UIT DE PERg
dan ook een doortrapten Turner noemde.
2e diploma de heer van Hengel uit Amsterdam, 12 y2 punt;
2e diploma de heer van Heemstede Obelt uit Amsterdam,
18»/, punt; 3e dipl. de heer Martin van Haarlem, 12 punten;
3e dipl. de heer Muller van Amsterdam, 12 punten3e dipl.
de heer Zomer van Amsterdam, 12 punten3e dipl. de heer
Willig van Beemster, 12 puuten3e dipl. de heer Raamsdonk
van Amsterdam, 12 punten4e dipl. de heer Roos van Am
sterdam, liy2punt; 5e dipl. de heer Broekmeijer van Haarlem,
11 punten 5e dipl. de heer Reuter van Amsterdam, 11 punten.
Bij gelegenheid van de uitreiking deze diploma's werd er
o. m. ook nog met nadruk op gewezen, dat het doel van het
houden van dien driekarap ook was geweest om het volk
spelen te deen leeren kennen ter vervanging van de barbaarsche,
nu nog in zwang zijnde volksspelen, alsstroophappen, kat-
kneppelen, varkensvangen en dergelijken, die in deze eeuw waarlijk
niet meer tehuis behooren.
Dat er van de zijde der feestcommissie, als van de gasten
hartelijke, opwekkende en waardeerende woorden werden gespro
ken, ligt voor de hand en men moet een dergelijke bijeenkomst
persoonlijk hebben bijgewoond, om zich een goed denkbeeld te
kunnen vormen van de rond-hollandsche hartelijkheid en levens
lustigheid onder Turners. Een waar woord vooral werd gesproken
door den voorz. der feestcommissie, den heer v. Kluyve, die
een karakterschets gaf van Turners, daarbij opmerkende, dat de
ware, de echte, de beste turners ook waren goede, brave menschen,
sterk van spierkracht, maar ook sterk van geestkracht. Al was
het ook dat hier en daar onder Turners de frissche bron van
levenslust met kracht opbruischte geen laagheid, geen gemeene
karaktertrekken kan men echte Turners ten laste leggen. Onder
Turners geen nagelbijters, geen suffers, noch pruilers. Neen, de
Turner is Vrank, Vrij, Vroom en Vroed, en haat alle geveinsd
heid en kwezelarij.
Wat de Natuur Zaterdag den Turners had onthouden, scheen
zij den daaropvolgenden Zondag, den dag der groote gemeen
schappelijke uitvoering, dubbel te willen vergoeden en het
heerlijkste zomerweder heeft Zondag het welslagen van dit
turnerfeest in de hand gewerkt.
Van alle zijden trokken dan ook tallooze bezoekers uit de
omliggende plaatsen het feestelijk getooide Schagen binnen.
Aan den feestelijken optocht, die te 12 ure plaats had namen
22 vereenigingen deel.
Inmiddels genoot Schagen de eer, den WelEd. Gestr. Heer
Lieftinck, Lid der 2de Kamer der Staten-Generaal, Bescherm
heer der Gymnastiek-Vereeniging „Sparta" uit Haarlem, als
gast binnen hare veste te mogen ontvangen. Gelijk wij allen
weten is de heer Lieftinck een vurig voorstander van en strijder
voor het Gymnastiek-onderwijs.
Na afloop van den optocht had op het feestterrein de groote
uitvoering plaats, die onder de uitstekende leiding van den
heer J. A. v. d. Boom, tumleeraar te Amsterdam, naar wensch
slaagde en door het zeer talrijke publiek met de meeste belang
stelling werd gevolgd.
Na de vrije- en orde-oefeningen werden uitgevoerd de
groep-oefeningen. Aan dezen wedstrijd namen deel
„Kracht en Vriendschap" van Amsterdam, Oefeningen Ringen
(stil). „Germanicus" van Amsterdam, serie Vrije Oefeningen.
„Sparta" van Haarlem, Oefeningen Barren. „Spartacus" van
Amsterdam, a. serie Staafoefeningen, 5. Oefeningen aan het Rek.
„Hercules" van Beemster, Pyramide. /Oefening kweekt Kunst"
van Den Helder, Eantaisie Sabel. „Lycurgus-Achilles" van
Amsterdam, Oefeningen Springtafel. //Holland" van Amsterdam,
serie Staafoefeningen. „Hercules" van Wormerveer, serie Vrije
Oefeningen, „Plato" van Amsterdam, Oefeningen Barren.
