Ao 18S2
26ste Jaargang
No 1612.
1LGKKEKK- MKDBGÜW3LAD.
DONEJERDAG
16 NOVEMBER.
Voormaals en thans in land
bouwzaken.
T3U.
Ku i ten la nri sch Nieuws.
SCHAGER COURANT.
Dit blad verschijnt drie maal per week. Maandag
Jf oensdag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot
's middags 12 ure Morden Advertentiën in het
eerstuitkomende nummer geplaatst. Ingezonden
stukken een dag vroeger.
Prijs per jaar f 3Franco per post f 3.30,
Afzonderlijke nummers f 0.05.
Advertentiën van een tot vijf regels f 0.75.
iedere regel meer f 0.15. Groote let'ers worden
naar plaatsruimte berekend.
IV.
w ie m'el eens een voetreis deed door het
schoone Vlaanderen om zijne terecht beroemde
landbouM-toestanden te leeren kennendiens
aandacht is voorzeker getrokken door de gier
putten met daarop geplaatste pompen, welke
ineu daar ter zijde van de veestallen op schier
elke hofstede aantreft. De Vlaamsche land-
bomver, heeft grooten eerbied voor de gier
en doet er groote dingen mede.
En Mat doet zijn noordnederlandsche taai
en vakbroeder met de gier? Voormaals werd
die kostelijke meststof, bijna algemeen ver
waarloosd vooral in strekenm aar men groep
stallen had, en thans zijn er nog velen, die
't met deze meststof zoo nauw niet nemen
en die het sparen durven noemen, nis zij de
kosten van eene goed ingerichte gier- of
aaltput in hun zak houden. Och, of de zoo-
danigeu eens leerden begrijpenhoezeer zij
zich vergissen. Onze voorouders zou men het
nog eenigszins hebben kunnen vergeven, dat
zij de waarde dezer meststof niet op den u-a
ren prijs wisten te schattenwant voormaals
leerde men aan den landman niet wat zijn
gier beteekende voor de voeding zijner plan
ten thans kan ieder die kennis opdoen en
daarom is het tegenwoordig ook onvergeeflijk
dat velen nog zoo u-einig zorg voor die stof
dragen.
Bijna ieder beschaafd landbouwer in onze
dagen weet, dat hij met zijne mest, vooral
vier stoffen in den grond moet brengen, na
melijk: stikstof, phosphorzuurpotasch (kali)
en kalk! Als hij nu verder weet, dat in de
vloeibare uitn-erpselen zijner dieren de mees
te stikstof en de meeste potasch van mest
voorkomen, meer, veel meer dan in de
vaste uitwerpselendan kan hij ook inzien
dat door het verloren gaan der gier eene
aanzienlijke hoeveelheid mcstkracht verloren
gaat en dus geldelijk verlies geleden wordt.
Hoeveel u-el Om 't belang der zaak, geef
ik een kort antwoord op deze vraag.
Ik zal daarbij door gier verstaanwat u-ij
m de praktijk daardoor meestal te verstaan
hebben, namelijk de vloeistof, u-elke uit de
Hotnan
(31) van KARL HEIGEL.
Eenigszins meer belangstelling legde zij voor de uit
stijgende passagiers aan den dag, als de trein nu en
dan in de nabijheid van een klein landstadje stil hield.
„Hoe is 't mogelijk, dat men hier wonen en oud
"worden kan dacht zij. „Maar trouwens, hoe zien de 1
Bienschen er dan ook uit! "Welk een toilet dragen zei
^al ik ook eenmaal op een dier vrouwen gelijken en
®ijn neus tegen de ruiten drukken om den sneltrein
te zien aankomen?"
