Hinnenlandsch Nieuws.
Wordt Vervolgd.
Huitenlandsch Nieuws.
zoo lang geduurd heeft eer men den datum voor de open
bare behandeling van deze gewichtige rechtszaak vast
stelde, doch deze bedillers miskennen het wijs beleid onzer
rechters. Vooreerst heeft men zeer te recht ingezien, dat
de gemoederen volkomen tot rust moesten zijn gekomen
eer men met het proces een aanvang kon makenen
ten andere gaat er met een nauwkeurig en grondig onder
zoek van dergelijke ingewikkelde zaken altijd ontzettend
veel tijd heen. En om een juist en onpartijdig oordeel te
vellen, is dat onderzoek gebiedend noodzakelijk, 't Is waar,
in vroeger tijd ging men met zulke dingen minder lang
zaam en minder omslachtig te werk, maar 't staat in de
historie niet geboekt, hoeveel onschuldigen er dat „kort
recht, goed recht" 'wellicht den hals heeft gekost. Als een
sprekend staaltje hoe men oudtijds met de toepassing van
dat kort recht te werk ging, herinner ik mij een voorval,
dat een goede tweehonderd jaar geleden hier te Amster
dam plaats had. De zaak kwam in korte woorden hier
op neer.
Juist toen men in 't begin van het jaar 1673 door het
aanleggen van sluizen en bolwerken bezig was, Amsterdam
te versterken tegen dreigende aanvallen van buiten, liep
de stad inwendig gevaar van brandstichting. In de maand
Februari van dat jaar werd hier namelijk in hechtenis
genomen zekere John Frazer, een Schot van geboorte, die
bekende dat men hem in Engeland had omgekocht om.
heel Amsterdam in brand te steken. Als handlangers bij
dat karreweitje had hij twee Zweedsche broeders in dienst
genomen, dje beginnen zouden met den rooden haan te
zetten op bet Oost-Indische Huis of op een paar van 's
lands oorlogschepen. Zijn schuld was overtuigend bewezen,
want men had een aantal werktuigen bij hem gevonden
om de brandstichting te vergemakkelijken, waarvan hij
bekende er eenige zelf gemaakt te hebben. Den 9den
Februari werd deze Frazer gevangen genomen (denkelijk
door verraad van zijne Zweedsche helpers) en reeds zeven
dagen later, den 16den Februari, werd hij veroordeeld om
geradbraakt en in het aangezicht met een brandende bos
stroo geblakerd te worden; welke liefelijke operatie dan
ook reeds twee dagen later aan hem voltrokken werd.
Dus binnen tijd van een groote week alles in orde en af-
geloopenAls dat geen „kort recht" mag heeten, weet ik
niet wat dan wel dien naam verdient. Ware het echter
gebleken, dat men den verkeerde had voorgehad en Frazer
zoo onschuldig aan de zaak was als een pasgeboren kind,
ja, dan zou men misschien weemoedig de schouders
hebben opgehaald en zich getroost hebben met de toen
gebruikelijke redeneering heett hij het aan ons niet ver
diend, dan zeker wel aan zijn vader en moeder, of aan
iemand anders. Bij zulk een gerechtelijken spoed, staat
onze haastige, jagende „tijd van vooruitgang" nog verre
ten achter. Men was toen nog ver van de „stoom-eeuw"
verwijderd; maar ter vergoeding daarvan hield men er een
soort van „stoom-recht" en „stoom-processen" op na.
