komen opdagen; latei is gebleken dat de bewuste
koeien door den onbekende weder zijn verkocht
voor 195 gulden per stuk aan een vee-koopman
te Krommeniedijk, die ze dien dag ook weder
van de hand heeft gedaan. De politie doet in
deze ijverig onderzoek.
Het Doopsgezinde "Weeshuis'te Koog aan
de Zaan, waar met het begin van dit jaar geen
weezenbevolking meer werd gevonden, zal binnen
korten tijd weder 12 weezen bevatten.
Dinsdag is bij de Tweede Kamer inge
komen een wetsontwerp tot regeling van de
brievenposterij.
A.an de verkiezing voor twee leden van het
hoofdbestuur der Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen is deelgenomen door 187 departe
menten, te zamen uitbrengende 620 stemmen.
De uitslag was: I. de heer C. J. M. üijkmans,
te Amsterdam, verkreeg 580, de heer mr.
A. F. K. Hartogh, te Amsterdam, 40 stemmen.
II. de heer prof. dr. W. Koster, te Hilversum,
verkreeg 596, de heer dr. F. Delhez, te
Dordrecht, 24 stemmen.
De beide gekozenen hebben zich de benoeming
laten welgevallen.
Bij het ontruimen van eeue woning in
de Heerenstraat te 's Hage, is in een kast op
den zolder gevonden het lijkje van een kind,
dat daar vermoedelijk drie maanden verborgen
is gehouden. De toestand van het lichaam maakte
het voor den geneesheer, belast met het onder
zoek, onmogelijk te constateeren of de dood
het gevolg is geweest van geweldpleging. Intus-
schen is de moeder van bet kind eene
weduwe, die in het huis werkte, opgespoord,
welke vrouw vervolgd zal worden wegens ver
berging van het kind.
Aan de Noord wal te 's Hage geraakte
Woensdagmorgen een trouwrijtuig met koetsier
en bruidegom en bruid te water. Zij werden
allen geredbruid en bruidegom doordien men
den kap stuksloeg. Dank zij het schoone weer
en de waterverversching, zal het bad hun zeker
weinig kwaad doen. Of zij dien dag echter
getrouwd zijn, weten, wij niet.
Te Assen is Zondagmiddag eene vrouw
door den bliksem doodelijk getroffen, terwijl zij
in de geopende deur harer woning stond.
Te Hooghalen (gemeente Beilen) is eene
groote boerderij door den bliksem getroffen.
Slechts weinige gemeenten in ons vaderland
zullen ten opzichte van den toestand van het
lager onderwijs zich kunnen vergelijken met de
Friesche gemeente Doniawerstal, waar aan de
800 schoolgaande kinderen onderwijs gegeven
wordt door 11 hoofdonderwijzers, 7 hulponder
wijzers en 10 onderwijzeressen.
Te Zwartsluis is een jonge moeder G. M.,
die eenige dagen geleden haar kind van 3 jaar
dood uit het water haalde, aan de gevolgen van
den schrik overleden.
Te Heemse sloeg Maandagmiddag om
streeks vijf uur de bliksem in eene woning,
gelegen aan den grintweg naar Ommen en
bewoond door den eigenaar J. Kleinlugtenbeld.
Binnen weinige oogenblikken brandde alles
lichterlaaie. Yan den inboedel is weinig gered.
Het huis was tegen brandschade verzekerd.
Een met een woonwagen rondreizend
scharenslijper heeft Maandag onder Echt, in
staat van dronkenschap, dien in brand gestoken.
Zijne vrouw en kindereu wisten zich bijtijds te
redden; de wagen verbrandde geheel. De maré
chaussee nam den man in arrest.
Ondanks de aanwezigheid van rijks- en
gemeentepolitie en van marechaussees, had Zon
dagavond tusschen 10 en 11 uur te Wintschoten
een brutale diefstal, gepaard met inbraak, plaats,
in het perceel gelegen aan het gedempte Kanaal-
pand in de kom der gemeente en bewoond door
mejuffr. C., winkelierster in gebreide goederen
en garens. De bewoonster was met hare dochter
op een kort famieliebezoek, hare hoogbejaarde
bij haar inwonende moeder, die zich ter ruste
had begeven, alleen in hare wouiug achterlatende.
