1
Wordt Vervolgd.
Kinnen la ndsch Nieuws.
Gemengd Nieuws
viering met de daarby gebruikelijke volkspelen, muziekuit
voeringen, illuminatiën, enz. Dus wij moeten maar denken:
wat in 't vat is, verzuurt niet, en als alle andere steden en
stadjes van Nederland reeds volop uitgeieest hebben, zal voor
ons de pret eerst lecht beginnen. Als de stemming dan ook
maar wat feestelijker is dan op het oogenblik en het voor
jaar weer werk en brood zal gebracht hebben aan de
duizenden, die er thans angstig en vergeefs naar uitzien
Waat de ellende is onder de arbeidende klasse thans
ontzettend groot. Bij de brooduitdeelingen in het Volks
park vallen er tooneelen voor, die werkelijk hartverscheu
rend moeten genoemd worden. Het zwaard van den hon
ger van den echten, knagenden honger, die uit lang
durige armoede en gebrek ontstaat doet zich bij tal
van gezinnen in al zijn scherpte gevoelen. Men behoeft
geen enquêtte-commissie aan het werk te zetten, om te
weten, hoe het gesteld is met het meerendeel dergenen,
die zich daar om brood komen aanmeldenhunne bleeke,
vermagerde gezichten, hun moedeloos voorkomenen have-
looze plunje spreken als boekdeelen. De in de meetings
der werkeloozen besproken middelen om in het gebrek aan
werk te voorzien, leiden telkens weer tot de oude slotsom:
een deputatie naar den burgemeester. Hedenmiddag zouden
de daartoe benoemde persopen door het hoofd der gemeente
ten gehoore ontvangen worden, en bij het afzenden van
deze kroniek is mij de uitslag van dit onderhoud nog niet
bekend. Doch hoe zal de burgemeester aan al die duizenden
werk verschaffen Hij is eenvoudig de uitvoerder van de
door den gemeenteraad genomen besluiten en mag geen
gulden laten verwerken, die niet dooi den Raad is toege-
- staan en goedgekeurd. Vroegere deputaties hebben zich dan
ook reeds met dit antwoord tevreden moeten stellen; maar
toch slaat men telkens weer denzelfden weg in, alsof de
Burgemeester de bevoegdheid had, om tot de klagende
arbeiders te zeggen„Nu goed, mannen, ik wil je gaarne
- wat laten verdienen; gaat maar eens dadelijk een nieuwe
groentemarkt aanleggen, waaraan zulk eene groote behoefte
is, of doet eens uw best, om een mooie Beurs op het
gedempte Damrak te zetten!" Bij de volksklassen, althans
bij een groot deel van haar, schijnt nu eenmaal de meening
te bestaan, dat een koning en een burgemeester met een
soort van menschelijke almacht begaafd zijn, en praat
daar eens tegen
De bewoners van het. Damrak zouden er intusschen
niets tegen hebben, indien de burgemeester op die wijze
de arbeiders- en de beurs-quaestie oploste., en zoodoende
twee vliegen in één klap sloeg. Zij waren dan op afdoende
wijze van den afschuwelijken modderpoel verlost, waarop
zij thans reeds jaren lang het riante uitzicht hebben.
Woensdag heeft de Gemeenteraad zich weder een geruimen
tijd achtereen met hunne klachten bezig gehouden, zonder
dat de klagers er echter voor het oogenblik iets door gebaat
worden. De slikwoestijn blijft voorloopig liggen zooals zij is,
van plantsoen of bestrating komt niets en zij, die aan de
- boorden dezer modderzee wonen, kunnen wachten tot de
behandeling der Beursplanren, waarmede de Raad over
een maand of drie nogmaals een begin zal maken mis
schien om evenmin als vroeger tot een bevredigend einde
te komen. Die beursquaestie heeft hier heel wat voeten
in de aarde, en het gaat er mee als met zooveel andere
dingen: zooveel hoofden, zooveel zinnen. Want er zijn onder
de bewoners van het Damrak ook weer anderen, die nog
liever den tegenwoordigen toestand bestendigd willen heb
ben, dan op het onoogelijke stuk gronds de beurs te zien
verrijzen, die liever hun leven lang den modderpoel voor
hunne oogen houden, dan tegen den zijgevel van het hooge
beursgebouw aan te zien en dientengevolge in een achter-
af-scraat te wonen. Maar intusschen dringen zij even hard
ging naar de deur.
