De Schoone Weduwe.
Ao 1885.
ALGliMEEiV
ADVERTENTIE-
ZOADAG
29ste Jaarnansr.
Jo 1925.
A I E L YV S-
L A N I) R O E W R L A 1>.
J. WINKEL,
TE SCHAGEN,
Laan, Wijk D, No. 5.
18 OCTOBER
XII.
Ken nuttig: werk.
8Drnt«>r. t>j l.jjj. l:: _:_i. a mi,.
SCHAKER
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woens-
faq- en Zaterdagavond. Bij inzending tot 's j
middags 12 ure, worden Adverlentièn in het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
Ingezonden stukken één dag vroeger
UITGEVER
0IIR AIV T.
Prijs per jaar ƒ3.Franco per post ƒ3.60
Afzonderlijke nummers 0.U5.
Adüertentiën van één tot vijf regels ƒ0.75.
iedere regel meer 0.15. Groote letters wor
den naar plaatsruimte berekend.
-0$0
Uit het behandelde blijkt, dat het niet
ïuiver is, dat er hier en daar vrolken komen
opzetten, en al is 't nu waar, dat er uit elke
dreigende lucht nog geen onweersbui komt,
en de wolken soms afdrijven, 't is even waar,
dat men voor die wolken niet onverschillig
mag zijn. Er heerscht wel geen tijd van nijpend
gebrek, maar er is gebrek aan werk, en er
zijn nog honderde werklieden, die niet lui
zijn, gaarne willen werken, maar het niet
kunnen vinden.
In de laatste jaren zijn er groote werken
tot stand gebracht, en in een land al»'t onze,
is er, bij aanleg van spoor- en andere wegen,
/net het oog op het vele water, altijd veel
volk noodig, on er kunnen dan nog al wat
ledigo handen gebruikt worden.
Al is nog niet elke stad door spoor of tram
aan eene andore verbonden, toch duidt de reis
gids duidelijk aan, dat er in ons kleine land
nog al wat lijnen zijn aangelegd, en men er
vooreerst zoo heel veel niet bij zal maken.
Zoo als we in 't vorige opstel zagen, is d«
bouwwoede ook wat tot bedaren gekomen,
zoodat ook daarvoor niet ineer zooveel handen
gevorderd worden.
Zoo nadert het jaargetijde, waarin evenwel
meestal de verdiensten geringer, en de behoef
ten grooter en dringender zijn.
Reeds in 't vorige jaar, toen woelingen van
ontevredenen en werkelijk behoeftigen, zich
noch niet zoo vertoonden als thans, zag men den
winter met eene zekere bezorgdheid tegemoet.
Toen leende men niet het oor, aan overdrevene
en onbillijke eischen, maar men erkende, dat
Roman van E. II. v. Dcdenroth.
(18.) Zeventiende Hoofdstuk.
De raadsheer Frelich vernam eerst den volgenden
"torgen, toen hij zich naar do bron wilde begeven,
dat men in den nacht Willi Barning zwaar gewond
"aar L. had gebracht. In groote ontsteltenis ijlde hij
"aar den zioko, maar hij vond hora bewusteloos; de
®rts verklaarde, dat het wel is waar gelukt was, den
aogel uit do wonde te verwijderen, en dat er gelukkig
geen edole doelen gewond waren, maar vermoedelijk
tengevolge van don val, was de gewonde in een
gestand vervallen, waarvan men do oorzaak niet
aon ontdekken, doch die hot ergste deed vreoeen.
Ofschoon de lieden, dio Barning naar L. haddon
R*bracht, verteld hrddon, dat de houtvester Zornau
Jen moord had verricht, zoo had zich toch ook reeds
hot
gerucht verspreid, dat Willi waarschijnlijk met
g'aal Starnhoim had geduolloird en Frelich sprak
ölj verraooden openlijk uit, daar hij immers hot beste
*1!t. dat de houtvester geen redenen had, Willi naar
het'oven te staan,
loon werd hem gemeld, dat ern dame hem wonschto
*0U
spreken. Reeds vorbeeldde hij zich, dat het Ella
7
zl)n, dio door het ongeluksboricht tot licm kwam;
sar zag hij, dat het Iloleno was, 011 hij zou spoedig
h n<>eg booren, hoe weinig do barones zich om hot
«el'ourdc bekommerde.