Het publiek vond na afloop der openbare uitvoering op
verschillende plaatsen in onze gemeente gelegenheid om zich te
verfrisschen en te ontspannen.
Aan den feestmaaltijd, gehouden in eene der groote lokalen
van ons openbaar schoolgebouw, welk lokaal feestelijk versierd
was geworden, werd deel genomen door 107 personen, w. o.
de heer Lieftinck, de Feestcommissie, het gewestelijk Bestuur,
de Juryleden, belanghebbende Turners en particulieren.
Aan dezen feestdisch werd achtereenvolgens het woord ge
voerd door de heeren A. W. v. Kluijve, voorz. der feest
commissie, Jonas Ingenohl, voorz. van het Gewest, F. G. Croesen,
secret. v. h. Gew., Lieftinck, beschermheer van „Sparta,"
W. Kloeke, Hoofd der O. L. School alhier, P. C. Adrian,
bestuurslid van den Nederl. Gymn. Bond en Banierdrager van
het Bondsvaandel, J. G. Eshuis, penningmeester v. h. Gewest,
en anderen.
Werd door den heer v. Kluijve met voldoening gewezen op
den gunstigeu uitslag van de werkzaamheden der Turners, op
hunne flinke houding en pretlige, feestelijke stemming en ge
paste vroolijkheid, en werd door ZEd. uit naam der feestcom
missie het Gewest dank betuigd voor de eer aan Schagen
bewezen, de beer Ingenohl verklaarde namens alle turners ten
zeerste ingenomen en verheugd te zijn over de hartelijke en
warme ontvangst, van de zijde van Schagen's Bestuurderen en
Burgerij zoo ruimschoots genoten.
Als er ooit een openbare feestelijkheid in alle opzichten uit
stekend geslaagd mag genoemd worden, dan is het ongetwijfeld
dit Turnerfeest geweest.
Het Gewestelijk Bestuur had deze openbare uitvoering niet
naar Schagen gebracht met het doel om feest te vieren, neen,
met het doel om door openbaren arbeid propaganda te maken.
De gymnastiek moet niet beoefend wotden terwille van de
feestelijkheden en van het pret maken, zoodanige beoefenaars
der gymnastiek zijn „de valsche broeders." De echte Turner wil
inspanning en na inspanning, ontspanning.
Door den heer Croesen werd op zeer handige wijze partij
getrokken van ons Gemeente-wapen en drukte hij de hoop
uit dat Schagen haren Magnus zal eeren, door te trachten
hem te evenaren in den strijd voor de volksontwikkelingbe
oefening en bescherming van de gymnastiek. Hij drukte de
hoop en het vertrouwen uit, dat de gemeenteraad van Schagen
het niet bij woorden zou laten, maar ook tot daden zou over
gaan en nu ook gebruik zou maken van zijn ncht, om het
gymnastiek-onderwijs op de Openbare Lagere School in te voeren
'en spr. verheugde zich er over, in den heer Kloeke, het hoofd der
O. L. School, iemand te hebben leeren kennen van wien hij
ten dien opzichte de gunstigste verwachtingen koesterde, want
wat toch was hem gebleken Dat de beer Kloeke, toen ij 'n
Friesland 'in een kleine gemeente werkzaam was, daar trois f e
tegenwerking zijner autoriteiten, voor eigen rekening aldaar in
gymnastiek—onderwijs invoerde. Wat de heer Kloeke in Fneslanc
deed, zal hij zeer zeker niet nalaten in Schagen. Ook op hem
bouwde de heer Croesen daarom voor de verwezenlijking van
het doel dezer openbare uitvoering: de propaganda voor het
gymnastiek- onderwijs in huis en school.
Door den heer Lieltinck werd in krachtige, manmoedige taal
verzekerd dat hij de gymnastiek zal bevorderen overal en waar
zulks maar mogelijk is en dat hij ook in 's Lands vergaderzaal
dien plicht niet zal vergeten, en wekte allen op, onvermoeid te
strijden voor het heerlijke doel tot welzijn vau Vaderland en Volk.
