Uit en voor de Pers.
Binnenlaiidsch Nieuws.
Schagen, 7 Maart 1891.
Gemengd Nieuws.
Van de takken van sommige dier woudreuzen han
gen luchtwortels af, die naar de aarde kronkelen,
zich daarin vasthechten en weer tot steun dienen
aan slingerplanten, die zich nit de aarde omhoog
werken. Op vele plaatsen is zoo'n oerwoud een
ondoordringbaar netwerk van planten. Behalve
het leelijk gekras van papegaaien en andere
▼ogels, hoort men er niets't is er veelal
angstwekkend stil.
Naast deze zeer uitgestrekte wouden breiden
zich in den regel alangalangvelden nit. Zoo'n
alang—alangveld kan men zich voorstellen als
een stuk land, zoo ver het oog reikt bedekt
roet grijs groen hard gras van l'/j Meter
lengte. Hier en daar schijnt uit dat grrs een
meer groen getint eilandje op te teizen, dat ons
bij nadering niets anders blijkt te zijn dan een
groepje van zekere rietsoort, glagah geheeten.
Wordt vervolgd.
-
„Een avondje van aangename ontspan
ning* was het gisterenavond voor allen, die in
het Noord Hol!. Koffiehuis de eerste Volks
voordracht in dit seizoen bijwoonden.
De groote opkomst van de belangstellenden
en de uitstekende aandacht met welke het pu
bliek luisterde of keek naar hetgeen in lezing
of muziek of in lichaamsoefeningen werd ten
beste gegeven, zijn ongetwijfeld twee zaken die
ook medewerkten tot het welslagen dezer voor
dracht.
Troawens het programma voor dezen avond
was rijk aan afwisseling.
In de eerste plaats noemen wij het drietal
Neder-Betuwschc Novellen, van de hand van
den heer J. V. Wijk van Anna Paulowna, door
den schrijver zeiven ten beste gegeven.
Deze drie pittoresque geteekende novellen
heeten: «Hel neye spoor", „Denken en Spréken"
en „Verschillende Liefdesverklaringen".
Met de voordracht van deze drie opgewekte,
gemoedelijke kijkjes in het dagelijksch leven
heelt de heer van W ij k in ruime mate den
dank van commissie en genoodigden verworven.
Zijn aangenaam, zacht en toch zeer duidelijk
verstaanbaar stemorgaan en de ongekunstelde,
hartelijke wijze vnn verhalen, deden de belang
stellende aandacht onafgebroken voortduren.
De heer van Wijk is iemand die de gave be
zit „tot het volk te spreken". Dat is een gave
door menig volksredeuaar gewenscht doch niet
bezeten en ook niet aan te leeren.
Schrijven wij over Volksvoordracht, dan den
ken wij te gelijk aan onze HarmOJliekapel.
Zonder haar, zou het ons niet mogelijk zijn
deze bijeenkomst zoo aangenaam af te wisselen
en op te luisteren.
De Harmoniekapel, onvermoeid en steeds bereid
vaardig voor het Volk op te treden, oogst dan
ook terecht telkenmale en bij elke voordracht
geestdrift vollen dank.
Het mag getuigd, een Volksvoordracht zonder
de Harmoniekapel kan te Schagen doodeenvoudig
geen volksvoordracht meer zijn.
Nog valt er voor gisterenavond te wijzen
op eene afwisseling in het pcgramma, door de
niet minder gewaardeerde medewerking van de
Gymnastiek-Vereeniging Lycurgus, met hare
Adspirante n-afdeeling. Beiden hebben door
een drietal goed gtslaagde oefeningen het Volk
doen zien, dat de beoefening der gymnastiek
gezonde ledematen en gestaalde spieren verschaft
en zelfs aan tengere gestellen een wilskracht
verleent, die hen tot volharding in het streven
naar een doel, sterkt.
Nog zullen velen zich herinneren hoe
eeige weken geleden alhier door de dames:
Ophemert—Schwencke en C. Jaspers, alsmede
door den heer Johan Schmier met het meeste
succes in de Cérès eene musicale Soiree werd
gegeven en dan zeer zeker met ingenomenheid
vernemen, dal nog deze maand (zie achterst, adv.)
door bovengenoemd Kunstenaarsdrietal weder
eene Musicale Soireé zal worden aangeboden,
terwijl alsdan ook nog zal optreden de niet
minder zeer gunstig bekende solo—pistonnist,
de heer H. Froschhard.
