4 Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad. Amendement de Iïruyn Kops en Stieltjes, Gemengde berichten. 'M 946 Negentiende Jaargang. Ao. 1875 Lijn ALSMAAR naar HOORN. Rede van den lieer VAN DER HAAIJ in de zilliog der 2e hamer van 20 Oclubcr 1875. Dit blad verschijnt op Woensdag avonddoch wordt met een bijvoegsel bevattende het jongste Schager marktberigtden volgenden avond verzonden aan hen die zulks verlangen. Brieven franco aan de uitgeefster. Abonnementen op dit blad worden door alle Prijs per jaar 3.Franco per post f 3.CO, Afzonderlijke nummers f 0.07 J ADVKRTEXTiës van een tot vijf regels f 0,75; iedere regel meerder ƒ0,15. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan. Naar volksheil zonder deugd te dingen Is arbeid aan een rots te bièn. Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen. (Overgenouieu uit het Bijblad.) Dit amendement te verdedigen is een voornemen van mij, ik erken het, ongeveer zoo oud als het amendement zelf. En toch heb ik in de laatste dagen meermalen op het punt gestaan er van af te zien. Dc redenen waarom zal de Vergadering zt-lve ligtelijk bevroeden. Niet dat ik vrees verdacht te worden van opzettelijk locale belangen te stellen in de plaats van het algemeen belang. Ik vertrouw dat. ueen lid van deze Vergadering aan eene der gelijke verdenking bloot staaten zeer zeker zou ik het beneden mij achten, mij ook maar inet een enkel woord daartegen te verdedigen. Maa* er is iels anders. Ik erken dat er een gevaar beslaat, waarvoor men zich in acht dient Ie nemen. Wat zich in onze nabijiieid bevindt, zien wij duidelijk en scherp en oneindig groo'er dan heigeen op een afstand ligt. Zoo kan het gebeuren, dat onwillekeurig, ondanks ons zelvrn, locale belangen in onze oogen de proportie aannemen van algemeene belangen. Aan dat gevaar heb ik gedachtik hoop het te vermijden, en wanneer ik daarin niet slaag, houd ik mij voor teregtwijzing aanbevolen. Wat het amendement betreft, plaats ik mij geheel op bet standpunt van de voorstellers. Ik zie hier geene nieuwe zelfstandige lijn, inaar eene aanvulling van een door de Begering vooi gesteldon spoorweg. Ik wensch deze lijn Alkmaar—Hoorn alleen te bespreken als een onmisbaar gedeelte van den Noordhollandsch-Friesrhen spoorweg on misbaar iu dien zin, dal bet doel, door den aanleg van dien spoorweg beoogd, niet, althans niet volkomen, zal worden bereikt, wanneer de lijn Hoorn-Alkmaar niet wordt opgenomen. Wat toch is het doel van die lijn? Het ie ons reeds herinnerd. De diepe en breede golf, die wij de Zuiderzee noemen, die in het noorden van ons land is binnengedrongen, heeft afscheiding gemaakt tusschen lauden van ongeveer gelijke vorming en gelijke soort, tusschen bewoner» van gelijken stam en gelijken aard. .Friesland en Noordbollaud zijn beide uitnemend geschikt voor veeteelt eu zuivelbereiding inaar hoe gelijksoortig, zijn zij torh genoeg onderscheideu om elkander noodig te hebben en aan te vullen. Noch in Fries land, noch in Noordholland op zich zelf, kunnen de veeteelt eu de zuivelbereiding zich zoo ontwik kelen, als wanneer beide provinciën daartoe zamen- werken.Nu is het het doel van de Noordhollandsch— Friesche lijn, die beide provinciën langs den korsten weg te verbinden, en ik beweer, dat dit doel niet volkomen zal bereikt worden, wauneer de lijn Alk- maar-lloorn niet tot stand komt. Van de Noordhollandsche steden die zich iu marktplaatsen mogen verheugen, heeft Alkmaar buiten quaestie de grootste kaasmarkt, even als Purmerend dje grootste veemarkt. Op Purmerend, volgt in rang, wat de veemarkt betreft msar laat ik geen teedere snaren aanroeren laat ik zeggeu na Purmerend staan de veemarkten van Hoorn en Alkmaar ongeveer gelijk. Maar, zegt men, buiten Alkmaar ligt daar dan ook niets meer. Men vergeet dan echter de belangrijke veemarkt van Schagen^ waar evenzeer ik beroep mij op het