Eölger Zoon.
1$ ui ten landsc h ieuws\
Gemengd Nieuws.
1/ A h K T HE RICHT E IV.
Advertentièn.
Bolgers T/iee,
waterhoudende, werd daarvoor bekroond
op de Tentoonstelling van- Voedingsmiddelen te
Amsterdam.
edmgen, geheel gedacht buiten de invoering van leerplicht om.
paartioor toch zal zij oorzaak zijn, dat over eenigen tijd het
(faiische stelsel, en vooral het fiuancieele gedeelte daarvan, in
jjgar ontwerp belichaamd, van het begin tot het einde moet
vordeii herzien.'"
Pe algemeene beraadslaging in de Tweede Kamer is geëindigd.
Welke kansen bestaan er nu voor eene aanneming van het
ontwerp, zonder dat er eene partijstemming aan het eind plaats
heeft?" zoo schrijft de N. II. Ct. „Wij schorten ons oordeel
0p; veel zal daarbij zeker afhangen van het lot, dat aan de van
liberale zijde voor te stellen .amendementen ten deel valt.
„Rampzalig zoude, zoo sprak de heer Lobman, de verwerping
van het ontwerp voor het land zijn, omdat de bittere school-
jtrijd zou blijven voortwoeden. Maar daartegenover stelde de
heer De Beaufort, dat eene aanneming van het ontwerp, ra
eene zuivere partijstemming in de Tweede Kamer, niet minder
rampzalig zou wezen, omdat dan de stempel van eene partij wet
er op zou gedrukt zijn, die tot hare wijziging zou leiden bij
wijziging der meerderheid. Voor alle partijen en voor het !at:d
gas dus het meest geweuscht, dat door voldoende concessiën
van de rechterzijde het wetsontwerp een compromis kon worden,
waarin men van weerskanten berustte."
Ken stem van de werklieden. Het
centraal-bestuur van het Algemeen Aederlandsch Werklieden-
uerlvond heefi een adres aan de Tweede Kamer gezonden in zake
de aanhangige wijziging der onderwijswet.
Daarin verklaart het dat de meeste dier wijzigingen niet
kunnen strekken om het peil van het nog zoo weinig voldoend
lager onderwijs te doen rijzenen dringt ten slotte bij de
kamer er op aan om, behoudens andere voorzieningen, genoemd
in de bij de ingekomen adressen der Maatschappij tot Nut van
het Algemeenvan het bestuur der Vereeniging voor Paedagogiek
en van het hoofdbestuur van het Nederlandsch Onderwijzers
genootschap vooral te zorgen dat
lo. het aantal leerlingen in iedere klasse in geen geval
grooter moge worden dan 40
2o. het teekenonderwijs worde opgenomen onder de verplichte
vakken
3o. de kinderen verplicht worden de lagere school geregeld
te bezoeken, liefst tot den leefiijd van 14 jaar.
"Wei-kstaking- te Konden.
De beweging begon onder de dokarbeiders. Deze hadden een
groot aantal grieven, die men tot drie kan terugbrengen. In
de eerste plaats wilden zij loonsverhooging. Zij ontvingen tot
dusver 5 stuivers per uur voor gewoon werk en 6 stuivers
per uur voor overwerk. Zij eischen thans 6 stuivers per uur
voor gewoon en 8 stuivers voor overwerk. Dan eischen zij, dat
zij minstens voor vier uren tegelijk zullen worden aangenomen.
