HET R09DE VAANDEL.
Burgerlijke Stand der gemeente Schagen.
Burgert, stand der gemeente Haringkarspel
Ingeschreven^ van 16 23 September 1878.
lang, hoog voorhoofd, donker grijs haar en baard,
schraal voorkomen met donkere kleeding. Zijn
broeder werd in 1876 tot 7 jaar tuchthuisstraf
veroordeeld ter zake van bedriegelijke bankbreuk.
In de vorige week had te Appingadam een
brutale diefstal plaats. De veehandelaar v. H.,
aldaar vervoegde zich ten huize van den tuinman
Venhuizen ten einde eenige appelen te koopen,
doch ziende dat er niemand in 't voorvertrek
aanwezig was, nam hij 't besluit een lessenaar
te openen met den sleutel die in het laadje lag.
Hieruit nam hij een trommeltje met f a5o (zil
vergeld), en verborg dat onder zijn jas. Daarna
kwam V. en nu deed v. H. het verzoek om appelen,
doch daar V. deze van achteren inoest halen,
nam v. H. de gelegenheid waar zich te verwij
deren. Toen Venhuizen bemerkte, dat zijn
bezoeker verdwenen en tegelijk zijn geld gesto
len was, vervolgde hij den dief, die reeds in
zijn tuin was, waar hij hoogstwaarschijnlijk het
gestolenezou hebben begraven. Venhuizen eischte
het gestolcne terug, dat V.' II. nog onder zijn
1'as verborgen hield. De dief, die reeds meerma-
en roet politie in aanraking is geweest, is spoor
loos verdwenen. De politie doet onderzoek.
t
Een politieagent te Leeuwarden zag een
militair met uitgetrokken sabel loopen, en ge
lastte hem den sabel op te steken. Terwijl hij
dit zeide, ontving hij twee hevige sabelslagen
in het aangezicht, zoodat hij bewusteloos neer
viel. De verwonde is dadelijk onder geneeskun
dige behandeling gesteld en zijn toestand is
niet gevaarlijk. Het schijnt dat de militair boos
was, omdat hij door eenige burgers gestoord was
in een tête a téte inet een meisje op een bank.
In de laatste 14 dagen is in Friesland de
ziekte in de aardappelen zeer toegenomen. In
de vroege soort is zij het ergst, zoodat op sommige
plaatsen, vooral in de kleistreken, de helft niet
eetbaar is, De latere soorten vooral de jammen,
blijven tot heden gespaard. Het tegenwoordige
droge weder werkt gunstiger op den aardappe
lenoogst dan het natte weder der voorlaatste week.
In de «Woudstreken is de ziekte zeer gering.
De vele geschriften over de boter- en
kaasbereiding en de tentoonstellingen dienaan
gaande hebben hier 'te lande toch iets goeds
uitgewerkt. Ze hebben, naar men bericht, het
plan doen ontstaan in het volgend voorjaar eene
boter- en kaasfebriek op te richten, die geheel
volgens de nieuwe methode zal ingericht zijn;
ze zal te Leiden gevestigd worden
Te Parijs werd dezer dagen een dame bestolen
terwijl zij inkoopen deed in do magazijnen dn Louvre.
Hot feit, dat onmiddelijk bekend werd, wekte zoozeer
don ijver van de politie op, dat alle dames die zich
toevallig in do omgeving van do bestolene bevonden,
gearresteerd en in aar het commissariaat van politie
werden geleid. Te midden van het verhoor werd den
commissaris een moord gemeld, zoodat hij zich on
middelijk naar de plaats van dit nieuwe incidont moest
begeven. Intusschen bleven do dames in arrest tot don
volgenden ochtend. Dat dezo modorno Sahijnscho vrou-
wonroof tot velerlei huiselijke beroeringen aanleiding
gaf, laat zich booron.
Een heer, die zeer net gekleed was, word oenigo
dagen geleden aan het einde van de galerie Mont-
pensier in hot Paleis Royal te Parijs opgemerkt,
terwijl hij voortdurend heen en weder wandoldo. Om
streeks half vier in don middag werd er plotseling
«en geluid van oen gobrokon glas gohoord, daarna
geschreeuw en eindelijk zag men de voorbijgangers
het op een loopen zetten. De heer Tan wien boven
sprake is, had namelijk bij een wisselaar met den
scbonder een ruit stuk gestoten, en na eenige paketjes
bankbiljetten weggenomen te hebben was bij ontTlncht.