Een tot nog toe onbekende heelt gedurende die
atwezigheid eene ruit in de achterdeur der woning
verbroken, daardoor gelegenheid gevonden, die
deur te ontgrendelen, binnen te sluipen en goede
ren uit den winkel te ontvreemden voor eene
waarde van pl. m. f 16.
De naaste bewoners hadden geen glasscherven
hooren rinkelen, maar wel het geluid door de
beweging van de deur veroorzaakt vernomen,
doch vermoed, dat de bewoonster uit- of inging.
Volgens gerucht bestaat er eenig vermoeden
ten opzichte van eene bekende dievegge, die
voor een paar dagen, na geruimen tijd afwezig
te zijn geweest, in die gemeente werd teruggezien.
Omtrent de werkstaking te Beets wordt
gemeld dat die nu vrij wel als geëindigd is te
beschouwenhet grootste deel der trekkers,
Ïlus minus 7 0 pet., heeft den arbeid hervat.
>e grootste bazen geven 83 ets., de kleinere
80 ets., zooals de eerste eisch der stakers was.
Ook sommige turf makers hebben het werk her-
vat. Er worden geene leggelden uitbetaald. Ca
valerie en infanterie patrouilleeren nog.
Op het appèl te Beetsterzwaag waren Maandag
1500 man tegenwoordig alleen de appèlmeester
te Beetsterzwaag mocht spreken. Geen socialis
tische leider mocht optreden buiten toestemming
van der. burgemeester. Een vervener trad op
vroe* zijn volk te willen werken tegeu
en
f o,80 en fl. De meerderheid besloot te wei
geren. Het appèl werd daarop een uur geschorst
om den bazen tijd tot beraad te geven.
Op het tweede appèl te Beetsterzwaag werd
de vraag in stemming gebrachtleggelden laten
vallen ja of neen De meerderheid antwoordde
neen. De burgemeester heeft bij proclamatie
bekend gemaakt, dat geen appèls meer worden
toegestaan. Domela Nieuwenhuys was niet aan
wezig.
Men schrijft met betrekking tot deze werk
staking nog het volgende aan de N. Rott. Ct.
Een dertigtal huzaren is in de venen van Beets
aangekomen. Het doel van dien maatregel is
alleen de arbeiders, die den arbeid wenschen
te hervatten, te beschermen, opdat niet langer
de groote meerderheid door eene minderheid
worde getiranniseerd. Dat dit voor het oogen-
blik plaats heelt, lijdt geen twijfel. Verreweg
de raeesten verlangen niets liever dan rnstig
aan het werk te gaan en een einde te maken
aan hun vreeselijke ellende ot deze althans niet
grooter te doen worden. De arme menschen
hebben zich inderdaad tot het uiterste oogen-
blik met schoonklinkende beloften laten paaien
en zich laten exploiteeren door de socialistische
leiders. Thans echter gaan hun de oogen open
en met eiken dag neemt het aantal toe van
ben, die tot het inzicht komen, dat ze op wreede
wijze misleid en bedrogen zijn geworden door
een handvol volksmenners, die slechts streven
naar de verwezenlijking hunner partij bedoelingen
en niet aarzelen daarvoor duizenden tot den
bedelstaf te brengen. Hoe het de socialistische
raddraaiers alleen te doeu is om het maken
van propaganda, blijkt uit het feit, dat voor
de brooduitdeelingen alleen zij in aanmerking
komen, die leden waren van den Bond voor
algemeen kies- en stemrecht. De overigen wer
den met leêge handen weggestuurd.
In den loop der vorige week is er dan ook
een groote, doch tegelijkertijd zeer verklaarbare
verandering gekomen in de waardeering van
den persoon des heeren Domela Nieuwenhuis.
De afgod is van zijn voetstuk gevallen. Men
had zoo stellig op hem gerekend. Aan onder
stand zou het niet ontbreken. De bazen moes
ten toegeven 1 En ten slotte, als alles misliep,
dan was er in Duitschland overvloed van werk
Ja, zelfs is het den werkstakers voorgepraat,
dat zij, ter verkrijging van bet leggeld beslag
zouden kunnen leggen op de veengronden der
bazen
En thans, nu zelfs de meest begunstigde
arbeiders gebrek en honger lijden, blijkt het,
hoe hun door hunne zoogenaamde vrienden
slechts steen voor brood gegeven wordt. Waar
blijven thans de beloofde gelden Waar blijft
de toegezegde ondersteuning Wat is er nu
van de dwangmiddelen tegenover de bazen
Waarom worden ze nu niet naar Duitschland
gevoerd De ellende is ten toppunt gestegen
moet dat nog langer zoo duren P Dat zijn de
vragen, die de arbeiders zich zeiven en elkander
doen, en het antwoord is slechts„We zijn
misleid 1" Men erkent het, dat men reeds lang
tot eene schikking gekomen zou zijn, als Domela
Nieuwenhuis en consorten er zich maar buiten
gehouden hadden, en dat hij verantwoordelijk
is voor de namelooze ellende, die door het
halsstarrig volhouden der werkstaking is aan
gericht.
