ft
Het Mannen-Zanggezelschap „Ons Genoegen" te West
Graftdijk is na een 4-jarig bestaan opgeheven.
Door den Heer P. Nobel, Burgem. der gem. St. Pankras
en Broek op Langedijk, is aan elk lid van de Provinciale
Staten van Noord-Holland onderstaande roissieve gezonden, om
een verbetering te krijgen in het enorme groentevervoer, dat
in Geestmerambacht de laatste jaren verbazend is toegenomen
Geachte Reeren
Aan uw Collegie zal in uwe najaarszitting, een zeer belang
rijke steun worden gevraagd voor een lokaalspoorweg ter ver
binding van de gemeenten Hoorn en Alkmaar, eene verbinding,
die ontegenzeggelijk in eene lang gevoelde behoefte voorziet en
noodzakelijk verbetering tot stand zal brengen.
Om echter van die verbetering het meeste nut en voordeel
te trekken, is ondergeteekende, met beide zijne gemeenteraden
vast en innig overtuigd, dat de ontworpen lijn van de heeren
Bosman en de Lange, eene eenigszins andere richting moet
nemen, zoowel in het belang der exploitatie als in het ontzag
gelijk groot belang der landbouwers van de gemeenten Koedyk,
Warmenhuizen, Oudcarspel, Noordscharwoude, luidscharwoude,
Broek op Langedijk eu St. Pankras.
De enorme hoeveelheden akkervruchten toch, die in genoemde
gemeenten worden verbouwd, worden voor verreweg het grootste
gedeelte per spoor verzonden. Het zou voor al die landbouwers,
voor den een meer, voor den andere minder, eene groote
tijdbesparing geven, wanneer de bedoelde verbindingslijn de
gemeente Broek aandeed, en daar een ladingsplaats gemaakt werd.
Door deze kleine ombuiging der lijn zou de gemeente Oterleek
niet kunnen worden aangedaan, maar daartegenover komen voor
het personenvervoer de Langedijker gemeenten en St. Pankras
in ruime mate ten goede, terwijl men desverkiezende te Rustenburg
weder op hetzelfde punt kan uitkomen, evenals thans is ont
worpen. De kosten van aanleg zouden wel iets grooter worden,
maar ieder, die met de lokale toestanden bekend is, kan, dunkt
mij, niet tegenspreken, dat de algemeene voordeelen ruimschoots
daartegen opwegen.
Ik stel mij voor, Zaterdag 2 November, te 10.59 uur voorm.,
aan het station Hugowaard te zijn, ten einde de heeren, die
dit wenschen, persoonlijk en ter plaatse in te lichten De groote
belangen, die bij deze zaak voor den polder Geestmerambacht
op het spel staan, hebben mij de vrijmoedigheid gegeven,
mij in deze tot u te wenden. De adressen, bij uwe vergade
ring ingezonden, geven meer uitvoeriger onze wenschen te
kennen.
De gemeentebesturen van Oudorp en Oterleek hebben het
adres van de heeren C. Bosman en Mr. A. P. Lange aan de
Prov. Staten van Noord Holland in zake den lokaal-spoorweg
HoornAlkmaar ondersteund.
Te Hoogwoud brandde Woensdag avond de boerenstulp
van D. Somer op de Gouwe tot den grond af. Het weinige
vee, dat op stal stond, werd gered, benevens een deel van den
oogst. Overigens is de geheele inboedel verbrand. Alles was
verzekerd. Door het stoken van takkenbossen schijnt de brand
ontstaan te zijn.
Maandagmiddag heeft een onb.ekend persoon, als deftig
heer gekleed, ten huize van den bisschop van 's-Hertogenbosch,
van de gelegenheid, dat men hem in de eetzaal liet om een
brief te schrijven aan den secretaris van den bisschop, gebruikt
gemaakt om een greep te doen in het tafelzilver, geborgen in
het in die zaal geplaatste buffet.
Na zijn heengaan bemerkte men eerst, dat 7 a 8 zilveren
vorken en 3 zilveren lepels ontvreemd waren.
