AJkMI» WIBWS-
DONDERDAG
UKBB00WBLID.
0 NOVEMBER.
TBB A-
Ao 1852
26ste Jaargang
No 1609.
Bekendmaking.
Die lange avonden
ÏBASE1
"I -■ O
Dit blad verschijnt drie maal per week. Maandag
1 Woensdag- en ZaterdagavondBij inzending tot
'g middags 12 ure worden Adoertentiëu in het
I eerstuitkomende nummer geplaatst. Ingezonden
Ltukken een dag vroeger.
Prijs per jaar ƒ3Franco per post 3.30.
Afzonderlijke nummers 0.03.
Adoerlentièn van een tot vijf regels f 0.75.
iedere regel meer f 0.15. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend.
STAATSLOTERIJ,
rgemeester en Wethouders van Schagen,
;en ter algemeone kennis, dat, bij resolutie
en Minister van Financiën, dd. 5 October j.L,
26, Atll. Registratie, krachtens de daartoe
den Koning verleende magtiging is vast-
ld, de 311e Staatsloterij, bestaande uit 21000
10500 prijzen en 2 premiën, overeen kom-
jet plan aan gezegde resolutie gehecht,
schagen, 3 November 1882.
Burgemeester en Wethouders voorn.
G. LANGENBERG.
De Secretaris,
DENIJS.
II.
een vorig opstel heb ik over dit onder-
reeda gesproken en daarin gewezen op
;roote bezwaar, de groote moeielijkheid
vele ouders ondervindenwanneer zij
biddeleu moeten aanwijzen, die kunnen
ken, om die lange avonden minder lang
lelfs nuttig te doen zijn. Toen heb ik
ïboden om te helpen in 't zoeken naar
middelen en tevens de hoop uitgedrukt,
anderen ook mij weer zouden helpen en
me, wat zij wisten, welwillend mochten
iden.
der, die verder is geweest dan zijn eigen
zal moeten bekennen, dat onze kinde-
liit den burger- en minder gegoeden stand
erstaan bij de zidken in het buitenland,
[handenarbeid betreft, en zij, die nooit
isd hebben, weten ook, dat de doozen
speelgoed en dergelijke kramerijen en
sterijen niet in ons land, maar in het
hland vervaardigd worden,
pe weinigen, zeer weinigen zullen er hier
die, wanneer men hun een stukje hout
daaruit een voorwerp snijden, dat men
t eerste gezicht voor een hond of paard
iet. En nu in 't buitenland?
Is men in 't Schwarzwald komt en de
uw voeten hoog de wegen bedekt en een
a kleed over de vaak zeer armoedige
"gen heeft uitgespreid, kan men bijna
Roman
van KARL HEIGEL.
volle zaal, een opgewonden publiek mocht men
eerste uitvoering in het Apollinotheater ver-
d, maar dien avond overtrof de opgewondenheid
1 achter als voor de coulissen den gewonen maat-
rZy treedt op!" riepen de medespelers elkander i
zü Thea op weg van de kleedkamer naar het
-1 tegenkwamen. „Zou ze optreden?" vroegen de
jouwers in het parket en in de loges aan elkander,
b geschiedenis van den braven Schulden-Kasper
n de slechte Thea nog niet kende, kreeg haar
lyond zoo dikwijls te hooren, dat ze hem zijn le*
ang als een vreeseljjke herinnering bij bleef. Zo
°m zoo te zeggen in verschillende uitgaven, voor
ten en voor groote menschen, voor verharde en
gestemde harten, uitgegeven. In al die voorstel*
kwam juffrouw Thea echter onder zulk een licht I
at haar geen hoop op een latere „redding" over-
fan ''n* van ^en vaandrig alleen, zij had het le*
Bei n k'e*lee' korps officieren op haar geweten!