//Waar wilt gij heen, jongen vroeg tante.
„Naar het strand. Het is vloedgetij, ik wil zien of de red
dingsboot nog goed aan de ketting ligt."
„Om Gods wil, Hugh, blijf toch tehuis
Ik lachtte om haar angst en snelde heen. Nauwelijks had
ik de deur achter mij gesloten, of de storm vatte mij met ge
weld aan, zoodat ik bijna tegen den grond werd geworpen. Ik
drukte mijn hoed diep in het gelaat en spoedde inij voorwaarts.
De dag brak nu aan met een grauwe lucht. Hoe kort de weg
naar het stand ook was, zoo vreesde ik toch,'het niet te kunnen
bereiken, zoo vervaarlijk woedde nog de storm; terwijl op nieuw
hevige hagel- en regenbuien mij in het gelaat sloegen, zoodat
ik bijna verbbud werd en niet in staat was, ook maar een
voet voor mij uit te zien.
Eindelijk kwam ik bij de klippen, maar daar was het mij
geheel en al onmogelijk op de been te blijven. Ik ging plat
op den grond liggen en keek naar zee. Er was niets te zien
dan het schuimen der golven.
Met het sterker worden van het daglicht wies ook mijn
moed weder aan ik klom nu de klippen af en bereikt na
een levensgevaarlijke tocht eindelijk het strand. De huilende
golven joegen met donderend geraas om het rif, het boot
huisje stond te midden van een uitgestrekte vlakte zeeschuim.
Tot mijfae ontsteltenis ontdekte ik, dat de orkaan het houten
dak van het boothuisje had afgerukt, de planken en balken
er van dreven in de branding. Ik waadde door het schuim
naar de deur, trok de sleutel uit mijn zak, opende het slot
en trad binnen. De boot lag nog onbeschadigd, doch was half
vol water; een der riemen dreef in zee, anders was alles in
orde.
Eensklaps hoorde ik van de zeezijde een doffe knal, als
van een afgevuurd geschut. Ik luisterdeNu klonk het we
der over het water en nog eens. Dat waren signalen, ik be
droog mij niet, zij beteekenden een schip in nood
Snel verliet ik het boothuisje en klom naar den oever. Ik
spande mijne oogen in, om door het schuimend nat en den
verblindenden regen te zien, waar zich het schip bevond doch
dat was onmogelijk. Nu volgde er wederom een schot en nog
maals een; daar steeg een raket omhoog met rood licht, even
als een ster.
als alle anderen op bestrating of het aanleggen van een
plantsoen aan, in de hoop, dat men het dan later zonde
en jammer zal vinden, om „dat mooie plekje" aan Am
sterdam te ontrooven, voor het bouwen van een beuis
terwijl er o^andere punten toch nog zooveel terrein beschik
baar is. Zoo heeft alles zijn mee en tegen, gelijk men in
het dagelijksch leven zegt.