Het ontmiddelijk door de gemeente-politie ingesteld onder
zoek bracht aan het licht, dat de verdachte was vertrokken
naar Botterdam. Aan de politie aldaar is, met opgave van
signalement, verzocht hem op te sporen en aan te houden.
Dinsdag avond 11. stortte te Vaals, onder daverend geraas,
een alleenstaand huis, tot in 1887 gediend hebbende als raad
huis en thans door een gezin van zeven personen bewoond,
gedeeltelijk in. Als door een wonder bekwam niemand eenig
letsel.
De landbouwer Van der W. te Oudega, eene buurtschap
onder de gemeente Koudum, moest twee vette koeien aan een
koopman te Sloten afleveren. Vóór dag en dauw ging hij de beesten
uit de weide halen. Bij het aanbreken van den dag bespeurde
eigenlijk een meid aan een ondergeschikte maar een
meisje, als mejuffrouw Anna Palzok, behoort waarlijk in een
betere klasse."
Böhm, die alles zeer goed begreep, werd jaloersch, zette een
deftig gezicht en na een kort: „Zoo, zoo!" zeide hij tot de
weduwe
„Ik kom eigenlijk alleen, vrouw Palzok, om u te zeggen, dat
ik heden avond niet bij u kan komen. Ik heb een andere uit-
noodiging, die ik niet mag afslaan. Dit bezoek hangt nauw te
zamen met mijn zaken gewichtige geldzaken."
Böhm was zich bewust van de uitwerking zijner woorden. De
weduwe knielde bjj den klank van het geld eerbiedig in het
stof. Scbütz zou tenminste gevoelen dat hij een geduchte con
current had.
Vrouw Palzok besloot van de ijverzucht dezer beide heeren
partij te trokken ten gunste van haar dochter.
Na eene vrij vaardige inleiding kwam zij op haren zorgvollen
toestand en liet doorschemeren, ditmaal om Böhm te prikke
len en om Schütz voor hare geheime plannen over te halen
dat, wanneer de geldelijke verhoudingen maar anders waren, Anna
ook wel weder bij haar den intrek zou nemen en zich niet aan
haar invloed zou onttrekken!
Als men haar verweten had, dat zij bezig was haar kind te
verkoopen, zou zij over zulk een onrechtvaardige beschuldiging
zeker flauw zijn gevallen I
Mijnheer Schütz die reeds genoeg wist, nam nu afscheid.
Toen Schütz zich voor Bötim boog, had dezo eon houding aan
genomen, alsot hij een ot andere indische vorst was geweest, en
terwijl vrouw Palzok tot nog grooter ergernis van mijnheer Böhm,
met mijnheer Schütz bij do deur een buitengewoon lang gesprek
hield, stikte hij bijna van woede.
Als vrouw Palzok met van geluk stralend gezicht in haar kamer
terugkeerde, zeide Böhm tot haar op zonderling beslisten toon
„Iets weet ik, vrouw Palzok. "Wjj zijn vau af heden geschoiden 1"
En daarop ging hij heen, trots hare dringende smeekingen on
hare tranen. WORDT VERVOLGD-
hij, dat door een onverlaat van een der beesten de uiers ge
deeltelijk afgesneden en gekorven waren.
Verder werd door zijne arbeiders, die 's morgens het vee
gingen melken, ontdekt, dat nog eene andere koe op dezelfde
wijze mishandeld was.
Het doel schijnt geweest te zijn, de beide verkochte koeien
op zoo'n wijze te verminken, dat zij niet in goeden staat
afgeleverd zouden kunnen worden, en dus zoodoende den koop
nietig te maken.
