Uit den Bredaschen
K'
breiding aan practische en productieve armen
zorg. Te midden van bedoelde heidevlakte
wordt een gebouw gesticht, dat als werithuis
dienst zal doen, en waarvan de verpleegden de
rondom liggende gronden moeten ontginnen.
Dit werkbuis wordt door de gemeente gebouwd
en zal p.m. f 10.000 kosten, een bewijs dat
de zaak, die men op het oog heeft, van eenigen
omvang is.
In het N. v. d. D. wordt de aandacht
gevestigd op een in een oud provinciaal blad
voorkomende circulaire aan burgemeesters en
wethouders van Zuid—Holland, door den com
missaris des konings an der Heim uitgegeven
den 31sten Mei 1856.
In deze circulaire wordt medegedeeld, dat
door een geacht landbouwer sinds 1851 een
eenvoudig middel wordt aangewend, dat hem
voor alle verlies heeft behoed. Het middel,
eerst als geneesmiddel gebruikt, zoo heet het
in de circulaire, werd later als voorbehoed
middel aangewend, en niet alleen bij den proef
nemer, doch bij alle gebruikers bleven de var
kens gezond, terwijl er overigens in den omtrek
zeer vele door de ziekte aangetast en meestal
gestorveu zijn.
Dit middel, bestaande in het tweemaal daags
toedienen van een theelepel gezuiverde salpeter
in poeder aan ieder varken, is zoo eenvoudig,
en zoo gemakkelijk aan te wenden, dat het
niet noodig is, de aandacht nog eens op de
meermalen genoemde oude circulaire te vestigen.
In Friesland zijn vele kerken, die rijk
met aardsche goederen gezegend zijn. Dat van
die goederen een zeer verschillend gebruik wordt
gemaakt en het oordeel over dat gebruik even
eens zeer verschillend is, heeft de tijd doen zien.
Maar één oordeel onder die vele is toch onwaar,
en wel dit, als zou de bezilting der kerk overal
verderfelijk werken.
Zoo kennen wij o. a. ook een dorp in Fries
land, waar hare inkomsten een zegen zijn voor
de bewoners der plaats.
Die kerk bekostigt geheel de school voor
meisjeshandwerken met 70 leerlingen en drie
onderwijzeressen, alsook de bewaarschool met
50 kinderen en twee onderwijzeressen. Het
onderwijs in die iurichtingen, alsmede de leer
middelen worden gratis verstrekt. Tevens dient
het gebouw als gymnastiekschool en Chr. Nat.
onderwijs ontvangt van haar een subsidie en
evenzoo de Diakonie en de Arbeiders-Vereeniging
voor werkverschaffing. Zij geeft groote sommen
uit ten bate van de inwonende handwerkslieden,
wegens het onderhoud van hare gebouwen en
ten behoeve van zichzelve en zij bekostigt zelfs
het onderhoud van den toren, die bijna overal
elders voor rekening der gemeentenaren komt.
Ook de hedendaagsche groote reparatie wordt
door inwonende ambachtslieden uitgevoerd,
waaruit blijkt, dat zij zich niet schuldig maakt
aan een uitzuigingssysteem, zooals de aanneming
vaak heet te zijn. Dat zij de uiterste penning
niet vraagt van hare eigendommen is duidelijk,
als men weet, dat zij hare boerderijen niet
publiek gaat verhuren bij inschrijving, maar op
taxatie van deskundigen, de huurwaarde bepaalt.
Bovendien verstrekt zij subsidiën aan tal
van liefdadige gestichten en inrichtingen. Hare
Voogden leggen het niet toe op verzameling
van schatten, op geldbelegging in hypotheken
of landspapierenalleen wanneer voor en na eens
een stuk gronds onder den hamer kwam, dat
zeer goed paste bij een eigendom der kerk,
werd een boerderij met zulk een pand door
aankoop uitgebreid en verbeterd.
Wij zouden van al deze dingen gezwegen
hebben, ware het niet, dat het ons wel eens
noodzakelijk voorkwam een antwoord te geven
op de met ietwat minachting uitgesprokon vraag
„Wat doen die kerken met haar geld?"
Friesche. Courant.
Te Helvoort (N.-B.) heeft zich een
geval van nona (slaapziekte) voorgedaan
met doodelijken afloop, en wel bij eene vrouw
die slechts 14 uren achtereen sliep en zonder
te ontwaken stierf.
