ij! i n n en la n rfsch I\' euws.
zekering, dat men over eenige dagen, bijvoorb.
met het einde der week geld ontving en dan
zonder eenigen twijfel de schuld zoude afdoen,
't hielp niets; er werd door hem niet afge
leverd.
De winkelier stond er voor bekend, dat hij
uitmondende waar verkocht; 't gevolg hiervan
was, dat hij aan goede klanten bleet verkoopen
en nooit last had van zoogenaamde kwade
betalers. Zoo gaat het evenwel op verre na
niet altijd.
In de meeste groote steden en ook wel in
kleinere is steeds eene wijk te vinden, meer
bepaald bewoond door ambachtslieden. Deze
menschen zijn natuurlijk gewoon, op Zaterdag
avond het verdiende loon te ontvangen. In
zoo'n wijk zijn in den regel van die winkels,
wel eens met den naam van komenijswinkels
bestempeld, alwaar meestal in het klein wordt
verkocht. Gewoonlijk wordt er in deze winkels
krediet verleend of geborgd en de Zaterdag
avond is de tijd van afrekening. at is Hu
dikwijls het geval? De man ontvangt, zijn loon,
maar daar hij de geheele week heeft gearbeid,
mag hij 't er dien avond wel eens van nemen.
13ij dat eene borreltje blijft het nieter wordt
nog een kameraad en nog een getrakteerd,
en wanneer hij thuis komt, is er reeds een
gedeelte vau de verdiensten verdwenen. Te
huis wacht hein zijne vrouw met ongeduld.
De winkelier en de bakker en misschien nog
een ander wachten op de betaling van 't geen
er in de week is geleverd. De vrouw is
ordelijk en eerlijk, maar de man begint, met
nog een gedeelte voor zakgeld af te houden
en dit, gevoegd bij 't geen de kroeghouder
heeft ontvangen, maakt eene groote, gevoelige
vermindering van de som en 't is er maar bij
af, dat de vrouw hare weekschuld kan voldoen.
Gelukkig nog, wanneer ze dit kan doen,
maar hoe menige huishouding is er niet, waar
de vrouw het medelijden of het geduld van
den winkelier moet inroepen, en de nieuwe
week met oude, niet geheel voldane schuld
begint. Zoo ontstaat er eone opeenhooping,
die aangroeit en alweer aangroeit, evenals de
sneeuwbal, die van 'tdak rollende, steeds groo-
ter wordt en evenals de vermeerderende sneeuw
later eene lawine wordt, die de grootste ver
woestingen aanricht en menschenlevens kost,
evenzoo heeft die toenemende schuld dikwijls
een totalen ondergang ten gevolge.
Zij, die de waren leveren, en daarvoor geene
betaling erlangen, worden inden regel beklaagd,
maar, wel beschouwd, verdienen zij dat niet.
Wanneer zij niet hadden geborgd, hadden ze
dit verlies niet geleden, 't Is eene ongeluk
kige gewoonte van zeer velen, om anderen
tot koopen over te halen door de zoo aange
naam klinkende bijvoeging: koop 't maar, gij
behoeft immers niet dadelijk te betalen! Be
kooper, die behoorlijk nadenkt, begrijpt, dat
door dit uitstel geen afstel ontstaat, dat de
schuld de schuld blijft en 't voor zijn gevoel
zeer onaangenaam is, om bijv. kleederen te
betalen, wanneer ze reeds half zijn versleten.
„liiaaf van u, mijn jonge..," zeide hij op deuzelfilea
toon, „doch mijn weg is lang, en bovendien /al er
schraler kost ie eten zijn dan ia mojdcr Uduna's
keuken."
„Mijne btenen zijn kort, maar sterk," luidde het
antwoord; buiiendien is het mij precies „betzellde, of
ik voor één of voor twee steel
„Halt mijn jongen," viel Roman hier in, „in mijn
gezelschap wordt niet gesto'en. onthoud dat wel."
„Goid," antnoirdde Misko, „warneer gij meent,
dat men zonder stelen leven kan, dan is het mij des
aangenamer, ik beu nog jong en zuu niet gaarne dood
g. slagen woiden."