Met de veelbesproken arbeids-enquête is dit waarlijk
niet minder het geval. De daarvan openbaar gemaakte j
getuigenverhooren verwekken hier een opzien, dateeniger-
mato aan de algemeene opschudding bij de verschijning j
der beruchte Londensche onthullingen herinnert. Men is
dan ook werkelijk vele dingen te weten gekomen, waarvan
menigeen het bestaan zoo in zijne onmiddellijke nabijheid
zelfs niet had durven vermoeden, 't Is of er een gordijn
is weggeschoven voor een tooceel, dat menigeen huiverend
de handen doet ineenslaan. Over het algemeen schijnt het
op industriëelgebied treurig gesteld te zijn en bestaan er
in het werkmansleven toestanden, die ons volle recht geven
om van „blanke slavernij" te spreken. Want, nu ja, op
ffb getuigenis van dezen en genen valt wel iets af te dingen
gelijk men wel bij voorbaat heeft kunnen verwachten,
maar al is slechts de helft van het medegedeelde
overeenkomstig strikte waarheid, dan is er toch nog
reden tot verontvMauiiging genoeg! Overmatig lange werk
tijd, ongezonde lokaliteiten, onvoldoende zorg voor de vei
ligheid en het leven der arbeiders, lage loonen, ruwe
behandeling, -- al die euvelen zijn veel talrijker, dan men
zou gedacht hebben. En hoeveel laat de goede verstand
houding tusscben patroons en werklieden vaak te wenschen
over 1 Op welk een hooghartigen, verwaten toon spreken
sommige fabriekanten en werkgevers over hun personeel
Enkelen verklaren ronduit dat zij blinde en stomme ge
hoorzaamheid van hun volk eischen en dat zij gewoon zijn
met de uiterste strengheid hun wil door te zetten: wie
zich aan dit militaire régime niet verkiest te onderwerpen,
kan oogenblikkelijk opstappen. Voorts blijkt het, dat de
exploitatie van kinderkrachten schrikwekkende verhoudingen
heeft aangenomen. Vele industriëelen werken tegen een
laag tarief', maar nu blijkt het, dat hun dit alleen mogelijk
is door het bezigen van een schare „arbeiders", die veeleer
nog op de schoolbank dan in de werkplaats tehuis be-
hooren. En dat alles om den strijd vol te houden tegen de
steeds scherper en scherper wordende concurrentie, zoo
van den vreemdeling als van eigen landgenooten
En zal de enquête nu in dat alles verbetering brengen?
Zullen er, met de resultaten van dit onderzoek in de hand,
thans wettelijke bepalingen gemaakt worden, die al deze
diep ingewortelde verkeerdheden tegen gaan en allengskens
geheel uitroeien? Laat ons hopen, dat de betrokken auto
riteiten op die vraag een onvoorwaardelijk toestemmend
antwoord zullen geven, en hopen ook, dat de nieuwe
arbeidswet dan een zegen voor onze vaderlandsche industrie
en baar beoefenaars zal worden. De wetgever alleen kan
hier afdoende redding brengen. Want zooals de zaak nu
staat, is er geen verbetering te wachten. Hoe streng en
ruw en onbarmhartig een patroon ook is, hoe despotisch
hij zijn volk ook behandelt, als hy werklieden noodig
heeft, kan hij aan iederen vinger wel honderd man krijgen.
Dat is het ellendige van den toestand. De concurrentie
dwingt de werkgevers om uit hun personeel te halen wat
er uit te halen is, en de werknood dwingt de arbeiders om
zich aan die exploitatie goedschiks kwaadschiks te onder
werpen. Hier kan alleen de wet haar „tot hier toe en niet
verder!" doen hooren.
28 Jan. '87. Grijsljreclit.
Uit Amsterdam meldt men van Donderdag
Heden vergaderden de werkeloozen weder in het Volkspark.
Die vergaderingen nemen allengs een meer onstuimig karakter
aan en er wordt zelfs beraadslaa'gd over misdadige voornemens
en daartoe aangezet.
Dat is het volgen van een verkeerden weg. Het is gemakke
lijk de hongerenden op te ruien, ze tot misdaad aan te sporen,
maar men vermeerdert daardoor slechts de ellende. Hoe langer
hoe meer begint men in het Volkspark te wroeten in het ge
heim.
Immers, al heeft het bestuur van de Vereeniging van Wer
keloozen geen gelegenheid verzuimd om, wat haar betreft, elk
boos plan te ontraden en den weg van orde aangewezen, toch
traden er eergisteren reeds sprekers buiten de orde, door, laat
ons het noemen helsche plannen aan de hand te doen en
clubs in het leven te roepen tot het verzinnen van listen en
praktijken.