Hadden we nog een octrooiwet, dan zou ik mij haasten,
een patent aan te vragen voor deze twee spiksplinternieuwe,
zuiver gevormde woorden, waarmede ik de eer heb, bij
deze onze dierbare moedertaal te mogen verrijken. Ik doe
dat vooral met het oog op een bijeenkomst van onderwijzers,
enz., hier Woensdagavond gehouden, ter bespreking van
de vraag„in hoever zijn de klachten, die in den laatsten
tijd tegen het taalonderwijs in de lagere school geuit zijn,
gegrond?" Ondanks het langdurig haspelen en kibbelen
kwam men tot geen bepaalde slotsom, daar de onder
wijzers tegenover de beschuldigingen der tegenpartij vol
hielden, dat hun stelsel van
ik niet genoegzaam deskundige
een
taalonderricht goed is. Daar
ben, oin in deze quaestie
ik ten
maar niettemin kan ik met
0" parti\r^®*™SÖnsel,
het volk zoo ver
vreemde woorden
prijscouranten maar
thuisgestuurd. Let
nalaten te wijzen op
liefde voor onze schoone moedertaal dij
drongen wordt door het pronken met^
en zegswijzen. Lees de circulaires en
eens door, die ons dagelijks worden - dier-en
ook eens op den inhoud der advertention Van "talen
weekbladen - wat een mengelmoes en Poe3J
onder elkaar! En geef vooral uwe oogen eens de kost al
go langs de met opschriften beschilderde vensters en deure
der winkels in onze groote steden wandel
winkel of liever nog een magazijn van „confectie
van „nouveautés", ginds vertelt een verkooper van hand-
ganterie" heeft, elders een hoeden-
nn houdt, en een
schoenen u, dat hij een
maker dat hij er een „cbappellerie" op na o
immer Iemand zu Hause is. Ln
fournisseurs de la Cour
scheerder dat bij hem
wat een verwonderlijke massa
zijn we rijk! Anderen houden zich weer bezig met den
verkoop „en gros" en „en détail", terwijl het wemelt van
„tailleurs", „bonnetiers" en „blanchiseuses't Is ei gei lij'
om te zien, hoe men-fi^ zÜne sch°one moedertaal schijnt
te schamen. Ik hoop nu maar, dat al die uitheemsche
fraaiigheden beter uit des zetters handen zullen komen, dan
de twee regels Duitsch, die ik in mijn vorige kroniek uit
Göthe's Faust aanhaalde. Ik hield het er voor. dat de
zetter een veelzijdig ontwikkeld man is, die mijn citaatje
heeft overgebracht in Volapük.
12 November 1886. C ijslri-eclit -
wezen nis de plaats voor do volgende vers»»,!
In zake liet voorstel tot het houden
van fokmerriën en veulens, besloot men dez^' t(;nSsuf
te splitsen, en wel a. voer afstammulinge,,^^,8.^
- wel a. voer afstnmmeïino^W a[£'
fokdieren, is. voor die van mlandsche fokdieren
ea c
■ïft b,
Schagen, 13 November '86.
Tengevolge vin het heerschen der mazelen is de bewaar
school alhier zoodanig ontvolkt, dat de directie besloot de dag
school gedurende 14 dagen te sluiten.
De handwerkschool echter zal op de gewone dagen plaats
hebben.
De vereeniging tot ontwikkeling van den Landbouw in
gemeen, dat ook zij te trots was geworden, om met de speel-
genooten harer jeugd om te gaan. Dat er ongetwijfeld tusscben
haar en de burgerdochters, die in bet alledaagsche, klein-bur-
gerlijke leven opgegroeid waren, een klove was ontstaan, ge
vormd door hare meerdere geestesontwikkeling, en dat die
klove niet zoo gemakkelijk viel te ontkennen, daarvan hadden
die menschen geen vermoeden. Een echte inwoner van een
kleine plaats houdt zich zei ven in zijn beperkt begrips-ver-
mogen, voor het verstandigste en volleerdste schepsel der ge-
lieele wereld. Hij veroordeelt daarom juist alles, wat niet zoo
is, gelijk hij het gewoon is. Omdat zijn vader en zijn groot
vader evenzoo geleefd hebben, daarom houdt hij zich angstvallig
aan hunne gewoonten.
Toen nu bovendien nog Dora huwde met baron van Busch-
beck, baalde men wel is waar met minachting de schouders op en
gaven de armste burgers zich deu schijn, alsof zij ieder voor
zich deu baron de deur gewezen zouden hebben, wanneer hij
de vermetelheid mocht hebben gehad, om een hunner dochters
te komen, doch in werkelijkheid benijdde men Dora en gunde
haar de eer niet, zich mevrouw de barones te mogen noemen.
