1
Mïei'ISÉ- LiÉifB
Ei verpof ons onze schilden!
Zondag, 11 November 1883.
31ste Jaargang. No. 2245.
AMSTERDAMSCHE KRONIEK.
Uitgever: J. WINKEL.
Bureau: SCHAODI, Laan, 1), 5.
SCHAGER
COURANT.
pit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- Zater
dagavond. Bij inzending tot 's middags 12 ure, worden ADVER-
TENTIËN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN èén dag vroeger.
Prijs per jaar f3.Franco per post f3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels fO.75; iedere regel meerfO.lt
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
9 November.
Sedert ik verleden Vrijdag mijn vorige Kroniek schreef,
hebben wij bier een kolossale verandering van omgeving
gekregen. Compleet alsof er een hap uit den almanak is
genomen, heeft het sombere, natte, smerige herfstweer,
waarmee wij de eerste dagen dezer maand werden bezocht,
eensklaps plaats gemaakt voor een vorst, zóó streng en
zóó hardnekkig of wij in het hartje van Lentemaand zijn.
De sering en de Geldersche roos, die met hun beidjes den
„boomgaard" vormen van mijn tuin (een Amsterdamsche
tuin, anderhalf maal zoo groot als een tafellaken) en daar
hun beklagenswaardig bestaan voortsleepen, hebben nog
een groot deel hunner vaalgroene bladeren behouden,
en toch vindt de edele schaatsenrijderskunst hier en daar
reeds welgeslaagde beoefening. Kleine plassen en binnen-
slootjes waren gisteren morgen bedekt met een ijsvloer,
die den liefhebbers van hard-, kunst-, en schoonrijden de
blijdste vooruitzichten voorspelde, en menige feestcommissie
voor het bestaan van Neerlands 75-jarige onafhankelijkheid
zou, als de wind nog een poosje in den oosterhoek blijft,
een hardrijden op schaatsen aan het programma harer
feestviering kunnen toevoegen. Iedereen vraagt zich zeiven
en zijn buurman met verbazing af, hoelang die ontijdig
geboren winter het wel zal volhouden; en in afwachting
der juiste oplossing van dit vraagstuk, zijn de leveranciers
van turf, steenkolen, cokes, aardappelen en andere levens
behoeften alvast begonnen, de prijzen hunner artikelen een
weinigje op te drijven. En ook de ondernemers van ijsver-
makelijkheden zijn druk in de weer om van deze extra
ordinaire gelegenheid te proüteeren de kunstbanen worden
volgepompt en de toestellen voor tobogganning (steile
hoogten waarlangs men met sleden atglijdt) bereids in orde
gebracht. Nu de natuur ons plotseling midden in den winter
heeft verplaatst, zit er niets anders en niets beters voor
ons op, dan ons zoo goed mogelijk in het onvermijdelijke
te schikken.
De natuur zelve heeft ontzaglijk hij de verandering ge
wonnen. De muffe, klamme nevels, waarin wij nu al een
paar maanden rondwaarden, zijn door den verfrisschenden
Roman van GEORGE HöCKEB.
69.)
XXXI.
*Nu dan, zoo wil ik de waarheid bekennen," ging de hui
chelachtige kamerdienaar op zalvenden toon voort, „en ik
moet om vergiffenis bidden, dat ik het waag, mij in dit schit
terend gezelschap te doen hooren
Hij hield op en boog zich naar alle zijden. Niemand zag
daarbij het ironische lachje, hetwelk voor een oogenblik om
2}jne lippen speelde. „De jonge heer graaf," ging hij voort,
ach op nieuw buigende voor Wolf, „heeft de groote goedheid
gehad, mij tot vestiging van een eigen huishouding behulp-
saam te zijn In mijn afhankelijke verhouding kon ik
Aet niet wagen, een vrouw te vragen Toen ik nu den
van mijn genadigen heer in het vertrouwen nam, wist
h'j voor mij een verlof te verkrijgen ik had een diepen
todruk gemaakt op het hart der jeugdige molenaarsdochter,
Mitje Sturm zij stemde er in toe, de mijne te worden
vluchtte met mij, daar ik niet durfde hopen, den zegen
der ouders te verkrijgen voor onzen bond
«Met u met u Stamelde Martin, terwijl hij asch-
psiiw in het gelaat werd. Ge aderen van zijn voorhoofd zwol-
op van toorn, hij hief de beide vuisten omhoog, als wilde
i ze met verpletterende kracht doen nederdalen op het hoofd
den schurkachtigen leugenaar, doch liet ze in hetzelfde
Ogenblik machteloos langs de zijden nedervallen.