Dat ook uit dit kwaad wel weder iets goed
zal voortkomen, gelooven we zeker. De harde
lessen zullen niet te vergeefs zijn geweest. Zullen
aan de ééne zijde de werkgevers meer en meer
een geopend oor hebben voor billijke grieven
en er naar streven om door een tijdig gesloten
billijk contract werkstaking te voorkomen, aan
de andere zijde zullen de arbeiders niet zoo
lichtvaardig meer gehoor geven aan de schoon
klinkende woorden en hoogdravende beloften
van volksverleiders, die hen ten slotte voor het
schakel laten zitten.
Jammer maar, dat niet alleen de arbeiders
maar ook duizenden vrouwen en kinderen eerst
tot de diepste ellende gedoemd moesten worden
alsvorens de oogen der bedrogenen opengingen
Verslag der vergadering van den Raad der
gemeente ZUPE, gehouden op Dinsdag, 6
Mei 1890, 's morgens ten 10 ure.
Afwezig waren de heeren Francis en Zeeman.
De notulen gelezen en goedgekeurd zijnde]
wordt door den voorz. uit naam van het Dag!
Rest. voorgesteld te besluiten, zich tot het
polderbestuur te wenden met het verzoek, van
gemeentewege het gedeelte van den we'g te
Sint Maartensbrug, uitmakende het Buurtje,
tot aan de begraafplaats, te mogen doen be!
hardenterwijl de polder het onderhoud van
dat deel in het vervolg voor zijne rek.zou
nemen en nu ter tegemoetkoming in de kosten
van beharding aan de gemeente een sutudie
zou toekennen.
De kosten waren geraamd op omstreeks
flDe'heeren Paarlberg en Biersteker juichen
dit voorstel van het Dag. Bestuur zeer toe en
erkennen de groote behoefte. Ook de heer Schuit
verecnigt zich met deze toejuiching, doch Lbet.
gelooft'niet, dat de polder liet gevraagde zal
doen. Die beharding moet voor gemeente-
rek. geschieden. De Polder mag geen wegen
beliardeu.
De heer Paarlberg wil voorzichtigheidshalve
geen subsidie aanvragen.
De heeren Biersteker en Rulst pleiten voor
het voorstel van Dag. Best.
De heer Nobel zegt met genoegen bet voor
stel Van B. en W. vernomen te hebben, doch
hij juicht toe hetgeen de heeren Schuit c. s.
verlangen, n.1. geen subsidie van den polder.
Zulks is onnoodig. Hij wil dat de buurt aan
den St. Maartensbrug uitsluitend wordt
behard van wege de gemeente, en hoopt dat
dan de gemeente zich tegelijk zedelijk verplicht
zal gevoelen, dezellde verbetering aan te bren
gen in de buurten Oudesluis en Schagerbrug,
welke het niet minder noodig hebben.
Spr. vindt bet natuurlijk, dat in dit geval
St. Maartensbrug vóórgaat. Doch volstrekt geen
subsidie van het polderbestuur. De polder raag
hier niet subsidieëren.
Tot stemming overgaande, wordt het voorstel
van het Dag. Bestuur verworpen met 5 tegen
4 stemmen. Vóór Biersteker, Wit, Kaan en
Hulsttegen Paarlberg, Zijp, Nobel, v. Beu-
sekom en Schuit.
Hierop wordt het voorstel Nobel, om de
beharding te St. Maartensbrug voor rek. der
gemeente te doen verrichten, aangenomen met
6 tegen 3 stemmen. Vóór: Schuit, Paarlberg,
Zijp, Nobel, van Bensekorn en Hulst. Tegeu
Kaan, Biersteker en Wit.
Nu werd door den raad machtiging verleend
tot de voorgestelde at- en overschrijvingen,
dienst 1889 tot een gezamenlijk bedrag van
f 293.65, alsmede tot het doen van uitgaven
ad f 58.30, aan nog verschillende op dien dienst
openstaande posten.
