A L G E M E E
A. V E Et T E N T I E-
DONDERDAG
NOVEMBER.
Ao 1SS4.
2Ssle Jaargang.
KIEL' W S-
&Lanbbouwbea d.
J. WINKEL
i
Bekendmakingen.
Brieven uit Amsterdam.
VIII.
TE SCHAGEN.
t cfl'1
i h. AÖ^lï
•o
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woens
dag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot 's
middags 12 ure, worden Advertentièn in het.
eerstuitkomend nummer geplaatst.
Inrjezonden stukken één das: vroeger.
«SS
Gr meen te Scha gen.
POLITIE.
Ter gemeente secretarie alhier zijn inlichtin
gen te bekomen betrekkelijk EEN KOE
(VAARS), door veedrijvers, komende van do
Alkmaarsche markt van Maandag 3 dezer, des
nachts drijvende meê genomen.
3 November '84
Een paar merkwaardige Tooneelstukkcn.
Gehoor gevende aan den aandrang der echte
kunstvrienden om nu toch eens een degelijk
stuk ten tooneele te brengen, is daaraan
door de twee voornaamste gezelschappen in
onze stad voldaan, nl. door dat van den heer
A. van Lier en door de Koninklijke veree-
niging «het Nederlandsche Tooneel." Wat de
eerstgenoemde betreft, hij koos oen zuiver
letterkundig, een wijsgeorig stuk, zelfs echter
niet zonder aarzelen, wel voorziende dat het
ten kosto van de kas zou zijn.
Inderdaad, het groote publiek, do meer
derheid, ziet liever een spektakelstuk dan
stil spel en degelijkheid, en de ondervinding
heeft dan ook geleerd dat er met /draken"
nog het meeste geld verdiend Werd.
Toch mag men aan dezen trek niet toegc-
Jtoman van Friedrich Friedrich.
(16.) IX.
Op denzolfden avond was or bij hen handelsrond
Eger een groot gezelschap veroenigd; hij vierde
do vorloving van zijn dochter en gehruikto deze
gelogenhoid om zijn rijkdom te laten zien.
Tevens was dit do eerste maal, dat Albrocht
Riiling deelnam aan een soiréo in zijn huis, en hij
Wilde den rijkon courantior ontzag inboezomen.
Do uitnoodigingen tot deze soiree, hadden hem
Veel hooidbroken gekost, want hij geloofde bij Rulings
positie als oigenaar en redacteur van een zeer vrij
zinnig blad, noodwendig voorzichtig to moeten zijn'
Hij was eerst naar Rüling gereden en had hem op
vertrouwelijke wijze verzocht, hem diegenen te noe
men, die hij niet gaarne in het gezelschap zou ont
moeten.
.Ik weet niemand, dien ik zon moeien noemen."
had Ruling geantwoord.
Eger had hier tegon ingobracht, dat het hem toch
niet aangenaam kon zijn, eonigen zijner politieke
tegenstanders in het gezelschap to ontmoet' n.
Waarom niet?"had Ruling toen gevraagd. .Ik zie
mijne politieke tegenstanders niet als vijanden aan,
nw huis is bovendien onzijdig terrein, en gelijk ik
met mijne tegenstanders hetzelfde praehtige weder
geniet en dezelfde lucht inadom, zoo kunnen wij
Bu ook zeer gosehikt een glas wijn drinken. Bij alle
geschillen, die ik nu vele jaren in mijn blad heb door
gemaakt, bob ik altijd om de zaak zelve gestreden,
ik heb ideën en ook handelingen aangevallen, maar
de personen alleen dan, wanneer zij van hunno
ideën niet waren to scheiden. Ik heb, zcoalsgij u zult
herinner en, eemge jaren geleden zier beslist tegeneen
minister gestreden, dewijl zijne werkzaamheid geheel
ten nadeele van den staat was; ik heb bijna iederen
dag herhaald, dat hij morst aftreden, en ten slotte
moest hij wijken;- doch ook toen viel ik niet de persoon
aan, maar den miuistcr, en ik zou er geen oogenblik
ever gedacht hebben, hem in eeDig gezelschap, dus
°P nentralen grond, vijandelijk tegemoet to treden,
waut zijne ongeschiktheid als minister sloot nog niet
a't, dat hjj een zeer aehtenswaa: dig man kon zijn."
UITOEVEB:
Laan, Wijk D, No. 6.
geven, maar daarentegen het bewijs leveren
dat de ware kunst ook binnen onze veste
ook nog herberg vindt het stuk in kwestie
was „Nafan de Wijze," een tooneclspel in
5 bedrijven ,of 11 tafrcelen, in het hoog-
duitsch van den wijsgeer Lessing.
