6
Predikanten.
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
Ao, 1876.
20ste Jaargang.
Xo. 967
Gemengde berichten.
HARKTEERIGTEN.
COURANT
Dit blad verschijnt op Woensdag avonddoch wordt
met een bijvoegsel bevattende het jongste Schager
marktberigtden volgenden avond verzonden aan hen
die zulks verlangen. Brieven franco aan den uitgeefster
Abonnementen op dit blad worden door ai.e
Paus per jaar 3.Franco per post 3.60,
Afzonderlijke nummers f 0.07J
ADVKRTKsrië.N van een tot vijf regels f 0,75; iedi re
regel meerder f 0,15. Groote letter» naar pl u-itsruimte.
Postdirecteuren en Boekhandelaren aangenomen.
Naar volksheil zouder deugd te dingen.
Is arbeid asn een rota te biêu.
Velen hehben ongetwijfeld inet belangstelling de
besprekingen in de 2e Kamer gevolgd, betrekkelijk
de faculteit der godgtli-erdheid of der godsdienst
wetenschap. Enkelen slechts zal het getukt zijn,
den dunnen draad vast te houden, die het voorstel
der Regering en de amendementen der kamerleden
verbindt aan het aangenomen artikel, Tot die en.
kelen mogen wij ons niet rekenen. In de beslissing
ligt, naar ons voorkomt, eene zoo openbare half
heid, dat wij hare verdienste onmogelijk recht
waardei ren kunnen.
De meerderheid der 2e Kamer achtte de u n i-
v e r s i t a s verbroken, zoo de schakel der theolo
gie ontbrak, en van daar hebben wij vijf faculteiten
behouden, noch de bestreden faculteit mocht niet
zijn die der godsdienst wetenschap uiaar moest die
der godgeleerdheid ztjn. Opdat evenwel elke bi-
teekenis aan deze beslissing zou worden onluomen,
In-eft men van de lijst der vakken geschrapt de
leer der dogmatiek.
Non tali auxiliol Zal de Hervormde Kerk
moeten uitroepen. Eene theologische faculteit voor
niemand bruikbaar is het resultaat geweest van
don godsdienstzin der Kamer. Wij zoude hiermede
vrede hebben zoo de wet op het hooger onderwijs
liet beginsel had aangenomen dat op delniiversiïeit
de wetenschap zou moeien ouderwezen worden om haar
zelve, niet buiten verband inet,maar toch onafhankelijk
van de eitcheu, die voor het bckleeden eener maat
schappelijke betrekking gesteld worden. Dit dualisti
sche beginsel is evenwel door de liegeeriug vastgehou
den en door de Kamer aangenouieu. De iloogesclmol
behoort niet alleen der wetenschap, maar ook der
praktijk; naar het gees'ige woord \au den Minister
is het booger ouderwijs:
Einem die hohe, die bimiulische Göttinn; dein
andern
Eiue tüchti/e Kuh, die ihn mit Butler versorgt.
De studie in de rechten kan, na de milde
traktemeutsverhooging der rechterlijke betrekkingen
▼oor veleu eene melkkoe worden: bet duktoraal in
de rechten blijft tocb de voorwaarde bij elk rech.
terlijk ambt en het onderwijs in de rechten, hoe
wetenschappelijk dit overigens ook zij, brhoori
daarmede rekening te houden door de juristen te
bekwamen voor eeu vak. Anders is liet uiet <h
theologie. Door hare opneming als faculieil heef:
men wel aan de wetenschap recht gedaan, maai
zal deze ons predikauteu leveren ij bt-lu ijfeleu
dit. Op zich zelve althans kan bel hooger ouderij
daartoe niet meer strekken. Op de kerk rust de
verplichting hierin voortaan te voorzieu. liet stand
punt door de Nederlandsche Hervormde Kerk
ingenomen maakt het haar tot duren plicht in hare
predikanten wetenschappelijke mannen te eischen
en de oplossing van het vraagstuk moet zij dus
zoeken iu een seminarie, opgericht in een ofliever
twee der academie sted?u, opdat zij aan de we
tenschap, iu haren boezem mime plaats blijve
geven.
Wordt het ontwerp wet [waartoe echter bij den
dag de kansen verminderen] dan zal, zonder langer
verzuim, door ieder protestant, die de kerk lief
heeft, geijverd moeten worden tot het oprichten
van zoodanige theologische school. Er ziju echter
teekeneu, die ons op een groot gevaar wijzen.
