I5 SYLT.
Z O N II A G
3 SEPTEMBER.
SKIIIEl- NIEUWS- iöYERIENTIE- MNDRQ0WBMÜ
POLITIE.
Gevonden:
ven zonden broche.
JAGT.
De aardappel als voedingstof
Ao 1882
26ste Ja.1rg.1n3
No 15S0
Dit blad verschijnt drie maal per weekMaandag
Woensdag- en Zaturdagavond. Bij inzending tot
'6 middags 12 ure worden Advertentièn in het
eerstuitkomende nummer geplaatst. Ingezonden
stukken een dag vroeger.
Prijs per jaar f 3Franco por post ƒ3.00
Afzonderlijke nummers f 0.05.
Adverteniièn van een tot vijf regels f 0.75.
iedere regel meer f 0.15. Grootc letters wordcu
naar plaatsruimte berekend.
nekenrimakingen.
to Srlinfjpn, np Ilinfjsda^ den sp Anjpistu» jl*
hij {jeleyenlieid der festifiteiten aldaar.
Inlichtingen liiprnmtrent te bekomen ter
secretatie der gemeente Schagen.
De Burgemeester der gemeente Schagen
Brengt ter kennisss van belanghebbenden,
liet navolgende:
De (toniinis«ar'8 <!e< Knnings in Noord-Holland
Gezien liet besluit v;»n Gedeputeerde Staten
dier provincie dd 1 Augustus II. No. Gl.
Gelet op art- II «Ier wet van l3 Junij 18r»7
geen wonder, met wat een genot grijpt ieder j
naar aardappelen.
Den ouden spreuk (/blijft bij het oude"!
gedenkendehebben onze voorouders zich lang
tegen de invoering van dit voedingsmiddel
verzet, evenals hunne buren de Duitschers,
I die, als het ware door den stok van den ou-1
den Frits genoodzaakt werden, met het nieuwe
voedingsmiddel kennis te maken.
Allengs echter nam het gebruik toe, letter-
lijk alleen uit gewoonte, en thans maakt het i
de hoofdschotel uit. j
Zijn de aardappelen zulk een best voedings
middel?
Wij zullen trachten, dit nader toe te lichten.
De mcnsch is van nature geschapen, om
zich te voeden met planten en vleesch- Dat
kan men uit zijn ligchaamsbouw opmaken.
Hij heeft snijtanden, om voortbrengselen
uit het plantenrijk af te bijten en hoektanden
(Staatsblad no. 87);
Brengt ter kennis van belanghebbenden. -
dat de jagt op Ucinwild in Noonn-Hm,- om het vleesch te verscheuren, terwijl de
1.
land, zal worden geopend op Zaterdag a Sep
tember j88a, met zonsopgang;
2. dat de korte jagt dagelijks, met niizon-
lcezon dienen, om het plantenvoodscl te kaau-
wen, wijl dit erg fijn gemaakt moet worden.
Het geheelc vertcringsproces, dient, 0111 de
dering van den Zondag, en de lange jaut alleen voedingsstoffen in het bloed op te nemen,
op Woensdag en Zaterdag zal mogen worden
nitger eferd.
Kn zal deze in liet Provinciaal Blad worden
geplaatst en voorts in elke gemeente der pro
vincie svorden aangeplakt.
Haarlem, 7 Augustus 1882.
De Commissaris des Koning» voorn,
bij afwezen,
liet Lid van Gedeputeerde Staten,
(Get.) A. VAN STRALEN.
Schagen, 22 Augustus 1882.
De Burgemeester voorn.,
G. LANGENBEBG.
terwijl het bloed weder bestemd is, 0111 den
overigen lichaamsdeelen voedsel te geven of
de verloren krachten aan te vullen. Daarom
stroomt het in ontelbare kanalen door het
geheele ligehaaru.
Een volwassen man heeft circa 15 kilo
bloed in zijn ligchaam, dat in ciical minuut
hetzelve doorstroomt.
Heeft het bloed de verschillende deelen
gevoed, dan moet aan hetzelve de verloren
stoffen, weder teruggegeven worden, wil de
mensch niet van honger sterven.
Welke stoffen behoeft het ligchaam tot zijne
voeding, met andere woorden, wat moeten
wij eten en drinken.
Het ligchaam bestaat voornamcntlijk uit stik-
geleden voorstellen eu de toenmalige stofhoudende bcstanddeelen en wel vooral
spijzen herinneren, b. v. gekookte knolleneiwit en kaasstof; het eiwit vooral, wordt
inet stokvisch, dan zal menigeen blijde zijn, j overal aangetroffen en het meest in de hersens
Wanneer wij ons de keuken een honderd
jaren g
dat hij honderd jaren later geboren werd. En 011 bet spierweefsel
Ook in de planten is oiwitstof, zoodat wij
het gebruikte van deze stof, zoowel uit do
planten, als uit het vleesch kunnen aanvullen.
De kaasstof niet in zoo groate hoeveelheid
voorhanden, bevindt zich het meest in het
plantenrijk.