Val "e W'st' °fsch°on zij bijna gotuigo van het voor-
Was geweest, geon vorklaring er van te gevexii
zeer en zeer velen met den besten wil van
den wereld niets konden verdienen, dat zij
en hun huisgezin toch moesten leven en
eten, en de inwoners van Amsterdam gaven
een loffelijk voorbeeld, hoe de in den vreoni-
de bekende Ncderlandsche milddadigheid en
weldadigheid nog niet tot het verlcdeno be
hoorde.
Er vormde zich eene Commissie tot Werk
verschaffing en toen stroomden do gaven en
giften. Hoogst aanzienlijk was de som, die
bijeengebracht werd. Duizende en nog eens
duizende gulden» werden vrijwillig geschon
ken, niet om die behoeftigen als bedelaars
eene aalmoes toe te reiken, maar om hunnen
arbeid behoorlijk te betalen, en den welden-
kenden het genoegen te verschaffen, dat ze
voor de hunnen een eerlijk stuk brood hadden
verdiend. De Commissie kweet zich uitmuntend
van hare inderdaad zoo hoogst moeielijke taak.
Er werd werk uitgedacht, en hoe aanzienlijk
het aantal aanvragen ook wa», zooveol
mogelijk voldeed men er aan, en »oo
kwam men de gevreesde wintermaanden door,
met het heerlijk bewustzijn, dat men de
ondankbars daargelaten velen een dienst
had bewezen.
Hoe zal 't nu gaan Dat is de zeer na
tuurlijke vraag, die bij menigeen oprijst, zoo
wel bij hen die met bekommering dien winter
zien naderen, waarin 't hun aan werk zal
ontbreken, als bij hen, die iets te verliezen
hebben en bevreesd zijn voor de gevolgen
van dien toestand.
Het voorbeeld van 't vorige jaar was zeer
goed maar waar is de waarborg, dat men wederom
zoo geneigd en daarbij in staat zal zijn, om
nog eens zulke groote offers te brengen
Eene verplichting kan het toch niet worden,
ten minste niet op zulk een groote schaal.
Beter en praktischer is 't, dat men naar
meer afdoende middelen uitziet.
Menig brein heeft zich daar over reeds
uitgeput, menigeen heeft daarvoor de pen
wie de moordenaar was. Wanneer zij ook al rodonen
had gehad, Ilm to verdonken dan zou bet haar
tot tegen de borst gestaan hebben, zonder overwegende
redenen zulk een zware beschuldiging uit te sprekon
tegen een jong man, van wien zij zich herinnerde,
dat hij gezegd had, dat hij op den moordenaar had
geschoten. Op de vraag van don raadsheerof zij
Sternheim voor den moordenaar hield, aarzelde
zij met het antwoord, doch na eenig nadenken moest
zij de vraag toch ontkennend beantwoorden. Ilm
had andors den graaf als den dader mooten aanwijzen;
do graaf had zich in Ilm's gezelschap bevonden. IIo-
lone had ook geen andere gronden, dan om te geloo-
ven dat de houtvester den moord had begaan, on de
verklaring, dat Zornau de barones bedreigd en den
man ncdorgeschoten had, dio op haar hulpgeschrei
toegesneld was, was niet onwaarschijnlijk.
Wanneer een bloeiend leven door een ruwe hand
vernietigd wordt, dan gaat hot streven, om den
schuldigon uit te vorscbeu, hem aan hot gerecht
over te leveron, hand in band met de zedeljjko
ontsteltenis en de smart, en dat wol in to grooter
mate wanneer de argwaan bestaat, dat do wraakzucht
van 'eon ellendeling do daad heoft bedreven; dio
smart en ontsteltenis worden minder, wanneer men
moet aannemen, dat eon ongelukkig toeval plaats had
gehad, dat de schuldige d.,or oeue dwaling bevangen j
was geweost on do daad niet stelselma.ig had verricht.