Verder kunnen wij nog mededeelen dat ook
op het gebied der tooneels peel kunst ten lokale
Cerès weldra eene veel belovende voorstelling
zal worden gepresenteerd, en w«! op Tweeden
Paaschdag, wanneer aldaar zal optreden een uit
gelezen gezelschap tooneelisten, aan het hootd
van wie staat de heer L. B. van Huijs, oud-
artist der tooneelgezelscbappen der Heeten Dupont
en Boas en Judels. Opgevoerd zullen dan wor
den ,De gene ether, of dat heeft mijn Com-
mesaal gedaanblijspel van J. Hubertus Jansen,
en Stijfhoofdigheid, Koppigheid en Eigenoinnig-
heid, blijspel van Röderich Benedix.
Belangstellenden herinneren wij aan de
cp 10, 11, 12, Maart a. s. te Schagen, Uit-
geest en Hallwijk te houden keuringen
voor hengsten, ter uitreiking der Provin
ciale Subsidten, waarvoor zeer belangrijke aan
giften bij het bestuur zijn ingekomen.
Ook het Ban bestour van Winkel
heelt besloten aan de Westfrieschekanaal-
vereeniging eene toelage in eens van 120. te
verleenen, terwijl bovendien alle leden van
dat Bestuur lid der vereeniging zijn geworden.
X Benoemd tot Regent van Alge-
roeene Armen te CallantBOOg de Heer
Q. Rademaker aldaar.
Den Sden dezer is er op het Boekert
gem. Westwoud, weder een treurig ougeluk
gebeurd. De heereu Houter en Baan, van
Hoogcarspel, hadden opgestoken bij Kok, te
Binnenwijzend, en gingen naar huis. Bij de Bier
stal reden zij tegen een boom en vielen alle
twee uit de kar. De heer Houter vermoedde, dat
Baan al vooruit was, maar deze lag in de
Wijzend. Het paard werd gegrepen op den hoek
van Westwoud en weer naar de Bierstal gebracht,
alwaar Houter weer instapte met de gedach-e
dat Baan met de tram naar huis was.
'sMorgehs den 4den Maart werd zijn lijk ge
vonden. Dronkenschap speelde hier de hoofdrol.
{Weet Fr. Cf.)
Omtrent een brutale inbraak met
diefstal bij de familie Brugman op de
Ruisdaelkade 37 te Amsterdma, wordt gemeld,
dat de dieven over een tuinhek binnenklommen,
een raam openschoven en toen, binnengekomen,
een petroleumstel aanstaken om licht te hebben
en daarna het gebeele huis doorzochten. Eendeur
die klemde en bij het openen kraakte, maakte
dat de dochter des huizes, die in een aangren
zend vertrek sliep, wakker werd.
Deze jonge dame, die dadelijk begreep wat
er gaande was, wekte hare ouders in de alkoof
naast haar slaapvertrek en dit opzettelijk nogal
op luidruchtige wijze. Niettemin hadden de
inbrekers de brutaliteit om hun onderzoekings
tocht voort te zetten, een deur van een gang
waarin de sleutel stak open te draaien en toen
zij bespeurden, dat deze slechts toegang tot de
keuken gaf, verder de gang in te gaan, aan
het eind waarvan de zijkamer lag. De deur
hiervan was mede gesloten; maar met een beitel
werd getracht het slot uit te steken.
Tot zoover brachten zij hel echter niet, want
plotseling hoorden de hutsgenooten de kerels
zich met snelheid weder verwijderen, langs den
zelfden weg waarlangs zij gekomen waren. In
een der tuinen, welke zij weder door moesten,
hoorde men een harden slag, als viel er een
van de schutting, Later werd in den tuin een
pet en eeu sleutel (soort passe-partout) gevonden.
Toen de dieven weg waren en men ging
kijken stond het petroleumstel nog met zeer
hooge vlam te branden.
Later op den dag bleek dat eenige huizen
verder uit een bibliotheekkamer een horloge was
verdwenen. De onwelkome gasten zijn dus
waarschijnlijk ook dudr geweest.