Rom in zwee?, want hij wist, dat de vader van
den knaap bij het stelen van rapen op de vrijlicerlijke
velden van Kishegy betrapt, door de ruwe knechten
was doodgeslagen, eu daarom een antlere wending
gevende aa.i het gesprek, vroev hij: „Wie verstond
gj ouder de anderen, die rnj mijn ransel konden
ontstelen?" vioeg hij.
„Gij zijt een goed jag^r," antwoordde Misko, „maar
gij hebt geen kattonoogen, anders zoudt gij die ver
dichte gestalten wel bcineikt hebben, die op uw weg
loeiden."
„/aagt gij wel goed, jongeu?" vroeg Roman twij-
lelend, „of bedo.lt gij die paar bontdieveu van bet
dorp, die zooeven in liet bosch zich verscholen
liah, Roman, houtüioven zijn eerlijke menschen,"
verzekerde Misko, „maar wat ik zag Waren Pand. eren,
echte galgentronies
„Pandoeren"' riep Roman verbaasd uit.
„Pandoeren uit de marktplaats," bevestigde de
kn iap .uiis cbiea waart gij hen ook vooruit eu kwamen
zij t« laat, dan mogen zij daar op den loer liggen,
iot zij, gelijk vei giftige paddestoelen, iu den grond
groeieu."
Roman was zeer nadenkend geworden. Hij kon er
niet meer aan twijfelen, dat men hem op nieuw wilde
gevangen ntmon, en met bang hart dacht hij aan
de oude vrouw, die misschien om zijnentwille blootge
sie'd was aan eeuo ruwe behandeling.
De wandelaars wareu nu op eene hoogte gekomen
die een ruim uitzicht gaf op Let lager gclegeu in.u*el-
Maar hoevelen zijn er daarentegen niet, die
dit niet beseffen't Is zoo gemakkelijk, iets
nieuws mede te nemen, zonder te betalen.
Na verloop van eenigen tijd zal er dit of dat
buitenkansje komen, waardoor men beter in
staat is, te betalen; men doet het natuurlijk
niet met het denkbeeld, om den verkoopcr te
bedriegen, men is geen oplichter, geen schurk,
maar 't is alleen de zaak ntaar, dat men juist
op dit oogenblik wat schraal bij kas is.
Beiden handelen verkeerd, zoowel hij, die
koopt zonder geld, als, hij, die, om waar te
verkoopen, levert, zonder bepaalde zekerheid,
't Spreekt ven zel ve, dat hier uitgesloten wor
den bizondere omstandigheden, waarin men
eene daad van menschlievendheid bewijst, door
hen, die door ziekte of andere geldige redenen
veihinderd zijn, momenteel aan hunne verplich
tingen te voldoen, eenig uitstel te geven, en
hun gelegenheid te geven, wekelijks iets af
te doen en zoodoende uit de schuld te komen,
maar 't is eene tri urige waarheid, dat menig
een er volstrekt geene gewetenszaak van maakt,
om maar te borgen en even treurig, dat vele
winkeliers anderen tot schulden maken ver
leiden.
't Spreekwoord zegtborgen is geen kwijt
schelden een ander heetborgen geeft zorgen
Aan nuttige spreuken en veelbeteekenende
spreekwoorden heeft het nooit ontbroken en
zal 't niet ontbreken, maar evenmin aan men
schen, die ze wel kennen, wel in den mond
hebben, zonder ze in praktijk te brengen. Wie
weet, of 'tgeen heilzame uitwerking kon hebben,
wanneer alle winkeliers ééne lijn trokken en
eenparig besloten, niet anders te verkoopen
dan tegen betaling. Hoevelen zouden dan,
door de noodzakelijkheid gedwongen, naden-
kender worden bij 't doen van uitgaven en
loeren onderscheiden, wat gemist kon worden
en wat niet. Eerst zou 't een gemompel en
afkeuring veroorzaker., maar wanneer men zich
eenmaal in 't onvermijdelijke had leeren schik
ken, dan voorzeker zou 't in menige huishou
ding gezegende vruchten dragen.
Doetinchem. P. van de Velde Mz.