Volgons de voiklaringon van Heleno was hot niet
aan te nemen, dat er een tweegevecht had plaats
gohad cu Frelich, dio in don beginne alleen bo/iold
was door do gedachte, alles in het werk to stellen,
om Willi oumiddelijk te wrckcD, werd bedaarder;
hij kon het nu aan hot gerecht overlaten de zaak
te onderzoeken De smart kr:cg bij hem de overhaud
op 't papier gebracht, maar boe goed en
nienschlievend de bedoeling ook waro, meest
al is de uitvoering niet zoo gemakkelijk als de
raad. Het papier is geduldig.
Neener moet krachtiger gehandeld worden
voor het to laat is.
Men moet een werk bedenken, waarvoor
honderden van arbeiders gevorderd worden
niet voor enkele weken maar voor geheelo
maandenniet voor één winter, maar voor
vele zomers en winters, gedurende verscheide
ne jaren
Wanneer men nu uit dit oogpunt de droog
making van de Zuiderzee beschouwt, dan zou
rucn bijna kunnen zeggen, dat men het
raadsel heeft opgelost, dat men zou knnnen
uitroepen:
Eureka! d.i. ik heb 't gevonden!
Wat een reuzenwerk! Wat al handen, dio,
wie weet hoe lang daar werk zouden kunnen
vinden, niet allen om te graven en te spitten,
maar voor arbeid op allerlei gebied!
't Is een plan, om van te duizelen!
Eene gcheele provincie aan het water ont
woekeren! Zulk een waterplas te verande
ren in vasten grondStelt u dit in uwe
verbeelding voor. Zoo'n uitgestrektheid, be
bouwd met steden en dorpen, bedekt met
vruchtbare akkers, doorsneden met kanalen!
Dat zou annexeeren heeten op eene vreed
zame en nuttige wijze. Daarop kon de Neder
lander met rechtmatigon trots zich beroemen
en daarop kon de vreemdeling met verklaar
bare ijverzucht zien!
Heerlijk, grootsch plan
Zou dat onuitvoerbaar zijn? Reeds jaren
geleden hebben onze bekwaamste ingeneurs
de mogelijkheid niet in twijfel getrokken en
in die jaren, die er tusschen liggen, is do
wetenschap steeds vooruitgegaan en heeft men
al meer en meer geschikte werktuigen ge
vonden, om do uitvoering nog gemakkelijker
te maken.
Is er dan niet elke redelijke grond, om
op de ontroering.
Hut was den ouden hoer, als was hij zijn eigen
zoon, die daar bleok on bebloed op hot ziekbed lag;
gisteren had Willi, nadat hij hom de oogen had onder
zocht, nog er vau gesproken, dat hij een operatic zou
wagen, die Frelich voor blindheid moest bewaren; hij
beschouwde het nu als oene beschikking van den
hemel, Frelich do liefde tu kunnen vergelden, wolko
dezo hem betoond had en heden werd dit jonge,
veel belovende leven geknakt, en do oudo hoor
verweet het zich, dat hij Willi in do intriguos had
betrokken, waarin deze nu den ondergang had govon-
deu; luj beschuldigdo er zich zclven van, het Willi
mogeljjk gemaakt te hebben, voor Ella een warm
gevoel te koesteren; hij toch, had er zich imraors
borg voor gosteld, dat men haar niet naar den uitor-
lijken schijn moest beoordcelen.
Onbegrensde bitterheid vervulde hem togen Ella.
Reeds do omstandigheid, dat graaf Sternheim haar
gast was geweest, dat zij don man bij zich ontving,
die een strijd met baar neef uitgelokt bad en zich toeu
op onridderlijke wijze door openbare lastering zich op
hem had gewroken, dat veroordeelde Ella in de oogen
van den raadsheor; hot bewees dat zij goen waar
schuwingen wilde hooren. Het plotselinge ontslag van
Heleno was veder eon blijk van haar tyrauuieke
willekeur.
„Blijf bij mij," zeide Frelich tot Ilelene; „wanneer
gij een oud min, die misschien zeer spoedig eene
verzorgster noodig heeft, liefderijke diensten wilt
bewijzen, dan hebt gij huisvesting gevonden en ik
zal mjj beijveren, mij uwe kinderlijke genegenheid te
verwerven."
Dit aanbod was evou verrassend als verleidelijk,
eon beter vooruitzicht voor haar toekomst kou Ilelene