Na een onwilligen wedloop tegen twee kassiers, die
den dief achtervolgden, werd hij eindelijk door een
derde tegengehouden. Toen hy door de twee mannen
gegrepen was, bood hij geen tegenstand meer, maar
op het oogenblik, dat zij hem onderzochten en hem
de gestolen waarden (4000 franken) wilde ontnemen,
zag een van hen, dat de dief bijna ongemerkt de hand
naar zijn rechter zijzak bracht. Een der kassiers greep
zijn pols en het bleek nu, dat hij welgedaan had,
want in dien zak bevond zich een geladen revolTer
met vijf loopen. Ofschoon de dief, voor den commis
saris van politie gebracht, weigerde zijn naam te noe
men, bleek deze echtor later uit papieren, die bij hem
gevonden werden. Do hevige stoot mot don schouder
Had de bakjes met geld, die de Parijscho wisselaars
voor hun vensters uitstalion, met inhoud en al op
straat doen vallen, en alle voorbijgangers gingen aan
het grabbelen, evenwel werden slechts 300 fr. gemist.
Maandagavond keerden te Amsterdam do 16
handwerkslieden teru£,; die op kosten van do Maat
schappij tot Nat van 't Algemeen gedurende een week
de wereldtentoonstelling te Parijs hebben bozocht.
Gelijk bij hun vertrok werden zij bij hun aankomst
door de Commissie, die volgens het mandaat van do
jaarvergadering hun bezoek en verblijf te Parijs voor
bereidde en regelde, in het gebouw van hot Nut
ontvangen. De mannen kwamen gozond on opgewekt
torug en uit do vorslagcu, die elk werkman deed
van hot belangrijkste wat hij daar in zijn vak had
gezien, bleek hoevoel nut zulk een bezoek stichten
kan, mot hoeveel belangstelling daar de volo mees
terwerken en wondoren der industrie waren aanschouwd.
Van de voorkomende wijze, waarop zij ook door de
leden derNedorlandschc hoofdcommissie waren bejegend,
werd dankbaar gewag gomaakt.
Door allon zijn de indrukken van bot belangrijkste
wat zij in hun vak aanschouwden schriftelijk en op
schets toegozegd.
»De algetneene malaise tegewoordig in
handel en bedrijf heerschende, is pp de beide
groote botermarkten duidelijk gebleken. Zoo
schrijft men ons uit'Meppel: wel werd er door
kooplieden uit blokzijl Zwolle, Alkmaar, enz
boter gekocht, doch over het geheel was er
een lauwheid in loveh en bieden die in 't oog
viel en in andere jaren bij deze gelegenheid
zelden werd aangetroffen. Bij het vorige jaar ver
geleken was de prijs nagenoeg f 10 per J vat
minder ook met de puike soorten was dit het
geval.»
Zou het te gewaagd zijn dezen achteruitgang
geheel of gedeeltelijk te verklaren door de min
der gunAigc plaats", die onze boter op de wereld
markt gaat inneipen?
Vroeger waren de spinnewielen algemeen
in gebruik. Boerinnen en riddervrouwen zaten
achter het snorrende rad. Karei de Groote droeg
geene andere hémden dan waarvan zijne doch
ters zelveu het garen gesponnen en het linnen
geweven hadden. II ij had op zijné landgoederen
bijzondere vrouwengestichten waarin de vrouwe
lijke lijfeigenen ondereen opzichtster garen moes
ten spinnén, doeken weven en kleederen maken,
De kloosters hebben aan de weverij eene groote
uitbreiding gegeven en haar algemeen onderde
iiienscheu in gebruik gesteld.
Uit Goslar wordt {bericht, dat de veld
muis aldaar geweldige verwoestingen aanrigtDe
menigvuldiging is ongeloofelijk sterk. Men vindt
nesten met 16 tot 20 jongen. Op één stuk land
III.
Durc-Teste besteedde den na-ht om hot adres aan
bet volk to doen drukken, en om, mot zijne oudo
makkers en vrienden, in do herborgen aanspraken te
doen tot al het gospuis, dat reeds voorbereid was, en
slechts op do gelcgenboid wachtte om in tioebcl water
to visschen.
Den volgenden ochtend in do vroegte reeds was'
Bordeaux niet meer herkenbaar. Die sombere aango-
zigten, die op de kwade dagen als uit den grond op
rijzen, vervulden alle hookun dor stad en verzamelden
zich, even als beken, wolke naar hnnno mond ing
stroomen, op het plein van het kasteel van Ha, dat
de Ormée genoemd word, naar de olmboomen, welke
het overschaduwden.
Het adres aan het volk, dat oreral was aangeplakt,
lokte ook hot volk naar het stadhuis, waar zij de
prinsen met hnnne toejuichingen begroetten.