Werd nu mededeeling gedaan, dat van den
Minister v. Binnenl. Zaken, de Savornin Lohman,
afwijzend was beschikt op het door den Zijper
raad gedaan verzoek om ontheffing van de ver
plichting om schoolgeld te heffen. Deze mede
deeling werd voor kennisgeving aangenomen.
Doch terzelfder zake werd besloten nogmaals
een adres aan Z. M. te richten, met de mede
deeling, dat bij de in vorig adres gemelde
bezwaren nog één was gekomendat op de
Roomsche bijzondere school te Zijpe ook geen
schoolgeld wordt geheven en dus de openb.
lagere school bij verplichte heffing in zeer on
gunstige conditie zou komen met betrekking
tot de concurrentie met die bijzondere school.
Welk bezwaar de raad aanleiding geeft bij Z. M.
nogmaals op vrijstelling aan te dringen.
Met algemeene stemmen wordt het nu voor
gelezen concept—adres aangenomen.
Bij de nu volgende rondvraag wijst de heer
van Beusekom op eene naar zijne meening in
het jaarverslag der schoolcommissie voor de
Roomschen onaangename uitdrukking. In het
slot daarvan staat namelijk uitgedrukt, dat
vele Roomsche ouders in de Zijpe gedwongen
worden tegen hun zin, hun kindereu van de
Openb. Lagere school te nemen en te zenden
naar de bijzondere Roomsche. De heer van
Beusekom verklaart, dat er van de zijde der
Roomsehen geen dwang wordt uitgeoefend. Hij
kent juist vele Roomschen, die hunne kinderen
naar de openb. lagere school sturen. Hij vindt
de uitdrukking in dat adres wel wat hard en
zou gaarne zien dat de raad van de school
commissie nadere inlichtingen vroe».
De heer Nobel merkt op, dat de grens
tusschen dwang en pressie nog al moeielijk is
aan te geven.
De heer Kaan, tevens voorzitter der school
commissie, zegt te kunnen mededeelen, dat een
Roomsch ingezeten aan den Belkmeerweg aan
het hoofd der Openbare Lagere School een
briefje heeft geschreven, verklarende tot zijn
leedwezen zijn kinderen van de Openb. School
te moeten nemen.
De heer Nobel brengt in het midden dat
hij het gelooft, als de heer v. Beusekom ver
klaart dat er geen dwang wordt aangewend,
doch bij gelooft niet zoo grif dat er aeen
pressie wordt uitgeoefendwaarop de heervan
Beusekom opmerkt, dat pressie toch nog <*een
dwang is. o 5
Nadat door den heer Kaan verklaard was
dat de schoolcommissie het verlangde antwoord
gewis zal geven, werd de vergadering ge8]0turi.
U' T DB PBÏÏK
I >e „Dokter" in (ieu klem.
Over het algemeen heeft men misschien
genoeg medelijden met de wederwaardigheden
van staatkundige leiders. Verblind door ,1
schitterende plaats, die zij innemen, ]ft m
te weinig op de ongehoorde inspanning, die hl
1ilanrrm fp hlnvp.n pn rviof 1
hun kost, daarop te blijven en niet naar beQede
te tuimelen.
Daar is, vooreerst, de tegenpartij, wier gerin
ste beweging de „leider" ontwaren moet. f
oude dagen placht daarom Dr. Kuyper te spreke!
van deu „veldheersblik", dien zulk een digtütari
noodig heeft. Maar die tegenpartij is het er^te
niet. Erger zijn de bondgenooten, die dikwijls
uit eigenbelang de plannen der //leiders" dwars
boomen. Nog erger zijn de neuswijze partij™
nooten, die het wagen te twijfelen aan 's leide^
veldheersblik en domme dingen doen omdat zij
hem niet genoeg vertrouwen. J j
Wie weten wil, hoe een „leider" zich uit
zulke inoeielijkheden redt, zal wel doen Dr.
Sohaepman's jongste brochure met aandacht té
lezen. Men kent de aanleiding. Tal van Roomscl).