Door den heer w. h. arkes, directeur der Naaml. Vennootschap
„Paardentram Hoorn-Enkhuizen", is onderst, adres verzonden
„In de Alkmaarsche Courant van 25 October jl. is het adres opgenomen, dat
bij Uw College ingediend is door de Heeren C. Bosman en Mr. A. P. de Lange,
heiden wonende te Alkmaar en waarbij deze U verzoeken te besluiten, ten behoeve
van den door hen ontworpen Locaal-spoorweg Alkmaar-Hoorn te waarborgen
een bruto opbrengst van f 81000.— per jaar, met dien verstande echter, dat de
provincie ter zake van dien waarborg, nooit en onder geene omstandigheden
meer zal hebben te betalen dan f 36000.per jaar.
Naar aanleiding van dit verzoekschrift acht ondergeteekende zich verplicht,
Uw College mede te deelen, dat hij met hetzelfde doel als adressanten, namelijk,
ter voorziening in de behoefte eener betere communicatie tusschen het Oostelijk
en Westelijk gedeelte van de provincie Noord-Holland, zich bezig houdt met
het ontwerpen van een Stroomtrambaan tusschen Alkmaar en Hoorn, en het
voornemen heeft binnen korten tijd een Tram-omnibusdienst tusschen beide
steden in het leven te roepen ter tegemoetkoming in de gebrekkige communicatie,
zoolang de Stroomtrambaan niet in exploitatie is.
Naar adressant's overtuiging en die van den Heer J. Schotel, Ingenieur te
Rotterdam, levert de bouw van een dergelijke baan geene onoverkomelijke
bezwaren op, en zullen die in elk geval niet grooter of bedenkelijker zijn, dan
bij den bouw van een Locaal-spoorweg.
Waar nu dit het geval is, daar moet volgens adressant, juist met het oog
op de verbetering der communicatie tusschen Hoorn en Alkmaar en de daar-
tusschen gelegen plaatsen, aan een Stoomtramonderneming boven een Locaal-
spoorweg de voorkeur gegeven worden.
Bij stoomtram-exploitatie toch, om slechts enkele voordeelen te noemen, kan
het aantal ritten in beide richtingen grooter zijn en in adressant's plan is dan
ook een minimum van 7 a 8 ritten aangenomen.
De aansluitingen op de treinen van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maat
schappij te Alkmaar en te Hoorn, zijn daarmede verzekerd.
Tweedens: kan de lijn veel dichter langs de bebouwde kommen der verschil
lende gemeenten gelegd worden, ook al zal, gelijk adressant's voornemen is, de
Stoomtram over eigen baan loopen; want om de gewenschte bogen te beschrijven,
behoeven de stralen bij een Stoomtrambaan kleiner te zijn dan bij een Spoorweg
(de verhouding is van 50 tot 500 M.)
En dit in verband gebracht met de omstandigheid, dat een Stoomtram door
meerdere halten de_ gelegenheid tot het opnemen en uitlaten van reizigers aan
zienlijk zal uitbreiden, welke voor het locaal verkeer van het hoogste belang
is, zooals de Heeren Bosman en De Lajge zeiven erkennen, waar zij wijzen
op de geringe opbrengst van het baanvak Hoorn-Enkhuizen, als gevolg der
concurrentie van de Paardetrambaan tusschen die beide plaatsen.
Hoewel dit argument der Heeren Bosman en De Lange over het geheel juist
is, mag de exploitatie van voornoemde Paardetram over het jaar 1888 niet in
rekening worden gebrachtomdat toen slachts een klein gedeelte Tramweg in
gebruik was genomen, welke exploitatie, zooals uit de cijfers blijken kan, bijna
van geen invloed is geweest op de ontvangsten van de Hollandsche IJzeien
Spoorweg Maatschappij.
De exploitatie op dien Paardetramweg is eerst den 15 Januari 1889 aan
gevangen.
De ontvangsten per jaarkilometer op het baanvak Hoorn-Enkhuizen, waar
(tengevolge van de stoombootverbinding met Friesland) zeer veel rechtstreeks
en transiet verkeer is, zullen dan ook over het jaar 1889, (wat betreft het
locale verkeer) aanmerkelijk minder bedragen.
Ten aanzien van de ontvangsten, ware een vergelijking met den Locaal-
spoorweg „Hollandsch Noorderkwartier" volgens adressant's meening meer juist
geweest.