Op den middag werd de Unie der Ormée, eene anti-
Mazarinsche constitutie, welke door Duie-Tcste was
opgesteld, door duizenden burgers van alle standen
onderfe'kond. Ten twee are verklaarde do Ormée-zich
tot .souvereine en permanente vergadering* onder
toezigt der Condé's en onder voorzitterschap van den
heer Desmarais. Ten vier ure verklaarde eene taliooze
menigte Mazarin als vervallen en werden den hertog
van Enghien en de prinsessen in zegepraal rondgevoerd.
Met het invallen van den nacht besobouwde ioder,
die de partij van den kardinaal aanhing, zich als
overwonnen en verborg zich met voorzigtigheid
Eerst bedwelmd door de rol, wjlke hij vervulde,
was de koopman er eindelijk verschrikt over geweest,
en toen de avond daalde, haastte hij zich naar zijne
woning terug te koeren; maar Dure-Teste dwong hem
eene eerewacht op, dio in last had hem weder op
zijn post terug to voeren.
Werkelijk werd mijnheer de president, in weerwil
der vermoeijenissen van een slapoloozen nacht, onder
tocjuigingen der monigto naar zijn zetel toruggevoerd.
l)aar ontving hij eon besluit van het parlement,
dat do reünie van de Ormée verbood, on er de ont
binding van eischte, om op hot stadhuis „in de aan
de notabelen voorgeschreven vormen* te beraadslagen.
Zijne zegepraal volkomen achtende en mcenende
dat Frankrijk door het gebeurde voldoende gered was,
stood de waardige man op het punt te goboorzamen
on in dien geest zijne bevelen te geven, toen een
vreeseli)k geschreeuw zijne stem verdoofde, en twintig
duizend arinen, de dourwaarders terugdringende, het
besluit van het hof verscheurden.
Daarop boden de twee secretarissen van den burger
m;t pistolen in hunne gordels, htm „een volksbesluit,
voorzien van een zegel, waarop het beeld der vrijheid,
met de sprenk; Vox populi, vox Dei, stond (1)', ter
onderteekening aan.
Dit weerspannig stuk luidde aldus: „Op de kennis-
nemirg door de vcreeniging der Ormée van zeker
belecdigend en onredelijk besluit van het parlement
dezer stad, verklaren wij, dat de opstellers en racde-
pligtigen van. en allen die op eenigerlei wijze betrok
ken zijn geweest bij gemeld besluit, zullen vervolgd
worden, tevens aan het parlement, op straffe des doods,
verbiedende, om in het vervolg dergelijke maatregelen
te nemen; en om zich tegen dezulke to verzetten,
zal de Ormée de wapenen opvatten, aan de burgers
gebiedende om haar te ondersteunen, op straffe van
tot verraders huns vaderlands te worden verklaard en
als zoodanig te worden verwezen tot eeuwigdurende
ballingschap en verbeurd verklaring hunner goederen,
enz.*
Ik, dat ondertoekenen! riep de hoor Desmarais
uit. met afschuw oprijzende; maar dat is een openlijke
opstand! Maar Mijnbeer Du Val, mijn schoonzoon, is
lid van het parlement Iik wou liever
Dit? vraagden de secretarissen, hnnne pistolen
(1) "Wij kontien niet genoeg herhalen, dat wij niets verdichten.
Alles is officiële en letterlyke geschiedenis, uit de geloofwaar
digste bronnen geput.
werden met 5oo vallen meer dan 6000 muizen
in korten tijd gevangen. Over 't geheel wordt
de schade door 't afvreten op 20 percent ge
rekend. De|landhuishoudk. maatschappijen beve
len de Hohenheimer vallen aan. Anderen prijzen
't {jebruk aan van de blaasbalg, waardoor de
damp van ztvaveldraden en oude guanozakken
in de muizengaten wordt gedreven. Als men daar
niet krachtig tegen optreedt is het aanstaande
wintergewas verloren.
Te Lissabon en in de omliggendeplaatsen
woedde den 10 een hevige storm; de teweeg
gebrachte schade is zeer aanzienlijk. Drie per
sonen zijn gedood en verschilende gewond.