En eindelijk komt de eisch, dat met een tot nu toe bestaand
stelsel gebroken worde. Dat stelsel bestaat hierin, dat de Dok
maatschappijen mannen in dienst hebben die als „contractors"
ietend staan. Deze zijn geregelde werklieden, die een vast
weekgeld van 23 shillings ontvangen. Wanneer er een schip
\aoet gfeladen of gelost worden moet de „contractor" opgeven
roor hoeveel hij het werk wil ondernemen. Hij noemt zijn
prijs, neemt de noodige werklieden aan, betaalt hen volgens het
bovenbedoelde tarief, en wat er overblijft is zijne winst. Die
winst wisselt af naar omstandigheden, doch kan voor een dag
werk wel 1 of iy2 pond bedragen. De werkstakers wenschen
het voortaan geheel en al zonder deze tusschenpersonen te doen
en in hunne plaats een „foreman" zien aangesteld, om met
dezen den geheelen contractsprijs gelijkelijk te verdeelen. Neemt
men nu in aanmerking, dat schepen spoedig moeten worden
gelost en geladen, en dat daarom zoodra een schip verwacht
wordt de mannen reeds worden aangenomen om dadelijk bij
aankomst gereed te zijn, en dat zulk een schip tengevolge van
het getij of van mist op de rivier somtijds reeds uren later
aankomt, voor welke werklooze uren de werklieden niet betaald
worden; dat verder de belooning van 5 stuivers per uur,
vooral wanneer het werk niet bestendig is, nauwelijks voldoende
is voor de allernoodzakelijkste levensbehoeften, dan begrijpt
wen aanstonds waarom de werkstakers zich van de sympathie
van bijna iedereen in de geheele stad meester maakten. Daarom
gedroegen zij zich tot dusver, met enkele uitzonderingen, zeer
ordelijk en werd de rust nog nergens verstoord.
Meer dan 250 schepen liggen met volle ladingen in de dokken
°f op de rivier. Allerlei aan bederf onderhevige artikelen be
derven. Op de graanmarkt slaat alles stil. Ooft kan niet gelost
worden. De schepen die boter aanbrachten hebben getracht de
lading te Harwich te lossen. Een schip met eene ladiug be-
vrozen schapenvleesch is deze te Liverpool gaan lossen. De
geheele scheepvaart staat stil. De passagiers en mailbooten
hunnen niet vertrekken en de weinige die vertrekken gaan of
toet gedeeltelijke lading of worden door de passagiers, zooals
dezer dagen met een emigrantenschip gebeurde, volgeladen. De
«Peninsular and Oriental Steamship Coinpany" zendt hare schepen
uaar Southampton, en ook daar dreigt eene werkstaking.
Sommige kooplieden, die op kostbare ladingen wachten, doen
vergeefsche pogingen bij de leiders der werkstaking om tegen
°og loon althans de noodige mannen te verkrijgen voor het
ossen, doch zij allen krijgen hetzelfde antwoord. Slechts toen
er ee"ig ijs voor een hospitaal noodig was werd de vergunning
gugeveu. r
Verscheidene bedrijven, die er nog buiten gebleven waren,
ZIJ" thans medegesleeptonder deze is de steenkolenhandel de
voornaamste. De koleuprijzen stegen reeds enorm. Ook de vleesch-
pujzen zijn stijgende; groote hoeveelheden bevroren vleesch liggen
uugelaso op de rivier en zullen spoedig moeten bederven, tenzij
'h ferstond uitgeladen worden. De eigenaars trachten dit te doen,
uur de werkstakers beletten het.
ook e ar^e'ders in een der grootste gasfabrieken nemen thans
lo aa" de werkstaking deel, terwijl de werklieden in olie—en
arb *.'"a'Jr'eh£en eveneens neigingen tot het staken van den
en e} vei*°°"en- De geheele handel wordt meer en meer verlamd
e toestand wordt steeds onhoudbaarder.
*elk^ a,'nta^ werkstakers wordt thans op 130.000 geraamd, door
en de eene monstermeeting na de andere worden gehouden.
De grootste vond plaats in het Hydepark, waar minstens 150.000
menschen tegenwoordig waren, na liet houden van een optocht
met muziek en banieren.
De artillerie en cavallerie is voorlduiend in de kazernes
geconsigneerd
De geheele beweging is uitstekend georganiseerd. De hoofden
zijn de lieer John Burns en Tillett. Burns vooral is eene
krachtige persoonlijkheid, die geroepen schijnt eene nog veel
belangrijker rol in de geschiedenis te spelen dan tot uu toe.