De geschorste predikant bij
d e Christ. Ger. Gemeente te Wintschoten,
beschuldigd van het verduisteren van de hem
door zijn nichtje toevertrouwde f 4500, stond
Zaterdag voor de rechtbank te Wintschoten.
Weenend bekende hij zijne schuld. Ziekelijke
omstandigheden en eene groote huishouding
hadden hem er toe gebracht. Moedeloos was
hij nog niet; als hij mocht kunnen worden
vrijgesproken en in zijn ambt hersteld is, denkt
hij nog behulpzame handen te vinden om alles
terug te geven. De ambtenaar van het O. M.
eischte 5 maanden gevangenisstraf, onder aftrek
van de voorloopige hechtenis.
(Haarl. Ct.)
Een te Gelderdorp gevonden briefje luidde
als volgt„Waarde zwaoger en zuster. Oe mot
de kompelementen van vaoder hebben en da we
nog gooed gezont zin en da onze zog gekeuit
heit, de ouwe geit hebbe we verkog en moeder
ja doof. Overmorge wort ze begraove as dan
kump kunje een kwat erpels en een raaol knolle
meinamen.
Oe zuster Giesburtje L
Korte metten maakte jl. Zaterdag
een haastig gebakerd man te Utrecht inet den
brugwachter aan de Catharijnenbrug aldaar. Na
een hevige woordenwisseling over het naar zijn
zin te langzaam sluiten van de brug, nam hij
den brugwachter doodeenvoudig op en wierp
hem over de balustrades in het water. Na deze
uitoefening van snel recht, koos onze vlugge
vriend het pad, berucht door zeker wildbraad.
Toch werd hij door de politie aangehouden en
tegen hem proces-verbaal opgemaakt. De doode-
verscbrikte brugwachter werd door eenige toe
schouwers spoedig gered.
De Eerste Kamer heeft in hare zitting
Woensdag 1.1. met 35 tegen 9 stemmen het
wetsontwerp aangenomen tot verzekering van de
toepassing van bij de wet bevolen of toegelaten
Vrijheidsbeneming, en met 39 tegeu
3 stemmen het wetsontwerp tot regeling van
het Militair Onderwijs. Vervolgens
kwam aan de orde het wetsonderwerp op de
Spoorweg overeenkomsten. Na een
langdurig debat is het regeeringsvoorstel, niette
genstaande elf leden, die bij de betrokken
spoorwegmaatschappijen min of meer belang
hebben, afwezig waren, aangenomen met eene
meerderheid van 22 tegen 11 stemmen.
De Kamer is op reces uiteengegaan.
Door de rederijkerskamer te Bolsward is
een concours van reder ij kerska-
m e r s uitgeschreven, aanvang nemende midden
October en eindigende midden Februari 1890.
Als prijzen worden uitgeloofd1°. eene groote
gouden medaille en f 100; 2°. eene verguld
zilveren medaille en f 100; 3°. eene zilveren
medaille en f 75, terwijl de buiten aanmerking
blijvende drie kamers ieder f 75 vergoeding
voor reis- en verblijfkosten ontvangen. De kamers
moeten zich vóér 10 Augustus a. c. aanmelden,
waaruit vóér 20 Augustus d. a. v. een zestal
kamers wordt aangewezen voor het concours.
Er moet worden ten beste gegeven een tooneelspel
van minstens drie bedrijven, en een blijspel,
doch dit laatste blijft buiten mededinging.
Uit de veenderij te Appel
scha. Daar de toestand rustig is, heeft de
burgemeester last gegeven, dat het detachement
infanterie, onder bevel van luitenant Overstrijdt,
den 19den dezer naar zijne garnizoensplaats
Leeuwarden zal terugkeeren. Voorloopig blijven
aldaar gedetacheerd de brigade marechaussée
en 13 Rijks-veld wachters, die in de werkuren
de veenderij doorkruisen om te waken tegen
ongeregeldheden. Overigens is het in de veenderij
zeer stil, het turfgraven is afgeloopen en de
gegraven turf moei gedroogd worden. Men is
daarmee wel aan het werk, doch dit geschiedt
door enkele vrouwen, en de aanhoudende natte
weersgesteldheid belemmerde dit werk zeer.
