Binnenlandsch Nieuws.
moeite moest men eenige „sprekers" aan 't praten krijgen.
Wat zij zeiden, was niet veel meer dan een reeks varia-
tiën op het thema van den voorzitter: klachten over de
slechte opkomst, klachten over het gebrek aan Vereeniging
en klachten over den geringen lust tot debat in de verga
dering. Ten slotte werd er een motie aan den Gemeente
raad aangenomen, waarbij aangedrongen werd „op het
onmiddellijk beramen van middelen, waardoor wij ons en
de onzen van voedsel kunnen voorzien, alsuitvoering te
geven aan groote werken en concessie te verleenen aan
de tramplannen van de heeren Sanders enz. enz."
Daarmede liep de vergadering af. De motie is Woensdag
bij den Gemeenteraad ingekomen en ter visie gelegd, om
behandeld te worden bij de begrooting. Het is dus nog
weer eens de herhaling van het reeds zoo dikwijls toege
paste middeleen meeting en een motie. Of de nu^ inge
diende wel veel zal uitwerken? Ik betwijfel het. Wat de
werklieden in hun bijeenkomst zeiden, is gedeeltelijk waar
er is werk genoeg, maar is er geld genoeg om al dat
werk te doen uitvoeren Dat is een andere vraag.
En op dit onoverkomelijk bezwaar stuiten de vergaderin
gen en de motiën der werkelooze arbeiders, hoe goed ook
bedoeld, meestal af. Yelen worden hiervan meer en meer
overtuigd, vandaar het schaarsche bezoek op de jongste
meeting. Maar met dat al blijft de toestand inderdaad
hartverscheurend. Dertigduizend menschen die werken kun
nen en werken willen, maar wier hand tevergeefs naar
arbeid zoekt en wier oog vruchteloos naar brood omziet
Dertigduizend menschen die nu reeds aan kommer en ge
brek ten prooi zijn, met den winter voor de deur, de win
ter, die hun slechts vermeerdering van ellende en ver
scherping van het lijden kan brengenGeen wonder, dat
er langs allerlei wegen redding en uitkomst gezocht wordt.
En tegenover het gebrek en de behoefte van zoovelen
staat weer als een van de schrille contrasten die men
steeds in groote steden aantreft de weelde en spilzucht
van anderen. Toen Sarah Bernhardt hier deze week in het
Theatre Van Lier een serie gastvoorstellingen gaf, waren
de prijzen voor de eerste rangen op tien en acht gulden
per persoon bepaald en tóch was het er vol. Iedereen
klaagt over malaise en over stilstand van zaken, onder
alle vakken en ambachten hoort men verzuchtingen over
den slechten tijd en de geringe' verdiensten, maar met
dat al zijn de publieke vermakelijkheden steeds gevuld,
maken zij in den regel goede zaken, en gaan bovendien
buitenlandsche kunstenaars, die zich gewoonlijk grof laten
betalen, hier ook nog met een aardig duitje strijken. Acteurs
en actrices, zangers en zangeressen, die een „kunstreis"
ondernemen geldreis ware een beter, althans een juister
woord blijven nooit in gebreke, de voornaamste plaatsen
van het „rijke Holland" aan te doen, waar men hen altijd
met open armen en open beurzen pleegt te ontvan
gen. Yan ondernemingen van openbaar nut kan men slechts
met de grootste moeite een aandeeltje van tien gulden
plaatsenmaar als Sarah Bernhardt of Ernest Possart,
Madame Agar of Ludwig Barnay naar Amsterdam trekken,
vliegen de muntjes en bankjes hun reeds van verre tege
moet Wat oorzaak mag dit verschijnsel hebben Ik en
weet het nietmisschien overloop van kunstgevoel.