Kijksver- slag van den landbouw en het Provinciaal verslag van Noordholland het getal vau de jaarlijks aangevoerde runderen en schapen eenige duizeude bedraagt. Zal het marktverkeer in deze vier Noord hollandsche steden zich tot zijn hoogsten trap kunnen ontwikkelen, dan is het noodig dat zij onderling door spoorwegen zijn verbonden, en dat zal niet het geval zijn, als de verbinding van Hoorn naar Alkmaar niet wordt gemaakt. Het is waar, men heeft er op gewezen dat men om van llnoru eu Purmerend naar Alkmaar en den Helder te komen, niets te doen heeft dan eerst in zuidwes telijke richting te gaan naar Zaandam, daar over te stappen, om weer in noordwestelijke richting de reis voort te zetten tot Uitgeest, en van daar noordwaarts naar Alkmaar, Schaden en het Nieu- wediep. Maar is dat eene verbinding Bij de bespreking over de aansluiting in Noord holland van de lijn naar Amsterdam is er op gewezen dat de treinen van 't Nieuwediep en van Enkhuizen ongeveer gelijk bij de brug over het nieuwe Noord zeekanaal aankomen. Men kan daaruit opmaken, dat er voor hen die van Enkhuizen en Purmerend komen wel niet dadelijk gelegenheid zal bestaan om naar Uit geest te sporen, en te Uitgeest zal er iu den regel ook wel geen directe aansluiting zijn. Dc handel op de markten in Noordhollaml wordt gevoerd met eene levendigheid en scherpte waar van men zicli moeijelijk een denkbeeld vormen kan. De Noordhollandsche boer is eigenlijk meer koopman dan landbouwer. Zij die hein willen leeren kennen zoo als hij is, mueten zich niet voorstellen dat het iemand is die zelf zijn koeijen melkt of eigenhandig den ploeg door zijn akker drijft, oin des avonds, na wel volbragten arbeid, zoo als Pooi zegt, bij //zeven kinderen en een wijf// zijn //eenig tijdverdrijf/» te vinden. Neen' die zich den Noord- hollandschen boer zoo voorstelt, vormt zich van hem wel een dichterlijk, maar een zeer onwaar beeld tevens. Die hem kennen wil, raadplege de Camera obs- cura van Hildebraud in zijne .karakterschetsen,* die hare blijvende waarde nog meer outlreuen aan hare waarheid dan aan hare geestigheid. Daar zal hij lezenTe markt gaan is de voornaamste bt-zigheid van den Noordholland- «chen boer; hij is eigenlijk koopman en ad ministrateur zijner "bezittingenen de boerin bekijft baren tnau alleen dan, wanneer luj niet de hoogste markt heeft gemaakt voor zijne kaas. Ik zou de waarheid dezer schets met feilen van den laatsten tijd kunnen staven. Zoo zou ik er op kunnen wijzen, hoe schapen uit Noordholland naar de Leidsche markt werden gebragt, en van daar, omdat ze geen goeden prijs konden opbrengen, weder naar Noordbollaud werden teruggevoerd, waar ze voor hoogeren prijs op de markt te Alkmaar werden verkocht. Men stelle zich de levendigheid van den handel op deze markten voor en daarbij de levendigheid van het verkeer op den spoorweg, die deze markten verbindt, het dagelijks heen en wedertrekken vau koopers en verkoopers, van marktbezoekers, en allen die aan zulk een markt verbonden zijn want in de steden die ik noemde wordt niet eens, maar twee of drie malen 's weeks markt gehouden. Ik stel er prijs op mede te werken tot den aanleg van spoorweglijnen in 't belang van den nalionaleu handel, maar laat ons tevens een open oog hebben voor de behoeften van ons biuiienlandsth verkeer. Het is goed te zorgen voor de hoofdaderen en hart aderen voor ons land, maar meu reronachtzame ook de kleine aderen niet, die evenzeer tot eene goede gezondheid noodig zijn. Het internationaal verkeer is zeer zeker ons aller belangstelling waardig, maar men vergete toch het binnenlandsch verkeer, den biiinenlaudschen handel niet. Daarop is dezer dagen nog gewezen door den heer mr. Faber, die ons herinnert heeft aan de woorden van Jean Bap- tiste Say, voorkomende iu eene vergelijking tusschen dm binnenlandschen handel van een land en dien met het Bnitenland. Say heeft