Achttiende Jaargang.
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
MSOEKBM5
22
G e in e u g d e berichten.
852.
Ao. 1874
Het Koning-geschenk.
SCHAGER COURANT.
Uit blad verschijnt op Woensdag avonddoch word
jTtrt en bijvoegsel, bevattende het jongste Scliagcr-
nrktlicrigtden volgenden avond verzonden, aan hen
die zulks verlangen.
brieven franco aan dc uitgeefster.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Prijs per jaar 3,Franco per post 3,00.
Afzonderlijke nummers f 0,07 J.
AdvertestiSn van een tot vijf regels f 0,75; iedere
regel meerder ƒ0,15. Grootc lettert naar dc ruimte dit
zij beslaan.
Naar vcikshcil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te biên.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Onze dagbladen melden ons de beste pogingen
van gemeente aan gemeente om iet-s goeds te recht
tc brengen van het denkbeeld op den 12cn klei
aanstaande, den dag waarop 25 jaar geleden onze
geëerhiodigde Koning de regering aanvaarde, ceu
geschenk der Natie waardig, Hein uit hulde en
dankbaarheid aan te bieden. Gelijk tc wachten was
is de eenheid van plan niet gemakkelijk te vinden
en deze wordt in plaat* van bevorderd, naar onze
inecning tegengehouden door dc groote publiciteit,
welke de dagbladpers aan ieder, ik zou haast zeggen
zelf onzinnig plan geeft. Hierdoor wordt de ver
warring steeds grooter en beeft zij reeds deze hoogte
bereikt, dat men de geheele reeks van voren aan
zou kunnen adoopen, zonder te bemerken dat men
repeteerde. Wij achten ook uit een ander oogpunt
deze publiciteit verkeerd. Het is waarschijnlijk
een burgerlijk denkbeeld van ons, maar waarlijk
een denkbeeld is niet veroordeeld, waaraan men
enkel burgerlijkheid tcu laste kan leggen, wanneer
wc om kicschhcids wille ons maar moeiclijk in die
openbare behandeling vinden kunnen. Door dat
openleggen van do vorderingen, per dag, door de
bekendheid van het aantal mislukkingen, door de
ruchtbaarheid van het moeielijko om tot eensge
zindheid te koinen, gaat iets verloren van het har
telijke dat een geschenk behoort te vergezellen.
En, we zijn met de plannen volstrekt niet ten
einde, want ieder is vindingrijk genoeg om een plan
te bedenken dat in zijne oogen beter is dan een
ander. Zoo is het niet moeielijk om bres te
schieten in het plan dat een groot gedeelte der
natie schijnt te deelen, waarbij de inecning voorzit
dat centralisatie neenvolstrekte vereeniging
van kracht, noodzakelijk is.
Wij duchten dat de centralisatie—geest ons hier
een leclijke poets heeft gespeeld. Alle fijne wij
zigingen der betrekkingen die den onderdaan aan
den vorst verbinden gaan bierdoor verloren. De
geschiedenis vernietigt men en alle gevoel wordt
weggecijferd. Op die wijze is eene wet beter die
liet inkomen des Koning* verdubbelt. De over
drijving die bet Nederlaudsche volk als eene een
heid tcgeuover deii Koning Willem III stelt, springt
tc erg in liet oog o-n aan dit plan ooit de volle
sympathie te kunucii verzekeren. Versnippering van
kracht is een gevaar dat hier liet minst behoeft
gedueht te worden, want we willen niet door
kracht van geld, maar door betoon van liefde in
druk maScen. We willen dat in later eeuw gezegd
zal worden; er bestond iels tusschen het,Neder
laudsche volk en zijn Korting; hel zag met welge
vallen terug op de 25jarige regering van zijn vorst
cn bet dankte het grootste aandeel van de som
van het goede aan dien vorst, en van dien dank
en hulde, zie hier het bewijsMaar dan komt
het ons voor dat eene universele uiting beter ge
schikt zal zijn dan cenc éenigc om van dat gevoel
de tolk te zijn. Men noemt een paleis, een paleis te
Amsterdam. We kunnen ons geen ongeschikter
cadeau denken. Het spreekt van zelf dat den
Koning te Amsterdam een verblijf in gereedheid
moet worden gebracht. De kosten beliooren door
het gausehe volk gedragen te worden en men kau
uiet zonder eea glimlach, die een gescbeuk hooren
noemen- aan deu Koninghet is een geschenk
dat de Natie aan zich zelve doet. De meeste
plannen die wij hoorden oppereD gingen mank aan
het euvel dat zij 's Konings wcnsch uitlegden uit
'i volks behoeften. Naai onze wijze van zien
behoort vooral niet wanneer het denkbeeld
van een nationaal geschenk dc bovenhand behondt
op 's Konings keuze vooruitgcloopen te worden.
