eden met hunne dames tegen betaling Tan f £.50 per couvert
kunnen aansluiten.
Zondag 17 November geeft de kamer dezelfde uitvoering als
Maandagavond, doch dan uitsluitend tegen entree van f 0.49
per persoon.
Jongstleden Zondag is de nieuwgebouwde kerk voor de
doleerenden op het eiland Marken ingewijd door dr. A. Kuyper.
Bij die gelegenheid werden 2 kinderen gedoopt.
Vrijdag avond woedde boven Beverwijk en Uitgeest een
vrij hevig onweder. In laatstgenoemde gemeente sloeg de bliksem
in een watermolen, zonder evenwel brand te veroorzakenmaar
drie kinderen, die aan tafel zalen, werden op den grond ge
worpen, terwijl één licht gewond werd.
In den avond van den 31sten Oct. 11., omstreeks half
zes uren, ontlastte zich boven het dorp Purmerland (N.-1I.)
een hevig onweder. l)e dienstmaagd van den landbouwer D.,
die bezig was de koeien te melken, werd door den bliksem
getroffen en in bewusteloozen toestand weggedragen. Eerst na
verloop van drie uren kwam zij tot bewustzijn.
De najaarsmarkten te Velzen, worden dit jaar gehouden
op Zaterdagen, den 9n en 23n November.
Daar het, vooral in den tegenwoordigen tijd, zoo uiterst
moeielijk is om aan werk te komen, zou men terecht mogen
verwachten, dat zij, die in dat opzicht tot de meer bevoor
rechten behooren, dit ook zouden waardeeren. Dat dit echter
geenszins altijd het geval is, hiervan leverde zekere De IC.,
gehuwd en vader van 3 kinderen, weder een treurig bewijs.
Als slagersknecht namelijk in dienst bij den slager v. d. H.
te Utrecht, bij wien hij een weekloon van f12 benevens eenig
verval genoot, werd hem dezer dagen de incasseering van on
geveer f150 opgedragen. In plaats nu van die gelden aanzijn
patroon te verantwoorden, werden ze in gezelschap van een paar
vrouwen van verdachte zeden verteerd, zoodat de man, toen hij
jl. Zaterdag als verdacht van verduistering werd aangehouden,
dan ook geen cent meer rijk was.
Naar men verzekert, moet misbruik van sterken drank
ook hier weder als de oorzaak van het gebeurde zijn te be
schouwen.
Op het Hooge Zand in den Haag werden wegens wan
betaling twee oude menschen, een broer en zuster, die
gewoonlijk het beroep van bedelaars uitoefenen, uit hunne
woning verwijderd. Het publiek had medelijden met de bijna
naakte, vervuilde schepsels en de politie wilde hen op het
bureau huisvesting verleenen, hetgeen ook werkelijk geschiedde.
Maar wat bleek Dat zij iu het bezit waren van een zak
geld, die, mede naar het politiebureau vervoerd, nauwelijks
door een krachtig man kon gedragen worden, en dat in een
ladetafel, die uit het huis werd gezet, ook nog een honderd
gulden of vier aanwezig was. Het gezamenlijk bedrag kan wel
op 5 a 6 duizend gulden (er is veel goudgeld bij) werden
geschat.
Slechts door de bedreiging, dat het verblijf ten politiebureele
hun geld zou kosten, gelukte het den dienstdoenden inspecteur,
hunne toestemming te krijgen om door een der ambtenaren
eene woning te doen huren, waarheen zij en hun havelooze in
boedel zouden kunnen worden vervoerd.
Het kostte hun blijkbaar veel moeite die toestemming te
geven, waardoor iets zou worden afgenomen van het geld,
waarvoor zij, zooals de man zich uitdrukte, „zes en twintig
jaren hadden gewerkt
Hoe zij hadden „geleefd", kon blijken uit de lompen,
waarin zij gehuld waren, en uit het feit, dat zij op het bureau
op een stuk droog brood aanvielen, alsof het een taart of
pastei was.
In de woning zijn later nog gevonden geheele pakken met
nieuwe onder- en bovenkleederen, in een trekpot, onder vuil
en schimmel, nog een vrij belangrijke som gelds.
Dat alles bleek afkomstig van giften en gaven van weldadige
lieden die den oudjes eene vaste bedeeling gaven.