n ®e sommen, die de vrouwelijke menscheetster
l ler jaar heette te hebben verslonden, hoorde
'der tellen, dan begreep men niet hoe zjj nog
tweede soubrette aan een theater van den
'geene woning binnentreden, waar niet de
geheele familie bij elkander vereenigd zit te
werken: Men houdt zich daar uitsluitend bezig
met de vervaardiging van die bekende Schwarz-
walder klokjes. Verschillend zijn ze in prijs,
Verschillend van bewerking. Daar zijn er, waar
van het grove werk de nog niet vaste hand
verraadt; daarentegen zijn de meesten goed
afgewerkt en toch zijn ze goedkoop. Vader,
moeder, kinderen, alles werkt daaraan of kan
er aan meewerken. Munt de een uit in het
i snijwerk, dat de klok zal versieren; een an-
j der maakt de wijzerplaat, een ander schildert
Ide cijfers er op, een ander maakt cijfers,
een ander wijzers, en zoo doet ieder wat,
tot aan den kleinen jongen, die de zij- en
andere plaatjes snijdt, of die met verf bestrijkt.
Zoo is ieder nuttig bezig, zoo brengt ieder
idoor zijne verdienste, 't zij veel of weinig,
een aandeel in dc bestrijding der uitgaven
en menigmalen komt de voorjaarszon hen
waarschuwendat de lange winter wcêr voor
bij is, voor dat zij nog het werk af hebben.
Beziet eens het speelgoeddat u in doozen
te koop wordt aangeboden. Ziet die kegels,
huisjes, boomen, hekken, poppetjes, dieren,
alle van hout vervaardigd. Behalve de kegels,
Idie gedraaid zijn, is alles met de hand ge-
jmaakt. Nu kan 't wel gebeuren, dat bieren
I daar de vorm of dc kleur beter had kunnen
izijn en uwe kritiek uitlokt, maar wanneer
gij om een hoekje had staan kijken en gij
had gezien, welke kleinewelke kinderhanden
daaraan hebben gewerkt, dan zoudt gij uw
oordeel wijzigen en alweder moeten erkennen,
dat de tijd daargedurende den winter nuttig
werd doorgebracht. De verdienste was wel
luttel, maar vele kleintjes maken één groot
en elk steentje is er een.
Ik spreek hier natuurlijk niet van 't werk
in dc fabrieken, maar van die bezigheid, die
buiten de fabrieken om, in do lange winter
avonden wordt vervaardigd, Het hoofddoel
1 zal hier zeer zeker meer zijnbevordering
van den welstand van 't huisgezin door ver-
eenigde krachten ter vermeerdering der in
komsten en nis zoodanig beschouwd, zouden
we dan tot de conclusie komen, dat kinderen
van minvermogenden geen gelegenheid hebben,
om zich in de lange avonden te vervelen,
tweeden rang verbonden bleef.
Het eerste bedrijf moest onder dergelijke omstan
digheden lijden. De aangename, lichte muziek en de
weinig beteekenende intrigue waren den sterk gespan
nen zenuwen niet voldoende, en toen het tweede be
drijf met een liefdesverklaring onder de pannen begon,
zag men de toeschouwers met moeite oen geeuw on
derdrukken. Het loerendo monster begon te grommen.
Eindelijk vereen;gden sopraan on tenor zich tot
een trouwbelofte, zooals die in de opera gebruike
lijk is.
Ik ben dijn
Gij zijt mijn.
Ach, welk een goddelijke Vreugde!
en het scherm viel. Toen dit weder werd opgehaald
stelde het tooneel de door de reclama sinds maanden
aangekondigde jaarmarkt voor. Netjes gefriseerde koop
vrouwen boden een bonte rij van landlieden, saletjon
kers, colombines en soldaten, die allen met elkander
schenen te hebben afgesproken met pas gewassohen
tricots en balschoenen op te treden, allerlei geheimzin
nige eert- en koopwaar aan.
Komt geloopen om ïe koofen
en ook
Visch, vleesch, kool en rijst.
