Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
20 MIMEM.
Jtè 643.
Waarom is de poging tot staats
hervorming in 1787 mislukt.
Veertiende Jaargang.
Ao. 1870.
SCHAGER COURAiTT
Dit blad verschijnt op Woensdag avonddoch wordt
met een bijvoegselbevattende het jongste Schager—
marhtberigtden volgenden avond verzondenaan hen
die zulks verlangen.
Brieven franco aan de uitgeefster.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Prijs per jaar 3,Franco per post f 3,60.
Afzonderlijke nummers f 0,0 7 J.
AovERTESTiës van een tot vijf regels f 0,75; iedere
regel meerder f 0,15. Oroote letters naar de ruimte die
zij beslaan.
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te bién.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
IV.
Tot nog toe wezeD wij alleen op de verstan
delijke fonten door de patriotische partij begaan,
doch nog meer dan door deze werd hare poging
tot staatshervorming verijdeld door twee zedelijke
misslagen, deze waren overdreven partijzucht en
hardheid ten aanzien van de mindere volksklasse.
De partijzucht verleidde de patriotische partij om
uit de rampen van het vaderland een wapen tot
bestrijding van de tegenpartij op te delven. On
ophoudelijk was zij er op uit om de rampen van
den engelschen oorlog te wijten aan hare vijandinne
schoon deze er even onschuldig aan was als zij
zelve. Zoover ging deze partijzucht dat een let
terkundig genootschap te Utrecht eene belooning
van f500 uitloofde voor dengene, die op de dui
delijkste wijze het gedrag zoude beschrijven der
vaderlandsch gezinde regenten en ingezetenen ge
durende den loop van den engelschen oorlog, in
tegenoverstelling der onwaardige machinatien en
handelingen van de verdervende engelsche factie
gehouden, en alzoo de eer der uatie te zuiveren
van den laster der gemelde factie en klaar aan
te toonen, dat zij ten onregte was beklad. In
onderscheidene staatsstukken werd op gelijken toon
gesproken.
Zulk een partijzuchtige toon is altijd te mis
prijzen, doch bovenal in hen, die eene staatsher
vorming beoogen. Wil toch zulke eene poging
het gewenschte gevolg hebben, zoo moet zij on
dersteuning vinden bij de weidenkenden onder
alle partijen. Daarenboven verraadt altijd het ge
bruik maken van de rampen des vaderlands ten
behoeve van een partij, gebrek aan vaderlandsliefde.
Ook in dit opzigt is het gedrag der Nederlanders
van 1787 niet zonder treurige navolging in onze
dagen gebleven, immers hoe vaak werden in den
laatsten tijd de ongelukken des volks geëxploiteerd
om er een oorlogswerktuig tegen de bovendrijvende
partij van te makengetuige de veepest en de
ongelukken op de kust van Guinea. Maar de
grootste fout, die de patriotische partij beging,
bestond in de hardheid, ja! onmenschelijkbeid, die
zij ten opzigte van de lagere volksklassen aan den
dag legde.
Men kan bijna geen patriotisch geschrift van
die dagen openslaan, zonder die klassen te zien
bestempeld met de liefelijke benamingen van ge
peupel, grooten hoop, graauw, enz. De bezadigde
Gapelle tot de Marsch, die een tijd lang door
allen als het hoofd der patriotische partij werd
erkend, spreekt in een merkwaardig staatsstuk, door
hem opgesteld in 1784, van haar als van den woes-
ten hoop, het uitschot en rebut der natie. De
groote grieve, die de patriotische partij had tegen
de lagere volksklasse lag in de aanhankelijkheid
van deze jegens het huis van Oranje. Maar was
het dan die volksklasse euvel te duiden, dat zij
de vorsten uit dat huis, die altijd vriendelijk en
goedwillig jegens allen waren geweest, lief had ge
kregen, was het haar euvel te duidendat zij
met wrevel vervuld was tegen hervormers, die van
armen en geriugen als verworpelingen en paria's
durfden spreken. Vötwwaar die ongelukkigen die
verwaarloosden naar ü<-l en ligchaam, die door den
staatsman veor het uitschot der natie werden uit-
gescholden^ waren in hun regt, toen zij eene
staatshervorming vervloektendie wel verre van
zich hunner aan te trekken, begon met hen te
beschimpen.
En het bleef niet bij woorden helaasmet de
uiterste gestrengheid werden vervolgingen ingesteld
tegen alle personen uit de volksklassedie zich
jegens de patrioteu op de een of andere wijze
hadden misdragen, menigeen werd gegeeseld alleen
omdat hij iemand van het vrijcorps uitgelagchen
had of een scheef gezicht tegen den ecucn of an
deren van de volksleiders had getrokken. In dat
opzigt kan de patriotische partij niet sterk genoeg
veroordeeld worden, zij toch, die haar gezag wilde
baseren op de volksouvereiniteit begon met het
vertrappen van het belangrijkste gedeelte der natie.
