k jur,u.
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
Ao. 1878.
22ste Jaargang.
,\o. 1097.
Bekendmakingen.
Hooistekers.
Lihcrahsmus en beschaving:.
Gcmcngrie Berichten.
Dit blad verschijnt twee maal per week: IFoens-
dag- en Zaturdag avond. Bij inzending tot 's mid
dags ia ure worden advertentiën in het eerstuitko-
inend No. geplaatstingezonden stukken een dag vroeger.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.6o.
Afzonderlijke nummers f 0.07I.
Advertentiën van een tot vijf regels f 073; ieder
regel meer ƒ0.15. Groote letters naar plaatsruimte.
Postdirecteuren en Boekhandelaren aangenomen
Naar volksheil zonder deugd te dingen,
fs arbeid aan een rots te biên.
De Burgemeester van Schagen, brengt, in
gevolge een verzoek van den Heer Commissaris
des Konings in deze provincie, ter kennis san
belanghebbenden, dat voortaan ook ten kantore
van Heeren Betaalmeesters in deze provincie op
aanvrage vei krijg baar zijn bronzen stukken van
één cent, en zulks in sommen van niet minder
dan twintig cent, tegen overgave van een gelijk
bedrag in ander wettig Nederlandsch betaalmid
del hetwelk voor minstens één vierde zal moe
ten bestaan in Nederlandsche koperen centen.
De laatstbedoelde centen blijven intusschen
wettig betaalmiddel, zoolang zij niet, op een,
bij algeineenen maatregel'van inwendig bestuur
te bepalen tijdstip buiten omloop zijn gesteld.
De kantoren-bovengenoemd zijn voor de be
doelde verwisseling geopend van den i6en tot
en met den 25en van iedere maand; Zon- en
feestdagen uitgezonderd.
Schagen den 22 Junij 1878.
De Burgemeester voornoemd
C. DE PATER Weth.
de spits van de mannen der opgeklaarde 'denk
beelden en men weet hoezeer Lessing en Göthe
met deze liberalen den draak staken. Bij ons
namen IJutema, AVarnsink en van Kampen in
1820 den handschoen op voor de liberaliteit
tegen Bilderdijk en zijne leerlingen en ieder zal
toestemmen dat de weegschaal der wetenschap
pelijkheid ten gunste van de laatsten overhelde.
De liberalen doen dan dwaas als zij op weten
schap en beschaving als op hun eigendominelijk
gebied aanspraak inaken. Het zwaarte punt van
het liberalisinus ligt op eene geheel andere
plaats. Zoo als men weet is de benaming van
liberaal het eerste in Spanje toegepast op de
Staatspartij, die als staande tegenover de hofpartij,
(servilas) kampte voor de handhaving der aloude
volksvrijheden
Het liberalisinus beoogde dus aanvankelijk
niet zoo zeer volksbeschaving als wel volksvrij
heid. De leus, die bet liberalisinus iu zijn vaan
had geschreven, was niet beschaving maar vrij
heid. Het woord vrijheid is dikwerf in verschil
lende beteekeuissen gebruikt. Göthe ergens van
het Zwitsersche volk sprekende zegt dat bij niet
kan zien, waarin toch de hooggeroemde vrijheid
van dat volk bestaat, het heeft geen keizer,
geen koning, geen hertog, maar het blijft toch
beheerscht door de zelfde kleine hartstogten,
door de zelfde blinde veroordeelen als ieder an
der volk der aarde. Kan zulk een volk, vraagt
Burgemeester en Wethouders van Schagen.
Gezien artt 174 en 175 van het Politieregle-
ment dezer gemeente;
Gelet op art. 179 Letter O. der wet van 29
Junij 1851 (Stbl. No 85);
Brengen bij deze ter kennis van de ingezetenen
dat door hen voor het jaar 1878 tot Hooistekers
voor de gehcele gemeente zijn aangesteld, JAN
ROOS en CORNELIS ROTGANS.
Wordende belanghebbenden tevens herinnerd hij, zich waarlijk vrij noemen? Bij het opwer-
aan de bepalingen voorkomende in de hierbo- j v;m jt.ze beging Göthe eigent!ijk een
veugenoenide artt. 174 ea 175 van het Politie- r
reglement. sophismus. Het antwoord op die vraag zoude
Schagen den 29 Junij 1878. moeten luiden zedelijk vrij: neen! maar staat-
Burgemeester en fFethouders voornoemdkundig vrij: ja! zeker! Göthe wist natuurlijk
dat beter dan een zijner lezers, maar hij spe
culeerde zóón beet|e op de verwarring der be
grippen der beide vrijheden, die bij de meeste
v.i menschcn heerscht. Het liberalisinus moet deze
fout vermijden, de vrijheid, die het 111 zijn ba-
't Is reed. een groot twintigtal jaren geleden nier heeft geschreven, is niet de zedelijke maar
dat de ridder van Rappard destijds president de staatkundige. Het mag dus niet zeggen, alleen moet de vreugde van iedere overwinning vergal-
het provinciale geregtshof te Arnhem en He ware beschaving voort ons tot zedelijke vrij- Ien- I)o eisch tot wijziging der kieswet is niet
gezegde van een der Beid, en dus moet beschaving het hoofddoel eeuwig aftewijzen Het is een veeg voorteeken
C. DE PATER Weth.
DENIJS Secretaris.
de vrijheidsleuze in zijn banier heeft geschreven
altijd de sterkste. Rousseau stond de vrijheid
en Voltaire de beschaving voor en bij gelijke
gaven bleek de kracht van den eersten oneindig
veel sterker dan die van den laatste. Voltaire
was de profeet, maar Rousseau de messias van
de tweede helft der 18e eeuw.