Sciiagen. liet onderwijzers-gezelschap
Schagcn, herdacht Donderdag j.1. (in de bo
venzalen vau de Landbouw - Sociëteit ,/Ceies"),
den dag waarop het voor 25 jaren als afdeeling
van het N. O. Genootschap werd ingeschreven.
't Was den 1 Oden Eebr. j 1. 25 jaren
geleden, waarop het onderwijzers gezelschap
Schagen, als afdeeling van het N. O. Genoot
schap werd opgenomen.
Een 30tal leden kwanten bijeen, ten einde
dezen dag feestelijk te herdenken. (Be voor
zitter, de heer Bergman van Winkel, wees in
eene terugblik op het verleden, hoe uit de
jonge spruit een krachtige boom was gegroeid)
Ouder de aanwezigen merkte men op de
heeren Slangen, van Albada en Schuchart,
medeoprichters der afdeeling. De haituonische
land.
Roman bleef zwaar ademhalend staan rn Misko
volgde zijn voorbeeld. Du lucht was pik donker, doch
van ti;d tot lijd weerkaatsten aan d«n horizont de
bliksemflitsen. Het was overal stil, alben nu en dm
bewoog een enkele windvlaag do kruinen dor boomen,
als wilde hij deu naderenden storm verkonden.
Als aan de voeteu der wandelaars lag het hel
verlichte hoerenhuis van Kishegy, waarvan de aanblik
Romau's ziel met wrevel vervulde. Waar w is de hoog
geprezen gerechtighe d der voorzienigheidDaar een
volk van Hoeren, dat van ges'acht tot geslacht de
macht en hecrljikh&id, overvloeden weelde over. rlde!
En daar vlak naast een volk van knechten, in
nood en ellende wegkwijnende, als eenige orfunis
der vaderen, do schandelijke slavenketen met zich
slepende! Daar terwijl Roman zoo in bet
duistere staarde, vlamde uit de duisternis van het
woud, op de plaats, waar Uduna's hut stond, eensklaps
ecu vuurschoof op, daarna een tweede, een derde
en ei delijk lekten wel honderd vuurtongen den
bloedig rood geklcurden hemel.
Roman stond als verste nd, het Koude zweet bedekte
zijn voorhoofd Toen dacht hij aan de Pandoeren, aan
zijne moeder en in den angst zijns harten niet meer
overleggende, stortte hij zich met den wilden haast
van een aangeschoten hert den berg af.
Tevergects riep Misko hom na, de waarschuwende
stem van den Zigeonerknaap klouk onverhoord, en de
knaap wierp zich in vertwijfeling op den grond. „O
was hij toch zoo verstandig, als hij moedig en sterk
is," mompelde hij, terwijl hij in zijn smart het mos
eu gras uit den grond trok; doch eensklaps sprong de
knaap op en riep met gebilde vuisten eu wild
gloeiende ocgen nit: „Neen! Niemand zal zeggen, dat
ik een vriend in den steek liet. O wacht, wacht, nu
weot ik, hoe men het spek voor de muizen vangst
roostert, en gij alleen zult nog aan deu kleinen doi vel
Misko deuken
Daarop vuidweeu ook hij in de duisternis van het
woud.
WORDT VERVOLGD.
geest, welke steeds de vergaderingen van het
gezelschap kenmerkt, verloochende zich niet
op dezen dag. De voorzitter kon dan ook met
waarheid zeggendat één doel allen steeds
had bezielddoor onderlinge vriendschap en
voorlichting, bevordering van het onderwijs.
Het gezelschap Schagen bestaat thans uit de
plaatsen, Winkel, Vaikoog.Schagerbrng, Waard-
land, Dirkshorn, Zijdewind, O. Niedorp, N. Nie-
dorp, Callantsoog, Barsingerhorn, Kolhorn Veen-
huizen, Haringhuizen, Haringcarspel, Lutje-
winkel, Groetpolder, Moerbeek en Schagen.