Hij werd op het socialistisch programma tot lid van den Londen-
schen „Coramon Council" gekozen en heeft zich daar ook reeds
doen gelden. Hij en Tillett gezamenlijk gaan de wenschen der
werkstakers bij de directeuren der Dokmaatschappijen toelichten,
zij ziju liet ook die de orde tot dusver zoo goed hebben weten
te handhaven en die althans trachten te verhinderen, dat de
beweging zich te zeer tot andere bedrijven die met het werk
in de dokkeu niet ia betrekking staan uitbreide. Zij ziju het
die de met het oog op zulk een doel vrij ruime giften inzame
len en in den vorm van brood- en vleesch kaartjes verspreiden.
Doch als het lang duurt zal de beweging hun waarschijnlijk te
machtig worden.
Is de orde tot nu toe slechts betrekkelijk weinig gestoord,
aan bedreigingen heeft het niet ontbroken, Het is zelfs boven
twijfel, dat verscheidene werklieden eerst daardoor zijn genoopt
aan de beweging deel te nemen.
De politie houdt zich voorbeeldig en de dagelijkscbe optochten
die de werkstakers door de City houden worden steeds door
politie-agenten vergezeld.
,/ioch was de toestand Woensdag middag laat," zoo lezen
wij in eene part. eorr. aan de N. R. Ct., „belangrijk verbeterd.
Vele mannen, op licliterschepen en elders aan de Theems werk
zaam, hadden, het lanterfanten moede, den arbeid hervat. Ook
was de „strike" der kolensjouwers even plotseling geëindigd
als zij begonnen was, door eene ietwat verrassende gedweeheid
der bazen.
„Deze werkstaking had dit eigenaardige, dat de „strikers"
niet konden verklaren waarom zij eigenlijk hunue taak en hunne
werkgevers in den steek hadden gelaten. Zij waren, zoo zeiden
hunne aanvoerders, best tevreden, maar zij hadden den arbeid
gestaakt „uit beginsel." Aangezien zij echter het werk Donderdag
weder hebben opgevat, zoodra al hunne onredelijke eischen waren
ingewilligd, kan men niet goed begrijpen waarin dat „beginsel"
eigenlijk bestond De „sympathie" der kolensjouwers voor de
dokarbeiders blijkt nu „allemaal larie" te zijn geweest, gelijk
het liedje vertelt.
„De verbeterde toestand was ook Donderdag iu moer dan
één opzicht merkbaar, ofschoon de werkstakers er in geslaagd
zijn vrijwilligers uit Liverpool en Greeuock, in de dokken werk
zaam, weder tot „striken" over te halen, betgeen, ondanks het
heerschende stelsel van afsluiting, niet altoos kan worden belet,
daar de woordvoerders der werkstakers vermomd binnensluipen,
onder het voorwendsel, dat zij arbeid zoeken.
„Wat den algemeenen toestand betreft, de werkstaking is in
zóó verre in een nieuw stadium getreden, doordien de ver
tegenwoordigers der eigenaars van werven en graanpakhoizen
aan de Theems den bestuurders der dokkeu Donderdag middag
voorstellen hebben gedaan, die feitelijk neerkomen op eene
alliantie tusschen alle belanghebbenden bij het verkeer op de
rivier. Volgens deze voorstelling zouden de dokgelden voortaan
vastgesteld worden door de dokbestunrders, in overleg met de
eigenaars der werven en graanpakhuizen, welke laatsten aanne
men geeue andere gelden te zullen heffen, dan de dokkeu.
Aangezien deze voorstellen echter ook bedingen een loon van
sixpence per uur voor alle dok-, werf- en pakhuisdaglooners,
met anders vier shillings minimum loon voor negen uren werk
per dag, hebben zij in de oogen der dokbesluurders geen genade
kunnen viuden, ofschoon de vertegenwoordigers der werkstakers
verklaard hebben zich er bij te willen neerleggen.
„Wij moeten nu zien, of het den eigenaars van werven eu
graaupakhuizen aan de Theems ernst is met hunne bedreigiug,
dat zij de dokken wilien „boycotten," eu schepen willen laden
en lossen aan de werven of op stroom. Zoo iets is gemakkelijk
gezegd en neergeschreven, doch minder gemakkelijk uitgevoerd.
