Zondag, 19 Februari 1S8S.
31ste Jaargang. No. "169.
AMSTERDAMSCHE KRONIEK.
VERKOCHT!
Uitgever: J. WINKEL.
Bureau: SCHACiKI, Laan, D, 5.
Gemeente Scha gen.
Bekendmakingen.
SCHAGER
AllllttlNl
COURANT
liiertBitis- k Lifcil
Dit blad verschijnt tweemaal per week: Woensdag- Zater
dagavond. Eij inzending tot 's middags 12 ure, worden ADVER-
TENTIÉN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STOKKEN èén dag vroeger.
Prijs per jaar f3.Franco per post f3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVEBTENTIÉN van 1 tot 5 regels f0.75; iedere regel meer f 0.15
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
KIEZERSLIJSTEN.
De Voorzitter van de Raad der Gemeente Schagen, brengt
ter kennis der belanghebbenden, dat de lijsten der kiesgerechtig
den. ter benoeming van leden voor de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, de Provinciale Staten en den Gemeenteraad, door
hem op heden zijn geslotendat die lijsten op nieuw aan bet
Raadhuis zijn aangeplakt, en aldaar van heden af des voormid
dags van 9 tot des namiddags 4 uur, voor een iedër ter inzage
zullen liggen-
Schagen, den 18en Februari 1888.
De Voorzitter voornoemd,
G. LANGENBERG.
Onze socialistische stadgenooten (het gebruikelijke predi-
caat „geachte" kan hier veilig achterwege blijven) doen
in de laatste dagen weer meer dan gewoonlijk van zich
spreken. Wel geven deze rumoerige en rumoerlievende
klanten ten allen tijde op duidelijk verstaanbare wijze blijk,
maar sedert een dag ot wat maken zij het toch weer bij
zonder gortig. En wel zóó erg, dat politie en justitie er
zich mee moesten bemoeien. Op een avond in het begin
dezer week hielden de socialisten een zeer druk bezochte
en zeer woelige vergadering in hun „Volkspark," ter be
spreking van de ongelijksoortige behandeling die Domela
Nieuwenhuis en Jeanne Lorette in de gevangenis ondergaan
Novelle van E. A. KöNIG.
7.
Derde Hoofdstuk.
De grondeigenaar had het huis van zijn oom in groote opge
wondenheid verlaten.
Zoo was dus deze hoop vernietigd, op wier vervulling hij
zoo beslist had gerekend I
Zijn eerste gang gold een advokaat, wiens raad hij wilde
inwinnen; hij was besloten, het testament te bestrijden, wan
neer er maar eenige mogelijkheid voor was.
De advokaat ontkende deze vraag, hij zeide hem hetzelfde,
wat de notaris hem reeds had verklaard, en ried hem beslist
af zulk een dwazen stap te doen.
Onder zulke omstandigheden was het zekerlijk een dwaas
heid geweest; hij moest dus den gehaten neef in het onge
stoorde bezit laten van de erfenis en nu door andere middelen
trachten zijn eigendom en zijn eer te redden.
Kirner had hem geschreven, dat hij hem dadelijk na de
opening van het testament bij zich verwachtte; hij moest er
dus heen en nogmaals om geld vragen, hoe zwaar deze gang
hem ook viel.
Wanneer Jenny zich met den zoon van den handelsraad
verloofde, dan kon hij den woekeraar een waarborg bieden en
ten slotte kon alles nog een ^->ede wending nemen.
Heinrich Kirner bewoonde een mooi, prachtig ingericht
huistiij was een man, die van een vroolijk leven hield, steeds
elegant gekleed, geen gierigaard.
Hij verkeerde in de beste kringen; bemind en gezien was
hij niet, maar hij werd geduld, omdat juist in deze kringen
velen zich bevonden, dien van tijd tot tijd een beroep deden
op zijn kas.
Hij kende zijn menschen; waar niet veel te halen was,
vergenoegde hij zich met een klein winstje, en met de grootste
hulpvaardigheid gaf hij ook voor weldadige doeleinden zijn
penningske, om te bewijzen, dat hij een goed hart had.
Mochten anderen over hem klagen, hem hardvochtig, ge
voelloos, oneerlijk en hebzuchtig noemen, er traden steeds even
zooveel verdedigers voor hem op, die het tegendeel beweerden
en hem warm in bescherming namen.
Het was immers zoo natuurlijk, dat lichtzinnige lieden, die
ee,. geleende som niet konden terug betalen, den schuldeischers
uitscholden en belasterden, en het was even natuurlijk, dat
de schuldeischers met zulke lieden geen medelijden konden
hebben, wanneer zij hun geld niet geheel en al wilden ver
liezen.