Allen hadden dan ook met een gevoel van zelfvoldoening zicli
verheugd in Dora's leed eu verkneukelden zich toen zij hoorden
dat Dora in hechtenis zat. De wijsten onder de burgers be
toogden natuurlijk luide dat zij dit alles wel voorzien hadden
en gaven zich het voorkomen, alsof zij er niet in het minste
door verrast waren anderen spraken er hunne tevredenheid
over uit, dat alles zoo gekomen was, als het noodwendig had
moeten komen.
De rechter Netto, die sedert jaren in de stad woonde, stond
trots zijn eerlijk karakter, onder den invloed en den druk dezer
publieke meening; Leo, die dezelve niet deelde, verzette er
zich in den beginne tegen en weersprak haar, doch eindelijk
zweeg hij, om niet zijne eigene positie in gevaar te brengen,
want dat hij tegenover haar machteloos was, zag hij al zeer spoedig
in. Bovendien zou hij Dora meer geschaad dan gebaat hebben,
want elke bewering zijner zijds, dat de ongelukkige vrouw
onschuldig was, versterkte juist bij de meesten slechts de over
tuiging van hare schuld. Men wilde zich in geen geval het
genoegen laten ontnemen, de hoogmoedige dochter van den
apotheker, die //mevrouw de barones," gelijk de dames Dora
met een spottend gelaat noemden, als giftmeng3ter veroordeeld
te zien.
De menschen kunnen ontzettend boosaardig zijn, en zij zijn
dit te meer, de3 te onontwikkelder zij zijn.
Hollands Noorderkwartier, hield Woensdag 1.1. te Alkmaar in
het hotel //de Toelast" hare vergadering.
Bij de opening herinnerde de Voorzitter, de heer S. de Jongh,
aan liet jaar der oprichting van deze vereeniging, welk feit nu
vijftien jaar geleden was geschied en daar de vereeniging toen
was gesticht voor den tijd van 29 jaren, was er eenige aanlei
ding voor spr. om nu de eerste helft van het tijdvak eens te
overdenken. Spr. deelde mede dat het bestuur, op voorstel van
den heer G. Wonder, besloten had een overzicht van de werk
zaamheid gedurende het 15-jarig bestaan der vereeniging te
laten maken.
Verder gaf de voorzitter als zijne meening te kennon, dat,
niettegenstaande de ongunstige tijdsomstandigheden, tocb een
betere toekomst voor landman en landbouwer is te wachten en
dat de daling der landerijen nu wel de grootste teruggang had
bereikt.
Na voorlezing en goedkeuring der notulen, deelde de voor
zitter mede dat het Bestuur ingevolge de haar gegeven opdracht,
een adres had ingediend aan Z. M. den Koning, betreffende de
wik- en weegloonen, en dat, toen daarop bleek, dat er de wet
desbetreffend weder onveranderd was ingediend, door het Bestuur
een adres was gezonden aan de Tweede Kamer, inhoudende
verzoek die wet niet goed te keuren. (Dit adres werd door ons
in zijn geheel opgenomen iu ons nummer van Zondag 31 Oct. 1.1.)
Verder herinnert de voorz. er aan dat, dank zij de medewer
king der Prov. Staten, het contract met den heer Boekei is tot
stand gekomen.
In zake de verbetering van het hoofdbedrag had het bestuur
zich in betrekking gesteld met den directeur der Rijk's veeart
senijschool, welke evenwel het houden van lezingen dienaan
gaande afraadde, maar het zenden van jongelui voor rek. van
H. N. kw, naar deze inrichting, daartegen aanbeval. Daar volgens
het bestuur dit laatste boven de financieele krachte van II. N.
gaat, had men zich gewend tot den heer Mr. J. Hengeveld te
Alkmaar, welke laatste zich bereid verklaarde in dezen winter
omtrent het hoefbeslag een drietal lezingen te zullen houden.