De werkelijke uitvoering eener dergelijke bedreiging zou ver
moedelijk er toe leiden, dat de groote reederijen en stoomvaart
maatschappijen hare schepen niet meer naar Londen, doch naar
andere havens zouden laten komen.
„Aan bet kantoor der dokken in de Leadenhallstreet was
Donderdag den geheelen dag gedrang, vooral laat, toen de dok-
besturen hunne tegenvoorstellen lieten aanplakken, welke in
hoofdzaak vasthouden aan een loon van vijf pence per uur,
ofschoon concessiëu bewilligend op andere punten.
„De „strikers," die ik spreken kou in de buurt, verklaarden
allen de tegenvoorstellen geheel onaannemelijk."
De toestand is nog onveranderd. De dokbesturen hebben na
verscheidene conferentiën, o. a. met kardinaal Manning, wederom
verklaard dat zij niet verder kunnen gaan dan Donderdagavond.
Op de voorwaarden der dok bestuurders verklaarden minstens
2000 arbeiders thans weder in de dokken te willen werken.
Onder dezen zijn talrijke teruggekeerde werkstakers, hetgeen
de aanvoerders van laatstgenoemden echter loochenen.
Vrijdag inspecteerden een aantal belanghebbenden de nieuwe
landingplaatsen en steigers aan de Thamesbaveu, welke de Til
bury spoor wegd i reet ie heden openstellen zal voor aanvoeren van
levende Hollandsche ruuderen en schapen, waarvan negen ladin
gen verwacht worden tusschen Zondag en Woensdag. De
inrichtingen bieden plaats voor 8500 schapen en 1800 run
deren. De Tilbury-spoorwegdirectie wil later de Thames haven
ook tot ontschepingshaven maken voor Hollandsehu landbouw
producten, eventueel ook voor reizigers, die vroeger reeds langs
dezen weg Londen bereikten. Bij het luncheon, dat op de be
zichtiging" volgde, dronk de directeur der Maatschappij, de heer
Stnde" op de vriendschap tusschen Engeland en Holland. Spre
ker uitte de hoop, dat de Hollandsche regeering wel zorgen
zal dat de Eugelsche overheden geene aanleiding vinden om het
ongeheveu verbod op den invoer van levend vee te hernieuwen.
Alsdan immers zou het verbod vermoedelijk duurzaam worden.
De lieer Drummond, president der Vereeniging van veehande
lairs deelde mede dat er stappen worden genomen om de on
gelijkheid in vracht tusschen levend eu geslacht vee ten nadeele
van het eerstgenoemde uit den weg te ruimen.
Wie kent niet de Faber-potlooden
Dezer dagen vierde de groote fabrikant Jobann Faber in Neu
renberg zijn 70en verjaardag, terwijl tevens de nieuwe potlooden
fabriek 10 jaren bestaan had. Tot een aandenken aan dit jubilé
werd een smaakvol uitgevoerde brochure uitgegeven bevattende
allerlei bijzonderheden aangaande het potlood in het algemeen
en de Fabersche fabriek in het bijzonder. Keurige afbeeldingen
begeleiden den tekst en door kaarten wordt aangegeven waarde
reizigers der firma zooal hunne zaken doen. Het is inderdaad
belangwekkend te vernemen hoe in korten tijd de potloodenfabriek
van Faber hare afoemer» gevonden heeft, in geheel Europa en
zelfs in Amerika en indië. Iedere week worden er aan de fabriek
6000 potlooden gemaakt en in 1888 werd er 745 duizend kilo
cederbout verbruikt tot het omkleedsel der potlooden.
Te Nieuw-York zijn thans twee huizen iu aanbouw, die
buitengewoon hoog moeten worden. Het hoogste zal vijftien ver
diepingen hebben, maar aan den voorgevel niet meer dan 12
meter breed zijn van achteren slechts 7 meter. De vijf eerste
verdiepingen zullen geheel van ijzer zjjn. De kosten worden op
225.000 dollars geraamd. Het wordt gebouwd voor rekoning van
zekeren heer Noble Stearns. Het andere, dat door de Amerikaan-
schc Bank op den hoek van Wallstreet en Williamstreet gobouwd
wordt, zal negen verdiepingen hebben, maar 21 en een half meter
breed zijn.