Het tegenwoordige liberalisinus is daarom naar
onze meening, in bijna alle landen van Europa
op een zeer gevaarvollen weg; zijn doelwit is
toch thans niet meer staatkundige vrijheid, maar
besch aving. Ter wille van de beschaving randt
men in Dnitschland en Frankrijk de vrijhejd
aan en dragen in Nederland velen de vrije scho
len een vijandschap toe. De voorstanders der
leerplicht verwarren het begrip van zedelijke en
staatkundige vrijheid op dezelfde ergerlijke wijze
als Göthe zulks deed. Langs dezen weg geeft het
liberalisinus aan zijne tegenstanders een zeer
gevaarlijk wapen in de hand, wie voor de vrijheid
kampt behaalt vroeg of laat de zekere overwinning
en zie eens met welk eene behendigheid heb
ben de antirevolutionairen de leus van vrije
school reeds iu hunne banier geschreven, onder
die leus zijn :.ij zeker van de overwinning, ten
ware de liberalen er ook eenige positive vrijheid
tegen over weten ie .tellen. Schoon, maar somber
was het slot der heerlijke redevoering waarmede
de minister van binnenlandsche zaken, zijn
schoolwet verdedigde, zelden of nooit werd zoo
iets in ons parlement gehoord, maar die prol'eeij
met geslotene lippen van de zegepraal der ker
kelijke partijen moest zij geene waarschuwing
zijn voor onze liberalen? O ja! Zij mogen dit
maal nog zeker zijn van hunne overwinning,
maar wie kan iu de woorden, door hunnen
leider gesproken, de toekomst zonder zorg te
gemoet gaan? Dit telkenmale hun toegediend
verwijt, dat de meerderheid der natie niet achter
hen staat en dat zij alleen in de meerderheid
zitten ten gevolge van eene gebrekkige kieswet
van
lid der Tweede Kamer een
Groningsche afgevaardigden (den Heer Zijlker)dat van mÜ» streven zijn. Het mag uitroepen ou
de liberalen aan de spits der beschaving ston- Her Hen ruimen en lioogon hemel der staatkundi-
den, op een aardige schoon dan misschien ook
als een liberale partij zich met wanhopende
inspanning vastklemt aan eene verouderde en
met humane wijze bespottelijk maakte door den
ge vrijheid tiert du plant der zedelijke beschaving 1 gebrekkige kieswet, dat zij niet volksvrijheid
het weligste, waar de schepter der tirannen ver- maar staats-eenheid in haar banier heeft ge-
spreker de bede" toetevoegen hem als behoudend Broken 's, Haar komt ook de inensch het gemak-schreven, vergetende dat Philips II en Lodewijk
lid een plaat.je in de achterhoede der bescha- kelijkst tot zedelijke vrijheid, daar ontwaken de .XIV ook in naam der staalseenheid hunne bloe-
ving te gunnen. Die bede was in den mond van e<lele "cigingen, daar vlieden de lage hartstogten, Hige maatregelen tegen anders denkenden heb-
den man, dje zoowel wegens zijn veelzijdige en Haar stelt men het meeste prijs op ware bescha- Ben uitgevoerd. Gaat de liberale partij op dezen
grondige wetenschappelijkheid als zijn fijne ui- vinfi- Maar zeHelijke vrijheid en beschaving mo- weg voort, dan moet de naam van liberalen
terlijke beschaving algemeen geroemd was, tegen- Gen Haarom echter van uit den achtergrond veranderd worden in dien van servilen. Niet
over den landbouwer en molenaar afgevaardigde naar voren gebragt worden. De trek naar vrijheid naar volksbeschaving maar naar volksvrijheid
eene bittere ironie. De Heer Zijlker had inderdaad is in <len niensch oneindig veel sterker dan die moet zij in de eerste plaats streven. Doet zij
een gevaarlijke snaar aangeraakt. De vraag toch of naar Beschaving. Bij een zelfde goede bchande- Hit niet Han loopt zij over tot hare tegenpartij
liberaliteit en beschaving bij allen hand aan hand lmg betreurt de wilde het gemis zijner vrijheid Een ieder wiens hart voor de vrijheid klopt
gaan,kan toch zeker niet altijd bevestigend worden veel ,uecr «n Hen schoot der beschaving, dan de mag dan ook niet langer met haar medegaan.
beantwoord. In de beschaving nu ligt ook juist beschaafde in de dorpen der wilden zijne be-
niet de kracht van het liberalismus. Rousseau schaving. De Romeinen vereerden een Brutus
was in de vorige eeuw de afgod der liberalen boven een Cicero en de Nederlanders een \Y dient
ctt toch was bij blijkens zijne bekende verhan- van f)ranje boven een Erasinus en Grotius, om-
deling de doodvijand der beschaving. Nicolai, Hat zij in de vrijheid een grooter geschenk dan 5V ij vernemen dat Mn bet Zand in de
,J 1 1 1 - 121». L- j- gemeente Zijpe, in den namiddag van 2 dezer,
Klotz en Riedel stonden toen in Duitsehland aan m He beschaving erkenden. Daarom is luj die a|wejcr een herige brand beeft gewoed, de