Toen onlangs een Engelschman gevraagd
werd, waarom in onz en tijd de lust tot trouwen
zoo afnam, antwoordden hij: Dat komt daarvan
dat de dames tegenwoordig zijn als de leliën des
velds, zij weven niet, zij spinnen niet en zijn
toch heerlijker gekleed dan Salomo in al zijne
pracht
Te Lvck, in Oost-Pruissen, zijn dezer da
ge 5o ingeente kinderen, die met dezelfde stof
waren gevaccineerdziek geworden waarvan
l5 overleden Men heeft niet kunnen ontdekken,
waarin de oorzaak van dat betre urenswaardig
feit gelegen was. In allen gevalle zal hetaanlei-
ding moeten geven tot eene verdere beantwoor
ding van de vraag, of niet ook in Pruisen
maar niet in dat land alléén van de animale
vaccinatie gebruik gemaakt behoord te worden
Zooals men weet, staat Nederland in dat opzigt
in de eerste rij er werd onlangs reeds in den
Duitschcn Rijksdag op ons land als een voor
beeld gewezen.
Ingeschreven van 20 tot en met 23 Sept. 1878.
GEBOREN19 Sept. Adriarta Anna, [dochter
Klaas Blom en van Anna Adriana Keet. 23
Sept. Marijtje, dochter van Pieter Meursen van
Trijntje Slot.
ONDERTROUWD: '20 Sept. Arie Koomen,
weduwnaar van Jantje Broers, j<) jare» en Grietje
Sijm, weduwe van Jan de Moei, 38 jaren, bei
den te Schagen. Dirk Jongebloed, jm., 22
jaren te Schagen en Antje Dekker, j.d., 21 jaren,
té Broek op Langedijk.
GEHUWD: geene. va».-.»
OVERLEDEN: 20 Sept- Jpsina Heleiw rté Hot,
oud 17 jaren en 7 maanden, dochter vair
hannes Franciscus Gerardiis de Rot en'van MariA
Helena Barbera Mnnnekrede. 21 Sept. IN eelt je-
Doutekom. oud 6 weken, dochter van Jan Deu-
tekom en van Aagje Jonker. 23 Sept Jaco|>
Atidringa, oud ruirn 8 maanden, zoon van Lupptt
Aadringa en van ltainoud Wit.
GEBOREN 18 Sept. Dorothea, dochter van
Jacob Koppedraaijer en Geertje Buter. 22
dito. Jan, zoon van Jan Wildeboer en Trijntje
Landman.
ONDERTROUWD: geene.
GEHUWD: 20 September. Corneiis Volkers,
jm., oud 25 jaren wonende te Haringkarspel en
Lijsbeth Spil jd., oud 26 ja red, wonende te Oudc-
N iedorp.
OVERLEDEN: geene.
op hem rigtcude.
Een te goed man om dapper te zijn, liet de koop
man zich, zoo bleek als een lijk, weder op zijn zotcl
neêrvallen.
Hij begreep te laat, dat hij de slaaf was van do
anarchie, den orgsten der tirannon, en dat hij geheel
en al tusschen de tweo ciliudors zou moeten doorgaan,
wasrtusschen hij zijn vinger geplaatst had. Do gouden
krans, waarvan hjj gedroomd had veranderde in een
krans van ijzer. Hij docht aan den krans van witto
rozen, welke twee dagen te voren van Angélique'a
voorhoofd was afgevallen
De heer Desmarais teekende woon end onder do
monden der pistolen, en daar hij toen oen uitgang
zocht om te ontvlugten, zag hij zich door zijno eere
wacht omringt en hoorde hij zich uitroepen tot chef
van de republiek der Ormé, terwijl men boven zijn
hoofd oen rood vaandel ontvouwde, wolks bloedige
plooijen het beeld en de spreuk van het zegel bevat
ten. Dit vaandel werd door allen die vreesjinboezem
den en door allendie bevreesd waren, begroet met do
kreten: Leve de republiek! weg met de koningen, de
grooten, de rijkaards en hun aanhang (1)
Kortom, in plaats van ditmaal in zijn fraai hotel
terug te keeren, bragt de heer Desmarais in een af-
zigtelijk vertrek den nacht door, met het teekenen (dit
was nu zijn baantje) van de instelling van een eomitó
van algemeen welzijn.* van een staf van generaals
en officieren van policie, van eene kamer ter opsporing
en verwijdering van vordaehte personen en van een
geregtshof, waarvan beurtelings hot voorzitterschap
zou worden waargenomen door edelieden, burgers en
ambachtslieden en dat in tast had om binnen de vier
I en twiutig uren alle burgelijke en straf-zaken, zonder
procureurs noch advokaten, af te doen.
(1) „Een hngenootsch kabaal, dat in de stad eD inde provin
cie, de repabÜekeinsche denkbeelden, welke vroeger onder <fe
hervorm-len geheerscht hadden, had behouden of weder verle
vendigd, ondersteunde de Onna van Bordeaux nadrukkelijk.*
(H. MARTIN, Hist de Frauce).