'/Met mij" antwoordde de kamerdienaar met een zegevierend
terwijl hij uit den borstzak van zijn jas een saamgevou-
en papier te voorschijn haalde. „Hier is de trouwakte, opge-
den dertienden October te Londen, waardoor ik wettelijk
efbonden hen aan Antje Sturm
hen gemompel van verbazing en verrassing over dezen on-
^er*achten afloop deed zich allerwege hooren. Maar het meest
aasd Was Wolf zelve, die nog altijd zijne ooren niet durfde
^touwen.
*usschen ging het document van hand tot hand. Ten laatste
oostewind onnaspeurlijk weggeblazen en door lichtglansen
helderheid vervangen. Overdag straalt de Novemberzon zoo
heerlijk aan den smetteloos blauwen hemel en giet zij over
het wereldrond zooveel gloed en luister uit, dat ik mij aan
het schouwspel bijna niet verzadigen kan. En pas is zij
verdwenen, of de wassende, matgouden maansikkel verrijst
aan het onbewolkt azuur, als om te profiteeren dat het
weerglas vooreerst nog niet op verandering zal komen te
staan. Op de schoongevroren straten krioelt het den gan-
schen dag van lustig en opgewekt voortstappende voetgangers,
en in het middaguur worden de winkelbuurten achtereen
volgens opgeluisterd door een bevallige damesschaar, die
iu heur van snoeperige wintertoiletjes naar de hier en daar
reeds voltooide Sint Nicolaas-uitstallingen in de groote
magazijnen gaan kijken. Op zulke dagen ziet Amsterdam
er aanbiddelijk schoon uit en zou men er b ij n a vrede
mee kunnen hebben, dat de winter dit jaar zoo vroeg en
zoo streng is opgetreden.
Byna zeg ikwant over het geheel genomen, zijn
wij eigenlijk met die vroege winter-heerschappij niet erg
gesticht. Ik zeide reeds, dat de prijzen der voornaamste
levensbehoeften onmiddellijk een stijgende beweging hebben
aangenomen, wat niet meer dan natuurlijk is, daar de
leveranciers, evengoed als ieder ander, op hun getij visschen.
Maar erger nog is, dat het aantal werkeloozen door de plot
seling ingetreden vorst weder zoo bedenkelijk vermeerdord
is. Er zijn een aantal bouwvakken die nu eenmaal bij
vriezend weder niet uitgeoefend kunnen worden, en dus
komen thans de beoefenaars dezer vakken de gelederen
der werkeloozen nog versterken. Men kan het terstond
opmaken uit een onbedriegslijk verschijnselde nieuwe
toeneming van het aantal kleine negocianten en bedelaars
aan onze huizen. De listen en lagen die deze luidjes be
denken om hunne aanbiedingen aan den heer of de vrouw
des huizes overgebracht te zien en niet door de dienstboden
met eeue eenvoudige weigering heengezonden te worden,
zijn soms zeer curieus. Gisteren kwam eene handelaarster
in muizenvallen, pijpdoorstekers en andere nuttige ingre
diënten aan mijne huisdeur kennisgeven, dat zij besloten
had hare „zaak" naar Haarlem over te brengen en nu
vrieudelijk verzocht „voor 't laatst" nog iets van haar te
koopen. Daar ik geen last van muizen heb en evenmin
kreeg Almenrode het en ook deze moest, hoewel schoorvoetend,
de geldigheid en echtheid van dit stuk erkennen.