Wat eigenlijk het doel der arbeiders is, blijkt
thans duidelijk. Nu het turfgraven afgeloopen
is, is de verdienste grootendeels reeds gebeurd;
de nieuwe turf moet gedroogd worden, die voor
de vervener een groot kapitaal vertegenwoordigt.
Het werk is voor de arbeiders nu zoo goed
als gedaan, aan het graven van veenwijken is
geene behoefte, en sommige verveners hebben
dit reeds aan arbeiders uit Smilde opgedragen.
Er zal dus spoedig gebrek aan werk komen,
daar ook naar buiten voor hen werk slecht te
vinden is. Sommige arbeiders stellen nu bet
beginnen aan het droogmaken van de turf door
hunne vrouwen afhankelijk van het al of niet
verschaffen van werk aan hen zeiven. Wbrdt
aan hen geen werk verschaft, dan zullen de
vrouwen niet met het droogmaken aanvangen.
Zeker is het, dat de positie van den arbeider
tegenover de verveners thans zeer sterk is en
zij besloten zijn daarvan misbruik te maken.
Het zijn vooral de leden der Socialistische
\v erkhedenvereemging, die aandringen, dat de
vrouwen niet aan den arbeid zullen gaan.
Zij keeren gelden uit aan behoeftige gezinnen
van de leden werkstaaksters. Er moet nl eene
som van f 1400 uit Enschede ontvangen zijn
voor de werkstakers aldaar bijeengebracht en
thans na het einde der strike aldaar niet meer
noodig.
Vóór eenige dagen werd Appelscha dooreen
4 tal heeren, met een rijtuig aangekomen, bezocht
die eene bijeenkomst hielden met de bestuurs
leden der Socialistische Werkliedenvereenigino-
Wordt niet spoedig algemeen met het droo^
maken aangevangen, dan zal de schade voorde
verveners groot worden door den onwil der
arbeiders, die met het turfgraven eerst goed
geld van de veenboeren verdienden.
Dat lijkt niet veel op „Recht voor Allen."
Bij de dezer dagen gehouden trekkin* van
loten der vereeuiging tot bevordering van 'sTands
weerbaarheid zijn de volgende 20 serien uitgeloot-
854, 948, 1490, 2945, 3041, 3280, °3300
3567, 4311, 5539, 5993, 6037, 6288, 6313
6961, 7115, 7302, 7399, 7714 en 774ö'
De nummers vervat in deze
f 3.25 betaalbaar.
seriën zijn met
Aan de Wint. Ct. schrijft men uit Henge-
Hetgeen in mijne woonplaats thans
voor gesprekken en beschouwingen van aller
aard, is de e n q u t e-c o m m i s i e. Sedert
eenige dagen houdt zij hare zittingen in het
Beursgebouw alhier. Wat er verhandeld wordt,
is thans nog geheim voor Hengeloo s ingezetene
Alleen ziet men zoo nu en dan troepjes meer
of minder zenuwachtige personen in de fcome-
kamer van het gebouw, die straks voor de balie
moeten verschijnen. Tot heden waren het ui-
sluitend bewoners van Enschede. Onder deze
merkte ik op den burgemeester, den arrond.-
schoolopziener, kapelaan dr. Arriens, de voor
zitters der afdeelingen van den sociaal-demo-
cratischen boud en Patrimonium, eenige hoofden
van scholen, enkele fabriekanten, een paar
geneesheeren, enz.
Vijf stenografen brengen het gesprokene direct
op papier, zoodat men zijne eigen woorden in
eene andere zaal, oogenblikkelijk na het verhoor,
door den secretaris hoort voorlezen. Algemeen
prijst men de voorkomendheid van den voorzitter
den heer Veegens, die de zenuwachtigen direct
op hun gemak weet te brengen.
Met spanning ziet men het verslag der com
missie tegemoet. Dat er veel licht zal onstoken
worden, spreekt van zelf. Naar ik hoor, ouder-
ging o. a. dr. Arriens, de bekende hoofdfiguur
in de beëindiging van de Enschedesche werk
staking, een verhoor van ruim drie uren.