Hierop brak de beer J Zijp Kz. een lans ter zake der wik-
en weegloonen. Spr. gaf den wensch te kennen dat er van
wege de vereeniging ook een adres zou worden gericht aan de
Eerste kamer. Dat cijfers de sprekendste getuigen zijn, bewees
spr. door zijne mededeeling dat de wik-en weegloonen jaarlijks
te Alkmaar f50168, te Hoorn f 38830 en te Purmerend f 31480
bedraagt, een bedrag van bijna een ton gouds, hetwelk ieder
jaar door den landbouwenden stand moet opgeofferd worden
aan een drietal plaatsen, die evengoed al zoovele voorrechten
genieten boven de plattelandsche gemeenten.
De heer Waller is van meening, dat zulk een adres evenwel
niets zal helpen, doch raadt den heer Zijp, den uitslag van
zijn onderzoek zooveel mogelijk publiek te maken, waarop de
heer Zijp zijn voorstel intrekt en belooft, in dien geest te zul
len handelen.
Door den heer Wonder wordt nu zijn verslag over liet
25-jarig bestaan voorgelezen, waarvoor hij den dank en luiden
bijval der vereeniging inoogst.
Hierop werden de voorstellen der Commissie tot herziening
der Statuten eu van het huishoudelijk reglement, door de ver
eeniging met acclamatie aangenomen.
Door den heer J. Willekens Macdonald werd nu verslag van
de algem. vergadering van het Ned. Bundveestamboek; door
den heer J. Zijp Kz. verslag van het Landhuishoudkundig
congres te Leeuwarden, en door den heer K. Breebaart verslag
van het tot stand komen der Vereeniging ,het Nederkudsch
raardeustamboek uitgebracht.
Verder besloot de vergadering, op voorstel van den voorzitter
dat de vereeniging als donatrice tot deze laatste vereeniging zou
toetreden met eene bijdrage van f 25.
Tot leden der commissie tot het onderzoek der rekerin-r over
dit en der begrooting voor het volgende dienstjaar werden be
noemd de heereu II. Koster Hz., M. Zijp Jz. en J Kieftcu-
burg. Nog werd met 50 tegen 4 stemmen, Wognum aange-
der hengsten Norman en Horsa
Omtrent de bemesting van varkens werj
op voorstel var, het bestuur, eenige proeven Tant"^enoille"
worden genomen.
De heer Jb. Claij wees nu op den acht,.
Schapenfokkerij en stelt voor Texelsche selh'Utg1"*
sehe rammen te doen kruisen. Na eeiiiur T'1 nit'
voorzitter dat het bestuur dienaangaande
vergadering een volledig plan zal voordragen
Öp voorstel van bet bestuur besloot nu je
de vereeniging als lid zou toetreden van de
ging. I
De heer N. Loder betoogde hierop de wwl>
het houden van een wedstrijd van dorschmiX
go drijfkracht. maCtllnes
Op mededeeling van den lieer D. Breebaart d
polder de bedoelde machines in gebruik ziin '«„o
D. Breebaart, J. L. T. Groneman en N. Lode/h'11'1
eene Commissie, om dergelijke machines te <ra„'n 61105
en hunne bevinding in een volgende vergaderin®
teereu. -i
Nog werd door do vergadering gediscusseerd overi,
van proeven van aanplanting van vreemde gewassen als-1
plant, de zonnebloem enz. Ten eir.de dienaangaande
kunnen nemen werd aan het bestuur een crediet
Door den beer J. Ifreebiart werd daarop het
van een Ploegwedstrijd onder de aandacht der verbad"
bracht, waarop de lieer J. Zijp Kz. nog in overwip
bij tentoonstellingen fabrikanten van landbouwwerktuig
gelegenheid te stellen hunne machines te beproeven 11
'aden-
Ie In
rklaarde van de gegeven wenken bij gelegenheid gebruikte
lik-.. r.1 vvr Aiwl rl A. Hrtn I),,
1W;
Teu slotte werd door den heer Boeke no»
gewezen i
bij zijne firma verkrijgbaar zijnde machinaal
Te Amsterdam is, een der Anjeliersdwarsstrateu
bijna gestikt. Bij een slager een stuk worst koopende
hij van bet oogenblik, dat deze zich omkeerde, gebruik
een stuk vleesch te kapen. Bij de poging echter om liet'
door te slikken bleef het hem in de keel steken. Doodsbem
liep hij bij een apotheker binnen. Gelukkig mocht dezei
slagen het brok vleesch nog tijdig te verwijderen.