„Maar mijn hemel, hoe is dat toch mogelijk!" stamelde hij,
met medelijdenden blik zijn dochter aanziende, die op haar
stoel was nedergezonken.
„Het is de waarheidantwoordde de kamerdienaar gestreeld,
en zich tot den majoraatsheer wendende, voegde hij er oogen-
blikkelijk deemoedig aan toe„ik mag toch wel blijven reke
nen op de gunst van mijn genadigen heer
De oude graaf antwoordde hem niet, want hij begreep van
het geheele voorval nog niet het minste, slechts instinktmatig
zeide een voorgevoel hem, dat het een nieuwe schurkenstreek
was, dien de kamerdienaar tegen hem in zijn huiselijk geluk
uitspeelde.
Eensklaps stortte Almenrode zich op Frans en vatte hem
heftig bij den schouder. „Mensch," stamelde hij, „en gij liegt
niet waar, waar is uwe vrouw
Maar daar veranderde het zoete lachje op het gelaat van
kamerdienaar in een hatelijk gegrijns, Vergeef mij, mijnheer
de baron, wanneer ik u het antwoord schuldig blijf," antwoord
de hij onderdanig, maar ik ben een weinig jaloersch en bewaak
mijn lief vrouwtje als een zeldzame schatMijn God, de
heeren zullen mij begrijpen, wij leven nog in de wittebroods
weken en dan
Daarbij zette hij zulk een koddig gezicht, dat eenige van
het gezelschap in een schaterlach losbarstten. Van alle zijden
haastte men zich nu, den jongen graaf "Wolf deelnemend de
hand toe te steken en hem te verzekeren, dat men geen oogen
blik de lage beschuldiging had geloofd. Geen mensch bekom
merde zich meer om den jongen boschboer, wien door den
kamerdienaar in een onbewaakt oogenblik te verstaan gegeven
was, zoo spoedig mogelijk de zaal en het slot te verlaten.
Maar al te gaarne kwam Martin dit bevel na. Want alleen
op herhaald aandringen van Almenrode had hij er in toege
stemd aldus op te treden. Nu, waar zijn optreden zulk een
onvoorzien einde kreeg, gevoelde hij zich dubbel ellendig. Dus
de jonge, lafle graaf had hem in het bosch wat voorgelogen.
Antje was niet zijne vrouw, maar die van den schurkachtigen
kamerdienaar, die wel haar vader had kunnen zijnen
waarheid moest het zijn, want stond het niet zwart op wit,
met stempel en zegels voorzien, op het papier?
Gebroken naar lichaam en ziel wankelde de arme man naar
tabak rook, maar mij toch door deze aandoenlijke mede-
deeling diep geschokt gevoelde, poogde ik de wederzijdsche
afscheidssmart te verzachten door aan de toekomstige Haar-
lemsche hurgeres een kleine gave ter hand te laten stellen,
in ruil waarvoor ik een woordenrijke zegenbede ontving,
die naar ik hoop hare uitwerking niet zal missen.
En zoo verscheen er dezen morgen op den drempel mijner
nederige woning een deerniswaardig natuurgenoot, sedert
den dag zijner geboorte verstoken naar zijn zeggen
althans van het zintuig des gezichts. Hier en daar
worden dergelijke lieden wel eens afgescheept met de
boodschap„daar kunnen wij niet aan doen, er komen er
zoo veel en zoo dikwijlsEn om nu dit argument ter
stond in de geboorte te smoren, liet deze man op zijn
verzoek om ondersteuning onmiddellijk de mededeeling
volgen, dat hij „maar ééns in de drie maanden" kwam.