Uit dit oogpunt dan ook beschouwd, uit het artistieke
namelijk, heeft Sarah Bernhardt hier weer schitterend
haren roem gehandhaafd. Den eersten avond, in La Tosca
van Sardou, was haar succes slechts matig, doch dit lag
meer aan 't stuk, dan aan haar spelmaar als de Dame
aux Camelia's en als Adrienne Lecouvreur toonde zij zich
èn door haar aangrijpend spel èn door de even snelle als
juiste afwisseling van mimiek en gebaren de rijkbegaafde
priesteres van de kunst en het genie. Er ging vaak, na
afloop van een of ander indrukwekkend tooneel, een rilling
van eerbied en bewondering door de dichtgevulde zaal
een oogenblik heerschte er een doodsche stilte, alsof de toe
schouwers door de tooverkracht van zooveel kunst en gevoel
onweerstaanbaar geboeid warenen dan verhief er zich
plotseling een stormachtig en donderend gejuich, dat de
wanden van het huis deed dreunen en waarin de verruk
king van het publiek zich herhaalde malen lucht gaf. Zon
dagavond geeft Sarah hare afscheidsvoorstelling, als Fédora
een harer beste rollen.
En daarna krijgen we Dinsdag weer iets van minder
poëtischen aardeen verkiezing van drie leden voor den
Gemeenteraad. In den laatsten tijd gaan de Raadsverkie
zingen hier met veel leven in de politieke brouwerij gepaard,
veel meer dan vroeger, toen de kiesvereeniging Burgerplicht
alles regelde en bedistelde. Tegenwoordig zijn er wel vijf
of zes kiesvereenigingen, en bij den strijd over de candida-
turen gaat het vaak zeer heftig toe. En niet alleen onder
de volwassenen, maar ook onder de jongelui begint het
staatkundig leven zich te openbaren, zooals blijkt uit de
oprichting der Vereeniging (alweer een 1) onder den naam
„Oordeel naar onderzoek," tot opwekking van politiek leven
bij jongelingen van 18 tot 28 jaar. Twee zaken zullen
deze jonge borsten vooral gaan bevechten, volgens hun
program, en wel het drankmisbruik en de prostitutie. Ik
wensch dezen braven Hendrikken veel heil en zegen.
Gr y sbr-eclit.
Donderdag herdacht de heer K. van der Meulen Szn. predi
kant bij de doopsgezinde gemeente te Nieuwe Niedorp, den dag,
waarop hij voor 25 jaren zijne bediening op het eiland Terschelling
aanvaardde. Na twee jaren aldaar werkzaam te zijn geweest, ving
hij op den 29 October 1865 zijnen arbeid te Nieuwe Niedorp
aan, en zet dien tot heden voort op eene wijze, die hem veler
achting doet verwerven.
[Van zijne gemeenteleden en leerlingen en ook van vele
vrienden ontving hij dan ook op dien dag hartelijke geluk-
wenschen en stoffelijke blijken van waardeeiing van zijn persoon
en werk. Zondag 11 Oct. zal de jubilaris zijn ambtsfeest
kerkelijk vieren.
- Aan de Woensdag te Hoorn gehouden harddraverij der
Hoomsche Harddraverijvereeniging door paarden voor tweewielige
rijtuigen, namen 12 paarden deel. De prijs f 200 werd b^-haa
door de zwarte merrie „Koningin", van den heer D. J. rlorijn
te Rotterdam, bereden door G. Koot, en de premie f100 door
de bruine merrie „de Roos", van den heer Jan Groen te Andijk,
bereden door C. Broers.
Van Tessel worden sedert den len dezer maand duizen
den lijsters uitgevoerd, die bij menigte in de kreupelboschjes
van dat eiland worden gevangen. De lijsters kosten 9 ct. per
stuk. Door sommige lijstervangers werd reeds van f20 tot f 21
besomd in éénen nacht. Overigens levert de jacht weinig op,
evenals de kooien, waar maar weinig waterwild is te vangen.
In het Yliegend Blad van Amsterdam lezen we: In
de binnenwateren van Friesland moet sedert eenige weken
zooveel paling zijn gevangen, dat de palingaken, die geregeld
van Workum en Heeg op Londen varen en telkens duizenden
ponden vervoeren, naar beweerd wordt, werk hebben tot Mei
1889.