Op een geroep om hulp, drongen een paar vooibij»
gisternacht een woning in de Willemstraat te
binnen. Zij vonden een vrouw, wier kleederen in
stonden. Gelukkig slaagden zij er terstond in, het vuurcs
dooven. In plaats van een stoot had de vrouw een bloei
met vuur genomen om zich te verwarmen en was in ri
gevallen. Met een raderbaar werd zij, zoo al niet levenspa!
clan toch deerlijk verwond, naar het Binnengasthuis w«
Men moet tegewoordig op alles letten;
Te Amsterdam werd eergisteren een heer door eer
de vuur gevraagd. Teiwijl de sigaren elkander nadew,nii
de onbekende het gouden lorgnet van 's vuurgera»
zette het met het gestolen voorwerp op een loopen.
Dierlijk voedsel schijnt voor varkens een vooiki
middel te wezen tegen de varkensziekte. Visch, afnl
slachterijen, vleesch, ingewanden enz. behoedt de dieren li
gaans voor de ziekte, die nu alom wed.r heerscht
Voor 't geval de overproductie van suiker
duren, heeft men er nu een nieuwe toepassing iu
voor gevonden; met gelijke deelen kalk vermengd,
een bijzonder hecht cement zoodat wij
woningen van suiker te wachten hebben 1
Op den dag der opening der Belgische kamers,
ongeveer 1000 vrouwen in 't zwart gekleed, uit CbsrP
Brussel met een extra trein aangekomen, met het d
den Koning een adres aan te bieden, verzoekende omr
voor de deelnemers aan den eenige maanden geleden t
leroi plaats gehad hebbenden opstand. ij
Bij haar aankomst werden zij door een dichte in®1',
op en voor liet station bijeengestroomd was, luide ®S
en hoorde men de kreet: „leve de amnestie. j
In een bijeenkomst, welke den vorigen dag 'e®
ders en Buis gehad hadden, was besloten, dat be a f
het stadhuis en niet aan de kamer van afgevaar i0
moeten worden afgegeven, daar de burgemeester °P
van de opening der kamer geen polotieke °P' u A
Dientengevolge zette de vrouwenstoet zich naar ^1
in beweging; waar hij even vóór een uur aankwrani' i
Volrlers reikte onder het spreken van eenige w
adres aan burgemeester Buis over. Ook de moeder
sprak eenige door snikken afgebroken woor en,
genade voor haar zoon vroeg BeV]eiJji'
De burgemeester Buis antwoordde, dat hij 210 njuJer»1 e
als tusschenpersoon tusschen de vrouwen van
kamer van afgevaardigden te kunnen optreden- „jf:/
dat de ordelijkheid en liet karakter van den optoe
ten voordeele van het adres zouden p'el'en" mj1)titeo j
Nadat deze plechtigheid, die nauwelijks jjjellij''
was afgeloopen, ging de optocht der vrouw en on
Nadat den 9den te Londen de
"utlt UOA '""V i" Je vroufft"'j
Noch bij het openen der kamers, noch b'J fferje.(
festatie kwam ecu enkel incident voor. jeB de "f?
kreten aangeheven door de manifestanten,^ voorbijt'l,l!
welke zich naar de opening der kamers bega?
personen
verza|I,e
ringe volksklasse tiaar Trafalgar-square
rondom het voetstuk der Nelson-zuil. egt- J ri e s0ci>'
scheidene kleine rooda vaandels ontrol -
aanvoerders trachten het woord tolde meriS ^mge
hunne stem drong niet verder door dan
afstand.
voorbijgetrokken, stroomden eenige honderdei