Kom wat zegt ge? Ga toch looden.
't Is te hoog, Te hoog in prijs!
omdat ze bezig moeten zijn.
Ik ben er echter zeker Van, dat als we in
de woningen der minvermogenden een kijkje
nemen, wij die aangenomene gedwongene
werkzaamheid niet zouden waarnemen, zelfs
niet bij hen, die werkelijk onder de behoefti-
gen gerekend worden. Vader zal misschien
werken, moeder als ze een goede huisvrouw
is, den boel bij elkaar houden en lappen en
verstellen, wat nog vatbaar is, om door een
draad bij elkander gehouden te Worden, maai
de kinderen zullen meestal niets doen. Daar
zit zoo die lust, die prikkel niet in.
Onze genoemde Maatschappij tot Nüt van
't Algemeen doet inderdaad veel. Zoo menig
departement heeft gelegenheden daar gesteld,
Waarin de behoeftige om niet teekenen kan
Jeeren. Bijna niemand begrijpt ten Volle, Welk
onberekenbaar nut, welk voordeel in de toe
komst daarin gelegen is. Geen handwerk,
waarin een nauwkeurige vorm Van 't voor
werp niet een eerste Vereischte is. En dat kan
hij om niet leeren en dat is de oorsprong,
de eerste, de leidende gedachte Voor ander
knutselwerk, voor andere nuttige bezigheid go-
durende die lange winter avonden.
Waarom zou 't volgende een herschenschim,
een onbereikbaar ideaal zijn
Een Vader, die zijn centen, zoo zuur over
dag verdiend, niet naar de kroeg brengt, om
zijn eigen zak lichter en dien van don kroeg
houder zwaarder te maken en zijn pijp in
zijne woning rookt; terwijl de moeder heeft
gezorgd, dat de kamer er netjes en ordelijk
uitziet, zoodat de man niet rondkijkt naar
een plekje, waar hij zich kan neervlijen en,
dit niet vindendenaar de herberg gaatter
wijl de moeder de kleedingstukken verstelt,
zitten de kindoren met eenig teeken- of knut
sel- of brei- of naaiwerk bezig er bij. De
leesbibliotheek van 't Nut geeft boeken orit
niet en vadef of de oudste kinderen lezen
onder den arbeid wat voor. Waar is nu de
verveling?
Is dit onbereikbaar voor behoeftige huisge
zinnen
Zouden er niet minder behoeftige huisge
zinnen zijn, wanneer ieder door woord en daad
en invloed meewerkte, om zoo'n doel te be
reiken
waren de woorden, die daarbij vraag eu aanbod moes
ten te kennen geven.
Links vóór op het tooneel gaven Indianen, Chine
zen en Turken van beiderlei geslacht te kennen, dat
Mannes uit Vuurland en Lappen en Mooren
Te zien toch een lust is en ze spreken te hoo
ren
terw\jl het „volk," zijn afkeer Van land- en volkenkun
de lucht gaf in de woorden;
Neen, wij waren werkelijk dwazen.
Ons verleidt, verleidt men niet.
In de hoekhuizen van verschillende, verder op den
achtergrond zichtbare straten zaten dames met vrien
delijk lachende gezichten aan het venster en lieten
haar voeten zeker wel een verdieping lager hangen
en verdraaiden haar oogen op ontzettende wijze, niet
om de jaarmarkt maar om in de loges d'avant
scène te kunnen kijken,
Maar al die origineels karakters, al de schilderachtige
groepen en zinrijke passages die schepping van een
geniovolle verbeeldingskracht waren voor de ondank-
baro schouwburgbezoekers alsof ze niet bestonden. Al
ler oogf gewapend of niet, richtte zich onmiddelijk en
uitsluitend op „Thea op de koord." En als 't ware mat
en flauw was liet geraas op het kermistooneel zelf in
vergelijking met de uitbarsting van woedo van het