De opbrengst van dezen Locaal-spoorweg over het jaar 1888 heeft bedragen
de som van f 22.324.64 of f 1370 per jaarkilometer.
Ook aan het vervoer van goederen en vee komen meerdere halten zeer ten
goede; hoe geringer de afstand naar het vervoermiddel is, des te beter voor het
vee, des te gemakkelijker voor de verzending van goederen.
Verder kan de dienst bij een Stoomtram, wanneer dat mocht blijken noodig
te zijn, gemakkelijker en spoediger gewijzigd worden, dan bij een Locaal-
spoorweg; terwijl ook vervoer op buitengewone uren (voor vee dikwerf zeer
gewenscht) gemakkelijker kan geschieden.
Niet alleen dus, dat de Stoomtram als verkeersmiddel bij een Locaal-
spoorweg niet achterstaat, zij is in menig opzicht verkieslijker.
En wat de kosten betreft, zoo zijn die zoowel voor het tot stand brengen,
als voor de exploitatie van een Locaal-spoorweg veel aanzienlijker dan bij een
Stoomtramdienst.
Volgens eene door den Ingenieur J. Schotel te Botterdam opgemaakte be
grootingzal het aanleggen van een Stoomtram op vrije baan, tusschen Alkmaar
en Hoorn en het in exploitatie brengenmet dusdanig materieeldat in alle
behoeften voorzien kan wordeneene uitgaaf vorderen van f 600.000, derhalve
zonder rollend materieel pl. m. 50 minder dan het voor den bouw van een
Locaal-spoorweg benoodigd bedrag.
Wel zal adressant waarschijnlijk ook voor zijn plan den steun van Uw
College behoeven; want dat eene goede communicatie tusschen het Oostelijk en
Westelijk deel der provincie Noord-Holland tot stand kan komen zonder gelde
lijke hulp der provincie, betwijfelt ook hij.
Maar zeer zeker is bij hem geen sprake van een waarborg gedurende onbe-
paalden tijd en tot een maximumbedrag van f 36000 per jaar.
Nu naar zijn overtuiging het door de Heeren Bosman en De Lange beoogde
doel door een stoomtrambaan beter bereikt kan worden, en de provincie zich
daarvoor aanmerkelijk mindere opoffering zal behoeven te getroosten, achtte hij
zich verplicht, zich tot Uw College te wenden en U zijn plan mede te deelen.
Om deze redenen verzoekt ondergeteekende Willem Hendrik Arkes, Tramway
Directeur te Enkhuizen, dat het den Provincialen Staten van Noord-Holland
behage ook hem in gelegenheid te stellen, tot indiening zijner aanvrage om
flnantiëelen steun, en het overleggen der daarop betrekking hebbende bescheiden
alvorens op het verzoek der Heeren Bosman en De Lange te beslissen.
Wegens een tekort van, naar men zegt 5000 kg., meel
in de militaire bakkerij te Leeuwarden, staan de administrateur,
de opzichter en de meesterknecht van die inrichting voor een
krijgsraad terecht.
Waterplanten De cultuur van waterplanten is eene
zeer aangename cultuur. Evenals de Cacteeën behoeven de
waterplanten niet eiken dag begoten te worden, omdat zij ge
woonlijk geheel in of op het water leven. Zij zijn dus steeds
van water voorzien en vereischen dus van die zijde weinig zor<*.