De heer Kloeke repliceerde het door den heer Croesen ge
sprokene en, wel wetende dal hij in Schagen tot heden op zich
den schijn geladen had, als zou hij tegen gymnastiek-onderwijs op
school zijn, verklaarde hij dat hij liever geen gymnastiek-onderwijs
had dan gebrekkig. En voor degelijk, goed ingericht onderwijs
had z. i. nog geen kans bestaan. Hij hoopte met den heer
Croesen mede, dat van gemeente-wege nu medewerking was te
verwachten en achtte nu ook het geschikte tijdperk aangebroken,
om te trachten het gymnastiek-onderwijs op de Openbare
Lagere School te dezer plaatse in te voeren.
's Avonds had in den tuin van den lieer Broersma een
concert plaats van onze Harmoniekapel, tot hetwelk aan heeren
Turners vrijen toegang werd verleend. Onze kapel heett ook
bij de optochten, bij de feestelijke bijeenkomst op Zaterdagavond
en bij de uitvoering van Zondag, op het terrein, hare mede
werking verleend, voor welke diensten haar is toegekend ge
worden een bedrag van f 125.
Het Concert in den tuin werd door eene zeer groote menigte
bijgewoond.
Verder vond het publiek gelegenheid tot ontspanning in het
Noord. Holl. Koffiehuis en in het Café „de Beurs", alwaar
Café-chantants werden gegeven, en in verdere lokalen, waar
bals werden gehouden.
Bij vele Burgers waren de winkel-vensters versierd en ver
licht, en een aller interessantst gezicht bood de verlichting a la
Giorno vau Gedempte Gracht, Heerenstraat en Rensgas.
Zoo heeft Schagen zich opnieuw te beroemen op pen bij
uitstek welgeslaagd volksfeest. Dat het ernstige doelwit nimmer
uit het oog worde verloren, maar dat nu in den loop der tijden
het zaad, hier gezaaid, welig vruchten moge afwerpeu
daarvoor te zorgen, is de dure plicht vaD allen, dieditTurner
feest hielpen tot stand brengen en bijwoonden.
Ofschoon huiselijke feesten zelden of liever nooit vatbaar
zijn tot vermelding in een courant, meenen wij toch eene
uitzondering te moeten maken ten opzichte van het 25 jarig
huwelijksfeest van onzen geachten plaatsgenoot, den heer W.
A. Hazeu, aan wien gisteren avond door de Harmoniekapel en
door Schagen's Mannenkoor Euterpe ovatie 's werden gebracht
en voor wiens huis door de leden der Harmoniekapel een eere
poort was opgericht, welke s' avonds met veel effect is ver
licht geworden.
Op het gebied van muzikale kunst, wij allen weten het, is
de heer Hazeu iemand, die zich jegens Schagen zeer verdienstelijk
heeft gemaakt en als een verdienstelijk Burger in zijn huise-
lijken kring een heugelijk feit feestelijk mag herdenken, is de
vriendschappelijke deelneming van de zijde der Burgerij zeer
gepast niet alleen, maar een rechtmatige tol, te betalen aan de
wederkeerige vriendschap.
Ook in het maatschappelijk leven is de Heer Hazeu een
aangenaam figuur en zal elk rechtschapen plaatsgenoot zich
verheugen in zijne vreugde. Dat het den geachten jubilaris
gegeven moge zijn in zijn huiselijken kring nog vele jaren
geluk te smaken, zulks zal hem de kracht geven om zich ook
in onverminderde mate wijden aan onze plaatselijke belangen.
Dat men de eerbare Burgers zijner gemeente eere en achte,
het zal anderen tot navolging opwekken
Bij het onderzoek der gemeenterekening over het jaar
1888 in de Gemeente Graft bleek dat de uitgaven konden
vastgesteld worden op f 12135,10y2 en de ontvangsten op
f 12047,35y2. Een nadeelig saldo dus van f87,75.
Als eene merkwaardigheid kan wel gemeld worden dat
onlangs door een hengelaar uit het Noord Hollaudsch kanaal
bij West Graftdijk een karper is gevangen van ongeveer 12 halve
kilogrammen.
Eene te Loosdrecht overleden vrouw heeft bij testamentaire
beschikking de diaconie der hervormde gemeente te Oud-Loos-
drecht tot universeel erfgenaam benoemd. De nalatenschap
bleek te bestaan uit niets. Aan kosten moest f 7 betaald
worden.