Eeu man, die naar het schijnt sedert
eenigen tijd in niet al te beste verstandhouding
met zijn vrouw leefde, ontmoette Zaterdagavond
een zekeren K. in de Kalverstraaf, te Amster
dam. Na eenige besprekingen verzocht hij K.
om met een revolver naar zijn vrouw in de
Lange Leidschedwarsstraat te gaan, en haar
voor het hoofd te schieten, hij zou daarvoor
f25 als belooning uitkeeren.
De echtgenoot en K. wandelden samen naar
de woning van eerstgenoemde. K. schelde, de
vrouw deed open, en K. vertelde haar alles,
terwijl hij, als overtuigend bewijs dat hij gebruik
gemaakt had van het vuurwapen, de revol
ver in de lucht afschoot. Dadelijk ging hij
daarop naar de afgesproken plaats om de f 25
in ontvangst te nemen, maar de liefhebbende
echtgenoot was gevlogen. Van dit geval is aan
gifte hij de politie gedaan.
Gisteren werd te Tilburg eene vergadering
gehouden van bierbrouwers uit die stad en om
liggende gemeenteD, belegd met het doel om
onderlinge maatregelen te nemen ten einde d e
sterke concurrentie door hen in hun
bedrijf ondervonden door de aldaar gevestigde
paters trappisten, die zoawel aan kasteleins ^als
aan particulieren bier leveren, tegen te gaan en
zoo noodig, zich deswege bij hooger gezag te
beklagen.
Te Lemmer waren Dinsdag twee jongens
10 en 12 jaar oud, zoons van een aldaar wonende
visscher, bezig met schuitje-varen op een aan
de kust drijvende ijsschots. Het ongeluk wilde
dat de schots afdreef en de jongens, geen
kans ziende zich te redden, dreven met de
zwakke ijsklomp in zee.
Het onstuimige weder van den nacht in aan
merking genomen, zijn de beide knapen zonder
eenigen twijfel omgekomen.
- Iemand, die in dronkenschap zijn hondje
tegen een landhek had doodgeslagen, is door
de naagsche Rechtbank tot 14 dagen gevange-
nisstraf veroordeeld.
Als eene bijzonderheid kan gemeld worden,
dat in het gehucht Dorst tusschen O .sterhout
en Breda een zoogenaamde b r a tl d k u i 1
ligt, waarin het water nog niminer is bevroren
geweest, hoewel het in verbinding staat met
sloten. Vooral des morgens stijgt er een damp
nit op, en toen men er gedurende den strengen
winter eene hoeveelheid ijs in wierp smolt dit
onmiddellijk.
Een onderzoek zal worden ingesteld.
Van tijd tot tijd worden te Ter-Apel bij
herhaling de glasruiten ingeworpen
lij den koojmiau en herbergier J. E. Bruins,
zonder dat het der politie mag gelukken den
dader of daders in handen te krijgen. Voor ee
nige dagen o. a. heelt men weer het naam
bordglas boven de hoofddeur verbrijzeld.
Dezer dagen is B. overgegaan tot het pu
bliek uitbesteden voor den tijd van één jaar
van glasruiten in zijne behuizing, voor zoovere
deze door misdadige handen worden ingeworpen.
Hiervoor w»s de laagste inschrijver P. Wolf,
verver en -glazenmaker te Ter—Apelvoor de
som van f 53.50. Een zeer zonderlinge maar
dure assurantie 1
De burgemeester van Franeker waar
schuwt tegen de prijsraadsels, welke uit die
gemeente in de nieuwsbladen onder de rubriek
advertenties voorkomen en waarbij aan de goede
oplossers, tegen toezending van eene hoeveelheid
postzegels, boekwerken, prijzen of cadeaux in
geld worden voorgespiegeld. Behalve dat de
boekwerken op verre na niet de waarde der
toegezonden postzegels vertegenwoordigen, worden
de prijzen of cadeaux eerst dan bii lotiug toe
gewezen, wanneer zich de stellers der adverten
ties, door het aantal ontvangen postzegels,
eene ruime winst hebben verzekerd.