het oog natuurlijk op Frankrijk maar wat voor dat land geldt, geldt ook voor het onze. Het zijn deze woorden: /rPendant plusieursaimées en Fran'ce toutes nos Communications avec 1'élranger ont été interceptées, notre marine a été détruite, nos colonies ont été perdueset realgré tout cela, lorsque notre administration intérieure n'a pas été trop maivaise.... Ia France n'a pas cessé de prospérer, Nouo verrions bien autre chose encore, si les Com munications intérieures élaient plus facile*, les chemins nraticables en tous seus jusqu'anx moindres liameaux, et les iransports rendus trés peu cou- teux./» Wanneer wij spreken van spoorwegen, dan hebben wij de gewoonte te spreken van een spoorwegnet. Dit is een allergelukkigste uitdrukking. Inderdaad, wanneer men een spoorwegkaart ter hand neemt, moet het geheel zich aan onze oogen voordoen als een net. Dit is niet overal het geval. Wanneer men bijv. de spoorwegkaart van Frankrijk ziet, dan doen de lijnen zich meer voor als een groot spinneweb, waarin de stad Parijs het middenpunt inneemt, als een dikke, vette spin, die door middel van het web wordt gevoed. Ik ben er zeker van overtuig dat zoo iets voor ons land niet deugt; wij zijn van een dergelijke centralisatie niet gediend. liet is in strijd met den Nederlandschen geest en ons volkskarakter. De aansluiting, waarvan heden sprake is, is in. derdaad reeds voorbereid zij is gemakkelijk ge maakt door het leggen van den weg door Noord holland. Er is reeds gewezen op de sierlijke bogt naar liet oosten in dien weg benoorden Alkmnar, die echter niet alleen uit schoonheidszin gemaakt is, maar inderdaad om de aansluiting gemakkelijker te maken van het oostelijk met het westelijk ge deelte van Noordholland. Deze lijn heeft deel uitgemaakt van het eerste spoorwegplan, dat voor dit gedeelte van Noordholland is ontworpun. Toen zij ontbrak in het ontwerp— Kappeyne, hebben de leden daarover hunne be vreemding in het Voorloopig Verslag te kennen gegeven. En in het Voorloopig Verslag over dii wets—ontwerp wordt daarover gezegd .Door zeer vele leden werd iu Noordholland eene lijn geweuscht van Alkmaar naar Hoorn, hetzij die loope over de Hulken, hetzij over Wognum en Hugowaard De verbinding zelve tusschen twee evenwijdige lijnen werd (in verband met de verbinding tusschen Noord holland en Friesland) ook noodig gekeurd iu het belang der defensie.* Die lijn werd alzoo door zeer vele leden gewenscht. Had het lot, waardoor de leden in de afdeeliugen werden verdeeld, die voorstanders nu in verschillende afdeeliugen geplaatst, dan zou waarschijnlijk van deze lijn hetzelfde in het Voorloopig Verslag gezegd zijn, wat daar over de lijnen Delfzijl—Groningen—Rotterdam—Hoek van Holland en de lijn door de Langstraat te lezen -taat, dat de leden nagenoeg algemeen in de af- deelingen van meening waren, dat zij in het Re- gerings-ontwerp niet mogten ontbreken, ten gevolge waarvan de drie lijnen door de Re gering, gedreven door de zucht om met de Kamer in overeenstemming te geraken, ook in de voordragt zijn opgenomen. Het is, steunende op het oordeel van die zeer vele leden, dat ik dit amendement, dat niet strekt tot het opnemen van eene nieuwe lijn in het ontwerp, maar tot voltooijir.g en ver betering van eene door de Regering zelf voorgestelde lijn, in de welwillende overweging van de Kamer aanbeveel. In den namiddag vau Vrijdag den 6 dezer, heeft S. de Boer verwer en postbode van Schagen op St. Maarten, bij gelegenheid dat hij bezig was het plafon van de kerk te Valkoog te verwen, het ongeluk gehad, bij bet overstappen van den stijger op een balk, naar beneden te storten en oninid- dtlijk den dood te vinden. Er is uit Califoroië ten stuk van een boom naar de tentoonstelling van Pbiladelphia gezonden, over den Misaissippi, dat niet minder dan 20 voet

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1875 | | pagina 1