Velen zullen er tegen opzien om waterplanten te kweeken'
aangezien zij verstoken zijn van een vijver, groot genoeg om
er planten in te p aatsen. Toch is het gemakkelijk eenige
waterplanten te kweeken in eiken tuin, hoe klein ook, zelf op
de binnenplaats van de stadshuizen. Wij nemen daarvoor goede
petroleum- of terpentijn vaten die gewoonlijk om en bij de f2
kosten. Wij zagen deze middendoor, werpen er wat krullen ot
slroo in en steken dit in brand; zoodra de vlam wat lievig
wordt, wat zeer spoedig het geval is, keert men het vat een
voudig het onderstboven en de vlam is gebluscht. De binnen-
wand is nu aangebrand en de planten die men er in kwecken
wil zullen geen last meer ondervinden van de petroleum- of
perpentijn. Zulke vaten vult men ter helft met leemachtige
aarde, waarin men de planten zet en daarna tot boven toe met
water. Het vat wordt in den grond gegraven, ten einde den
buiten want onzichtbaar te maken, of, als het óp eene binnen
plaats moet verblijven, omringd door groene heesters, als Aucuba's
of dergelijken en alles ,s gedaan om een goed succes er van
te hebben. Net gemaakte vaatjes zou men ook desnoods in de
kamers kunnen plaatsen, op eene tafel voor het raam, en daarin
kan men dan meer bepaald die soorten telen die over het al
gemeen wat warmte wenschen.
Behalve eene prettige cultuur zou men dan ook nog voorde
gezondheid zorgen, want de droge lucht der kamp
door verminderen. 19 zou et
Dat men deze cultuur eens bcproeve met -,!an,
Yalisneria, Aponogeton, Azolla, Herpestis,''iVia!" a'5
Pistia, Liinnocharis en nog vele meer, en ik „ed d
volging val vinden.
Een dure vergissing.
^ed d!*
Tui„b. g.)"
De vorige week had in de gemeente Zuilichem pm
uitverkoop van manufacturen plaats. Nadat al het 080
aan den man was gebracht, kwam ook een groot "t" t" 8"1(|
aan de beurt, dat tegen al/2 stuiver de el,°hetoeen
door den afslager gezegd werd, zou verkocht worden 3
koopers en koopsters was ook een vrouwtje, die den' t
verkeerd begreep en meende, dat het geheele stuk 51/
te koop was. Dat leek baar dus een buitenkansje
strekte zij de handen uit om het gekochte ia ™t!
met je w
nemen. Hoogst gelukkig spoedde zij zich met haar wT1"
Maar een paar uur daarna werd haar de rekenin* 1
waaruit bleek, dat zij 88y2 el linnen gekocht had
zij met de opcenten 1 26,74 moest betalen. Daarin ],j
vrouwtje natuurlijk weinig zin. Zij dus naar den 1
terug, maar of zij hoog sprong of laag, het geld moest erW
Dat manlief haar bij hare thuiskomst met geen al te vriendTv
gezicht ontving, zal wel niot gezegd behoeven te worden II
UIT DE PEHST^
De adresbeweging. - 'Ofschoon de
revol. bladen eerst zoo ongeveer den draak staken
adressen der liberale partij of achter minachtende schimper
hun vrees er voor trachtten te verbergen want dat deanti-11«
revol utionn ai ren niets gesteld zijn op de adresbeweging, 4®, lo
behoeft niet getwijfeld en zulks blijkt uit hun heele°'houdiiuI
(rekken zij nu op om te bewijzen dat een verwerping dooi lu
de Eerste Kamer onmogelijk kan zijn.
Be Tijd 0. a. zegt nu
„Met vertrouwen in de wijsheid en de voorzichtigheid mini
onzen Senaat blijven wij afwachten. Dat veitrouwen echter mag [je
niet zoover gaan, dat wij niet de aandacht zouden vestigen op
de meer dan roekelooze pogingen, welke in stijgende mate ge
durende de laatste dagen beproefd worden om de Eerste Kamer
over te halen tot een besluit, dat den heilloozen sch
door het geheele land met ongekende felheid opnieuw zoudoen
opvlammen. De „Loge," het „Nut," de Maatschappij (/V
onderwijs" het „Algemeen Nederlandsch Werkliedenverboni" |s
zien wij, in vereenigiug met tal van liberale
met de Nieuive Rotterd. Ct., de Arnhemsche Ct. en
dag- en weekbladen, Uilenspiegel vooral niet te vergeten, dag
aan dag bezig om eene kunstmatige bewegiug in het leien ti
roepen, sterk genoeg naar zij zich vleien om, door lil
aanblazen van partijhaat en hartstochtelijkheid, een rustige,
kalme en onpartijdige behandeling van het wetsontwerp bij
Eerste Kamer onmogelijk te maken. Eene menigte adressenin.