De heer Henry Tindal heeft in zake 's lands verdediging
nog een adres gericht tot de Tweede Kamer, waariu hij haar
ten slotte verzoekt „dat zij bij den minister van oorlog aandringe,
dat hij onmiddelijk overga tot het nemen van maatregelen, om
Nederland tegen verrassende aanvallen te vrijwaren (de uitdruk
king „verrassende aanvallen" is eigelijk oneigenaardig, daar
de wijze van aanval, door adressant beschreven, zóó voor de
hand ligt, dat het alleen eene verrassing zou zijn, als men ons
tijd liet, alles voor de verdediging gereed te maken vóór men
ons aanviel).
„Mocht de minister van oorlog om de een of andere reden
niet genegen bevonden worden onmiddellijk over te gaan om de
noodige maatregelen hiertoe te nemen, dan verzoekt adressant
eerbiedig, maar zeer dringend, dat de Tweede kamer der staten-
generaal duidelijk te kennen geve, dat zij in dit geval ween
vertrouwen heeft in het beleid van dien minister, wiens aan
blijven aan het hoofd van het departement van 'oorlog alsdan
een gevaar is voor Nederland." Middelburgsche Ct.
De uitslag der verkiezing voor den gemeenteraad te
Amsterdam was als volgt: In de stembussen waren 7234
biljetten; terwijl 7233 personen stemden; ongeldig 16- geldig
7218; volstrekte meerderheid 3610. Gekozen de heer 'mr J
W. Alting Mees (liberaal) met 3673 stemmen. De heer Paui
Strater (candidaat der vereenigde ultramontaansche, anti-revo
lutionaire en radicale partijen) bekwam er 3360 de heer Fortuyn
(sociaal-democraat) 155.
Vrije qiia.es tie - l„ het y
spreekt de heer Haffmans over het misverstand i
Katholieken uit het gezegdedit of dat is eenè 0t><
kan geboren worden. vrije qn
„Wat beteekent," vrangt hij, „deze qualificatie
of andere quaeste in eene Katholieke courant R J8"
liek er over denken mag zooals hij goedvindt, Zq >een
op te houden een goed Katholiek te wezen. Wie"!;
'loa,
'aar j.
van vrijhandel of bescherming, van behoud 0f af
plaatsvervanging tot vrije quaesties verklaart, dieV n
andere woorden „Gij moogt als Katholiek gerust v^"8
en afschaffer der plaatsvervanging wezen. Niets bel''
dit is volkomen juist. Uit een theologisch oogpU,|te,1 u"
wel te verstaan. Iets anders is het in de politiek I)
volstrekt niet onverschillig hoe Katholieken over
quaesties denken. Geen lid der anti-liberale partij h
revolutionair of Katholiek, kan zonder schade voor Z'J a
vrijhandelaar of afschaffer der plaatsvervanging weze^'r P
de meerderheid dier partij staat op drie pooten V) r
onderwijs, bescherming van landbouw en nijverheid t
der plaatsvervanging. Ruk een dier pooten weg en 1
daar ligt de meerderheid. Wanneer nu Katholieken
velen behoeven het niet eens te zijn in zake vriif,
plaatsvervanging met de liberalen ééne lijn trek keu dant
de vrijhandel stand, terwijl de plaatsvervanging word't
Het gevolg van een en ander is, dat de anti-liberale
op slechts één poot komt te staan, dien wij nota
bezig zijn zoo zwak mogelijk te maken. Er zijn
beweren, dat het einde van den schoolstrijd voor de deur'rl
Is dat waar, dan zal onze meerderheid weldra
H:
k
tol,
j -jii. op §eeD enkele,
poot meer staan, d. w. z, in de lucht zweven. Ja
zelfs de anti-liberale partij alle reden van bestaan ver'
hebben. Wat zouden de liberalen in hun nopjes wezenI"
En verder
„Niet alleen om het gewicht, dat zij in de weegschaal
pen, maar ook omdat zij zich altijd zoo nobel gedragen LI
Ieder weet dat er voor Noord-Brabant en Limburg
geene onderwijs-quaestie bestaat. De openbare school is L
Katholiek par la force des chosesomdat het uiet anders ai
Daar kan de Koning niets aan doen. Pour l'honneurdu
dus en uit sympathie voor hunne geloofsgenooten in de
provinciën hebben de twee Katholieke provinciën twintig jr
lang meegestreden en eindelijk de overwinning helpen behalei
En nu zou haar loon zijn: afschaffing van de hun zooi-
plaatsvervanging en weigering van beschermende rechten,,
welke zij niet bestaan kunnen. Dat ware al te ondanltb
Dan konden zij immers onmogelijk langer meedoen."