Die treurige gedachte werd heden in de bijeenkomst in het
Volkspark zekerih «luizend man stond daar schouder aan
schouder wederom geuit. Zekere Sikkeu betoogde, dat aan
dat bedelen om brood een einde moest komen, en ook geen
geweld zou baten omdat het volk niet, zooals de overheid, wa
penen heelt- Maar den eenigen weg tot verbetering zag hij in
list.
Blijkens enkele kreten van „ja! je!" stemde men met dit ge
voelen in. „Dat j3, ja,zei Sikken redt niet. Is er
niet een met een hink hart, die zich wil overgeven aan een
daad van redding Zoo ja, laat de man zich bij mij vervoegd"
Toen bood zich een man uit de de menigte aan. Wel ging
er een st! st! uit de massa op, als ijsde men voor de gevolgen.
Maar de man bleef zich aanbieden met de woorden „ze kunnen
mij krijgen en zou Slikken wel ziju naam en woonplaats
mededeelen.
Kramer, Walters en Hubers die opkwamen tegen deu raad
van Spee om, zij het ook ordelijk, door de stad in dubbel ge
lid trekken en als morgen het antwoord van den Burgemeester
niet beviel, Zaterdag met een bus langs de huizen te gaan,
die mannen hebben de treurige opwekking tot list en laa<*
toch niet kunnen onderdrukken.
Van dat trekken door de stad kwam niet, na den raad daar-
oe, door andere sprekers andere gedachten werden opgewekt.
Gezonder afleiding was het brood dat hij 2000 stuks aan
het hek bij het heengaan werd uitgereikt - maar onte^t»
gelijk zullen er enkelen zijn heengegaan met gedachten P'
een nieuwen spreker uit het volk heden weêr opgewekt om^
het nu komt tot geheim wroeten, ook andersdenkenden
ernstige overweging moeten stemmen.
meene
Te Tolen is besloten op 's Kouings verjaardag de al
armen te onthalen voor rekening der gemeente.
Ook Hontenisse zal den 70sten verjaardag van Z.ïf j
Koning feitelijk herdenken.
ln de commissie tot regeling van dat feest treedt de he&
H.A.A. baron Collot d' Escurie, burgemeester, als eere-voorat
ter op.
Een inzameling aan de huizen, voor de viering van het
Koningsfeest heeft te Delft ruim t 2500 opgebracht.
De ^gemeenteraad van Nijmegen heeft f 1000 beschikbaar
gesteld.
Te Breda, Oude- Tonge en een aantal andere plaatsen zullen
een buitengewone bedeeling en het onthalen van de schoolkin.
deren op den voorgrond staan. Zoo heeft de gemeenteraad t-
Woerden daarvoor f500 beschikbaar gesteld.
Ook de gemeenteraad van Kampen heeft aan de feesteoij.
missie een bijdrage van f 1000 verleend en bovendien aan den
bestuurders van gesubsidieerde gestichten, tot onthaal van is
verpleegden, voor eiken verpleegde f 0. 50 toegezegd.
Ter viering v m 's Konings 70sten verjaardag hebben zic'3
in Den Helder ruim 800 personen aangemeld, om 's avonds,h'
costuum, een optocht mei fakkellicht te houden door jt
gemeente.
Te Rotterdam heeft zich een commissie gevormd om jf
feestelijke viering van den 70sten verjaardag van Z. M. den
Koning voor te bereiden.
Aangaande de wijze, waarop de feestelijke viering zal tv-
schieden, heeft de commissie nog niets kunnen vaststellen, f
deze zal geheel afhangen van den steun, welken de burgei:'j
van Rotterdam haar zal verleenen. Dit staat echter vast, dij
in de eerste plaats aan de schooljeugd zal gedacht worden, ge
lijk nit onderstaande opwekking blijkt, welke zal geplaatst wor
den aan het hoofd der iuteekenlijsten, die den ingezetenen zui
len aangeboden worden.
Stad genoot en
Den 19en Februari a. s. hoopt onze geëerbiedigde Konic
Z. M. Willem III, zijn 70sten geboortedag te herdenken.
Alom in deu lande bereidt men zich voor, dien dag feesteli,
te. vieren, dankbaar dat Hij ons zoolang gespaard bleef, verhetir
zich Neerlands volk met zijn Vorst.