S c h e n. 29 Augustus 1889. Aangevoerd:
14 Stuks Paarden
4 Veulens
10 Stieren
41 Gelde Koeien (magere
16 v Idem (vette)
8 Kalfkoeien
5 Nuchtere Kalveren
125 v Schapen (magere)
150 Idem (vette)
500 Lammeren
35 Varkens (magere)
3 Biggen
f 50.a 200.
f 55.— a 90.-
f 75.— a 140.-
f 120.- a 170.—
f 180.- a 255.—
f 180.— a 245.—
f 15.— a 24
f 15.- a 25.-
f 27.- a 34.—
f 11.— a 23.—
f 15.— a 20.—
f 11.— a 13.—
465 Kilogr. Boter (per Kop f —.70 a —.80) f .93 a 1.06
340 Kaas f .25 a .35
5500 Stuks Kip-Eieren f 3.a 3.50
Hoorn 29 Augustus 1889. Aangevoerd
Kleine Kaas, hoogste prijs Gras f 33.Hooi f Com-
missio Gras f 28.—. Middelbare f aangevoerd 306
stapels, wegende 86593 Kilo.
U O O r n 30 Augustus 1889. Aangevoerd
565 Schapen f 25.a 36.
fl tl a >u 29 Augustus 1889. Aangevoerd
303 koppen boter, por '/s kilo .50 a .55 kip-eioren f
4.a 4.50 per 100 stuks.
X n a n il n nt 29 Aug ustus 1889. Aangevoerd
Kleine Kaas, hoogste prijs f 28. aangevoerd 18 stapels
Alllemaar, 30 Augustus 1889 Aangevoerd
Kleine Kaas hoogste prijs f 32.—, Commissie f 28.50, Middel
bare f 28.—, aangevoerd 500 stapels, wegende 145000 K.G.
Ter graanmarkt aangevoerd 4800 Hectoliters.
Tarwe
Rogge
Gerst-
dito cbev.
Haver
Paardenboonen f
Bruine dito
Citroen dito
6.50 a
5.25 a
4.25 a
5.25 a
3.— a
5 - fl
f 12.50 a 13.
f a
5.50
4.50
6,40
3.50
6.25
Witte dito
Koolzaad
f a
f 10.— a
Karweizaad f 10.a 10.50
dito oud f a
Blauwmaanzaad f 10.50 a
11. Mosterdzaad f 14.25 a 18.
G. dito. f a
Kanariezaad f a
Erwten: Groene f 8.25 a 13.50
Grauwe f 13.25 a 15 50
Vale f 8.a 13.
Witte f a
jr, n U h n i x e n 28 Augustus 1889. Aangevoerd
Heden werden alhier aangevoerd 30 stapels Hooikaas t
Graskaas f 30. karweizaad, nieuw f 10. a 10.50. karweizaad oud
f a mosterdz. f 16.a 18.— blauwmaanzaad
t a vale erwten f 10.a 11.50, groene dito f
a .-, grauwe dito f 11.— a 12.Wijker vale dito f 9.
a 10.— bruine boonen t 12.— a 12.50 paarcenboonen f
a gerst 4.a 5.haver f 3.25 a 4.
Aangevoerd Schapen en Lammeren. Schapen fa
per stuk. 50 Lammeren f 15.a 20.Kalveren f a
Vette Varkens f a por kilo Geiten f
Biggen fa Boter t .55 a —.60 per kop
Voorspoedig bevallen van een flinlce jongen,
D. M. VOS-Mooij.
Callantsoog, 30 Augs. 1889.
Voor de vele hartelijke bewijzen van belangstelling, bij ge
legenheid van hun 25-jarig huwelijksfeest op Dinsdag,
27 Augustus 1.1. ondervonden, betuigen wij onzen welge-
meenden, innigen danli.
W. A. HAZEU.
E. HAZEU-
geb. de Koning.
de krachtigste, gcurigste en meest
Ze wordt verkocht te BOLSWARD, bij
Hofleveranciers.