Katholieken, vooral van Roomsch-Katholi^
geestelijken, zijn doodsbang voor persoonlijken
dienstplicht. Zij vertronwen blijkbaar op dit punt
het Ministerie volstrekt niet. Inderdaad heeft
dan ook de Minister van Oorlog als voorzitter
liet Rapport geteekend der Staatscommissie
waarin de invoering van dien maatregel met
aandrang wordt aanbevolen, en weet men dat
ook de twee andere, bij de zaak betrokken
ministers, daarvan voorstanders zijn.
Wat eigenlijk deRooinsch-Katholieken zoozeer
tegen den persoonlijken dienstplicht inneemt,
is inderdaad een mysterie. Soms wordt er gezegd,
dat zijn invoering de eerste stap is om den
priester naar de kazerne te krijgen, een maatregel,
die zeer zeker hoogst nadeelig zou zijn voorde
Roomsch-Katholieke kerk, tnaar die socialisten
en radicalen daargelaten onder geen Neder-
landsche staatspartij een noemenswaard aantal
aanhangers zou vinden.
Maar wat dan ook de reden zij, op tal van
gemoedelijke Rooms-Katholieken wrkt het
woord //persoonlijke dienstplicht" als een roode
lap op den stier. Reeds in de eerste weken van
1889, nog voordat het verslag der Staatscom
missie bekend was, werd er met succes een
beweging op het getouw gezet tegen den ver-
moedelijken inhoud daarvan. De zaak liep zoo
erg, dat Dr. Schaepman, die juist in het Zuiden
de rust genoot, die hij zoozeer noodig had, op
hooge beenen moest komen aansnellen om onge
lukken te voorkomen. Hij kwam, zag en over
won. Aan de Maasbode en consorten word bet
zwijgen opgelegd.
Maar ziet, nauwelijks een jaar later, begint
het spel opnieuw. De Katholieken te Goes
willen niet op Keuchenius stemmen, omdat het
anti-revolutionair programma afschaffing der
plaatsvervanging eischt. Bahlinann en zijn
vrienden meenen dat de Katholieken nergens
meer op een anti-revolutiouair moeten stemmen,
tenzij dit artikel van het program op non-ac
tiviteit gesteld wordt. De verkiezing te Delft
loopt gevaar.
Nu zijn er groote middelen noodig. De veld
heer zelf werpt zijn gezag in de schaal. Hij
schrijft eene brochure, getiteldu De rechterzijde
en de persoonlijke dienstplicht." En ziet, de
storm bedaart, de eendracht wordt hersteld en
de Katholieken te Delft stemmen als één man
op den anti-revolutionairen candidaat.
Of //de dokter" over dien uitslag tevreden
is? Missclien, maar zeker zou het hem aan
genaam geweest zijn als hij die brochure niet
had behoeven te schrijven. Want wat heeft hij
niet moeten zeggen om de tegenpartij tot zwijgen
te brengen Allerlei dingen, die toch eigenlijk
alleen binnen 's kamers moesten gezegd zijn. H
faut laver son linge sale en familie.
Vooreerst heeft hij zich openlijk over den
persoonlijken dienstplicht moeten uitspreken.
Wij weten nu dat hij dien in ons vaderland
„onnoodig en gevaarlijk" acht. Hij is er tegen
vooral ter wille „van den breeden zoom der
burgerij, die een zekere mate van gegoedheid
bezit. Daar kan men den zoon als helper 'n
zijns vaders zaak niet missen."
Hieruit is dus gebleken dat degenen, die
in Schaepman een hervormer en een vriend der
minder gegoeden zien, zich ten aanzien van dj
punt hebben bedrogen. Deze hervormer heet
geen oog voor de schade, die de plaatsvervanging
in leger en maatschappij aanricht. Deze vrien
der minder gegoeden gunt den werkman ffe
twee borrels daags, maar, waar het de huP
betreft, die de zoon des huizes verleenen kaïi/
voelt hij alleen iets voor //den breeden zoom de
burgerij."
Zulke mededeelingen doet een „leider" heV®c
niet; want zij nemen iets weg van de aurcoo/
die zijn hoofd moet omgeven. n
Ten Tweede heeft Dr. Schaepman m°e
erkennen, dat er ook wel iets voor den persoo
lijken dienstplicht pleit, en dat zijne Par^n
nooten zich derhalve vrij dwaas aanste
toen zij te hoop liepen bij liet denkbeeld.
Regeering dien zou voorstellen. En niet a
deze dwaasheid hebben
Zij maauten den persoonlijken dienstph
„een vraag, rakende vooral de belangen
katholieke bevolking", eene handeling