"Wetten. (Waar zit de fout?) Waarom ijvern
de Katholieken en de Orthodoxe dominee's zoo verschrikkelij
voor een ander onderwijs, dan de Staat geeft? Laat ons de valk
eens nagaan en zien, of wij het vinden kunnen
Er worden aan de jongens op de lagere school ïigen,
de meisjes tien vakken onderwezen; want de laatste 1
„handwerken" op den koop toe. Dat is dan ook zeke/®h»
dit in het voorbijgaan dat mer onderwijzerewtóès:
betaalt dan onderwijzers. Het wordt tijd, dat de 1J"
schepping die onbillijkheid gaan inzien.
Wat overigens echter de handwerken betreft, ik vermoed,dst
de kous van een Christen precies eender moet gebreid
als die van een gewoon mensch, en dat dit ook met
kleeren wel zoo wat hetzelfde zal zijn. Dus in dit vak
niet zitten.
Nemen wij dan de negen andere. Schrijven! Maar dat begint
toch bij alle kinderen metschrapje, itje, hanepoot. Etai
ook wel nieuwere manieren; maar iets bijzonder christelijks
katholieks kan daar toch niet in zitten.
Rekenen en vormleerTweemaal twee is vier, eu vicra®
twee is acht. Ik zou wel eens willen weten, wat een Patagoma
daaraan veranderen konIk heb wel eens gehoord van rekenen
of schrijven met dubbel krijt; doch dat was niet op school,
het gold rekeningen van een zeker soort menschen, die ik
ken; want procedeeren doe ik nooit. En daarom heb ik
nooit onderzocht, of men dat „schrijven met dubbel krijt
op de christelijke of onchristelijke scholen leert. Doch dank?
nóg tweemaal twee vier, en viermaal twee acht; en
daarboven geschreven wordt is„uit den
De taal danZou inderdaad een hoofdzm voor een
wat anders zijn, dan voor een Jood? En zou een t
ophouden een tusschenzin te zijn, als een Remonstrant
leding moet doen, of wanneer een Doopsgezinde hem o
vingers krijgt? Ik kan het niet gelooven. Misschien
„gezindten" ruzie krijgen als er sprake was over e"
maar dat hoort niet bij het taalonderwijs voor de jeugd-
Zingen danZeker kan er onderscheid zijn in
Doch zou eeu heele noot soms een halve zijn vooreen
of omgekeerd? En kan een niet—christelijke zan
drie-kwarts-maat anders slaan dan een ander? Ik gal"0
Aardrijkskunde! Parijs ligt in Frankrijk, en Aw
Rusland, en Haarlem in Noord-Holland, en PU1
Zuid-Holland. De Rijn ontspringt in Zwitserland voor
en niet-Christenen. Er. de Veluwe is van een ander gr0"
dan de Betuwe; dat wisten de Batavieren al, die B>e
en bijzonder onderwijs zich het hoofd niet braken.
Dus in al die vakken zit het niet! Maar er bhjfe
drie over. En daar kon het wel eens in zitten
Bijvoorbeeld kennis der natuur! Als men geloof
de zon heeft stil gestaan te Gibeon en de maan
Ajalon, alleen omdat de Joden de Midianieten z°u ^[)[llS i
verslaan, dan is het beter om niet aan
natuur" te doen. Toch wordt die kennis ook op
scholen geleerd. Overal eender Neen. Een grü0
hebben Christelijke onderwijzers daarover juist De q|)9 zonUe
vast'
men dat op school rooien moest met de kinderei^
en planetenstelsel naar waarheid voorstellen^ en
houden aan dat „Zonne, sta stil te Gibeon, -i.^e]ijk °P L
Christenonderwijzer te kras. Toen is hij verse ir,jaI1 piaar f
plaats gezet, en men heeft hem toegevoegdj,et „Z0"
zonnestelsels verklaren, en alleen vasthouden