He ondergeteekenden hebben zich vereenigd 111 eene commusi
om ook hier ter stede de feestelijke viering van 's Kenm
verjaardag voor te bereiden. Zij doen daarom een beroepopi
burgerij, om door vrijwillige bijdragen de noodige gelden bijeti
te brengen tot dekking der kosten en bieden u de hierbijgaani
lijst aan ter teekening.
De ontvangen gelden zullen in de eerste plaats aangewept,
worden om de schoolgaande jeugd een genoegelijken dag te
zorgen.
Moge de algemeene deelneming toonen, dat ook in de tra
koopstad des Rijks de harten warm kloppen voor het H»
van Oranje, dat ook Rotterdams burgers, innig deelen iu
vreugde van ons geliefd Vorstenhuis!
Rotterdam, 26 Januari 1887.
Twee architecten te Brussel, Honnebique en Nève
het voornemen opgevat, om aldaar een toren van Bakt
te bouwen. Deze zou evenals die van Eyvel te Parijs 300 mei'
hoog zijn, doch niet van ijzer, maar van hout vervaardigd worde
Het plan vindt bij bevoegde zijde nogal ondersteuning en
ontwerpers verzekeren, dat de toren in een jaar gebouwd f
kunneu worden en hoogstens tweemillioen francs zou kosten, wJ
geld zij gemakkelijk hopen te vinden, door het uitgeven
a«nde len van 10 francs, die vrijen toegang tot da verschillw
verdieping in zouden geven. De houtmassa zal 10000 kub. we
en het gewicht 15000 ton bedragen. Aan den voet zou bij
meters in het vierkant zijn, terwijl zeven hijschmachines naar'
drie verschillende verdiepingen zouden voeren. Van de «eri
afdeeling wil mon een groot logement maken, van de tffW*
een paviljoen en van de derde een sterrewacht.
Een onlangs in de medicijnen gepromoveerde dame,
Amalia Copelaud, werd door de studenten van de Havard b®
gerschool uitgecoodigd om een patiënt te komen behandelen, »lc;
been gebroken was. Zij kwam en vond een man van 50 jaar onge®'
meteen houten beendat stuk was. Zij liet onmiddellijk hout en spil*
halen, maakte het been weldra in orde en zond aan de heeren dia®
hadden ontboden, de nota 52 dollars. De grappenmakers *iI:
zoo goed niet, of zij moesten de rekening voldoen.
Adres en naam vergeten. Een arme vrouw wa3 me' b®
familie uit een klein plaatsje uit Westfalen in Berlijn
wonen. Onmiddellijk na haar aankomst begaf zij zich naar
adres van een dame, die uit haar geboorteplaats afkomst'?
om van haar eenig werk te bekomen. Deze gaf haar tot b
ling eenige kousen mede. Verheugd dat ïij iets voor baat
deren kon verdienen, begaf zij zich op weg naar huis- fw
intusscheu avond gewordeD, eu de goede vrouw dwaalde de
straat \oor en de andere na in en uit. Twee nur nacb'8
zij halfdood van angst op een stoep neder. Onder deze ort|i!'i
hedeu werd zij aangetrotfen door een politie-agent, die baat
stootte eD haar vroeg, waarom zij daar zoo zat en wee"
schrikt keek de vrouw op en verzocht smtekend baar ton
teed te doen. Op de vraag waar zij woonde an woordde z'J
z|) deu naam van de straat vergeten was. Nu bleef na
niets over, als overbrenging naar de naast bijzijnde P»"
a.ir lekwam zij eenigszins van haar angst. Toen men de
ui ijaar naam vroeg, was zij zoo geheel verward, dat z'.
antwoord daarop geven kon. Vroeg in den morgen werd p"1
graaf naar alle richtingen van de stad aanvrage gedaa"
bier of daar een vrouw vermist werd. Teu laatste bek*»™
antwoord en werd de vrouw onder geleide naar huis ^hti"