De gezondheidstoestand van Z. M. den koning blijft,
aldus schrijft men aan het Hdbl., voortdurend bevredigend,
zoodat de koning in staat is dagelijks op vastgestelde uren de
gewone werkzaamheden te verrichten met den referendaris en
de heeren der hofhouding.
Evenals H. M. de koningin, ziet men prinses Wilhelmina
dagelijks een rijtoer maken.
Met de Lemmerboot arriveerde Maandag te Groningen
een jongen van 13 jaar en nam zijn intrek in een logement
De politie, nieuwsgierig als ze is, moest daar meer van weten.
Het knaapje werd medegenomen naar het bureau en aldaar on
dervraagd. Het bleek toen, dat de jongen zijns vaders huis te
's-Gravenhage was ontloopen, na zich ten koste van zijn vader
van reisgeld voorzien te hebben. Naar de reden van zijne vlucht
gevraagd, vertelde hij, dat hij volstrekt niet met zijne stief
moeder over weg kon. Toen de dienstdoende inspecteur van
politie hem het verkeerde van zijne handeling onder het oog
bracht, antwoordde het manneke„Als u al met eene stief
moeder ondervonden hadt wat ik er mede ondervonden heb,
zoude u zoo niet spreken mijnheer
De jeugdige reiziger is onder politiegeleide naar huis gezonden.
(N. G. C.)
Te Benedenknijpe (Fr.) hebben de takkenbossenbinders
den arbeid gestaakt en zijn naar de bosschen getrokken om
hunne aldaar werkende collega's tot werkstaking over te halen.
Zij eischen verhooging van 5 cents bindloon per 100 stuks,
dat nu 30 cents bedraagt. De houtbazen hebben besloten niet
toe te geven.
Voor ongeveer tien dagen ontving K. Palmer gewezen
brieven- en telegrambesteller te Warfum, van den Minister het
bericht, dat het ontslag, hem in Mei 1885 niet eervol verleend,
wegens zware vermoedens in zake een op het hulpkantoor daar
ter plaatse gepleegden diefstal, was veranderd in eervol ontslag.
In het volle bewustzijn zijner onschuld, moest de man, die reeds
twee-en-zestig jaren telt, gedurende vier jaren als een verdachte
omloopen en met eenige negotie langs de deuren zich een sober
onderhoud trachten te verschaffen. Met zeer veel genoegen ver
namen zijn dorpsgenooten deze rehabilitatie van den eei ij en
oude. Van vele zijden ontving Palmer geluk wenschen in en
vorm van brieven en kaartjes. Van een vijftal Iriescbe ïeeren
en dames, alsmede van een vroeger superieur, werden hem ij
hun felicitaties geldelijke geschenken in postwissels en postzege s
toegezonden. Reeds zijn de noodige stappen gedaan voor ie
aanvragen van een pensioen voor den gewezen bode.
De heer S., koopman in mauufacturen, voor eenigen tijd
van Harlingen vertrokken, hield toen publieken verkoop van
zijn winkelgoederen. Daar hem de opbrengst bitter tegenviel,
gelastte hij den verkoop te staken, met de bijvoeging „dan
geef ik liever alles aan de armen 1" Aan die „bedreiging is
gevolg gegeven. Voor honderden guldens manufacturen zijn ver
deeld geworden; sommigen ontvingen wel voor twintig gulden
aan goed.
Verslaj der vergadering van den Raad der gemeente Zijpegehouden
op Dinsdag5 November '89, lies morgens ten 10 ure.
Afwezig was do beer Kaan.
Naar aanleiding van bet in de vorige vergadering gedane voorstel van net
raadslid, den beer Francis, om de schoolgebouwen der gemeente van bliksem
afleiders te voorzien, wordt gelezen een prae-advies van B. en W., die na
gehouden onderzoek tot het opstellen der bliksem-afleiders meenden te moeten
ontraden
a. omdat toch in een buurt het onweder hoogst zelden ingeslagen is; o.
omdat alle geleerden verschillen omtrent de vraag, welke de beste soort af
leiders is. Wil de eene geleerde de geleideude-stang van roodkoper, een ander
pleit voor ijzer. Wil de één een enkelvoudigen leider, de ander wil samenge-
stelden leider met draadverbinding aan al wat aan ijzer zich buiten op of aan
het huis bevindtc. is het plaatsen van afleiders wenschelijk voor de school
gebouwen, even dringend moet het dan worden geacht voor het raadhuis,
wees- en armenhuis en de brandspuithuizen.