Deze diepzinnige denker heeft ons' in den
vorm eener parabel of gelijkenis eeno verzoo-
ning willen schetsen tusschen een Christen en
een jood, en een Mahomedaan, of wel hij heeft
het getwist en geharrewar op kerkelijk go-
bicd trachten uit don weg to mimen en koos
daarvoor do gelijkenis van do drie ringen.
Een vader had drie zoons.
Na zijn dood zou het hoofd van den stam
zijn die zoon, welken hij zijn gouden ring
vermaakte. De oude man die zijne kinderen
allen even lief had, liet nog twee ringen
maken, volkomen gelijk aan dien, welken hij
droeg. Toen nu later bleek dat de drio zoons
ieder in 't bezit waren van een ring, terwijl
de rechte niet was aan tc wijzen, //evenmin
als de echtheid van ons geloof" zegt Nathan,
toen waren allen gelijk en kreeg de een niet meer
dan do ander. Dit is eigenlijk do zin, de keus
van het geheele stuk, dat in voortreffelijke
verzen geschreven, waarin do grondgedachte
in schoonen vorm is belichaamd.
l)c heer Veltman stelde Nathan den wijzen
voor en dwong als zoodanig bewondering af; hij,
gewoonlijk do marqué (die do valscho rollen
speelt), thans in het kleed Yan den waardigen
grijsaard, die de meuschen met elkander wil
Eger bad biorop gezwegen, toch naderhand hot
hoofd or ovor g, schud,- wat dat bogroop hjj niot. Hij
had hot ook uiet gewaagd, vorschoidone personen,
dio hij anders gaarno bij hom bad gozion, uit te
noodigon.
Het getal dor gasten was dos niot togonstaando nog
groot; bet viel dus niet in hot oog, dat luitonnnt von
Tilly oerst laat verscheen. Alloon Kalinka had hem
gemist en hem reeds in verschillende vortrokkon en
zelfs in don tuinkamer gezocht. Eindelijk zag hij don
langen luitenant en oilde op hem toe.
.Zjjt gij juist zooevon gekomen 'tvroeg bij, terwijl
hij hem ter zijde trok.
„Ik was te laat, doch goloof intussehen hier niet
veel verloren te hebben.»
.Niets niets," verzekerde de schilder lachendo.
.De thee is rondgediond, waarop de handolsraad
zoo trotsch is, omdat hij dien direct uit China be
trekt. Hebt gy te lang vertoefd bij uwe kleine minnares?'1
,De duivel hale alle minnaressen 1" reide Tilly
geërgerd.
.Bezorgtde kloine u last? Ik bob hot u_voorspeld.
Maar kom mede, do assessor Schrötor bespiedt ons,
en wie u iets beter kent, kan alles op u gelaat
leien."
Kalinka legde de hand in don arm van den lnitcnant
en liop langzaam met hem door do vartrekkon naar
den tuin.
,\ortel mij nn eens," ging hij voort. ,Ik ben wel
is waar al zeer slecht geschikt voor biechtvader,
maar wanneer gij niet al te groote dwaasheden hebt
begaan, sehenk ik u bij voorbaat vergiffenis, en
misschien kan ik n nog wel een goeden raad bovondien
geven."
„Ilet ergert mij, dat 'al mijne bemoeiingen bij
het meisje to vergeefsch zijn,* riep Tilly uit.
."Waarin bestaaD die dan vroeg Kalinka. .Tertcl
mij alles, anders kan ik n niet raden."
Aarzelend deelde de luitenant hem nu alles mede.
-Ik voorzie, dat die broeder,- haar nn eiken avond
van de weduwe Rüling zal afhalen,* voegde hij er
hij. .Dan is elke gelegenheid mij afgesneden haar
te naderen.*
,Ze-det gij niet, dat haar broeder als eenjarige in
uw compagnie staat?" vroeg Kalinka.
.Zeker."
.Nn, dan hebt gij haar broeder geheel in uw
maeht."
„Gelooft gy, dat by mij zyn zusb r zal overgeven
Prijs per jaar/3.Franco per post /3.GC
Afzonderlijke nummers f 0.05.
Advertentièn van één tot vijf regels f 0 75.
iedere regel meer f 0.15. Grooto letters wor*
den naar plaatsruimte berekend.
verzoenen. En dan welk een onvergelijkelijke
rolvastheid. Geen woord, geen syllabe werd
gemist. Dezo schepping is inderdaad voor on
zen Veltman een nieuwe lauwer op zijn wel
vergrijsde, maar waarlijk niet verouderdo kruin.