Hoe kon men een man van hebzucht beschuldigen, die zijne
zouden hebben. De ontslagen bewaarder Methöfer, vroeger
dienstdoende in de gevangenis te Arnhem, waar Jeanne
Lorette vertoefde, was bij deze gelegenheid de held van
den avond. Hij somde nog eens al de bekende voorrechten
op, die de moordenares van den Japanschen gezant gedurende
hare opsluiting genoten moet hebben, en stelde daartegen
over de bejegening in 't licht, aan welke de heer Domela
zich in de cel te Utrecht had te onderwerpen. Zijn de over
en weer genoemde feiten juist, dan zouden hier inderdaad
ernstige onrechtvaardigheden gepleegd zijndoch stellige
gegevens bestaan er tot dusver niet, en daarom zou het
wel wenschelijk zijn, dat er langs den een of anderen weg
het noodige licht over deze raadselachtige zaak verspreid
kon worden. Daarop bestond uitzicht, toen er eene ver
volging tegen den ontslagen bewaarder Methöfer was inge
steld doch nu deze weer ingetrokken werd, is dit uitzicht
verloren gegaan en blijft er voor de socialisten ruimschoots
gelegenheid bestaan om dit zaakje op hun manier warm
te houden. Yoorloopig eischon zij, dat de minister van
Justitie ontslagen zal worden, deze lieden houden van
afdoende maatregelen en een onbeschrijflijken indruk
maakte het, toen Methöfer het hem door den minister
verstrekte eervol ontslag als gevangenbewaarder uit den
zak haalde en ten aanzien der geheele vergadering in stuk
ken scheurde.
Dat de toehoorders - toeschouwers mochten ze na deze
demonstratie wel heeten alles behalve kalm uiteengin
gen, laat zich begrijpen. Op straat bedaarde zij ook al niet
misschien hebben zij door kunstmiddelen hun opgewonden
heid gaande weten te houden en versterkt, althans een
troepje van die gaston, die den Nieuwendijk passeerden,
kregen daar in het nachtelijk uur ongenoegen met eenige
voorbijgangers. Yan woorden kwam het tot bedreigingen,
van bedreigingen tot dadenen wat er toen eigenlijk ver
vrienden steeds ter hulpe stond, hen dikwijls in zijn huis
feestelijk ontving Wie geld borgde, moest ook rente be
talen en het geleende op den bepaalden tijd terug geven, dat
sprak van zelf; den scliuldeischer kon men het niet euvel
duiden, wanneer hij zijne rechten ten strengste handhaafde.
Eriedrich Steinthal oordeelde anders oneer dezen manhij
had hem grondig leeren kennen. Met bezwaard hart trad hij
nu de elegante ontvangkamer van Heinrich Kirner binnen.
De kleine, magere heer des huizes kwam met loerenden blik
uit zijn kantoor, hij wreef met de rechter hand over zijn glad
geschoren kin en speelde met de linkerhand met een zwaar
gouden horlogeketting.
„Nuvroeg hij. „Mag ik u geluk wenschen P"
„Het onverwachte is gebeurd," antwoordde Steinthal schou
derophalende, „mijn oom heelt een anderen neef tot eenigen
erfgenaam benoemd, ik kan met ledige handen heengaan."
De zware wenkbrauwen van den woekeraar trokken zich te
zamen, hij haalde zijn horloge te voorschijn en keek peinzend
naar de wijzers. Met een beweging der hand wees hij zijn be
zoeker een stoel aan.
„En wat nu vroeg hij koel. „Uwe betrekking tot uw
rijken oom en uw beweren, dat gij de eenige erfgenaam zoudt
zijn, boden mij tot heden een zekeren waarborg voor de veilig
heid van mijne vordering
„Uw geld is nog altijd veilig," viel Steinthal hem in de
rede, „ik heb u daarvoor Buchenhain met den geheelen inventaris
verpand."
„Zeer wel, maar het baargeld is mij liever, ik heb ook be
talingen te doenzulke groote sommen kan ik niet lang vast
laten staan," antwoordde Kirner. „Het geld moet rollen, als man
van zaken zult gij dat wel weten."
„Als man van zaken weet ik ook, dat gij aan mij ver over
de honderd percent hebt verdiend," zeide de grondeigenaar,
wiens gelaat van toorn gloeide, „gij kunt daarmede tevreden
zijn en bedaard afwachten, tot het mij mogelijk is het geleende
kapitaal u terug te betalen. Mijn schuld aan u wordt met
iederen dag immers grooter door den rentenlast, die mij boven
dien nog werd opgelegd
„Juist daaromviel de woekeraar hem bits in de rede-
„Hoe grooter die wordt, des te minder verkeert gij in de
mogelijkheid van terugbetaling. Y ilt gij mij wederom troosten
met den volgenden oogst Die mag zoo goed uitvallen, als het
wil, liet volle bedrag is mij reeds voor de renten verpand en
zal die niet eens dekken. Ik zie nu geen uitweg meer voor
uj en gij kunt het mij waarlijk niet kwalijk nemen, wanneer
ik nu betaling eisch en mijne rechten verdedig. Misschien dekt
Buchenhain nu nog mijn vordering, het volgende jaar ben ik
niet meer zoo zeker van mijn zaakmijn eigen belang verbiedt
mij dus, langer te wachten."
„Ook dan, wanneer mijn dochter zich met een rijk man
der gevolgd is, zal zich nog nader moeten ophelderen. Maar
zeker is het, dat er wapenen zijn gebruikt en dat er bloed
heeft gevloeid, want toen de politie er bij kwam, vond zij
een zwaar gewonden jonkman in stervenden toestand,
wien met een mes een steek in de zijde was toegebracht.