Van een eigenaardige soort landbouw
krediet vindt men, wat ons land betreft,
sporen in Friesland, Groningen eu Gelderland
bestaande in een bruikleen van eenige
koeien of schapen, waarbij de gebruiker het
geheele genot van de opbrengst heeft, uitge
zonderd de kalveren en de lammeren, die geheel
ten voordeele van den eigenaar komen, maar
door den gebruiker een zekeren tijd met melk
gevoed moeten worden. Het is dus een verhuur
van vee, en soms ook eene vennootschap van
veehouderij. Zoowel dit laatste als het eerstge
noemde in sinds jaren eene Fransche instelling,
bij de wet geregeld, met het doel om den
landbouwer, wien het noodige fonds ontbreekt
tot aanschaffing van vee, het gebruik van vee
te verzekeren, waarbij de geldschieter eigenaar
van het vee blijft. In Frankrijk wordt deze
instelling „cheptel" geheeten zijnde eene
maatschap waarbij de gebruiker of nemer van
het vee dit voedeu eu onderhouden moet
waarvoor hij met den eigenaar-geldschieter de
opbrengsten in wol, kalveren, lammeren, melk,
arbeid, mest gelijkelijk deelt. Er kunnen op
dezen grondslag verschillende onderlinge con
ditiën gemaakt worden, betreffende de opbrengst,
maar Het beginsel is altijd landbouwkrediet
in de gedaante van verhuur van vee.
Tegelijk met het bericht over het afkeuren
van aspiranten voor cadet bij de K. M. A. wegens
zg. aderspatten, kwam in het Haagsche
Dagblad een beschouwing voor van dr. S. Sr.
Coronel over „Zenuwlijders". Daarin leest men
o.a.: „Toen een tiental jaren geleden bij ons
zich een beweging voor lichaamsoefeningen in de
open lucht openbaarde, en die met zekere
onstuimigheid optrad, waarschuwde ik ods volk,
om zich niet te laten opwinden door het voor
beeld van andere natiën, wel wetende, dat ons
volkskarakter medebrengt jaren lang achter te
blijven en dan opeens zich met onstuimige
vaart in de beweging te storten. Men luisterde
echter niet. En thans hebben wij, eveugoed als
de Engelschen, ons sport, met al de nadeelen
van een nog niet van jongsaf gestaald lichaam,
dat er eer door ten ondergang gedoemd dan
versterkt wordt. De athletenkunst van het sport
heeft ten onzent meer kwaad dan goed gesticht
en niet weinig mee gewerkt, om de heirscharen
zenuwlijders te vergrooten".
Een, gelukkig, zeldzame gebeur
tenis had voor eenige dagen plaats ten kantore
van een notaris, die op een aanzienlijk boerendorp
niet ver van de hoofdstad gevestigd is. Tot het
aanvaarden van een erfenis, nog geen vierhon
derd guldeu groot, waren zestien gegadigden
opgekomen. De verdeeling en het ontvangen
van de nalatenschap geschiedde zonder eenige
moeiehjkheid, maar toen het op de betalin"
der begrafeniskosten aankwam, barstte een ge°
heele familiehaat los. Eerst vingen de aanwezh>e
vrouwen aan elkander het jak uit te vegen
daarna begonnen de neven en nichtjes te accom
pagneren. Een der tantes gaf bewijzen van
haar sympathie aan een onwilligen oom, door
hem een weinig te plukharen, welk feit het
sein was tot eeu geregeld gevecht over de
geheele lime. Inktkokers, boeken, portefeuilles
zwierden door het kantoor en namen door de
ruiten hun weg naar de bedrijvige wereld. Een
candidaat-notaris, die als vredestichter wat al
te nabij de vuisten kwam, ontving als legaat
een blauw oog. fcat
Met vereende krachten en ondersteund door
raad
De voorzitter,
gem
«e
De
®ti
heer Van Ake
de vergadering. Ik heb dezen mor"
van den burgemeester ontvangen datü"
ziekelijke omstaudighedeu verhinderd
vergadering bij te wonen. En hjer l 18 ut
briefje van den heer Guljé. Wil n. *1
dit even voorlezen L secrtUt.
De secretaris leest een briefje
blijkt dat de heer Guljé verhinderd is t
dering te komen. ef
De heer De Booy: „Uw keten
voorzitter
De Voorzitter: „Ja, ja, die heb ik
zit hier in dit doosje eu die zal ik
zoodra er ruzie komt!" (Hilariteit.)