Hoe gezocht was iu vroeger jareu de betrekking
van predikant 1 Thans is de ijver geheel verdoofd
en tegeu honderd plaatsen ziju er naauweüjks tien
candidaten. Het is belangrijk om de oorzaken van
dit verschijnsel na te geau.
De predikanten hebben er veel schuld aan. Door
zich te verwanen, ieder in zijn stelsel, heeft elk
zijne betrekking geschaad. Bovendien hebben vroegere
toestanden en inzichten er toe medegewei kt oin aan
het predikantschap een schijn bij te zetten van het
oude censerschap; het is tot ons gekomen met een
aureool van gezag en onfeilbaarht id, maar wij houten l
niet meer van gezag en van onfeilbaarheid. Van dair i
ontstond een botsing, een strijd om rech'en, waarbij
de protestautsche geestelijke de onderliggende partij
moest worden. Door dat een vroeger geslacht den
boog te sterk spande, is thans de koorde lam ge
worden. In zoo verre beeft dus dat vroeger ge
slacht schuld.
Maar ook de gemeenteleden hebben schuld. Er
is in de mensclien en inzonderheid in de protes-
stautsche wereld «ene rampzalige onverschilligheid
ontstaan ten opzichte van alles wat kerkelijk is.
Niet alleen dat volstrekt geen prijs meer gesteld
wordt op het kerkelijk lidmaat schap en dat teder
zich onthondt, waar het op betalen zou moeten
aankomen en bij welke wereldsciie zaak mist deze-
uitkomst, maar voor den vroegere* eerbied en liefde,
den predikanten torgedrageu is een soort van min
achting of vnu hoogmoedig medelijden ontstaan inet
heu, die deze betrekking bekleedden, als ol deze bun
plaats niet waard waren iu de Maatschappij. En
toch heeft in ons oog de protstautsche geestelijke
eeu schoone roeping. Het is te bejammeren, dat
terwijl hier zoo dringend arbeidskrachten noodig
zijn, jeugdigeen bekwame talenten zich onverschillig
onttrekken om liever eene landsbetrekking te be
jagen, waarbij meestal het aanbod de vraag over
treft.
Indien de kerk op flinke »ffze de haL'fl aaiï den"
ploeg slaat en het lot harer predikanten genoegzaam
verzekert, kan het niet missen of spoedig zal de
reactie aanbreken,die jeugdige gemoederen inet heilige
ijver bezielt om als predikant op te treden. Hoe
men toch over de velschillende behoeften der Alaat-
schappij denke, er blijft in haar steeds plaats voor
den dienaar van Jezus. Wij ontveinzen ons niet
het moeijelijke van de taak. In geene enkele be
trekking treedt het karakter meer op deu voorgrond,
want dit en niet de kennis geeft aan den evange
liedieuaar zijne waarde. De uian, belast, om waar
hij geroepen wordt de troost van den godsdienst
te brengen om allen die het begeeren te wijzen
op het innig verband tusscheu deze en «ene hoo-
gere werelddie als vriend tot beschaafdeu en
oiibeschaafden, als keten tusscheu hooggeplaatste en
geringen staat, heeft een w erkkring zoo schoon, dat
wij niet kunnen nalaten jongelieden op te wekken
om bij de keuze eener bestemming ernstig te over
wegen of zij hunne krachten ook aan haar zullen
wijden.
Maandag middag om 3 uur is de treiu die
van 's Hage te Gouda aankwam, door verkeerde
ligging van den wissel, op de rails terecht gekomen
die recht op de waggon-loods liepen. Door het
sterke stoppen en daarna terugzetten vau den trein,
is de tender ontspoord; ongelukkeu hebben er
niet bij plaats gehad, alleen eeu weinig oponthoud
in de reis naar Utrecht.
Op een huwelijksfeest te Parijs is een der
genoodigde dames plotselings, te midden vau den
dans, door een toeval getroffen en gestorven.
In de lakenfabriek van de firma Blin en
Blok te Bouaan heeft eene ontploffing van een
stoomketel plaats gehad, waardoor vijf arbeiders der
fabriek gedood zijneenige anderen zijn gekwetst
In de omstreken van Parijs is eene proeve ge
nomen met eene stoommachine tot vervoer van
artillerie—«tukken. De machine is van een zeer ge
ringen omvang, en uitgevonden door eeu Engelsch-
inau, Porter genaamd. Zij trok eon 6tal kanonnen
van een gewicht van ruim 20,000 kilogram. Ouder
leiding van één enkel persoon, legde zij met de
grootste gemakkelijkheid 7 kilometers per uur af
en ook de verschillende wendingen werden zeer
gemakkelijk veniebt.