Weldadigheid per kwartaal dus, een stelsel dat mij nog
geheel onbekend was, ofschoon ik anders op dit gebied
reeds vrij wat ervaring heb opgedaan. Misschien kon men
zich bij dezen periodieken blinde ook wel per jaar ahon-
neeren. In ieder geval meende ik mij aan deze spiksplin
ternieuwe methode van philantropie niet te mogen ont
trekken, en liet ik den man den bescheiden cijns mijner
bewondering ter hand stellen. De geniale inval van den
armen drommel had er recht op.
Maar in ernst, die schrikwekkende toeneming der
openlijke en vermomde bedelaars bewijst maar al te zeer,
hoe de winter de ellende in onze groote stad komt verer
geren. Men zou het echter, des avonds door de winkel
buurten wandelende, niet zeggen, want daar ziet het er
uit alsof alles zich in weelde en overvloed baadt. Men
moet b. v. maar eens in de Kalverstraat komenDaar
zijn van Oost en West de fraaiste en kostbaarste zaken
bijeengebracht en te koop gesteld, in zoo kwistigen over
vloed alsof ieder Amsterdammer een croesus ware. Met
dat al is het eigenaardig schouwspel, die bonte, bewege
lijke menigte, zich vermeldende in de bewonderende be
zichtiging van al de fraaie zaken, die daar achter de
reusachtige spiegelruiten liggen ten toon gespreid. En
eerstdaags zal dat schouwspel nog aantrekkelijker worden,
wanneer een groot gedeelte der Kalverstraat electrische
verlichting krijgt. Men stelt zich althans voor, dat dit
zijn eenzame woning.
In het slot had men iutusschen beproefd, de gestoorde
vreugde weder te herstellen. Dit was wel is waar niet gelukt,
maar de bekendmaking van de verloving van het jonge paar
had toch plaats gehad en de gelijk een marmeren beeld er
uitziende jonge baronesse, Angelika van Almenrode, had
hare bevende hand moeten leggen in de rechterhand van den
jongen graaf Wolf van Wolfenstein, die haar met een zege
vierend lachje opnam.
XXXII.
In de natuur was het overal stil geworden. De natuur sliep
den winterslaap. Het vroolijk gezang der vogels was verstomd
en de troostelooze eentonigheid des winters breidde zich uit,
zoover het oog reikte.
Terwijl echter om het slot Wolfenstein hevige stormen
huilden en het grijze gebouw teisterden, heerschte er in het
lieflijke oord aan het Comomeer slechts een melancholische
stilteterwijl in de noordelijke gewesten de weerlooze natuur
dreigde ouder te gaan voor de slagen van den hevigen winter,
geleek de streek bij het Comomeer daarentegen op een zonnig
landschap, voor een korten winterslaap gehuld in het witte
sneeuwkleed.
Antje woonde nog altijd in het kleine landhuis dat zoo
vriendelijk gelegen was aan den oever van het Comomeer.
Maar zij leefde werktuigelijk; zij wist ter nauwernood, dat zij
leefde; er was in haar gewond, verscheurd hart zooveel ge
storven, zij had zooveel als leugen leeren kennen, wat zij
vroeger voor gulden waarheid had gehouden
Sedert die gruwzame, vernietigende woorden, welke Wolf, de
vroeger door haar zoo hoog geeerde en aangebeden man tot
haar had gesproken, had zij hem niet meer van aangezicht tot
aangezicht gezien; zij had zich opgesloten in haar slaapkamer
en was daaruit eerst te voorschijn gekomen, toen zij het geratel
van een vertrekkend rijtuig had gehoord, en zij de zekerheid
bezat, dat de eigenzuchtige man haar voor altijd had verlaten.
Toen eerst had zij haar schuilplaats verlaten.
Nu, als haar geluk voor altijd verwoest was, gevoelde de
ongelukkige eerst, wat zij gedaaan had, toen zij vroeger het
ouderlijk huis had verwisseld met het bedriegelijk geluk, dat
slechts gegrondvest was geweest op het onbestendig karakter