B. en W. meenen dat de kosten, verbonden aan dergelijke maatregelen verre
de draagkracht der gemeente zouden overtreffen.
De heer Biersteker wil alles of niets. Bovendien wijst hij er op dat de
afleiders na elk onweder onderzocht moeten worden. Die kosten komen er ook
nog bij.
De heer Francis gelooft dat het niet noodig is na elk onweder de leiders
te toetsen.
De heer Paarlberg verhaalt hoe eens de afleider op zijn huis getroffen zijnde,
bij onderzoek bleek niets geleden te hebben,
De heer Nobel meent ten opzichte van het advies van B. en W. te moeten
opmerken dat motief a. niet mag gelden als beweegreden om geen afleiders te
plaatsen; punt i. is hem veel te geleerd en zal dus daarover niet uitwijden;
van punt c. gelooft Spr. dat de kosten volstrekt n;et zullen gaan boven de
draagkracht der gemeente. Maar alles behoeft ook niet in één jaar gedaan te
worden. Waarom niet dit jaar de schoolgebouwen en een volgend jaar de andere
gebouwen Spr. acht het voorstel Francis inderdaad in het algemeen belang.
De heer Biersteker brengt in het midden dat er van 't jaar (1890) toch
niets van komen kan, want dat er op de begrooting geen post voor is uitge
trokken. Hij wil dus dit voorstel aanhouden tot het volgend jaar, als de
hegrooting '91 behandeld wordt.
De heer Nobel bestrijdt de heer Biersteker en betoogt d&t de gelden ge
makkelijk op andere posten van de begrooting gevonden kouden worden en
betreurt het, dat de heer Francis niet bij de behandeling der begrooting '90
met zijn voorstel is voor den dag gekomen.
Bij stemming wordt het voorstel Francis verworpen met 6 tegen 4 stemmen.
Voor het plaatsen van afleiders stemden de heerenNobel, Francis, Paarlberg
en v. Beusekom.
Werd nu door B. en W. ter kennisname voorgelezen de instructie voor
Brandmeesters. Alle raadsleden vereenigden .zich met den inhoud der instructie.
Ten opzichte van de goederen vervaardigd op de handwerkschool werd be
sloten voor dit jaar, de goederen te schenken aan de vervaardigsters.
De heer Nobel wilde deze bepaling doorloopeud van kracht verklaren, als
zijnde zulks in het belang der leerlingen, doch de heer Biersteker wilde zich
niet geheel verbinden. De bepaling toch kan elk jaar genomen worden. En
zóó besliste de meerderheid.
Ten slotte maakte de heer Nobel er opmerkzaam op dat er klachten waren
ingekomen over de slechte afsluiting van het licht s' avonds, in de school aan
de St. Maartensbrug.
De heer Nobel meende dat de gemeente toch zeker in de eerste plaats de
hand moest houden, aan een stipte naleving der politie-verordening.
De voorz. beloofde als hoofd der politie er voor te zullen zorgen dat de
redenen tot bovengenoemde klachten zullen worden weggenomen.
Hierna ging de raad in comité ter behandeling Yan den Hoofd. Omslag
dienst 1890.
UIT DE PERS.
Onder dit motto
mogelijke kamerontbinding.
j)e waarschijnlijkheid toch bestaat, dat de anti-fin
bo»j
overigens
Ware de overwinning jl. Dinsdag door de anf n
behaald, dan zou dit de kans voor eene verwem,V„ W'M
te zijner tijd twee zetels zullen verliezen, en dan nalU
Friesland zich als bij de verkiezing voor de Staten 1|"11
de Tweede Kamer „om", al blijft overigens h„fVan ditï^
bewaard. Gt Sta
behaald, aan zou uic uo *aus vuur eene verwerping. ,1
wijswet zeer hebben verminderd. En uit dat oom, °Dliei
is de uitslag meer belangrijk dan menigeen vermo^T
De indruk van den u bekenden brief van Hoog]ee'r
I )e politieke toestand,.
schrijft men uit 's Hage aan de Aanwijzer
In de jongste dagen was de onderwijsgeschiedenis hier eeniger-
mate op den achtergrond gedrongen door de verkiezing voor de
Tweede Kamer in ons district (vacature-Greeve).