Jut en zijmie vouw Christina Goedvolk zijn
Dingsdagmorgen uit de cel—gevangrv&i.geiiia ie Rot
terdam naar Int huis van arrest, te 's Gravenhaire
vergebracht. De akte van bts-cbuldiging is derhalve
ihuus bcleekcnd.
Ter Liverpooler beuze had in de vorige week
eene zeldzame opschudding plaats. Zooals men weet
is de Liverpooler beurs zoodanig ingericht, dat
vreemdelingen cn het publiek het beursgebouw
kunne i overzien, terwijl de groote kooplieden ver
zameld zijn. Onverwachts verscheen een jonge dame,
ouder geleide ,van een kaloeu-iuakelanr, die juist
laags te voreu bij de Assises een klacht tegen een
jougmensch had ingesteld, wegens het verbreken
eener huwelijksbelofte. Nauwelijks was zij herkend,
of de verzamelde handelaren riepen haar toe, dut
zij oj> de galerij zich maar openlijk verlooncn zou.
Van alle zijden werd gesist eu g< floten, en lal van
jeudigo steunpilaren volg-leu on/.e ongelukkige
schooue. Toen het geweld haar toppunt bereikte,
gaf de jonge dame aan h< t verzoek werkelijk gehoor
eu verscheen op liet aangeduide balkon. Eeu oo-
genblik wareu allen stil, waarop onze heldin, eeno
theatrale houding aannemende, luide uitriep irCo-
wardsln (lafaards.) Zulk eeue beleediging had do
Liverpooler beurs nog nimmer aangehoord, en het
tumult scheen tot gewelddadigheden te zullen over
gaan, tpen-do portier de moedige jonge schoone
door een zijdeur iu de portierswoning nog ter
rechteriijd ontvoerde.
- Op een tjalk te Rotterdam is een lekge-
worden Hesch met benzine ontploft. Aan het schip
is eenige schade toegebracht en de schippersknecht
bekwam eene kneuzing aan deu rechterarm.
Dezer dagen viel te Utrecht een meisje iu
de Oudegrachtzij werd echter gelukkig gered,
door den korporaal der artillerie A. Ada.ua van
Schellema, van den cursus aldaar, in zijn rnensch-
lievende eu levensgevaarlijke taak bijgestaan door
deu korporaal De Kook.
Schagen 30 Maart. Aangevoerd 2 Paarden f 70
a 130 Veulens f a Ossen f a Stio-
en 1a 19 Geldekoeijeu f 90 a 140 Kalf-
kocijen f 140 a 170 Vaarsen f 100 a 130 tlokke-
lingeu a 70 Nuchtere Kalveren f 3 a 11
Schapen f 24 a 28 vette dito f a
Lammeren f a 720 Overhouders f 24 a
32 Hokken en Geiten 11 a 6 Varkens f 20
a 26 8 Biggeu f 11 a 14 10 Kouijuen f 0,15
a 0,75 30 Kippen f 0,60 a 1,25 Eenden
f 0,75 a 1,50 Duiven f 15 a 25 Gans—Eijeren f
a Zwanen f a Boter f 1,26 a 1,40
Kaasf 0,35 a 0.45 per kilo. Kip-eijeren f 2
a 2,75 Eend-Eijereu f 4a 4,00 per 100 stuk.
Purmerende, 4 APRIL. Boter, f 132
a 140, Paarden, vette Kalveren f 80 a 100 ct
per N. P., 176 Nuchtere Kalveren f 3 a 12
per stuk 37 vette Varkeus 52 a 64 ets. per N.
magere Varkens f 16 a 28, 243 Biggen f 7
a 10 1668 Schapen en Lammeren, Kippeneijeren
f 3,50 a Eendejjeren f4 a
Burgerlijke Stand der gemeente Schagen
Ingeschreven van 28 Maart tot eu met 3 April 1876.
Geboren: 29 Maart. Aaltje, dochter van Grietje
Roos. 2 April. Pieter, zoon van Jan Donker
eu Jansje Biesboer.
Ondertrouwd Geene.
Gehuwd Jan Hoek, j. m. van beroep koopman
oud 30 jaren en Trijntje Alles, j. d. zonder beroep
oud 31 jaren beideu wonende te Schagen.
Overleden: te Alkmaar den 4e Maart 1876
Maartje Steen ond 54 jaren gehnwd aan Klaas
Schraal te Schagen vroeger weduwe vau D.tk.
Knijper en Jochcin Smit.