Zooals de lezer ziet, hadden de in den laatsten tijd j
beleefde avonturen den horizont van Thea's geest niet
verruimd. Nog steeds waren vermaken en toiletten in
baar oog de hoogste genietingen, het hoogste goed van
bet menschelyk bestaan. Eerst toen zij, na uit den trein
j,6 zijn gestapt, te Lübeck langs de haven ging, wer-
vi, ar 'evens£eet>ten eenigszins meer opgewekt. Aan-
ankeljjk toonde ze een lipje, omdat haar spaarzame
foeder geen rijtuig nam. „Maak toch, dat we overal
z°o spoedig mogelijk van weg komen," was de
^Machte die haar vervulde: „als ik dan toch levend
sla o worden begraven, moet daar ook niet veel om-
over !?-eé worden gemaakt." Thans liet zij haar blikken
die eeuwenoude huizen met hun spitse gevels
vaste uitwerpselen der dieren zakkendus de
vloeibare uitwerpselen onzer dieren, na langer
of korter met de vaste uitwerpselen in aan
raking te zijn geweest. Men vindt daarin ge
middeld op 1000 kilogram (ongeveer 1000
liter) 1,5 kilogram stikstof en 4,0 kilogram
potasch. Nu kost een kilogram stikstof ge
middeld f 1,50 en een kilogram potasch ge
middeld f 0,30. Voor deze twee stoffen is
dus in 1000 kil. gier aanwezig voor eene gelds
waarde van f 3,75. Als wij nu verder in 't
oog houden, welke hooge gebruikswaarde gier
heeft voor onze mestbereiding en de bemes
ting van weiland, dan wordt het zonneklaar,
dat gierverlies steeds gepaard gaat met veel
geldverlies.
Waar de vloeibare uitwerpselen onzer dieren
zonder met de vaste in aanraking te zijn ge
weest, kunnen wegvloeien, is het verlies nog
aanzienlijk veel grooter.
In de vloeibare uitwerpselen onzer paarden
b. v. komer per 1000 kilogram gemiddeld voor
15,5 kilogram stikstof en 15 kilogram potasch;
in die onzer runderen 5,8 kilo stikstof en 14,9
kilo potasch. Reken eens uit, waarde lezer,
hoeveel er dus verloren gaat als men gemaks
halve of uit onverschilligheid de gier zijner
dieren niet opzamelt.
Neen, laat ons alom in den lande, waar
gier bij de mestbereiding overschiet, het voor
beeld der vlaamsche landlieden volgen door
in de nabijheid onzer hofsteden en in gemak
kelijke verbinding met onze veestallen water
dichte aaltputten te laten metselen om daarin
die kostelijke stof met zorg te beu-aren. Over
dat bewaren en het gebruiken van gier hoop
ik later eens een artikel te schrijven; nu zou
dat mij te ver van mijn eigenlijk onderwerp
afvoeren.
Zijt gij nu overtuigd, u-aarde lezer, dat het
uaarachtige besparing op onze productie kos
ten is, wanneer u-ij onze gier opzamelen en
bewaren? Ik hoop het van harte.
Laat mij nog op een ander middel wijzen,,
dat uit het oogpunt van besparing bij bemer
king aller aandacht ten volle waardig is. Ik
bedoel het vervaardigen van Compost of meng-
mest.. Op onze boerderijen hebben wij allerlei
afval en veel is daaronder, wat niet zoo recht
streeks als bemesting gebruikt kan u-orden.
gaan, haar die even zoo vreemd en zonderling als Walde-
mar bekend voorkwamen; doch nog meer aantrekke
lijkheid had het tooneel dat de rivier aanbood vóórhaar.
Die naar teer ruikende barken, die snuivende, rook
wolken uitstootende Leviathans, dat kakelbonte, be
drijvige, woelige leven tusschen land en water, dat
lossen en laden, die matrozen in het wiegende touw
werk waren allen voorwerpen, die haar met klim
mende belangstelling boeiden- Maar hoe zou iemand
zich nu ook aan den indruk, dien een havenstad maakt,
kunnen onttrekken? Zelfs de kleinste omsluit een
koninkrijk van voorstellingen en tooneelen,. zoodat
ook zelfs de stompzinnigste mensch nog een goudkor
rel vindt». Op velen werkt de gedachte alleen, dat daar
buiten dé zee haar reuzenpolsslag doet hooren, reeds
electriseerender dan de blik uit een nauwe straat op
een reusachtig hoog gebergte geslagen.
„Kijk eens, zuster," zei "Waldemar, wien het hart
openging; „een bosch van masten heeft ook zijn poezie!
Het verleden toen de vogels nog in de twijgen zon
gen, was de droom der jeugd, was de vrede, de idylle:
het heden is de ervaring, de strijd, de epos. Het
ruischen van bet woud klinkt even veelzeggend als
het ruischen der golven."