Op duizend kansen misschien ééne dat het geld
met weggegooid is, maar aan den Koning spreekt
van zijn volk.
Tot den 12en Mei worde de gelegenheid open
gesteld aan ieder voor elk bedrag, hoe gering ook
in tc schrijven op eene som welke de Natie op
dien dag aan Zijne Majesteit zal aanbieden, ten
einde daarover zoo te beschikken dat zijn feestdag
hem geheiligd worde, door eene daad met het Ne-
deilandsche volk uitgeoefend. Dit plan vereenigt
beter dan alle mij bekenden, de eischen van een
nationaal geschenk.
Wij Nederlanders! hebben groote verplichtingen
aan onzen tegenwoordigen vorst, die in inoeielijke
omstandigheden steeds ons een waardig Koning
wist tc zijn. Wij zijn bovendien een Koningsge
zind volk cn in merg cn been Oranjegezind. De
dagen kunnen komen waarop deze eigenaardigheid
van ons volk dc kracht van ons volk zullen uit
maken. Wat meer is, ze zullen komen 1 Zoo als
het nu is, kan het niet blijven.
Het zij toenemende eigen verdeeldheid ons van
elkander 'vervreemde, betzij de stroom der gebeur
tenissen onze staatsschuld in aanvaring brenge inet
buitenlandsch belang, steeds zal de Koning Oranje
het punt zijn waarop in gevaar het Nederlandsche
volk staren zal.
De dag van 12 Mei zij eene profetie der toe-
komst, eene openbaring van vaderlandsch gevoel.
Laat het demagogen, laat het alle alleenheerschers
vernemen, dat het oude Holland leeft in de nienwe
vormen. De 12e Mei zij eene gebeurtenis. Hij
bevestige onze onafhankelijkheid van buiten; hij
herwinnc de eenheid van binnen. Hij spreke een
woord van kracht, van vertronwen, van liefde des
volks en doe dat in de taal der teeuw, in gel d.
De Koning zal toonen zijn volk te verstaan en de
krooning van dien dag zal van hem uitgaan. Maar
dan ook weg met buitenplaatsen en paleizen, met
opgedrongen scholen en weldadigheids-instellingen
dat de Koning kiezel
Uit 's-Gravenhagc ontvangen wij heden het-
volgende bericht.
Blijkens een telegram van den Luitenant Ge
neraal Yan Swietcn, gedagteekend 13 Jauuarij eu
den lfie te Peuang aangeboden, is eene voorname
positie den vijand weder ontweldigd; ditmaal met
ceu gering verlies van slechts 17 gewonden. Het
is de linie van dc moskee, (missigit) naar Kota
Potjoet, waardoor de vijan 1 zijne voornaamste
gemeenschap naar buiten verliest, want de hoofd
poort van den kraton, naar de rivierzijde, is ge
barricadeerd en onder het schot van onze artillerie.
Men beheer.=clit uit Kota Potjoet den kraton, met
het geweer. Wat de vijand al gewerkt heeft en
welk eene energie hij toont om ons tegen te hou
den, is ongelooflijk. Maar wij zijn ook niet stil;
sappenarbeid, batterij-, Ikiuw-, tranchee- en andere
wachten, of veiligheidsdiensten en bloedige ge
vechten, gaau hand aan band. Toch is de geest
der troepen steeds uitmuntend, en terecht, want
zij hebben bij alle oudernemingen gezegepraald.