In eene gemeente in Zeeland had onlangs
het volgende c u r i e u s e voorval plaats. Twee
boeren, woonachtig op dicht bij elkander lig
gende hofsteden, waren zeer met elkander be
vriend. Een der vrienden was een aartsstrooper
en 's nachts velde hij menig haasje. Een poli
tiebeambte, die den overtreder der jachtwet reeds
lang verdacht maar hem nog nooit had kunnen
snappen, ging naar diens vriend, bij wien hij
meermalen een bezoek aflegde, deelde hem zijn
verdenking mede en zeide hem in vertrouwen
dat hij dien avond in 't varkenshok van den
verdachte zich zou verbergen, met het doel hem
te betrappen. Nu 't vertrek van den beambte
werd natuurlijk den verdachte ten spoedigste
door zijn vriend een bezoek gebracht, ten einde
hem op de hoogte te brengeu der verrassing,
die hem wachtte. „Daarmee zullen wij eens een
kollossale grap hebben," zeide deze. Eerst liet
hij zijn knecht eens probeeren of deze, in het
varkenshok opgesloten, eruit kon breken. Neen,
't was hem ten eenenmale onmogelijk 's Avonds
laat, toen onze dienaar der gerechtigheid reeds
in 't hok zat, ging de boer met zijn knecht nog
eens in de schuur en zei„mooi weertje hé,
om eens eeu paar viervoeters buit te maken".
Vervolgens in der haast den grendel op de
buitendeur geschoven er. de man was
in de knip. Den volgenden morgen toen een
knecht naar het hok ging om z. g. het varken
te voederen had een tooneeltje plaats waarbij
de politiebeambte, na zulk een onaangenamen
nacht, geen prettig figuur maakte.
Beangste-Sprekers. In
een viertal artikelen onder bovenstaand mot
to trekt de Amsterdammer met groot geschut
los op de liberale partij naar aanleiding van het
door de kamerleden, Cleichman en de Beaufort
dezer dagen op het Binnenhof gesprokene, en
sluit haar betoog met de volgende beschouwing:
Niet duizenden, maar tienduizenden in ons
klein land vragen om brood, en hondderdduizen-
den om opheffing van den angst, die hen voort
durend kwelt, dat zij misschien morgen tot
den bedelstaf zullen zijn gebracht; een groot
aantal quaesties, waarvoor de oplossiug nog
niet gevonden, pf ten wier opzichte de deugde
lijkheid eeuer voorgestelde oplossing nog niet
erkend is, zijn ter bestudeering aangewezen
maar daarnevens een niet minder groot aantal
maatregelen, die elders reeds werden genomen,
of in voorbereiding zijn, vragen den ijver en
de toewijding der volksvertegenwoordigers. En
wat geeft nu omtrent dit alles Gleichman's of
de Beaufort's redevoering Hier openbaart zich
het verschil van methode en doel der liberale
en der radicale politiek. De radicalen meenen,
dat voor den Staat de tijd gekomen is, om zijn
huishouding in te richten, dat is te hervormen
met het oog op de behoeften van het twee derde
deel der bevolking, dat bij het bededen van
rechten tot heden zoo goed als voorbij gezien
werd; en de oud-liberalen, de koninklijken, type
Sineenge, Gleichman en de Beaufort, denken
allereerst aan het éénderde deel, dat om den
Kroon geschaard, de arbeiders heeft te troosten
met een schat mooie woorden en een zoo karig
mogelijk beetje hulp door de wet. En dan
zullen'wij wel niet alweder behoeven te herhalen
dat wij het koningschap voorden tegenwoordigen
tijd, in ons land nog een nuttige instelling
achten, maar dat dit nut zeer problematisch in
ons oog wordt, als de koninklijke liberalen, den
troon tot het middenpunt eener conservatieve,
anti-sociale politiek maken, en aldus, bij het
wijken van de schoolquaestie, eene nieuwe quaes-
tie aankweeken, van zoo gevaarlijken aard voor
's lands rust en welvaarteene, die in de hot.gste
mate belemmerend op de wetgeving moet werken.
En dat d>.en zij inderdaad.
De Beaufort, die b. v. de socialisten „buiten
den kring van ons staatkunnig leven" plaatst
„als voorstanders van de republiek" en Gleich
man, die alweder met zijn vriend meepraat.