De kraaien zijn tegenwoordig in
streken van Limburg in zoo'n ontelbare m -
dat zij niet alleen aan veld en taiiirJ')'^e'
doch ook onder 't pluimgedierte der landbo
zeer vele schade aanrichteiTT'
ieder klaagt dau ook over de roof. en Ve
zucht dezer vogels. Er zijn landbouwers""'
van tien tot achttien kiekens in den tijd
twee dagen kwijt raakten. Jongi
schijnen haar geliefkoosd kostje te
bieten versmaden ze niet.
voor,
i m>jnheerj
l!TV
•Qgea
aai
van
zlJi; zelfs
Onweersberichten.
Bij het hevige onweer van
namiddag is te Goes de biiksem ingesl
het huis van de 80 jarige weduwe Quist,"^
den Oostsiugel. Hij kwam den schoorsteen
en ging de deur weer uit. De aangerichte schade
is gering.
Te Arkel sloeg de bliksem in den
steeu van het rijks-stoomgemaal aan den in
kelschen Dam en deed hem over eene groots
lengte barsten. De schoorsteen was nietvaaesn B
bliksemafleider voorzien.
Een 2i-jarige boerenknecht, F. K.,
niet een paard in een weiland onder de i
Vrijenban bevond, werd door den bliksem s
troflen. Man en paard werden gedood.
Ook woedde een hevig onweder boven
gemeente Bokstel. Op drie plaatsen sloeg
bliksem in. Vooreerst in de telegraafdraden san
het station, doch daar de batterijen waren afge
sloten, gelukkig zonder onheil te stichten, Verder
in eene boerderij, waar veel schade aangericht
werd, doch ook hier zonder brand te veroor
zaken, en eindelijk in een huis, toehehooreude i
aan Thomas de Bie. Dit laatste Wlde geheel j
uit. Huis en inboedel waren laag venekeil,
Het huis werd bewoond door de families De
Jong en Van Bruuschot.
Te Gorinchem is tijdens het onweder ie
korenmoleuaarsknecht K. op den molen doot
den bliksem getroffen en gedood.
De kapitale boerderij van den lannbouwet
Schuvink te Terwolde is door den bliksem ge
troffen en werd geheel in asch gelegd.
Te Rijsoord sloeg de bliksem in den M
van den heer D. van Warendorp, welke
den grond afbrandde. Het verbr!,r"lft nerceeW'
verzekerd.
Onder Wateringen is eene boerenwoning sj-1'
brand en werd een arbeider doodelijk getrotfer
Te Oosterhout is gisterenavond een jongmens-
met zijn baas van het hooien huiswaarts keere*
door den bliksem getroffen. Hij bleef M 1
plaats dood. Zijn baas viel bewusteloos
doch bekwam geen letsel.
Te 's-Gravenzande sloeg de bliksem ii'
hooiberg van den landbouwer N. van Geesl h
welke in korten tijd totaal afbrandde.Del"1'
dende bouwmanswoning bleef gespaard.
Een korenmolen in het dorp Veen, 01
Andel, werd getroffen zonder dat echter
veroorzaakt werd.
Onder Beilen sloeg de bliksem in
van Jan Beestehierde. Slechts één
één varken zijn van de levende h
terwijl de inboedel en al het overige f^7ÉPj.
der vlammen is geworden. Niets wa' ^fSteen
De bliksem is geslagen in een zjnJer
der woning van W. Wouters te fljejf|
echter belangrijke schade aan terlC der
Te Meppel is de bliksem i-<
molen van de wed. Harens. Een ®et
stuk geslagen. Er ontstond geen "taV9en ij'
Beoosten de spoorlijn Hoogeveen— „;,t
twee huizen door den bliksem 'n,T? -«f
Uit Grave wordt gemeld, dat e
aldaar vergezeld was van een
circa 2 minuten aauhield. Op versfbijbï®1.
ten is de bliksem ingeslagen en e® ^oerjei!
veroorzaakt, o. a. te Niftrik M ^uneB
van K. in de asch gelegd, en jjggei
Wijchen zijn twee naast s''
schuren eene prooi der vlammen s
behoordeu tot de boerderij vaI', j sCb»P
een daarvan bevonden zich een pen
Daar de schapen bezwijmd waren,L «e allen w
niet zoo spoedig redden, en kwaaie
ITit Vliimnn «mrdt gemeld, j;e 2'
t
UD«
1»
Uit Vlijmen wordt gem
onweder vergezeld ging van
die
sterk was, dat verschillende ruiten
geld. Niet minder dan drie huge
bliksem
getroffen.
Twee daarrau