Thea gaf met een tevreden knikje antwoord. Dat
alles was ten minste nieuw. Maar toen het sissen van
den stoom aan boord van het schip, dat de reizigers
naar Kopenhagen uitvoeren zou, verstomde, toen daar
entegen de golf onder den slag van het rad begon te
schuimen en te koken, toen de kolossus in het vaar-
water kwam, kwam er zelfs meer kleur op haar wan-
't Zou eerst moeten rotten, eer het ons als
mest kan dienen. Welnu, breng al die afval
op een hoop, meng ze in dunne lagen -over
elkander, smijt er wat kalk tusschendoor, gooi
er van lijd tot tijd, maar nooit tegelijk met ka'k,
wat gier overheen vooral als de hoop wat droog-
mocht worden, zet die hoop dikwijls goed om
en binnen weinige maanden zult ge een goed
gerotten mest bekomen, die tot velerlei ge
bruik veel meer geschiktheid bezit dan gewone
stalmest.
Ook deze wijze van mest makenm-as voor
maals zoo goed als onbekend, maar begint
thans langzamerhand meer veld te winnen.
Ik ben volstrekt geen tegenstander van-
hulpmeststoffenmaar verdedig met volle
overtuiging de stelling: onze landbouwers
moeten zooveel mogelijk hunne natuurlijke
meststoffen tot hare hoogste waarde brengen,,
om zoo min mogelijk hulp- of kunstmest
stoffen noodig te hebben. Zoo kunnen zij
waarachtig sparen zonder te breken met de-
grondwet van allen landbouwgeef aan uwen:
grond terug wat hem door uwe teelten ont
nomen is.
FI. A. F. M.
BELGIE-
Als een staaltje van hooge telcgraafkosten,,
uitgegeven bij behandeling van een proces, dient
dat men in de zaak der gebroeders Peltzer al
leen gedurende het onderzoek voor f 7500 aan
telegrammen heeft verzonden. Ah'ensf-telegram-
meu afkomstig van de regeering of van rechter
lijke ambtenaren zijn niet medegerekend natuur
lijk.
BZIbXCTK-
Parijs 12 Nov. De heer Decrais is benoemd
tot gezant bij de Italiaansche regeering.
jEIDTGKEIj-A.IN'ID-
Londen. De Times maakt een brief van:
Arabi openbaarwaarin deze verklaartdat tot
de oorlog besloten is geworden in verband met
een decreet van den onder voorzitterschap van
den Khedive en in tegenwoordigheid van Der-
wisch Pascha gehouden Kabinetsraad.
G-EOOT-BRITTAvNIË-
Over den moordaanslag, der Zaturdagavond
pen. Haar sluier had zij reeds lang te voren terugge
slagen.
Langs een statige rjj voor anker liggende schepen,
voorby zachtjes voortstever.ende tweemasters en dan-
sonde 'ollen, langs met rook vervulde scheepstimmer
werven en reusachtige loodsen ging het, en naar
mate de oever kaler en eenzamer werd, verbreed
de zich de rivier, was de golfslag zwaarder, begon
een de zenuwen versterkende koelte zich te doen ge.
voelen..
„Komen we al spoedig in open zee?" vroeg Thea
zoo ongeduldig, dat het haar broeder aan 't lachen
maakte. Dus was er buiten toilet- en theater-gebeu-
zel ook nog iets anders, dat aantrekkelijkheid voor
haar had. Daar buigt het schip zich voor een majes
tueus er op aanrollende zee, en stijgt vervolgens hoog
overeind. De oceaan heeft het vaartuig aan zijn Loezein
gedrukt.
Het souper in de kajuit duurde Thea veel te lang.
Zoodra zij weder op het dbk kwam, zag zpj rondom zich
heen niets dan de woelende zee onder een staalblau-
wen hemel. De maan was opgekomen en tooverde
op de onmetelijke donkere vlakte de flauw verlichte
binnenzee af. Ie zoele zeelucht omving het meisje,
dat over de verschansing geleund, naar het vonken
spattende kielzog tuurde. Een nooit gekend gevoel
van welbehagen, een droomerige stemming maakten
zich van Thea meester. Zij kreeg een gevoel als of alle
fcinarteli'ke gedachten, alle zorgen te gel ijk met die-
golven wegspoelden, en ze voelde den wenschbij zich
opkomen, dat de tocht nimmer een eiLde nam. Op,,