Wij vernemen dat de veetentoonstelling die bij gelegen
heid der Internationale Tentoonstellig, die in 1889 te Parijs
zal worden gehouden, zal plaats hebben van 11 22 Juli
1889, in het zoo welbekend Palais de LTndustrie en omliggend
terrein.
Priizenswaardig is het zeker dat het programma en vooral
de bepaling van tijd zoo vroeg reeds is bekend gemaakt, daar
onze veehouders nu in de gelegenheid zijn, zorg te dragen, dat
koeien worden ingezonden, die tijdens, kort na of wel kort voor
de tentoonstelling hun kalf brengen.
Wordt ons reeds beroemd Nederlandsch vee zooals het toch
waardig is, op voldoende wijze ingezonden, dan toch is het
in zijn voordeel dat het in de gunstigste omstandigheden verkeerd.
Als een herinnering aan den 8slen October deelt het
D. v. Z.-H. en 's Gr., het volgende mede: De 8 October is
een belangrijke datum in de annalen der vorstelijke residentie,
omdat zij verbonden is aan eene glansrijke episode in hare
geschiedenis, die vele krasse Haagsche ingezetenen zich nog wel
zullen herinneren. Men schreef'het jaar 1840, het laatste jaar
der roemruchtige, maar in den laatsten tijd door troebelen ver
stoorde regeering van Willem I. De grijze vorst, naar rust ver
langende, had afstand gedaan van den troon. Een geest van
onrust, onzekerheid en spanning had zich van de gemoederen
meester gemaakt. In 's Gravenhage hadden kwaadwillige ge
schriften van een beruchten volksmenner aan de onrust voedsel
gegeven, en een gedeelte der burgerij had aan die opruiing
maar al te gewillig het oor geleend.
De nieuwe vorst, nog niet gekroond, vertoefde op het huis
ten Bosch, zijne gemalin Anna Paulowna op het paleis aan den
Kneuterdijk. De troepen onder aanvoering van Generaal Verschuur,
zouden dien dag in de Maliebaan den eed afleggen voor Koning
Willem II. De kurassiers in hunne schitterende kurassen en
helmen, de lanciers in hunne kokette uniformen, de vaantjes
wapperende aan de lansen, de grenadiers nog fier op de lauweren
in den tiendaagsche veldtocht behaald, en de overige wapens
stonden in gelederen opgesteld. Een trötschen aanblik bood dit
levendig tooneel in het Malieveld, maar de geest der bevolking
was onzeker, gejaagd. Er heerschte eene spanning in de stad.
Een ieder was doordrongen van den ernst van het oogenblik, en
in overeenstemming daarmee was de gure, donkere Öctoberdag.
Zwaarmoedige regenvlagen ontlastten zich uit het duistere zwerk,
opgezweept door een killen herfstwind. Nochthans bewoog zich
eene massa menschen in de lanen nabij het paradeveld.
Tegen 12 uur nadert van den kant van den Leidschen straatweg
een drom ruiters. Het is de Koning. Men erkent hem aan de
fiere en ridderlijke houding van den cavalier. Omstuwd door een
lijfwacht van lanciers, rijdt de held van Quatre Bras tot bij den
ingang van het Malieveld, en terwijl de rossen zwenken en een
oogenblik te voren de hemel nog verduisterd is, breekt daar een
zonnestraal door het zwerk, weldra meerdere en het zonlicht
verguldt en bestraalt in vollen glans de schitterende uniformen.
De Oranjezon electriceert de menigte. Een geweldig hoerah,
gevolgd door den kreet „leve Oranje," galmt uit duizenden
keelen door de lucht. De vorst verstaat dat teeken. Hij geeft
een wenk aan de hem omringende officieren en ordonnansen die
zich terug te trekken; het volk stroomt toe en geleidt jubelend
den vorst naar de paradeplaats.
Inmiddels rent s vorsten adjudant, baron Suouckaert van
Schauburg in vliegenden galop naar den Kneuterdijk. Daar staat
een open rijtuig gereed en voort rijdt het naar de Maliebaan.