Vele, ja do meesten onzer tooncelspelers zouden
het niet buiten den souffleur kunnen stellen,
maar dit kan niet van Veltman worden gezegd,
om de eenvoudige reden dat deze 64-jarigö
tooneelspelcr zeer hardhoorend, ja bijna doof
is. Een bewijs to meer dat hij geheel in zijnet
rol opgaat.
Maar vertoeven wij niet langor bij hetzelfde!
onderwerp en spoeden wij ons naar don stads
schouwburg, waar een ander merkwaardig stuk
wordt opgevoerd, en wel //Richard III" van
Engeland 's grootsten schrijver Shakespcare.
Laat mij ook daar u even binnen leiden.
Als de gordijn opgaat wordt er met vorste
lijke pracht een lijk rondgedragen: hot is dat
van Eduard, prins van Wales.
Ilet ligt daar onder een zwart fluweelerl
baldakijn met breede zilveren franje; tal van
prelaten, mindere geesteli jken en verdere offi
cianten volgen de baar. Trour-muziek weer
klinkt, en do doodsklok laat haar eentoonig
geklep hooren.
Niemand spreekt, maar na oene pooze treedt
Lady Anna, de weduwe van den vermoorden
prins, nader cn stort haar hart in glociendef
bewoordingen uit. Zij zegent het zielloos overj
schot van haren ontslapen echtvriend, maar'
vloekt zijn moordenaar, dio weldra verschijnt.-
vroog Tilly.
.Voorloopig zeker niet," riep de schilder lachend
uit. .Maar ik weet, dat u oen mouigte kleine middelen
ten dienste staan om hem in den grond haridolbaar'
to makon; is u dit golukt, dan zal hjj or zich wol
voor wachton, u voor do tweede maal hinderlijk to-
zijn. Gij zult hom toch niet laten bomorken, dat gij
bevreesd zijt voor hom? Dan hebt gij allos vorloron!"
Tilly luisterdo mot gretige ooron naar doze woordon;
zi) voedden tegeljjkoriijd het gevoel van haat, dat hij
tegenover Bruno had opgovat.
.Gij hebt gelijk I" riep hij uit.
.Natuurlijk heb ik gelijk," herhaalde do schilder.
.Golooft gij, dat ik auders u zulk eon raad zou
bobben gegovon
Hij had er alleen belang bij, den luitenant van don
barouos to vervreemden, en zjjno berekening was
zeer sluw- Hij kende Tilly to goed, om niet to weten,-
dat deze bepaald te ver zou gaan. Er behoefde maar
weinig aanleiding te zijn, om hem er toe to dryvon,.
dat hjj Bruno mishandeldekwam dit ter kennis van
den overste, die bij al zjjne gestrengheid nooit dulde
dat een soldaat werd mishandeld, dan had Tilly zijn
rang voi speold. Was Tilly geen ofiieier meor, dan
geloofde hjj hom niet meer to behoeven vrcezen als-
medeminnaar en hy was er vast van overtuigd, dat
Tilly dan wel do stad zou verlaten.
,lk zal hem tam maken," vorzekerdo Tilly eu rekfot
zyn lange gestalte uit, als om aan te toonen, dat het
hem niet aan kracht on beslistheid ontbrak.
.Boste vriend, wees echter voorzichtig," ging Ka
linka listig voort. .Verraad uw plan niot. Hot is verre-
van my, tegen den een of ander uwer kameraden
eenige verdenking te opperen, maar boe meer er
van weten, des te gemak kei jjkcr kan uw overste hot
vernemen en* alles vorjjdelen. Vergeet niet, dat do
meeste van ben u uw rijkdom misgunnen en zich cc
over ergeren, daar zy veel bescheidener moeten zjjo.
Maar kom nu, wjj mogen ods niet te lang aan het
gezelschap onttrekken, opdat niemand vi-rmoodt, dat
gij vertoornd zyt, omdat u de dochter van den han-
delsraad is ontgaan."
.PabDat gaat mij niet meer aanontwoorddo
Tilly minachtend. ,Ik had wel zeer veel last, iu het
geheel niet te komen, want ik viud zulk esne ver
loving zeer vervelend.. Het is bespottelijk, zich zoor
te binden!"
,lk stem met n in, doch dat is een kwestie van
smaak," merkte Kalinka op.