Ware die verkiezing niet van algemeen politiek belang, deze
brief die hoofdzakelijk daarover loopt, ware natuurlijk achterwege
gebleveD.
Verbeeld u, de oud-minister van Justitie in het laatste kabinet-
Eeemskerk, de opper-ceremoniemeester des Konings, baron Du
Tour van Bellinchave, een man die zoo populair heet als er
onder zijns gelijken een te vinden is, trad op als candidaat der
anti-liberalen, der Katholieken, Kuyperianen en conservatieven
Tegenover hem stond een bij verreweg de meesten der kiezers
geheel onbekende liberaal, de oud-kapitein ter zee Guyot
gesteld ter elfder ure, nadat de pogingen om den gewaardeerden
Wethouder Dr. Mouton te bewegen, de hem aangeboden cau-
didatuur te accepteeren, finaal waren mislukt.
Men zal zich herinneren, dat 's Rage een der moeielijke
districten voor de onzeu is en dat het alleen aan de vrij alge-
meene ingenomenheid met den kantonrechter Greeve te danken
was, dat ten vorige jare niet uitsluitend anti-liberalen werden
verkozen.*) Hij was dan ook de eenige liberaal die voor ons
district zitting nam, ofschoon met de betrekkelijk kleine meer
derheid van 129 stemmen, terwijl de beide andere liberale
candidaten belangrijk in de minderheid bleven.
Toch hadden de liberalen goeden moed, steunende op de
overtuiging, dat velen die in Maart '88 anti-liberalen stemden,
tot het inzicht gekomen zijn we werden misleid door valsche
voorstellingen, door bedriegelijke beloften.
Hoe de groote trom ook door de anti-liberalen werd geroerd,
wat er ook gedaan werd om der goê-gemeente diets te maken',
dat niemand anders dan baron T)u Tour van Bellinchave den
derden zetel der hoofdstad behoorde te gaan innemen, de
schier onbekende candidaat der liberalen
werd j.1. Dinsdag gekozen met eene meer
derheid van bijna 400 stemmen.
De anti-liberalen brachten het tot 2493, de liberalen tot
2886 stemmen.
De opkomst der kiezers was niet zoo groot als in '88.
De liberalen die ten achter bleven (380) deden dit waar
schijnlijk wegens onbekendheid met den heer Guyot, de anti
liberalen (644) wegens bovenbedoeld inzicht.
Deze stemming geeft véél te denken, ook met het oog op een
Ia '68 waren de liberalen te '«Hage bij de stembus 50 man sterk.
was aanvankelijk groot, doch bij nadere en ernstige ov
komt men vrij algemeen tot de meening, dat geen
kamer-leden om de daarin uitgesproken en aangeduide -- -
van tegenstander voorstemmer zal worden. Velen bet
dat een zoo geacht professor ongelijksoortige toestand?
éen kam meent te moeten scheereu en dat hij niet all"
clcricalisme, ook de behoefte van 't volk aan degelijk"ltl
schappelijk onderwijs niet schijnt te kennen, althans 1'
waarde schat. (31 Oct. '89.)
Ken „roekeloos" bedrijf noemt d, l
Mr. I. A. Levy in dc N. R. Cf. (no. 287) de houL?
heeren: Fruin en Bugs.
„Het is ons noodlot dat de natuurlijke voorgangers vs i
volk in deze allergewichtigste dagen en ernstiger hebbeI
sedert 1848 niet beleefd van droeve wankelmoedig^
geven. Zoo even, Fruinthans mijne gissing was ma 'I
te juist Buys. H?
„Wat mij in des laatsteu hoogleeraars betoog (Guk
het meest trof, is de volslagen miskenning van het overwéldiTj
karakter der ontworpen onderwijswet. II ne fautpas élk
les grandes questions par les petits cótes. Mij dunkt, die rcelij
ten eenemale uit het oog verloren.
,/Buys bevlijtigt zich het ontwerp aannemelijk te
de eindbeslissing te doen afhangen van twee vragen; vooreera
of de liberale minderheid overal eene openbare school zal blijrèi
vinden; ten andere, of eene meer bevredigende regelingmogeljf
ware. De eerste vraag beantwoordt hij „stellig bevestigend",Dt
tweede voert ons in het rijk der gissingen.