„De sociaal democratische partij laat ik buiten
bespreking, omdat ik haar niet als staatspartij
erken"; Gleichman, die Fortuyn niet wilde
beantwoorden, omdat deze, als republikein,
Oranje te na was gekomen; Gleichman einde
lijk, die het plekje waar de troon staat, het
„ééne terrein» noemt, „waarop alle mannen
van goeden wil zich zullen ontmoeten".Indien
het niet met opzet geschiedde, om een konink
lijke partij te vormen, waar haalden dan de
heeren dezen onzin vandaan? Geen enkel
koning- of keizerrijk van ons werelddeel of
het telt eea aantal mannen van goeden wil, die
republikeinsch zijn, en dat zou hier in Neder
land niet kunnen, zonder zich te plaatsen
buiten het staatkundig leven; in Nederland,
dat groot geworden is als de eerste republiek
van westelijk Europa
Maar wij weten het wel. Gij zijt angstig
gij vreest de beweging, die onder het volk
alom zich uitbreidt, en ge zoekt in uw onrust
steun. En dat is wijl ge zelf gevoelt, hoe
zwak de grondslag is, waarop gij staat. Gij
kunt het nu niet denken, dat iemand genoeg
zou kunnen hebben aan ziju eigen beginselen,
dat hij zich daarmede in de woest bewogen
sociale wereld zou durven wagen, zonder
een stut, gesteund of geschraagd door een
macht buiten hem. Voor u is alles berekening
uit zwakheid. Hoe houden wij het krakend
huisje heel; op wat manier zullen wij op de
been blijven. Dat was van oudsher voor u,
oud-liberalen, de vraag. En zoo meent ge, dat
dan ook ieder, die niet met u overlegt, toch
wel bij een ander leentjebuur zai spelen. De
Beaufort kwam er, zoo bij zijn neus langs,
mee voor den dagDe radicale partij heeft
beurtelings bij de clericalen en bij de sociaal
democraten aanraking gezocht.» Hoe en wan
neer? Toch zeker niet door haar program!
Moet dat zoo heeten, omdat zij de propor-
tioneele vertegenwoordiging wenscht en mits
dien, zoowel Katholieken als Socialen, recht
wilde helpen verschaffen? De Beaufort zou
het helpen kunneu beleven, dat wij op deze
wijs niet slechts beurtelings maar tegelijkertijd
aanraking zochten met roomschen, aniirevolu-
tionairen en socialen. Alleen echter zoo lang
als de liberalen zullen trachten de vertegen
woordiging zoo onevenredig mogelijk te houden.
Voor ons was dat niet een beurtelings zoeken,
maar een volhardend pogen om het beginsel
eener moreele politiek getrouw te blijven".
Zorgt voor algemeen stemrecht, voor even
redige vertegenwoordiging, voor scheiding van
kerk en staat, voor vrijheid en gelijkheid van on
derwijs voor alle richtingen; ruimt heel het stel
van immoreele politieke gauwigheden op, waar
door gij zoo lang geregeerd hebt, en gij zult
niet jaloersch behoeven te zijn op onze samen
werking bij de stembus met menschen, die geen
ander recht op onze hulp kunnen laten gelden
dan hetwelk voortvloeit uit het feit, dat gij
en uwe vrienden hun steeds onthouden hebt,
wat hun toekwam.
Neen wij hebben ons beginsel niet verloo
chend. Maar gij oud—liberalen, die u uit
dost met den naam van een democratische
partij en inmiddels u ten allen tijde tegenover
het volk hebt gesteld; gij, die stoft op het
eerste uwer beginselen: scheiding van kerk en
staat, en ondertusschen, als waart gij geboren
katholieken, openlijk en voortdurend dat be
ginsel te schande maakt; gij, die den godsdienst
haalt in uw verkieziugs-toespraken—en nu ten
slotte, onzen Lieven Heer en de kroon te za-
men gebruikt om uw politiek standpunt toe te
lichten. Dat noemen wij steun zoeken boven
en beneden, links en rechts.
Beangste sprekers, ziet, dat gij met deze soort
van lieden een nieuw partijtje sticht
maar wij radicalen doen met u niet mee."
n N 1 r i k a a n s c h e b e k e e r l i n g.
In het Zuid—Afrikaansche Tijdschrift komt het
volgende verhaaltje voor.
Toen de Zendingstatie Bethauie aan Rietrivier
gesticht werd, zoowat 50 jaren geleden, was
net land dat later de Oranje Vrijstaat geworden
is, woest en slechts hier en daar door Boesman-
benden eenige Bathlapin en Korann's bewoond.
De zendelingeu van het Berlijuer Genootschap
hadden tien jaren lang onder dat volk met