Zoo er eenige waarheid ligt in Schillers gezegde,
dat de wereldgeschiedenis wereldgerigt is, dan mag
men in den treurigen afloop van de pogingen der
hervormingsgezinde partij een welverdiende straf
zien voor deze miskenning van het hoofdbeginsel
der christelyke zedeleerdat men regtvaardig en
liefderijk jegens allen en dus ook tegen het zoo
genaamde uitschot der natie moet zijn. Onze li
berale partij mag beschouwd worden als de op
volgster eu erfgename van de patriotische partij
is zij van dat gebrek geheel vrij gebleven He
laas! wie zoude deze vraag volmondig toestem
mend durven beantwoorden. Ten tijde van het
rotterdamsche oproer in 1868 hebben wij er op-
gewezen met welk eene minachting door onze
zoogenaamde liberale couranten van die volksklasse
werd gesproken. En ook nu nogvan waar toch
die tegenkanting tegen de uitbreiding van het
stemregtvan waar dat smalen op het volk ach
ter de kiezers Zoude het niet zijn oorsprong
ontleenen in den onchristelyken hoogmoed onzer
burgerij, die in de volksklasse een soort van
lagere wezens ziet, welke door de Voorzienigheid
is aangewezen om haar eeuwig onderdanig te zijn?
Maar zoo het ons waarlijk te doen is om Neder
land te maken tot een waarachtig christelijken
Staat, zoo moeten wij beginnen met te streven
naar eene algemeene gelijkheid. Slechts in de vol
komen toepassing der democratische beginsels ligt
naar ons gevoelenhet behoud der moderne
wereld
Het was dan ook geen wonder, dat daar waar
zoovele misslagen werden begaan, de beoogde staats
hervorming niet tot stand kwam; geen wonder dat
toen de patriotische partij, met schande overdekt,
van het stastknndige tooneel moest aftreden, haar
tegenpartij volkomenalthans voor eenige jaren,
zegevierde. Neen! dat was geen wonder, grooter
wonder was het dat de aan zoovele misslagen schul
dige zich toch ten laatste weder met eere kon
vertoonen en weder de weldoenster van het vader
land kon worden. Deze wedergeboorte mbet in de
eerste plaats worden dank geweten aan de edele
kern, die haar wezentlijke kracht uitmaakte, want
men moet toch niet wanen dat de schuld der be
gane misslagen in vollen mate op allen kan wor
den geworpendie tot de patriotische partij be
hoorden, neen die groote schare van waarachtig
edele mannen, die onder hare banier waren ge
schaard en van welke een heftige tegenstander als
Bilderdijk moest getuigen, dat zij het beter met
Hpt vaderland meenden dau de mannoi. waarait
zijn eigen partij bestond, zoo als daar waren Simon
StijlPieter Paulus Valkenaar Feith van der
Palm, Nieuwland en wie niet al meer, konden zich
met een gerust geweten vrijkennen van de begane
verkeerdheden, zij hadden zich niets anders te wij
ten dan dat zij te zwak waren geweest en de volks
leiders te veel hun gang hadden laten gaan. Deze
edele kern der patriotische partij bleef dan ook
te midden van alle ongelukken, hare zaak getrouw.
Ondanks allen tegenspoed, zag zij ten laatste
hare beginsels zegevieren. Doch ook de misslagen
van de tegenpartij bragten veel bij tot de weder
geboorte der patriotische. Want terwijl de oranje
partij zich in hare nederlaag op de meest prijzens
waardige wijze had gedragen, daar zij bezadigdheid
tegenover woest getier en rustige kracht tegenover
revolutionair geweld had gesteld, beging zij na
hare overwinning nog grooter fouten dan de ver-
slagene had begaan. Op twee dier misslagen wil
ik ten slotte in een volgend nommer wijzen, ik
bedoel de inroeping en goedkeuring van Pruissens
interventie en op haar woeden tegen hervoruringa-
gezinden.
GEMEXGDE BERIGTETV.
De gemeente Neerritter zoekt plaatsing voor
een kapitaal van f 3500 en bezit verscheidene an
dere kapitalende gemeente Neerritter is das be
middeld. Diezelfde gemeente vraagt zoo spoedig
mogelijk een hulponderwijzer tegen eene belooning
van f 200, dat is 55 cents per dag of, na aftrek
der soldaten-menage, ongeveer 25 cents in de 5
dagen.
Den 11 Janoarij vervoegde zich in het lo
gement de Gouden Harp te Hummelo, een persoon
zich noemende Wichers en voorgevende, vette
varkens voor iemand te Deventer te willen koopen.
Hij nam iemand mede, om hem den weg te wij
zen, en kocht ook werkelijk een zestal vette var*