't Behoort voorzeker niet tot de alle-
daagsche voorrechten, in onze plaats een Too-
neelgezelschap van naam te zien optreden, 't
Wordt kunstgenot, zoo men dan eene van de
heerlijkste tooneelproducten van den jongsten
tijd opvoert. Dit genot hebben wij Donderdag
j.1. gesmaakt, bij de opvoering van Sardoe's
drama „Eedora", door het gezelschap uit het
Grand-Théatre. Sardoe's meesterstuk werd
meesterlijk vertolkt. Mw. Frenkel-Bouwmees-
ter was in die hoofdiol onverbeterlijk. Al de
hartstochten die een vurige slavische vrouw
kunnen bezielen, werden door haar verper
soonlijkt. Haar waardige evenknie was de heer
van Knijk. Hun zamenspel in het vierde
bedrijf, behoort dan ook tot de schoonste ge
deelten. De andere leden ondersteunden hen
op een waardige wijze, zoodat het spel van
allen een harmonisch geheel vormde. Eene
verdere bespreking over de inhoud of 't spel
der artisten is ons inziens visschen achter 't
net. Andere bladen hebben ons hierin voor
kunnen aijn.
Ten slotte een woord van lof aan den heer
C. Kos, die de onderneming op en door heeft
gezet, en eene van dank aan het talrijk opge
komen publiek, 't welk den ondernemer zoo
krachtig heeft gesteund.
Met de trein van 8.41, arriveerde he
den morgen de Commissaris des Konings van
N. Holland in Schagen ten einde een bezoek
aan Callantsoog te brengen. Naar wij met ze
kerheid vernemen staat dit bezoek in ver
band met een door den heer Préviniaire ie
graven kanaal dat Callantsoog in verband met
het N. Hollandsch kanaal zal brengen. ZEd.
was vergezeld door een der leden van de ge
deputeerde staten en een inginieur v.d. water
staat.
Ongeveer 2 jaren geleden werd alhier
eene vereeniging tot veredeling van het rund
vee opgericht. Hoewel zij aanvankelijk met
financieele moeielijkheden te kampen had en
het benoodigde kapitaal, f 1500, slechts niet
behulp van particulieren was bijeen te brengen,
verkeert zij thans reeds in een alleszins bloeien-
den toestand. Van hare vijf stieren dingen
thans 2 naar de eer van door Hollands Noor
derkwartier gestationneerd te worden. De ver
eeniging kon, buiten den aankoop van 3 schoone
beesten, dit jaar den aandeelhouders 5°/0
uitkeeren.
De vrouw uit Oosterwolde (Doornspijk),
die bekend moet hebben haar man door ver
gift van het leven te hebben beroofd, is door
de justitie ter beschikking van de .Rechtbank
te Zwolle overgebracht.
De verdenking, welke op haar rust,|luidt,
dat zij met haar man, diaken der gemeente,
naar Kampen gereisd zijnde, in een apotheek
vergift kocht en haar naam teekeude, terwijl
de echtgenoot de zaken van zijn kerkeraad
afdeed, 's Avonds moet zij hem vergift hebben
toegediend in de brij, des morgens in de koffie
en, terwijl de dokter reeds ontboden was,
nog een keer, waarna hij bezweek.
De huisvrouw van C. Zanen Czn.,
touwslagersknecht bij den heer A. Oskam te
Ammerstol, beviel Zondagavond jl. a'an een
gezond kind van het vrouwelijk geslacht, maar
zonder armen. Aan de eene zijde is slechts
een klein uitwas ter lengte en dikte van een
halven vinger, 't Kind is voor belangstellenden
gratis ter bezichtiging.
Men meldt, dat de Transvaalsche depu
tatie reeds in het laatst van de volgende week
uit Engeland te 's-Hage kan verwacht worden.
Een Rijnschipper te Amsterdam, die
vermoedelijk geen couranten leest en evenmin
Faassen s tooneelstuk Hunnes gezien schijnt
te hebben, werd dezer dagen, naar het Geïll.
Pol. Nieuws bericht, door een „kwartjesvin
der aangesproken, en ging met hem een tap
perij in de Binnen- VVieringcrstraat binnen oiu
het gevondene te verteren.
Hier vonden zij drie personen bezig niet
kaart te spelen. Een hunner wedde dat de
schipper geen tweehonderd gulden, ja zelfs
geen honderd bij zich, nog zelfs aan boord had.