Die beide stoffen worden door bet eten
van vleesch en plantaardige stoffen en de dan
volgende vertering in het bloed gebracht en
door het bloed in de vaste deelen vau het
ligchaam.
Zien wij nu hoeveel voedingsdeelon en wa-
tcrdeelen de verschillende spijzen bevatten.
Vaste stoffen water op
100 doelen 10Q deelen
6S 32
02 2S
10.50 13.01
24.71 12.41
24.07 15.80
24.41 10
15.70 51.4S
13.40 85
15 77
13 80
14 14.00
15 11.10
12.50 13.50
0 83,50
4 15.14
2.49 74.95
2.37 08.94
1.80 90
1.54 93.28
1.14 87.78
1.48 80.10
0.40 93.78
de 100 deelen ontbreekt bestaat
stoffen en wel eene rij stoffen
zuurstof, waterstof en kolenstof
noemt.
Bepalen wij ons tot den aardappel en mer
ken wij op welke onderscheidene stoffen deze
bevat, om daarna te besluiten of de aardappel
tot de goede voedingstoffen gerekend kan worden
TToIl. kaas
Zwit. id.
Linzen
Boonen
Witte id.
Erwten
Eigeel
Eiwit
Vleesch
Visch
Gerst
Boekweit
llogge
Koemelk
Rijst
Aardappels witte
id. blaauwe
Ezelmelk
Gele knollen
Knolrapen
Wortelen
Uijen
Wat aan
uit andere
welke men
f
v23)
NOVELLE
VAN
89- VOV
Vriendelijk zeide zij, om aan zijn gedach
ten een andere richting te geven:
We zullen goed doen, als we ook nu
wat haast maken, 't Wordt donker. Hoor, hoe
de wind over de heide huilt!
Ge hebt gelijkkom, Meili.
Het fraaie paar daalde van de hocge dui
nen af, en ging met vlugge schreden door J
het mulle zand, de dorre helm en de bruine
heideplanten, naar het nederige huisje, waar
de beide onders hun kinderen verwachten.
Bijna op hetzelfde uur stond ook een an
der paar aan het strand en zag het avond-
rood langzaam aan den horizont verbleeken.
Het was te Ostende, waar het badseizoen
eveneens ten einde spoedde. Ook hier waren
"°g enkele achterblijvers aanwezig, en onder
p'de beide, ons welbekende, gestalten van
nsje en den oudachtigen heer. Zij hadden
een avondwandeling gedaan, hun laatste Ir.ngs
dit strand.
Het bevallige meisje zag er nog even frisch
en opgeruimd uit, als drie jaren geleden op
den dijk van Höger, waar de kennismaking
was begonnen, die dit eenigzins ongelijke hu
welijk had tengevolge gehad.
Fransje was sedert twee jaar gehuwd
en had zich onbeschrijfelijk veel moeite gege
ven, om er recht deftig en huismoederlijk
nit te zien, tot groot vermaak van haar echt
genoot, die van zijn kant, zijn uiterste best
had gedaan om hun groot verschil in leeftijd
zoo weinig zichtbaar en merkbaar mogelijk te
maken.
Maar de jonge vrouw was er niet in ge
slaagd zich ouder en deftiger te maken dan
zij was, en had eindelijk ingezien dat haar
streven nutteloos was. Zij had het laten va
ren, en was weder het argeloos keuvelende,
vroolijk lachende kind geworden, dat het hart
van den ouderen man, zoo onweerstaanbaar
had aangetrokken en geboeid.
De pogingen van den heer Riehard, zich
een weinig jonger te maken, waren daaren
tegen beter uitgevallen. Meerdere zorg voor
zijn uiterlijk en de uitdrukking van schier
volmaakt geluk en innige tevredenheid, dio
oj) zijn joviaal, een weinig alledaagsch gelaat
te lezen stond, hadden van lieverlede menig
rimpeltje uitgewischt en menig scherpe lijn
glad gestreken. Daar hij buitendien in do
ruimste omstandigheid leefde, zijn landgoed
in orde hield, zooals een zorgvuldige huis
vrouw haar pore.eleinkast en zijn tuinen in
den geheelen omtrek als toonbeelden golden,
zoo zou ons Fransje wel reden hebben gehad
een van haar schalksblikkcnde oogen toe te
drukken voor het aantal jaren, dat haar echt
genoot meer telde, dan zij. Maar zij dacht
nooit aan hun verschil van leeftijd.
Hoe kinderlijk en onschuldig het meisje
ook was, toch was ernst en degelijkheid do
grondtoon van haar karakter. Daar zij aan
ieder, die het hooren wilde verzekerde, dat
zij altijd een ouderen man had gewenscht en
nooit op jonge, laffe dwazen gesteld was ge
weest, willen wij deze loffelijke verzekering
gelooven en den voortreffelijken heer Riehard
van harte geluk wenschen.
In hun gelukkig huwelijksleven dachten zij
dikwijls met dankbaarheid aan het stille eiland