werden met dat doel opgezonden. Over de waarde en Je be-
teekenis dier adressen spreken wij in een volgend artikel."
lntusschen zet Be Tijd in hetzelfde artikel, uiteen «Ui
volgens haar de gevolgen van eene verwerping zouden zijn:
„Hoogst waarschijnlijk zou het ministerie aftreden;
liberaal Kabinet zou tot regeeren geroepen worden, dat li
Tweede Kamer zou moeten ontbinden. Nieuwe verkiezing®
door het geheele laud zouden volgen. En moeielijk zou, onder
gunstiger omstandigheden de strijd door de anti-liberalen a»
vaard kunnen worden. Eene sterke anti-liberale mei
naar de Tweede Kamer terugkeeren. Het liberale
Kabinet zou voor een sterk gekleurd anti-liberaal
maken. Het eerste wat dit Kabinet zal te doen staan is w
nieuwe schoolwet in te dienen in gelijken geest ais lietonN
Mackay. Noch van die Begeering, noch van de T®|y
anti-liberale meerderheid echter zullen dan de toegeefly h
de toeschietelijkheid om aan de liberale bezwaren tegemoe
komen mogen verwacht worden, [welke thans misschien1
dan noodig aan den dag werden gelegd. Natuurlijk wor
dergelijk ontwerp opnieuw door de Tweede Kamer aangeno
en komt het daarna bij de Eerste. Waartoe zal de Eerste
dan besluiten? Opnieuw afstemmen zou leiden tot een
tusschen de beide takken der Volksvertegenwoordiging)
in de Grondwet niet is voorzien en waarvan dus lang9
lijken weg de oplossing onmogelijk zou zijn. Eene 0]
zou echter langs den eenen of anderen weg moeten
en daarmede zou eene duistere toekomst, vol van
van staatkundige avonturen, voor ons land aanbrekem
kan niet aannemen, dat in de Eerste Kamer eene
zal gevonden worden die zoodanige verantwoordehj
zou willen laden, die tot zóó gevaarlijken sproug m
het besluit zou willen nemen." 6t0l,
Be Arnhemsche Ct. laat de houding der anti. t
onopgemerkt en stelt de waarde en het gewicht et
in het licht. ht cijfer^
„Het is waar" zegt zij, „dat deze beweging in snti-
onderteekenaars beneden het „volkspetitioniiemen
revolutionairen van 1878 staat. Maar ook daarin
gemakkelijk echter predikant of pastoor bandteeken o
krijgen, acht zij bekend genoeg. De adressen daaren
thans tegen de wet verklaard hebben, zijn van ^g?an^"
teekenis. Er zijn toch vier categorieën van ^ooi
al mogen zij niet allen in even duidehj e g
bezwaren
adressanten».
00 n
M-
met name op verwerping aandringen, toch
en protesten doen hooren, die, wel overwogen; rjejjreiiz
van het wetsontwerp in den weg staan. Dm ca j^ut va
de liberale Kiesverecnigingen, de Maatschappij „V0^-0,
Algemeen, het hoolbbestuur en de afdeeliuge" ggt AS
derwijs,het centrale bestuur en de afdeehng01 9U1111'
meen Nederlandsch Werkliedenverbond. Deze ffeI)9Ci
hebben vrijwat meer recht dat hunne 'jezW'",- 0p
ernstig worden overwogen, dan de dnizew mi e]( bli"'^, I
kansel gegeven of op de kerkdeur aangepm 0p onge
gehoorzamend, hunne namen of kruisjes p aa
adressen. beteek1eB .t ver
»De stem van de liborale Kiesvereniging'.^jen ui A
zegt de Arnh. Ct. „dat, al mogen zeventien ^„erf
keerd lotgipasle v ïii'frliiuidktid >,t,r