Slechts weinige oogenblikken na de ovatie aan Zijne Majesteit
gebracht en die nog steeds voortduurt, verschijnt plotseling
een rijtuig met de bekende Oranjeiiverij daar ginds op den
Boschbrug. De menigte maakt een oogenblik ruim baan, het
rijtuig passeert en uit de dichte drommen gaan opnieuw jubel
kreten op, die de muziek der grenadierskapel verdooven. Nadat
de vorstin zich bij haar koninklijken gemaal heeft gevoegd
neemt het militaire schouwspel een aanvang, en straks als dé
Koning en de Koningin de Maliebaan verlaten, is alle onrust
uit de gemoederen geweken en het oud vertrouwen weer-
gekeerd.
De Oranjezon zou sedert nog [vele malen schijnen, maar
nooit zoo warm en stralend als op dien guren 8n October-
morgen.
De Stand, blijft met grooten ijver te velde trekken te^en
de anti-revolutionaire Kamerleden, die zich bij een der m°eer
belangrijke stemmingen tijdens de behandeling van 't reglement
van orde van hun partij hebben afgescheiden.
loen indertijd de heer Seret de Kamer stond toen nog
op het doode punt - het waagde bij een belangrijke beslis-
surg tegen de partij zijn stem uit te brengen, werd hem door
de Stand, te vers aan gegeven dat men bij de verkiezingen
„het vuur met uit zijn sloften" liep om later af te hangen van
i6 F? u °pVatilnLg van 6611 der Kamerleden. Ditmaal, nu
de h.h. Huber en Eabius - en ook voor een deel prof de
Geer - die stoutigheid hebben gepleegd, wordt in aédere
woorden, maar met met minder nadruk eene waarschuwing
gericht tot de anti-revolutionaire Kamerleden
„Als dat aanhoudt, als zulk pogen veld wint, als er meer
dere Kamerleden uit, „datzelfde vaatje gaan tappen„
is de winste weg die gewonnen wasdan kan het V,p'
portefeuille's morgen den dag ter beschikking steÜen f
er bij de eerstkomende verkiezing geen feu
sacré meL M
ons volk te brengen, dan breken de schoone dagen
alleen-heerschappij der liberalisten weer aan, en dan d
geen twee jaar meer of al wie den Christus in on3 l*t
belijdt, kan het weer aanzien, dat heel de macht vand t1
tegen het levensbeginsel van den Christen geëxploiteerd
De JV. Prov. Gron. Ct. sprak het reeds uit]^n *0f|h.
liever tien mannen in de Kamer, waar het volk op rekene^'*
dan zeven-en-twintig, die in de Kamer door al hun
inzicht" en „particuliere overtuiging" al de winste
stembus verspelen.
„De Club wete dus, wat haar te doen staat," aldus Ui
het blad. „Blijft zij aan de zaak des volks getrouw, dan U
ze nu en voor de toekomst op de trouw, op de liefde, 0
toewijding van ons volk rekenen. Maar ook, offert zij'deP
des volks aan haar spel van „eigen inzichten" op, dan déj
ze het volk om zelf voor de ons heilige zaak op te
Waar men ook mee spelen moge, met de zaak van het
land spelen mag men niet."
Als een grappig staaltje, hoe achterdochtig men in Euslai
tegenover vreemdelingen is, kan het volgende dienen:
Aan den heer P. Reese, vroeger te Meppel gedurende een»,
tijd directeur van eene fabriek, toebehoorende aan den C
Scholten van Groningen en gelegen te Nowy Dwor bij WaisA
in Polen, is het verder verblijf in Rusland ontzegd, terwijl
zijne pogingen om zich als Rus te laten naturaliseeren mé
lukten. De voornaamste reden van dit uitzettingsbesluit is dj.
aan genoemden heer vóór eenigen tijd was geadresseerd'eet;
hoogst verdachte circulaire, uit Meppel afkomstig, waai0
voorkwamen twee gekruiste degens en de woorden „Pro Pathj'
Die circulaire, welke van een bekende scherm vereeniging a!
komstig was, was voor de Russische politie voldoende om
nihilisme te denken; na eenig beraad besloot men, den man,
wien zulke gevaarlijke schriften waren gericht, het verder verbl;
te ontzeggen
De heer Reese is thans aan het hoofd geplaatst van
fabriek van den heer Scholten in Brandenburg.