Dc val van den kraton wordt nabij geacht, doch
er is nog veel tc wcikcu om dezen, zonder aan
zienlijk verlies, aan den moedigen vijand te ont
nemen, wegens bedekt terrein en achtergelegen
werken. Drie der volgelingen van onzen zende
ling, die belast was met het overbrengen van
brieven naar den kraton, waren den vorigen dag
ontsnapt en hebben liet vermoorden van den zen
deling bericht.»
De genomen linie beheerscht de zuid en weste
lijke zij-Ie van den Kraton, [of Kotta] Porjoed is
eene stcencn versterking gelegen a.vi de rivier
Kocrong Dalam, welke dwars door de Kraton
stroomt; zij heeft aan den rivierkant een stecnen
trap, waardoor men in het gebouw hoven op liet
plat kan komen. Do Kotta loopt spits toe, is
7 M. hoog inet 9 zitplaatsen, een voor den vorst
cn acht voor de mantris.
ATCHIN, 12 Jan 2000 Atcliineczen heben liet
hoofdkwartier der Nederlanders aangevallen, terwijl
het grootste deel hunner troepen afwezig was. Zij
zijn echter terug geslagen.
Deze tijding is in zoo ver van minder belang,
als zij een dag vroeger is verzonden dan hot hier
boven voorkomend telegram van Swietcn. Waar
schijnlijk doelen de woordon: «rafgcwisscld door
bloedige gevechten;# waarvan van Swietcn spreekt
op den aanval waarvan in 't Heuler-telegram
sprake is
Een Italiaansch blad, de Adriatico, veront
schuldigt zich bij zijne lezers wegens het ontbreken
van een feuilleton, daar de muizen de kopie
hebben opgevreten.
Een abonné heeft nu voorgesteld de redaktio
een kat ten geschenke te geven.
Iemand willende schrijven „Ilaffmans redé-
voering in de 2c Kamer;" stuitte, bij het schrijven
der beide ff op een vetachtig vlekje, waardoor
die letters onzichtbaar werden. Men kreeg dus
duidelijk te lezen„Ha..mans redevoering in dc
2e Kamer."
Een boer te Ellezelle (België), tot overspan
ning gebracht door do preek van zijn pastoor, hoeft
zich het" rechterbeen doorgezaagJ, omdat hij liever
met één been in het paradijs, dan inet twee beenen
iu de hel wilde komen. De ongelukkige dweeper
overleed den volgenden dag.
In een krankzinnigen-gesticht bij St. Peters-
burg is dezer dagen een opstand onder de ver
pleegden uitgebroken. Terwijl de bedienden het
middagmaal gebruikten, drongen de krankzinnigen
een zaal binnen waar ccnige wapenen geborgou
waren, afkomstig van een kort te voren ingetrokken
wachtpost, en verdeelden die onder elkander. Toen
hun opzet werd ontdekt, barricadeerden zij zich in
de zaal en weigerden aan de bevelen te gehoorza
men. De schoonste beloften hielpen niet. Eenige
bedienden die zich in de zaal waagden werden bij
de haren gepakt eu met sabelhouwen overdekt.
Drie hunner werden op deze wijze gedood en twee
zwaar gekwetst. Daar niets hielp besloot men
geduld te oefenen cn de belegerden uit tc honge
ren. Eerst na acht eu veertig uren gelukte het
de inmiddels onder elkander strijdenden tot overgave
te dwingen.
In den schouwbnrgte Ulm zijn, te midden van
eene voorstelling, 2-1 petroleumlampen, die aau
een kroon hingen, gesprongen. De braudeude pe
troleum kwam als eèn vuurregen op de toeschou
wers neder. De kleederen van een twintigtal der
dames vatten onmidcllijk Tuur; velen bckwam°n
ernstige brandwonden, aan de gevolgen waarvan