Mr. Levy zegt, niet te begrijpen, waarom prof. B,
tijd geleden zoo krachtig het voorstel Sckaepman tot wijziging
van het Grondwets-artikel betreffende het lager onderwij
dat toch ook de openbare school liet bestaan. Thans d;
heeft hij vrede met de aanhangige wet, omdat de openbarescW
toch nog bestaan blijft. Mr. Levy brengt opnieuw in herin»
dat prof. B. in zijn werk over de Grondwet stelligverwerpelijl
heeft geacht het bijzonder onderwijs in de Grondwet
voorwerp van staatszorg te decreteeren. Hij kan dit met des
hoogleeraars aanprijzeu van eene wet die den Staat tot kt
subsidie-:ren van het bijzonder onderwijs verplicht niet o
brengen. Wat hij voorheen „een roekeloos bedrijf" n
beveelt hij thans aan.
„Zelfbegoocheling en anders niet schrijft Mr.Levp.
is schering en inslag van de jongste aansporing des Leidsel»
hoogleeraars. Wat het ontwerp ten offer brengt is nief de open
bare school. Deze is saamgeweven met de innigste levewpUMg
van ons volk. Haar zal de wet niet deeren, noch heelt i\ vu
mededinging iets te duchten. Wat het ontwerp aantast is ooi
niet de financiën van den Staat. Een bereikbare vredetusschen
zonen van hetzelfde land ware (op zichzelf besehouwd) w
millioenen niet te duur gekocht. Wat liet ontwerp in hetaange-
zicht slaat is de hoogheid van den Staat. De Kerk in den Staat
vrij, doclr tot erkenning van de staatsmacht gedwongen
Kerk in den Staat plaatst het ontwerp naast den Staat, il<
zelfstandige gelijkgerechtigde macht. Dit karakter, diestrekbog
van het ontwerp, uitgesproken in de verplichte subsidieenngwa
alle, ook kerkelijk onderwijs maakt, dat de rampzalige wet 11
Neerlands historie eene kentering brengt.
„De Grondwet van 48 viel niet uit den hemel. Zij
vrucht onzer roemruchte historie, die vrijheid van
en vrijheid van godsdienst als twee grondzuilen van
staatsleven had aanschouwelijk gemaakt. Het levens
ons volk bracht mee, dat alle onderwijs, gelijk alb
vrij, dat is van (inwendige) staatsinmenging los zijn
Gelijk onze Grondwet dit beginsel voor de godsdiens ign
zindheid stelde, handhaafde zij het voor onderwijs,
zeide ik het reedsde grondwettelijke formule voor
zonder onderwijs isongemoeid, maar onbetaald. P
deelen dier formule en op beide gelijkelijk ligt de vo y
toon. De heer Schaepman wenscht eene bevolking
„in merg en been." Het staat hem vrij, gelijk bet a
Joden vrijstaat iets gelijksoortigs te wenschen en
richtsnoer van handelen te ontleenen. Werd dit
moeielijkt, de liberale partij zou vooral niet mie er .jir
front moeten maken tegen dit „roekeloos bedrijV#D
levensbeginsel gelijk recht voor iedere propV
meening en gezindheid ondermijnen en verwek
„Maar nooit, maar nooit mag de liberale partij d>'l
van haar levensbeginsel misbruik wordt geinaak
van zijn standpunt te verdringen. Nooit mag (e
gedoogen, dat de Staat de dienaar wordt van een-
nevens en buiten hem zich opwerpt tot volvoering 'iJ
en vervulling zijner taak. Nooit mag de liberae p
dat de Staat als eigen plicht overneme, dus er *e^j y^ei
eener andere levensmacht vrijelijk voorbehouden jfl Jiet'
Die afhankelijke verhouding komt den Staat e"
te na. Daardoor wordt gene in zijne ^o0°'ieli-ffiieid ge"°'
iyvenaars zijn er blind voor in hare waan 7tneen)t er
die tb»0
zedelijke waarde aan, die op vrijwillige °"crf"db
„Dit laatste punt hebben zij te verantwoor &euc
staatsgeld zoo vurig begeeren. Op ons echter r f(
verantwoordelijkheid. Zij is deze, dat wij £e"e
om de bedreigde hoogheid van den Staat.
0t$
el ïioe®',
Verontrustend. verschU iiet
heer Mr. van Routen, een der stemmers 7 9te van
in de Tweede kamer dat 17 liberalen i,]jek Z1J"'
ontwerp hebben gestemd en er onder het I
hunne houding goedkeureu.