Een paar belhamels bij den twist werden terstond in hech
tenis genomen, maar de eigenlijke dader ontsnaptedoch
gisteren is een socialistische letterzetter als de moordenaar
van den reeds overleden jonkman door de politie geattra
peerd. Het onderzoek naar de bijzonderheden van dit treu
rig drama is thans in vollen gang en geeft der justitie
de handen vol werk.
En zoo had gisterenmiddag, ook al door het drijven der
socialisten, de politie een zware taak op het Waterloo-
plein. De socialisten hebben het hier namelijk in 't hoofd
gekregen, de lotelingen te gaan „bewerken." Ik zal de
militiewet, dat overblijfsel van Napoleon's conscriptie, niet
verdedigen, en wil haar alleen bestaan laten bij gebrek van
beter, dus als noodzakelijk kwaad, totdat wij algemeenen
dienstplicht, of liever nog algemeenen oefenplicht hebben.
Daar zal het wel spoedig toe komen. Maar de socialisten
zijn, gelijk met heethoofdige lieden het geval pleegt te
wezen, nog al haastig gebakerdgeduld en kalmte van
geest zijn nu juist niet hunne meest kenmerkende eigen
schappen. Tegelijk met den Minister van Justitie, en een
onnoemelijk aantal andere dorens in hun oog, willen zij
ook de „bloedwet" op staanden voet opruimen. Als voorbe
reidende maatregel daartoe hielden zij verleden week een
bijeenkomst met lotelingen, en na afloop der vergadering
werden deze in de gelegenheid gesteld om een adres te
teekenen aan den militieraad, waarbij zij protesteerden
tegen hunne oproeping tot den dienst zonder dat er oor
logsgevaar bestaat. Hoeveel handteekeningen dit protest
verwierf, weet ik niet zeker; maar wel weet ik dat het
verlooft?" vroeg Steinthal. „Deze verloving zal mij nieuw
erediet verschaffen, ik zou uwe vordering bij gedeelten reeds
binnen korten tijd kunnen delgen. Aan de andere zijde zult
gij door een proces niet alleen mij ruïneeren, maar ook u
zeiven schade berokkenen; het kan u toch niet onverschillig
zijn, wanneer in openbare rechtszitting uwe schuldvordering
aan mij behandeld wordt. Herinner u de renten, die gij bij
elke prolongatie van een wissel van mij hebt gevorderd
»Met zulke bedreigingen maakt gij niet den geringsten in
druk op mij," viel de woekeraar hem nogmaals bijtend in de
rede. „De openlijke behandeling vrees ik niet, ik heb ook een
advokaat, die alles in het juiste licht zal plaatsen. Wilt gij
van uw toekomstigen schoonzoon verlangen, dat |hij uwe schul
den zal delgen Deze hoop zal wel weder in rook kunnen ver
vliegen en mij lokt gij daarmede niet weder in uw net."
„Zoo bedoelde ik het niet
„Nu, schenk dan klaren wijn, noem mij man en paard, dan
kan ik er beter over oordeelen. Wie is die gelukkige minnaar
„De zoon van den handelsraad Bitter."
„Ah, dat laat zich hooren Is de verloving reeds gesloten
„Zij zal over enkele dagen publiek worden."
„En wat verwacht gij daarvan 1"
„Een handelsverbintenis met den handelsraad."
Henrich Kirner schudde wijfelend het hoofd.
„Denk eens goed na," waarschuwde hij, „de handelsraad is
een zeer voorzichtig man, uwe plannen kunnen zeer gemakke
lijk schipbreuk lijden op zijne wantrouwendheid en zijne slim
heid. En wat hebt gij, wannneer de jongeheer met uwe dochter
trouwt Een groot kapitaal krijgt hij toch niet mede, en al
wilde hij het, dan zou hij uwe schulden toch niet kunnen be
talen, want zijn vader doet, zoolang hij leeft, toch geen afstand
van zijn geld."
„Desniettegenstaande beloof ik u, spoedig na de verloving
met de delging uwer vordering te beginnen," zeide Steinthal
ongeduldig.
„Gij hebt al zoo menige belofte onvervuld gelaten
„Kunt gij niet tegen het testament protesteeren
„Ik heb reeds met een advocaat beraadslaagd, het proces
zou evenwel zonder eenig vooruitzicht zijn. ik zou dus nutte-
looze kosten maken en de ergenis nog bovendien hebben. Ook
zou zulk een proces mijn erediet schokken; men zou vernemen,
welke verwachtingen ik gebouwd heb op de erfenis en hoeveel
voor mij afhing van de vervulling dezer hoop."
De loerende blik van Kirner rustte stekend op het verhitte
gelaat van den grondeigenaar.
„Ik beloof u niets," zeide hij koel,ik weet nog niet, wat
ik doen zal. Ik moet om minder aangename redenen er op aan
dringen, dat gij mij mijn geld binnen korten tijd terug be
taalt, het is dus nu aan u, een weg te zoeken, langs welken
gij diit kunt doen. Wanneer de verloving van daag of morgen
