 reg-
ters vindt zij die schoon onbevoegd door hare
inblazingen genegen zijn om het doodvonnis uit
te spreken.
De basterd-vierschaar, daar na 't schoppen
vau volks vaders
Geschandvlekt als verraders
Verwijst ons bcstevaar met afgeleefde strot
Te verwen 't hofschavot.
Een bastaard verdringt den echten zoon uit het
huis zijner oudersonbevoegde veroordeelaars ne
men de plaats in van wettige regters zij schop
pen de vaders des volks van hunne zetels schand
vlekken hen als verradersdrijven hen in kerkers
en ballingschap en tot overmaat van ramp verwij
zen zij onzen bestevaarmet afgeleefde» strot te
verwen 'l hofschavot.
Roerende omschrijving van het treurige vonnis.
De grijsaard wordt genoemd beste vaareen tee-
d're naamdie lieve kleinkinderen aan hun be
minden grootvader geven. En die bestevaar wordt
gescheurd uit de omhelzingen van kinderen en
kleinkinderen om met ziju laatste dropp'len bloeds
een hofschavot te verwen. Een hofschavot Ja
Oldenbarneveld zal sterven op een schavot maar
dat is geen gewoon schavot, dat de beleedigde
maatschappij oprigt om haar geschondene regten
te wrekenmaar het is er een dat daar ten
dienste staat van het hofvan den man die daar
tnurt uit het venster aan het binnenhof, hun-
k'rende naar het oogenblikdat daar de grijze
kop 's lands uitgediend wettig gezag zal nederval-
len. Niet het welzijn van het vaderlandmaar
het welbehagen en de willekeur van het hofheb
ben den dood des grijsaards gevorderd.
Rampzalig vaderland, hebt gij daarom veertig
jaren voor uwe vrijheid moeten kampen opda»
thans de willekeur van een hof in staat zij, ljet
bloed van uwen edelsteu burger straffeloos te *et'
gietenOndankbaar vaderlandkonden dan de