Te Dordrecht worden stappen gedaan ter voorbereifc
eener feestelijke viering van den 75sten verjaardag van Nee
lands bevrijding van het Fransche juk, in November 1813,
Een 70-jarige vrouw, die met bakkerswaren de bce
opgaat, verdwaalde dezer dagen in de uitgestrekte bosschen
Olterterp. Hoe zij ook zocht, zij kon den rechten weg na
vinden; de avond viel in en het werd er niet beter op. Hi
bejaarde echtgenoot ging uit om haar te zoeken, geraah
daarbij te water, doch werd gelukkig gered. Het oude ra»
tje werd niet gevonden, zij zwiert den geheelen nacht in i
duistere bosschen rond, totdat de zon den volgenden ochte
haar weg verlichtte en zij eindelijk hare schreden naar i
woning kon richten.
Ook de Commissarissen des Konings in NoordBrant
Gelderland, Overijsel en Limburg hebben de medewerking:
ondersteuning der gemeente-besturen ingeroepen, ten bel
der onlangs opgerichte „Nederlandsche Heidemaatschappij',
zich de ontginning van heidevelden, duinen en andere
gronden in Nederland ten doel stelt.
Te Sneek tracht men eene Yereeniging tot
brengen, wier leden tegen het betalen van eene betrekHj
geringe jaarlijksche contributie in de gelegenheid zullen i
gesteld, van alles, wat er in hunne woonplaats op het
van uitspanning en kunst valt te genieten, tegea een ff'11
entreegeld te kunnen genieten.
Te Wapse bij Diever is de arbeider J. Van Kalt®
bij het graven van een nieuwen weiwaterput, door een
king onder het zand geraakt en daaruit, na een paai
bedolven te zijn geweest, levenloos opgehaald.
De lij ster vangst in de Gaasterlandsche bosschen 1
October geopend. Alleen door den huize Rijs zijn bijna
vergunningen afgegeven om in de eigendommen die vangst
te oefenen, en bovendien p. m. 100 voor de snipp®'^
Hierbij gevoegd de vergunningen door andere eigenaars, k°'
men tot een respectabel aantal, en 't is een feit, dat zeer
zich met de vangst der lijsters bezighouden. In vroegerPl
werd door de poeliers te Balk wel f 10,000 alleen in ''J l
omgezet.
Men schrijft uit Borger: J
Toen voor ongeveer zes jaren de opening der scheept 1
den verlengden waterweg van Stadskanaal naar Buinen w I
gemeente plaats had, en daarmede de keisteenenhandelop ,1
zal zeker niemand hebben gedacht dat er zulke verbazende® >1
keisteenen in den hier aanwezigen heuvel van den ...d|
aanwezig waren als er reeds uitgedolven zijn. Nadat
honderden scheepsvrachten keien afgescheept en de mees I
rijke gronden om- en doorgewerkt zijn, is er in °e°,,
woordigen tijd eene stilte in dezen uitvoer ontstaan. -
slaagplaatsen, waar uog in het laatste voorjaar h°°l?e"Jf
keisteenen lagen, zijn thans ledig en de aanvoer i3 ceV
oorzaak van dezen schijnbaren stilstand van zaken beru-
eene stagnatie van eenen der keienhandelaars, deel3
verschijnsel, dat als gevolg van den natten zomer i3,e eJ.
wen. De meeste der keiendelvers, die in Augustus en
ber des vorigen jaars dagelijks ten getale van 1(MJ
personen, zoowel vrouwen als mannen, in het keienve
arbeiden dit jaar in de turf, die dit jaar meer
werkzaamheden vereischt. De veenderijen geven dus
de noodige verdiensten, in een tijd, waarin in de lBiW
weinig te verrichten viel. De keisteenen, die een rU
taal zijn geworden, zijn altijd eene ^lucht ti t
werkeloosheid. In dat gedeelte van Buinen, u
„de 8tad" noemt, en waar de k
